O na gũtuĩka ataaramu amwe maugaga atĩ gũkoragwo na matĩna matiganĩte ma kĩeha, o mũndũ ahiũranagia na kĩeha na njĩra yake mwene. Hihi gũkorũo atĩ andũ mahiũranagia na kĩeha na njĩra itiganĩte nĩ kuuga atĩ amwe matikoragwo na kĩeha kĩnene kana atĩ nĩ “kũhingĩrĩria” makoragwo makĩhingĩrĩria ũrĩa maraigua? Aca. O na gũtuĩka gwĩtĩkĩra na gũitũrũra kĩeha kĩrĩa mũndũ arĩ nakĩo no kũmũteithie kũigua wega, hatirĩ njĩra ĩmwe “ĩrĩa yagĩrĩire” ya kũhiũrania na kĩeha. Kũringanaga na ũndũire wa mũndũ, ũmũndũ wake, maũndũ marĩa anacemania namo ũtũũro-inĩ, na njĩra ĩrĩa mwendwa wake akua nayo.

Andũ arĩa makuĩrĩirũo no mage kũmenya maũndũ marĩa mangĩrĩgĩrĩra thutha wa gũkuĩrũo nĩ mwendwa wao. No nĩ kũrĩ moritũ ma kawainda marĩa o mũndũ angĩĩrĩgĩrĩra gũcemania namo. Reke tuone mamwe mamo.

Kũigua ũrĩ na kĩeha kĩnene. Mũndũ ũkuĩrĩirũo no ekore akĩrĩra maita maingĩ, akĩĩrirĩria gũkorũo hamwe na ũrĩa ũkuĩte, na kũigua atukanĩirũo. Ahota kũigua ũguo o na makĩria angĩrota kana aririkane mũndũ ũcio ũkuĩte. No kĩambĩrĩria-inĩ, kaingĩ mũndũ aiguaga amakĩte na akaga gwĩtĩkia ũrĩa maũndũ mahaana. Tiina nĩ aririkanaga ũrĩa aaiguire rĩrĩa mũthuri wake Timo aakuire aterĩgĩrĩire. Aaugire ũũ: “Kĩambĩrĩria-inĩ ndiahotaga gwĩka ũndũ. O na ndiahotaga kũrĩra. Ndaiguaga nditũhĩirũo nginya rĩmwe ndiahotaga kũhuhia. Ndietĩkagia ũrĩa gwathiĩte.”

Mũndũ no aigue arĩ na mĩtangĩko, arakarĩte, na arĩ na mahĩtia. Ivan aaugire ũũ: “Kwa ihinda rĩigana ũna thutha wa mũriũ witũ Eric ũrĩa warĩ na mĩaka 24 gũkua, twĩ na mũtumia wakwa Yolanda twaiguaga tũrakarĩte mũno! Nĩ twamakire mũno tondũ tũtieyonaga tũrĩ andũ a kũrakara. Ningĩ nĩ twaiguaga tũhĩtĩtie, tũkeyũria kana hihi harĩ ũndũ ũngĩ tũngĩekire tũteithie mũriũ witũ.” O nake Alejandro, ũrĩa wakuĩrĩirũo nĩ mũtumia wake thutha wa kũrwara ihinda iraihu, nĩ aaiguaga arĩ na mahĩtia. Aaugire ũũ: “Kĩambĩrĩria-inĩ ndonaga atĩ angĩkorũo Ngai nĩ aretĩkĩria thĩnĩke ũguo, no mũhaka akorũo ndĩ mũndũ mũũru. Ndacokaga ngaigua hĩtĩtie, ngona ta ndĩracokereria Ngai mahĩtia nĩ ũndũ wa ũrĩa gwathiĩte.” Nake Kostas, ũrĩa ũgwetetwo gĩcunjĩ-inĩ kĩrĩa kĩhĩtũku, aaugire ũũ: “Rĩmwe nĩ ndaiguaga ndakarĩtio nĩ Sophia nĩ ũndũ wa gũkua. Ndacokaga ngaigua hĩtĩtie nĩ ũndũ wa kũrakara tondũ ndwarĩ wendi wake akue.”

Gũtangĩka kĩĩmeciria. Rĩmwe na rĩmwe mũndũ no ekore arĩ na meciria matagĩrĩire. Kwa ngerekano, mũndũ ũkuĩrĩirũo ahota gwĩciria atĩ nĩ araigua mũndũ ũcio ũkuĩte, akamuona, o na kana akamũhutia. Ningĩ ũrĩa ũkuĩrĩirũo no aritũhĩrũo nĩ kũnyita kana kũririkana maũndũ. Tiina aaugire ũũ: “Rĩmwe nĩ tũngĩaririe na mũndũ, no ngakora meciria makwa matirĩ hau. Ndeciragia o maũndũ marĩa maahutanĩtie na gĩkuũ gĩa Timo. Nĩ ndaiguaga ngĩtangĩka nĩ ũndũ wa kũremwo kũiga meciria handũ hamwe.”

Kwenda kwĩikaria. Mũndũ ũkuĩrĩirũo ahota kũigua ataiganĩire arĩ hamwe na andũ arĩa angĩ. Kostas aaugire ũũ: “Rĩrĩa ndakoragwo hamwe na andũ arĩa mahikanĩtie, ndaiguaga itaiganĩire. Na ũguo noguo ndaiguaga ndĩ hamwe na arĩa matarĩ kĩhiko-inĩ.” Nake mũtumia wa Ivan wĩtagwo Yolanda aaugire ũũ: “Ndaiguaga itaiganĩire ndĩ hamwe na andũ maatetaga nĩ ũndũ wa tũmathĩna ndonaga twĩ tũnini tũringithanĩtio na mathĩna maitũ. Ningĩ nĩ kũrĩ andũ maatwĩraga ũrĩa ciana ciao ciathiaga na mbere wega. Nĩ ndakenaga hamwe nao, no ihinda-inĩ o rĩu ndaiguaga nditũhĩirũo kũmathikĩrĩria. Twĩ na mũthuri wakwa nĩ twamenyaga atĩ no mũhaka ũtũũro ũthiĩ na mbere, no tũtiarĩ na wendi kana wetereri wa kũhiũrania na ũndũ ũrĩa watũkorete.”

Mathĩna ma mwĩrĩ. Andũ amwe nĩ macenjagia mĩrĩĩre yao, angĩ makongerera kana makanyihia ũritũ wa mwĩrĩ, na angĩ magakoma mũno kana makorũo nĩ toro. Aaron nĩ aririkanaga ũrĩa gwathiire mwaka ũrĩa warũmĩrĩire thutha wa ithe gũkua. Aaugire ũũ: “Ndiahotaga gũkoma wega. Ndokĩraga mathaa o marĩa ũtukũ ngeciria ũhoro wa gĩkuũ kĩa baba.”

Alejandro nĩ aririkanaga ũrĩa aagĩire na mathĩna ma mwĩrĩ. Aaugire ũũ: “Nĩ ndathimirũo maita maigana ũna nĩ ndagĩtarĩ na akĩnjĩra atĩ ndarĩ na ũgima mwega wa mwĩrĩ. Nĩ ndecirĩirie atĩ kĩeha kĩrĩa ndarĩ nakĩo nĩkĩo gĩatũmaga njigue ta mwĩrĩ wakwa wĩ na thĩna.” Thutha wa ihinda mathĩna macio ma mwĩrĩ nĩ maathirire. O na kũrĩ ũguo, itua rĩu Alejandro aatuire rĩa gũthiĩ kuona ndagĩtarĩ rĩarĩ rĩa ũũgĩ. Kĩeha no gĩtũme ũhoti wa mwĩrĩ wa kũrũa na mĩrimũ ũnyihe, thĩna wa mwĩrĩ ũrĩa mũndũ arĩ naguo wongerereke, kana mũndũ agĩe thĩna atararĩ naguo.

Kũritũhĩrũo gwĩka maũndũ ma bata. Ivan aaugire ũũ: “Thutha wa Eric gũkua, nĩ twabataraga kũmenyithia andũ a famĩlĩ, arata, o hamwe na andũ angĩ, ta ũrĩa wamwandĩkĩte na ũrĩa wamũkomborithĩtie nyũmba. Ningĩ nĩ twabataraga kũiyũria marũa maigana ũna ma kĩĩwatho. Makĩria ma ũguo, nĩ twabatiĩ kũrora indo cia Eric. Maũndũ macio mothe nĩ maabataraga tũkorũo tũkindĩrĩte wega kĩĩmeciria, no twaiguaga tũnogete mwĩrĩ, meciria, na ngoro citũ ikaritũhĩrũo.”

No andũ amwe macokaga kũritũhĩrũo thutha-inĩ, rĩrĩa mabatara gwĩka maũndũ meekagwo nĩ mwendwa wao ũcio ũkuĩte. Tiina nĩ aacemanirie na ũndũ ta ũcio. Aaugire ũũ: “Timo nĩwe warũmbũyagia maũndũ ma bengi na maũndũ mangĩ ma kĩĩbiacara. Rĩu nĩ niĩ ndabataraga gwĩka maũndũ macio, na no kũnyongerera maanyongagĩrĩra mĩtangĩko. Ndeyũragia kana nĩ ngũhota maũndũ macio mothe itekũhĩngĩcania maũndũ.”

Moritũ macio mothe magwetwo ma kĩĩmwĩrĩ, kĩĩmeciria, na ma ngoro, maronania atĩ ti ũndũ mũhũthũ kũhiũrania na kĩeha. Ũrĩa kũrĩ nĩ atĩ, ruo rwa gũkuĩrũo no rũkorũo rwĩ rũnene, no kũmenya ũguo kabere no gũteithie arĩa merĩgĩte gũkuĩrũo mahote kũhiũrania na kĩeha. Ningĩ nĩ wega kũririkana atĩ, ti andũ othe macemanagia na moritũ mothe marĩa maumanaga na gũkuĩrũo. Makĩria ma ũguo, arĩa makuĩrĩirũo no maigue momĩrĩirio mangĩmenya atĩ ruo rũnene rũrĩa mũndũ aiguaga akuĩrũo nĩ rwa kawainda.

Ũndũ ũrĩa ũngĩĩrĩgĩrĩra: Ruo rũnene rwa gũkuĩrũo rũtitũũraga; thutha wa ihinda nĩ rũnyihanyihaga. Ũguo ti kuuga atĩ mũndũ nĩ “acokagĩrĩria” biũ kana akariganĩrũo nĩ mwendwa wake ũrĩa ũkuĩte. No kahora kahora, ruo rũnene rũrĩa mũndũ aiguaga rũthiaga rũnyihĩte. Rĩmwe nĩ rũcokaga mũndũ aterĩgĩrĩire, ta rĩrĩa aririkana maũndũ mamwe, kana mĩthenya ĩrĩa ũndũ mũna wa mwanya wekĩkire. No mũthia-inĩ, andũ aingĩ nĩ mahotaga kũhiũrania na ruo rũu na makahota gũcokia meciria mao maũndũ-inĩ ma o mũthenya ma ũtũũro. Makĩria angĩkorũo mũndũ ũrĩa ũkuĩrĩirũo nĩ arateithĩrĩrio nĩ andũ a famĩlĩ kana arata na nĩ areka maũndũ mangĩmũteithia gũcokereria.

Ũkuoya ihinda rĩigana atĩa? Andũ amwe maiguaga ruo rwao rwanyiha thutha wa mĩeri ĩigana ũna. Harĩ andũ aingĩ, mwaka ũmwe kana ĩĩrĩ no ĩhĩtũke mangĩkaigua mahoorera ngoro. Nao angĩ nĩ mabataraga ihinda iraihu o na makĩria. * Alejandro aaugire ũũ: “Ndaikarire hakuhĩ mĩaka ĩtatũ ndĩ na ruo rũnene rwa ngoro.”

Korũo na wetereri. Hiũranagia na maũndũ o mũthenya ũrĩa mahaana kũringana na ũhoti waku, na ũririkanage atĩ ruo rwa gũkuĩrũo rũtitũũraga. Gũkĩrĩ ũguo, hihi nĩ harĩ maũndũ ũngĩka nĩguo ũhiũranie na kĩeha gĩaku ihinda-inĩ rĩrĩ na ũgirĩrĩrie kĩeha kĩu gĩtigatũũre ihinda iraihu?