A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

LUSUNTE TANA ṬANPUINA

Beisei Tûrte

Beisei Tûrte

Mi thiam ṭhenkhat chuan lusûn dân chungchânga thilthlengte indawt chhoh dân chu sawi mah se, mi mal tinte lusûn dân leh tawrh dân chu a inang vek lo. Lusûn tawrh dân inan lohna chu thihna avânga an chân tâkte chu pawi tihna an nei tlêm emaw, an hrehawm tawrhnate chu an “insûm” emaw tihna a ni em? Ni lo ve. Lungngaihna sawichhuahna chuan rilru damna a thlen thei tih hre mah ila, lusûn dân hi “kawng” khat chauh a awm lo. Tawrhna tam tak chu hnam dân te, mizia te, nuna thiltawnte leh thih dânahte a innghat thui hle thei a ni.

ENG ANG KHAWPA NASAIN NGE AN TAWRH THEIH?

Lusûnte chuan thihnaa hmangaih tak an chân hnua beisei tûrte chu an hre lo thei a. Mahse, rilru lama an hmachhawn theih harsatna leh an beisei theih tlângpui a hnuaia târ lante chu ngaihtuah ang che:

Rilru hrehawm takin an awm. An ṭap a, mitthi tate chu an ngai ngawih ngawih a, miziate inthlâk thut thutin an awm thei a ni. Nuna thilthlengte hriat rengna leh mumangte avângin rilrua an tawrhna chu a zual thei bawk. Mahse, a tîr chuan an thin a ṭhawng hlein, an ring thei lo pawh a ni thei. Tiina-i chuan a pasal Timo-a chu rin loh taka a boral avânga a awm dân chu heti hian a sawi a ni. “A tir chuan ka hrilhhai hle a, engmah ka hre lo. Ṭap pawh ka ṭap thei lo va. Chutih hun lai chuan ka rilru na lutuk chu thâwk lâk pawh harsa ka ti a. Thilthlengte chu ka ring thei hlawl lo a ni,” tiin a sawi.

Lungkhamna nasa tak te, thinurna te, leh mahni inthiam lohnate an nei tlângpui bawk. Ivan-a chuan, “Ka fapa Eric-a kum 24 mi nia a boral hnu rei tak chhûng chu ka nupui Yolanda-i nên chuan kan thin a ur hle! Tûn hma chuan, thinur duh mai mai lo ka nih avângin, mak ka inti hle a ni. Kan fapa ṭanpuina kawngah, kha aia ṭanpui nasa lehzual thei nia inhriatna neiin mahni inthiam lohna kan nei a ni,” tiin a sawi. Natna benvawn a vei avânga a nupuiin a borâlsan hnu chuan Alejandro-a chuan inthiam lohna a neih dân chu heti hian a sawi a ni: “A tîr chuan hetiang khawpa hrehawm hi mi sual tak ka nih avânga Pathianin min tawrhtîr niin ka ngai a. Chu bâkah, thilthlengte avânga Pathian ka mawhpuh avângin, ka inthiam lo hle,” tiin. Thuziak hmasaa kan târ lan tâk Kostas-a chuan: “Boral ta Sophia-i chungah thinrim chângte ka nei hial a. Chuvângin, inthiam lohna ka nei a ni. Dik tak chuan, a thi chu ama thiam loh a ni lo,” tiin a sawi a ni.

Min tibuaitu ngaihtuahna. Hun eng emawti chhûng chu rilru ngaihtuahna hi a inthlâk thut thut thei a. Entîr nân, lusûntu chuan mitthi ta chu hre thei, ngaihtuah thei, hmu thei niin a suangtuah mai thei a. Chu bâkah, ani chuan rilru ding taka thil ngaihtuah leh thil chhinchhiah reng chu harsa a ti mai thei bawk. Tiina-i chuan: “A châng chuan thu ka sawi a; mahse, ka ngaihtuahna chu hmun dang daihah a awm! Timo-a thih hun laia thilthleng dânte kha ka la hre reng a ni. Rirlu ka pêk theih lohna chuan min tihrehawm hle,” tiiin a sawi.

Mi dang laka inlâk hran duhna. Lusûnte chuan mite zînga awm hi nuam an ti lo thei a. Kostas-a chuan: “Nupate ka kawm hian mal hle ni hian ka inhria a. Mahse, nupui, pasal nei lo zînga ka awm pawhin chutiang tho chuan ka inhria a ni,” tiin a sawi. Ivan-a nupui Yolanda-i chuan: “Kan hmachhawn harsatnate aia tenau zâwk anga lang harsatna chungchânga phunnawitute zînga awm chu hrehawm ka ti hle! An fate thiltih ṭhat dân min hrilhtute bula awm pawh chutiang tho chu a ni. An tân ka lâwmpui a; mahse, chutih rualin, an thusawi ngaihthlâk hi nuam ka ti lo. Ka pasal nên hian nun awm dân chu hre mah ila, dawhthei taka an thusawi ngaihthlâk duhna ka nei thei lo,” tiin a sawi.

Hrisêlna lama harsatna. Chaw ei a tui lovin, an chêr a, mut dân a inthlâk danglam tlângpui a ni. Aaron-a chuan a pa borâl hnu kuma thilthleng chungchângah: “Ka mu ṭha thei lo va. Zan tin hian a hun dik takah ka harh ṭhîn a, ka pa thih chungchâng ka ngaihtuah ṭhîn,” tiin a sawi.

Alejandro-a pawhin hrisêlna lama harsatna a neih dân chungchângah: “Vawi tam tak doctor kan pan a; ani chuan, ka hrisêlna ṭhat thu min hrilh a. Ka lusûnna avângin tisa lamah natna nei nia inhriatna ka nei a ni,” tiin a sawi. A tâwpah chûng natnate chu zawi zawiin a reh ta a. Chutichung pawhin, Alejandro-a’n doctor hmu tûra thu tlûkna a siam chu a finthlâk hle a ni. Lungngaihna hian natna do theitu (immune system) hi a tihniam thei a, kan neih sa natnate pawh a tizualin, natna dang tharte min neitîr thei a ni.

Hna pawimawh tak tih a harsa. Ivan-a chuan heti hian a sawi a ni: “Eric-a thih hnu chuan chhûng te, ṭhian te chauh ni lovin, a hnathawhna pu te, leh a in neitute pawh telin mi dang tam tak hnênah ka hriattîr a. Dân lama lehkha pawimawhte chu ka ziak khat vek a. Eric-a mi mal thil zawng zawngte chu ka la khâwm a. Rilru lamah te, tisa lamah te, leh ngaihtuahna lama ka buai hle lai chuan chûng thilte chu ka ngaihven tlat a ni,” tiin.

Mahse, ṭhenkhat tân chuan a hnua an hmangaih tak thi tate lo chinfel ṭhin hna eng pawh chu an chinfel a ngaih hunah harsa an ti tak zet a. Chu tak chu Tiina-i pawhin a tawng a ni. Ani chuan: “Timo-a chuan bank lam thil te, leh thil dang sumdâwnna lam thilte chu a khawih ṭhîn a. Tûnah chuan chûngte chu ka mawhphurna a nih tawh avângin ka rilru a hah lehzual a. Chûng mawhphurhna zawng zawngte chu buaina awm lovin ṭha takin mawhphurhna ka la thei tak tak ang em?” tiin a sawi.

Rilru lam, thinlung leh tisa lama harsatna nasa tak ka hmachhawn avângin lusûn avânga tawrhnate chu hneh a harsa a ni. Thihnaa hmangaihte chân chu a nain, tawrh a harsa hle a; mahse, tawrh nêp theih dân hriat lâwkna chuan lungngaihna hneh tûrin a ṭanpui thei a ni. Kan târ lan tâkte chu lusûn zawng zawngin an tawrh dân a ni vek lo tih hria ang che. Chu bâkah, lusûnna avânga nasa taka lungngaih chu thil pângngai tak a ni tih hriatna chuan lusûnte chu thlamuanna eng emaw chen a neihtîr thei a ni.

HLIMNA KA NEI LEH THEI NGAI ANG EM?

Beisei tûrte: Lusûn chuan kumkhuain a tuar reng lo va; chu chu zawiin zawiin a reh a ni. Chu chu “ngai an awh leh” a nih loh leh an hmangaih chân tâkte chu an theihnghilh pumhlûm tihna a ni lo. A sûn avânga tawrhnate chu zawi zawiin a kiam telh telh a. Beisei lo taka anmahni hriat chhuah lehna thil a thlen hunah emaw, kum tina an hmanho ṭhin champha ang chite a thlen hunah emaw hian an hre chhuak lehzual thei a ni. Mahse, mi tam zâwk chuan an rilru ngaihtuahnate chu zawi zawiin an thunun thei a, nî tina an thiltih ṭhinte chu an ngaihven tlat thei a ni. Lusûntuin chhûngte leh ṭhiante ṭanpuina a dawn hunah leh a tawrhnate hneh tûra hma a lâk hunah a ni lehzual a ni.

Engtianga rei nge ngai ang? Mi ṭhenkhat chuan hrehawm takin a thla têl an tuar mai thei a. Mi tam tak chuan kum hnih khat a liam hnuah ziahawm niin an hria a ni. Ṭhenkhat chuan, chu aia tam an tuar bawk. * Alejandro-a chuan, “Kei chuan kum thum vêl chhûng chu nasa takin ka tuar a ni,” tiin a sawi.

Dawhtheihna nei rawh. Ni khat tân chauh ngaihtuah la, i theih ang tâwkin hma la la, lusûn avângin kum khuain hrehawm i tuar dâwn lo tih hria ang che. A nih leh, tûna i lungngaihna tiziaawm tûra i tihtheih thilte leh ṭûl lo taka rei tak sûn lo tûra dang theitu che a awm em?

Lusûnna avânga nasa taka lungngaih chu thil pângngai tak a ni

^ Mi tlêm tê chuan hun rei tak chhûng an sûn thei a, chu chu “natna khirh tak,” a nih loh leh sûnna “natna benvawn” tia ko a ni. Chutiang mite chuan rilru hrisêlna lama mi thiamte ṭanpuina an mamawhin, an hlâwkpui thei bawk.