Mukua ku kaniama ue ku hasa ku kolesa ambe nga ku soloka visoti. Eci ku kaniama ce ku iza mu ku hita ca ntsimbu. Ca ku muenako, linga kakeke a hase ku enda na pande ku tualelelaho ku likolesa ambe nga aua vintsimbu via vingi. Na vuno vene, linga muntu a ka hase ku yoya vuino ku vanga na kolesa mu visoti viose via hita.

Vamo vanike ve ku hilukila mu nima nga ka va hasele ku linga vimo, nga va hita mu cimo citanga, va sevuka ni va va handekela. Vakuavo co ve ku likela mu vutuntu. Vutuhu ngoco, va na pande ku ivuisisa vusunga vu na hatako:

• Ka citava ku puisamo viose vi tu tonda ku linga.​—Tiango 3:2.

• Tu vose tue ku hita mu visoti vintsimbu vimo.​—Ekelesiaste 9:11.

• Tua tondeka ku tu sungamesa linga tu linge via cili.​—Visimo 9:9.

Ku kaniama nga kua soloka visoti ci ka kuasa muana ku pinda na vitanga mu muono.

Nga muanenu na sevuka.

CITUME CA MU MBIMBILIYA: “Muomu mukua vuviuke a ua lutanu na luvali, na ku katuka naua.”​—Visimo 24:16.

Kuasenu muana a mone viuma ngue mu via pande. Ca ku muenako, vika a hasa ku linga nga na sevuka mu vimo vilongesa ku sikola? Halumo a hasa ku handeka ngueni: “Ange nji cilinge ca ngoco vene!”

Linga mu kuase muana a pue ua ku kaniama, mu longesenu vati a hasa ku vi puisamo ha ntsimbu ikuavo. Nga mu lingamo, ci ka mu kuasa ku manusula citanga caco.

Cikuavo naua, kati mu mu manusuile citanga ceni, vunoni mu kuaseni a limuene linga a ci manusule ikeye ivene. Ca ku muenako, nga na sevuka cimo cilongesa ku sikola mu hasa ku mu hula nguenu: “Vika u hasa ku linga u ivuisise cilongesa caco?”

Nga ku soloka via ku vihia.

CITUME CA MU MBIMBILIYA: “Vunoni enu ka mua tantekeyele evi vi ku iza mene.”​—Tiango 4:14.

Muono ue ku aluluka. Muntu a li na vupite lelo, imene citava a ka uila mu vuhutu; kaha muntu a  li na cihindu ca cili lelo, mene a ka hasa ku vavala. Muomu Mbimbiliya nguayo: “Ku-hiana ku tunta ka ca pandamene vakua mikono, cipue ndzita kuli vakua ngolo;” kaha naua nguayo, “ntsimbu na soliti [ni luvinda] vi solokela vose.”​—Ekelesiaste 9:11.

Vutuhu ka citava ku niunga muanenu ku nkala cisoti, vunoni mu ku pua cisemi, mue ku linga cose mu mu ohiele ku vusonde.

Mua vusunga, muanenu halumo ka hetele ha citso ca ku ivua ku vavala ku mutima nga muntu na tundu ha vipanga ni ca visoti via vimbongo. Vutuhu ngoco mu hasa ku longesa muana a kaniame nga kua soloka visoti​—ca ku muenako, ku tsa ca vumo vusamba ni ku tsisa umo kavusoko. *

Nga va handekela muanenu.

CITUME CA MU MBIMBILIYA: “Halakana ku zinguli, . . . linga u kale na mangana ku matangua ove a ku sulumuina.”​—Visimo 19:20.

Nga umo a tenukila ni a handekela muaneni, ka ca lombolokele ngecize a tonda ku mu vuisa vuoma ni ku mu vulumuna, vunoni a tonda ku mu sungamesa haze ha tondeka.

Muomu nga mu longesa muana ku tava ku mu sungamesa, ci ka pua ca cili kuli enu mu vavali. Umo cisemi ua lizina John ngueni, “Nga vana va vecelela ngoco, ku va ka lilongesa na vimo viahi. Vunoni va ka tualelelaho ku kala na vitanga via vingi mu muono, kaha mu ku pua cisemi ntsimbu yose yenu mu ka pinda na vitanga viaco. Evi vie ku lingisa visemi na vana va yoye mu vusiua ntsimbu yose.”

Vati honi mu hasa ku kuasa muana a leme ku mu handekela? Nga va sungamesa muana ku sikola ni kuose-okuo, kati mu mu leke lika nguenu ka va lingile vuino, vunoni citava mu mu hule nguenu:

• “Mu ku mona cove, vika va na ku sungamesela?”

• “Vati ua pande honi ku linga?”

• “Vati honi u ka linga nga va ka ku sungamesa lukuavo?”

Vulukenu ngecize, ku sungamesa muana ci ka mu kuasa, kati lika mu ntsimbu ino vunoni ambe mua ka kola.