Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

Kasi Tekinoloje Yingananga Wuli Ubwezi Winu na Ŵanyinu?

Kasi Tekinoloje Yingananga Wuli Ubwezi Winu na Ŵanyinu?

Tekinoloje yawovwira chomene kuti ŵanthu ŵatumiranenge mameseji, maimelu, kuyowoyeskana pa vidiyokoniferensi, kweniso kuchezga. Ŵanthu ŵaŵiri ŵangayowoyeskana mwambura kusuzga uku ŵali kutali na kutali. Apa ndikuti tekinoloje ŵakuyigwiliskira ntchito munthowa yiwemi chomene.

Kweni ŵanthu awo ŵakuyowoyeskana chomene na ŵanyawo kwizira pa tekinoloje, kanandi ŵakusangana na masuzgo ghakulondezgapo agha . . .

  • ŵangalongora viŵi yayi lusungu panji kumanya umo ŵanyawo ŵakujipulikira.

  • ŵakuŵa na phukwa chomene.

  • ŵakujighanaghanira chomene ŵekha m’malo mwa kughanaghaniraso ŵanyawo.

IVYO MUKWENERA KUMANYA

LUSUNGU

Kuti munthu walongore lusungu, wakwenera kusanga nyengo na kughanaghanira umo vinthu viliri kwa munyake. Kweni para wakutangwanika waka kuŵazga na kutumizga mameseji, kweniso kukhalira waka kuwona ivyo ŵanthu ŵakuŵika pa Intaneti, chingaŵa chakusuzga kuti wasange nyengo ya kughanaghanira umo ŵanji ŵakujipulikira.

Usange tekinoloje yamba kumulamulirani, pamanyuma chizamumuŵirani chakusuzga kuti muzgore mameseji ghanandinandi agho ŵanyinu ŵakumutumirani. Ndipo chilato chinu chizamuŵa waka chakuti muzgore mameseji yose ayo yazura mu foni m’malo mwakovwira munyinu uyo wasuzgika nadi.

FUNDO YAKUTI MUGHANAGHANIREPO: Kasi mungachita wuli kuti mulutilire kuŵa “ŵakulengerana chitima” apo mukugwiliskira ntchito vinthu vya tekinoloje pakuyowoyeskana na ŵanyinu?​—1 PETROSI 3:8.

PHUKWA

Kafukufuku munyake wakalongora kuti ŵanthu ŵanandi ŵakujipulika kuŵa ŵambura ntchito pamanyuma pakuti ŵawona vinthu vyakupambanapambana pa Intaneti. Awo ŵakachita kafukufuku uyu ŵakayowoyaso kuti para ŵanthu ŵakuwona vithuzi vya ŵanyawo kweniso ivyo ŵakuchita, “ŵakujipulika kuti palije chamahara icho iwo ŵakuchitapo.”

Kweniso kuwona vithuzi vyakukondweska ivyo ŵanji ŵakuŵika pa Intaneti, vikupangiska ŵanji kuŵa na maghanoghano ghakuti iwo vikuŵayendera yayi. Nakuti vikuŵa nga ŵanthu wose vinthu vikuŵayendera makora, kweni iwo pera ndiwo mbakukhalira.

FUNDO YAKUTI MUGHANAGHANIREPO: Kasi mungachita wuli kuti muleke kujiyaniska na ŵanyinu para mukuwona vithuzi pa malo ghakuchezgerapo gha pa Intaneti?​—ŴAGALATIYA 6:4.

KUJIGHANAGHANIRA ŴEKHA

Msambizgi munyake wakawona kuti ŵana ŵa sukulu ŵanyake awo wakaŵasambizganga, maghanoghano ghawo pakusanga ŵabwezi ghakuŵa ghakuti, “Ni njani wanganikorako pa woko?” Ubwezi wanthena uwu kanandi ukukholera waka pa chandulo icho munthu wangasangapo. Kweniso munthu wangamba kuwona ŵanyake kuti ŵali nga ni foni iyo yikuŵa yiwemi para munthu wakukhumba kuyigwiliskira ntchito pera.

FUNDO YAKUTI MUGHANAGHANIREPO: Kasi ivyo mukuŵika pa Intaneti vikulongora kuti muli na mzimu wakuphalizgana na ŵanji kweniso mukujighanaghanira chomene mwekha?​—ŴAGALATIYA 5:26.

IVYO MUNGACHITA

SANDANI UMO MUKUGWILISKIRA NTCHITO VINTHU VYA TEKINOLOJE

Usange mukuyilamulira tekinoloje m’malo mwakuti iyo ndiyo yimulamuliraninge, mbwenu yimovwiraninge kuti muyowoyeskanenge na ŵanyinu kweniso kuti mukhozge ubwezi winu na ŵanyinu.

FUNDO YA MU BAIBOLO: “Chitemwa . . . chikupenja vyake pera yayi.”​—1 ŴAKORINTE 13:4, 5.

Chongani masachizgo agho mukukhumba kuti muyezge kughachita panji lembani masachizgo yinu pasi apa.

  • Kudumbiskana na munthu maso na maso (m’malo mwa kuthemba chomene mameseji panji maimelu)

  • Kuŵika patali foni (panji kuyichuna) kuti yileke kumutimbanizgani para mukuchezga na ŵanji

  • Kuchepeska nyengo yakuŵira pa malo ghakuchezgerapo gha pa Intaneti

  • Kuŵa mutegherezgi muwemi para ŵanji ŵakuyowoya

  • Kuyowoyeskana na munyinu uyo wasangana na masuzgo