Nambope ŵandu ŵane ŵakusagamba kudalila yipangiso yamakono pakuŵechetana ni achimjawo . . .

• ngakusiŵapikanichisya achimjawowo kapena kumanyilila mwakupikanila mumtima.

• akusalipikana kuti ali jikajikape.

• akusaliganichisyaga jika kupunda mwakusiŵaganichisya ŵane.

KUPIKANICHISYA YAKUSAWUSYA YAKUSIMANA NAYO ŴANE

Kuti umpikanichisye mundu jwine mwakupikanila mumtima, yikusasosekwa ndaŵi ja kuganichisya yakusimana nayo mundujo. Nambotu yeleyi mpaka yiŵe yakusawusya naga ndaŵi jejinji tukusatamila kuŵalanga soni kutumichisyana mameseji kapena kulolela yindu yine.

Mkupita kwandaŵi mameseji pagatandite kutupa mnope, mpaka yiŵe yakusawusya kuti ajanje meseji ja mjawo ligongo akusatanda kuyiwona kuti yikwapa masengo. Kaneko akusaganisya yakuti bola agambe kwanga mwachidule mameseji gosope. Yeleyi ni yayikusatendekasya kulepela kumanyilila kuti pana meseji jine jatumisye mjawo jwine, jakulosya kuti akusaka kuti amkamuchisye.

YAKUSOSEKWA KUYIGANICHISYA: Ana mpaka alosye chamtuli kuti ‘akwapikanila [ŵane] chanasa,’ naga akusagamba kukamulichisya masengo yipangiso yamakono pakuŵechetana ni achimjawo?—1 PETULO 3:8.

KULIPIKANA KUTI ULI JIKAJIKAPE

Ŵakuwungunya ŵane ŵapatile kuti ŵandu ŵajinji ngakusaŵa ŵakusangalala naga ali atemi kwandaŵi jelewu pamalo gakunguluchila ga pa intaneti. Kaneko ŵakuwungunyaŵa ŵayiweni kuti kutamila kulola yiwulili ni yindu yine yaŵisile ŵane pa intaneti mpaka kugambe kumtendekasya mundu “kulipikana kuti agambile kwasa ndaŵi jakwe.”

Konjechesya pelepa, ŵandu pakulola yiwulili yakusangalasya yaŵisile achimjawo pamalo gakunguluchila ga pa intaneti, yikusiyatendekasya kulipikana kuti jemanjajo ali ŵakusigalila. Yindu yayikusaŵa pa intaneti yikusawonekaga mpela ŵaŵisile yinduyo akusaŵaga ŵakusangalala ndaŵi syosope pele umi wa ugwejo uli wamayomayo.

 YAKUSOSEKWA KUYIGANICHISYA: Ana mpaka aŵambale chamtuli kuliwanichisya ni ŵane, pali pamalo gakunguluchila ga pa intaneti?—AGALATIYA 6:4.

KULIGANICHISYA JIKAPE

Mtichala jwine jwasasile kuti ŵane mwa ŵanache ŵakwe kusukulu ŵagambaga kusaka kola achimjawo ŵampaka ŵakamuchisyeje payisawisye. Ujakwe wamti yeleyi, ukusagamba kumtendekasya mundu kuti aganichisye yindu yampaka apate basi. Mundu mpaka atande kwawona achimjakwe kuti ali mpela foni jampaka ajipambe pandaŵi jakusaka atende yineyakwe, soni kujisimisya pajimpesisye.

YAKUSOSEKWA KUYIGANICHISYA: Ana yindu yakusaŵika pamalo gakunguluchila ga pa intaneti yikusalosya kuti akusaka kupikisana ni ŵane, kapena kuti ŵandu aŵecheteje ya wawojo basi?—AGALATIYA 5:26.

ALIWUNGUNYE MWAKUKAMULICHISYA MASENGO YIPANGISO YAMAKONO

Naga yipangiso yamakono yili mpela chindu chakwakamuchisya mmalo mwakuti yalamulileje, nikuti yichiŵa yangasawusya kuti akungulucheje chenene ni achimjawo soni kwakamuchisya kuti unasi wawo ulimbe.

Asagule pasipa yampaka atende, kapena alembe yakuganisya kuti mpaka yakamuchisye.

• Aŵechetaneje ni ŵandu (mmalo mwagambaga kutumichisyana mameseji)

• Pakuŵechetana ni mundu ajiŵicheje foni pambali (kapena kujitenda yakuti jikalilaga)

• Anandiyeje ndaŵi jakulola yindu yaŵisile ŵandu pamalo gakunguluchila ga pa intaneti

• Apikanileje jwine pakuŵecheta

• Aŵechetaneje kapena kumjimbila mundu jwakusimana ni yakusawusya