SESE ofụri utom emi akade iso mi. Israel ke ẹnam utom ndibọp mme ibibene Jerusalem. Ke ini Edidem Neb·u·chad·nezʹzar okosobode Jerusalem isua 152 ekebede, enye ama owụri mme ibibene onyụn̄ ọfọp mme itịm obio ke ikan̄. Israel ikafiakke ibọp mme ibibene oro ke akpa ini mmọ eketode Babylon ẹnyọn̄ edi.

Afo ese ete mme owo oro ẹkese didie ndidụn̄ mi ke uwak isua ye unana ibibene akande obio mmọ okụk? Mmọ ikesehe ite idu ke ifụre. Mme asua mmọ ẹkpekeme ndidụk mmem-mmem n̄n̄wana ye mmọ. Edi ke emi Ne·he·miʹah ke akpatre an̄wam mmọ emi ndifiak mbọp mme ibibene oro. Nte ọmọfiọk mme Ne·he·miʹah edi anie?

Ne·he·miʹah edi owo Israel emi otode obio Shuʹshan emi Morʹde·cai ye Esther ẹdụn̄de. Ne·he·miʹah anam utom ke okụre edidem, ntre ana edi enye ekedi eti ufan Morʹde·cai ye Esther Ọbọn̄ an̄wan. Edi Bible idọhọke ite Ne·he·miʹah akanam utom ọnọ ebe Esther, Edidem A·has·u·eʹrus. Enye akanam utom ọnọ edidem efen, Edidem Ar·ta·xerxʹes.

Ti, Ar·ta·xerxʹes edi eti edidem oro ọkọnọde Ezʹra ofụri okụk oro ndida n̄ka Jerusalem n̄kafiak ndiọn̄ temple Jehovah. Edi Ezʹra ikọbọpke n̄wụre ibibene obio oro. Yak ise nte Ne·he·miʹah akasan̄ade edi andinam utom emi.

Isua 13 ẹma ẹbe tọn̄ọ Ar·ta·xerxʹes ọkọnọ Ezʹra okụk ndidiọn̄ temple oro. Ne·he·miʹah idahaemi edi akama wine Edidem Ar·ta·xerxʹes. Emi ọwọrọ nte ke enye ọnọ edidem wine esie, onyụn̄ otịm okụt ete baba owo kiet idomoke ndisịn ibọk n̄kpa nnọ edidem. Enye edi ata akpan utom.

Ọfọn, usen kiet eyeneka Ne·he·miʹah Ha·naʹni ye mbon efen ẹto idụt Israel ẹdi ndise Ne·he·miʹah. Mmọ ẹtịn̄ ẹnọ enye ẹban̄a mfịna oro nditọ Israel ẹnyenede, ye nte mme ibibene Jerusalem ẹsụk ẹdude ke n̄wụre. Emi ama anam Ne·he·miʹah ọfụhọ etieti, ndien enye ọbọn̄ akam ọnọ Jehovah aban̄a enye.

Usen kiet edidem okụt nte Ne·he·miʹah ọfụhọde, ndien obụp ete: ‘Ntak emi afo etiede mfụhọ mfụhọ?’ Ne·he·miʹah ọdọhọ enye ete ke edi koro Jerusalem odude ke utọ idiọk idaha oro ye mme ibibene esie ẹwụrede. Edidem obụp ete ‘Nso ke afo oyom?’

Ne·he·miʹah ọbọrọ ete, ‘Yak mi n̄ka Jerusalem, man n̄kọbọp mme ibibene oro.’ Edidem Ar·ta·xerxʹes ọfọn ido etieti. Enye ọdọhọ ke Ne·he·miʹah ekeme ndika, onyụn̄ an̄wam enye ndinyene eto ndida mbọp. Ibịghike Ne·he·miʹah edi Jerusalem, enye etịn̄ ọnọ mbon oro aban̄a uduak esie. Mmọ ẹma ekikere oro, ẹnyụn̄ ẹdọhọ ẹte: ‘Yak itọn̄ọ ndibọp.’

Ke ini mme asua nditọ Israel ẹkụtde nte ibibene okon̄de, mmọ ẹdọhọ ete: ‘Nnyịn iyedọk ikowot mmọ, inyụn̄ itre utom edibọp oro.’ Edi Ne·he·miʹah okop emi, onyụn̄ ọnọ mbon utom mme ofụt ye eduat. Ndien enye ọdọhọ ete: ‘Ẹkufehe mme asua nnyịn. Ẹn̄wana ẹnọ nditọ eka mbufo, nditọ mbufo, iban mbufo ye ufọk mbufo.’

Mmọ oro ẹnyene uko etieti. Mmọ ẹnịm n̄kpọ ekọn̄ mmọ ke mben̄idem uwemeyo ye okoneyo, ẹnyụn̄ ẹkaiso ẹbọp. Do ke usen 52 kpọt ẹma ẹkụre mme ibibene oro. Idahaemi mmọ ẹkeme ndidu ke ifụre ke esịt obio. Ne·he·miʹah ye Ezʹra ẹkpep mmọ ibet Abasi, ndien mmọ ẹdat esịt.

Edi mme n̄kpọ isụk idịghe ukem nte ẹkedide mbemiso ẹkedade nditọ Israel nte mbon n̄kpọkọbi ẹka Babylon. Edidem Persia akara mmọ ndien mmọ ẹnyene ndinam n̄kpọ nnọ enye. Edi Jehovah ọn̄wọn̄ọ ete iyenọ obụfa edidem, n̄ko nte edidem emi eyeda emem ọsọk mme owo. Anie edi edidem emi? Didie ke enye edida emem edi ke isọn̄? N̄kpọ nte isua 450 ẹma ẹbe mbemiso ẹkopde n̄kpọ efen ekededi ẹban̄a emi. Ekem ata akpan emana nsekeyen ada itie. Edi oro edi mbụk efen.