Kĩla ũthi ũvoonĩ ũla wĩ vo

Kĩla ũthi nthĩnĩ wa ũvoo ũla wĩ vo

Ngewa ya 83: Mokũta ma Yelusaleme

Ngewa ya 83: Mokũta ma Yelusaleme
Athũkũmi mayaka mokũta ma Yelusaleme

KWASISYA wĩa ũũ w’onthe ũendee vaa. Aisilaeli me na wĩa mwingĩ wa kwaka mokũta ma Yelusaleme. Yĩla Nevukatilesa waanangie Yelusaleme myaka 152 mĩvĩtu, nĩwaomboangie mokũta asu na avĩvya mbingĩlo sya ĩ ndũa. Aisilaeli mayaaka mokũta ĩngĩ yĩla masyokie kwoo ĩvinda ya mbee kuma Mbaviloni.

We wĩsũanĩa andũ ta meew’aa ata kwĩkala vaa myaka ĩsu yonthe vate mokũta mathyũlũlũkĩte ndũa yoo? Mayew’aa mena ũsũvĩo. Amaitha moo maĩ matonya kũmavithũkĩa kwa ũvũthũ. Ĩndĩ ĩtina vyũ mũndũ ũũ Neemia nĩwamatetheeisye kwaka mokũta ĩngĩ. We nĩwĩsĩ Neemia nũũ?

Neemia aĩ Mũisilaeli waumĩte ndũanĩ ya Susani, kũla Molitekai na Esita mekalaa. Neemia athũkũmaa nyũmbanĩ ya mũsumbĩ, kwoou nũtonya kwĩthĩwa aĩ mũnyanyae wa Molitekai na Esita, mũka wa mũsumbĩ. Ĩndĩ Mbĩvilia ndyaasya kana Neemia athũkũmaa kwa mũũme wa Esita, Mũsumbĩ Aasuelo. We athũkũmaa kwa Mũsumbĩ Alitasasita ũla wasumbĩkie ĩtina wa Aasuelo.

Lilikana kana Alitasasita aĩ mũsumbĩ mũseo ũla wamũnengie Esala mbesa ila wasyokie nasyo Yelusaleme akaseũvye ĩkalũ ya Yeova. Ĩndĩ Esala ndaaaka mokũta ala maĩ maombokangu ma ĩ ndũa. Ekai twone ũndũ kweethĩiwe nginya Neemia atethya wĩa ũsu.

Nĩ myaka 13 mĩthelu kuma yĩla Alitasasita wanengie Esala mbesa sya kũseũvya ĩkalũ. Neemia aĩ mũnengani mũnene wa mbinyu wa Mũsumbĩ Alitasasita. Ũu wĩonany’a kana nĩwe wanengae mũsumbĩ mbinyu yake, na aiĩkĩĩthya kana vaiĩ mũndũ waĩ atata kũmũnenga mũsumbĩ sumu. Ũsu waĩ wĩa wa vata mũno.

Na ĩndĩ, mũthenya ũmwe Aanani mwana-a-ĩthe wa Neemia na andũ kuma nthĩ ya Isilaeli mooka kũkethya Neemia. Na mamũtavya ĩũlũ wa mathĩna ala Aisilaeli maĩ namo, na kana mokũta ma Yelusaleme maĩ maombokangu. Ũndũ ũsu nĩwamwĩw’ĩthisye Neemia kyeva mũno, na avoya Yeova ĩũlũ wa w’o.

Mũthenya ũmwe mũsumbĩ nĩwoonie kana Neemia aĩ na kyeva, na amũkũlya: ‘Ũtukĩtye ũthyũ waku nĩkĩ?’ Nake Neemia amwĩa kĩtumi nũndũ Yelusaleme ĩilyĩ naĩ mũno na mokuta nĩmaombokangu. Na mũsumbĩ amũkũlya: ‘Wĩenda ata?’

Neemia ayonany’a ũndũ kũakwa

Nake Neemia amwĩa: ‘Eka nĩthi Yeluseleme nĩ kana ngake ĩngĩ mokũta mayo.’ Mũsumbĩ Alitasasita aĩ ĩnee mũno. Kwoou amwĩa Neemia athi, na amũtetheesya kũkwata mĩtĩ ya mwako. Ĩvinda ĩvũthũ ĩtina wa Neemia kũthi Yelusaleme, nĩwatavisye andũ ĩũlũ wa mĩvango yake. Namo mendeew’a nĩ mĩvango ĩsu na masya: ‘Nĩtwambĩĩei kwaka.’

Namo amaitha ma Aisilaeli moona ũkũta ũendee na kũtũla, masya: ‘Twĩthi tũkamoae na tũiũngamya mwako ũsu.’ Ĩndĩ yĩla Neemia weewie ũvoo ũsu, anenga athũkũmi mbyũ na matumo. Nake asya: ‘Mũikakĩe amaitha maitũ. Ũkitĩai ana-a-asa menyu, syana syenyu, iveti syenyu, na mĩsyĩ yenyu.’

Andũ asu maĩ na ũkũmbaũ mũno. Mo mekalaa metũĩĩe na mĩio yoo ya kaũ ũtukũ na mũthenya, namo maendeea na kwaka. Kwoou kwa ĩvinda ya mĩthenya 52 mokũta mathela kwakwa. Yu andũ maĩ matonya kwĩw’a me asũvĩĩku nthĩnĩ wa ĩ ndũa. Neemia na Esala nĩmamanyĩisye andũ mĩao ya Ngai, namo andũ matana.

Ĩndĩ maũndũ mayĩilyĩ o tondũ mailyĩ mbee wa Aisilaeli kũtwawa Mbaviloni me ovwa. Yu andũ masumbĩkĩtwe nĩ mũsumbĩ wa Velisia na maĩ no nginya mamũthũkũme. Ĩndĩ Yeova nĩwathanie kana akatũma mũsumbĩ mweũ, na kana mũsumbĩ ũsu akaetee andũ mũuo. Mũsumbĩ ũsu nũũ? Akaete mũuo ĩũlũ wa nthĩ ata? Myaka ta 450 nĩyavĩtie kũtew’ĩka ũvoo ũngĩ ĩũlũ wa wathani ũsu. Na ĩndĩ mwana wa vata mũno vyũ asyawa. Ĩndĩ ĩsu nĩ ngewa ĩngĩ.

Neemia kĩlungu kya 1 nginya 6.



Makũlyo

  • Aisilaeli meew’aa ata ĩũlũ wa kwĩthĩwa mate na mokũta mathyũlũlũkĩte ndũa yoo ya Yelusaleme?
  • Neemia aĩ ũũ?
  • Wĩa wa Neemia waĩ mwaũ, na nĩkĩ waĩ wa vata mũno?
  • Nĩ ũvoo wĩva wamwĩw’ĩthisye Neemia kyeva, nake eekie ata?
  • Mũsumbĩ Alitasasita amwonisye Neemia tei ata?
  • Neemia evangie ata wĩa wa mwako nĩ kana wĩthĩe amaitha ma Aisilaeli maitonya kũwũũngamya?

Makũlyo ma kwongeleela

  • Soma Neemia 1:4-6 na 2:1-20.

    Neemia amanthie ata ũtongoi wa Yeova? (Nee. 2:4, 5; Alo. 12:12; 1 Vet. 4:7)

  • Soma Neemia 3:3-5.

    Atumĩa ma ikundi na atetheesya ma wĩa ikundinĩ matonya kwĩmanyĩsya kyaũ kumana na kĩvathũkany’o katĩ wa Atekoa na “anene me ndaĩa moo”? (Nee. 3:5, 27; 2 Ath. 3:7-10; 1 Vet. 5:5)

  • Soma Neemia 4:1-23.

    Nĩ kyaũ kyeekĩie Aisilaeli vinya ngoonĩ maendee na kwaka o na vala kwaĩ na ũvĩnganĩsya mwingĩ? (Nee. 4:6, 8, 9; Sav. 50:15; Isa. 65:13, 14)

    Nĩ kwa nzĩa myaũ ngelekany’o ya Aisilaeli ĩkũtw’ĩkĩa vinya ũmũnthĩ?

  • Soma Neemia 6:15.

    Kwakwa na kũminwa kwa mokũta ma Yelusaleme nthĩnĩ wa ĩvinda ya myei ĩlĩ kwĩonany’a ata vinya wa mũĩkĩĩo? (Sav. 56:3, 4; Mt. 17:20; 19:26)