Sikʼ li naʼlebʼ

Sikʼ li xtusulal naʼlebʼ

TZOLOM 83

Keʼxyiibʼ li Tenamit Jerusalen

Keʼxyiibʼ li Tenamit Jerusalen

EBʼ LAJ Israel kaw yookebʼ chi kʼanjelak xbʼaan naq yookebʼ xyiibʼankil xnubʼaal li tenamit Jerusalen. Abʼan, ak kinumeʼk 152 chihabʼ naq laj Nabucodonosor kixtʼan li nubʼaal ut kixkʼat li rokebʼaal li tenamit Jerusalen. Naq ebʼ laj Israel keʼsutqʼiik chaq Babilonia moko keʼok ta xyiibʼankil li xnubʼaal li tenamit.

Chiru naabʼal chihabʼ ebʼ laj Israel moko sa ta keʼwank, xbʼaan naq maakʼaʼ xnubʼaal li tenamit Jerusalen. Ut ebʼ li xikʼ nekeʼilok rehebʼ naru teʼchalq chi kamsink. Laj Nehemias kiʼok chi xtenqʼankilebʼ laj Israel chi xyiibʼankil wiʼ chik li xnubʼaal li tenamit Jerusalen. Ma nakaanaw ani laj Nehemias?

Laj Nehemias aj Israel. Wank saʼ li tenamit Susa bʼarwiʼ wank laj Mardoqueo ut li xʼEster. Laj Nehemias kikʼanjelak saʼ rochoch li awabʼej ut maare kiwank choʼq ramiiw laj Mardoqueo ut li xʼEster. Abʼan li Santil Hu moko naxye ta naq laj Nehemias kikʼanjelak rikʼin li awabʼej Asuero, li xbʼeelom li xʼEster. Laj Nehemias kikʼanjelak rikʼin li awabʼej Artajerjes.

Ma jultik aawe ani laj Artajerjes? Laj Artajerjes chaabʼil awabʼej, kixkʼe naabʼal tumin re laj Esdras re naq tixyiibʼ li Rochoch li Jehobʼa, saʼ li tenamit Jerusalen. Abʼan laj Esdras moko kixyiibʼ ta li xnubʼaal li tenamit Jerusalen. Qilaq chanru naq laj Nehemias kixbʼaanu li kʼanjel aʼin?

Ak kinumeʼk 13 chihabʼ naq laj Artajerjes kixkʼe li tumin re laj Esdras. Anaqwan laj Nehemias yook chi kʼanjelak rikʼin li awabʼej Artajerjes. Li xkʼanjel laj Nehemias wank xwankil. Xbʼaan naq aʼan aj numsihom bʼiin ut naril chiʼus saʼ li rukʼaʼ li awabʼej re naq inkʼaʼ tkamsiiq.

Laj Hanani, jun rehebʼ li xkomon laj Nehemias, ut ebʼ laj Israel, li wankebʼ xwankil, keʼrulaʼani chaq laj Nehemias. Ut keʼxye re laj Nehemias chixjunil ebʼ li xchʼaʼajkilal laj Israel ut keʼxye naq toj maajiʼ nekeʼxyiibʼ xnubʼaal li tenamit Jerusalen. Laj Nehemias kirahoʼk saʼ xchʼool naq kirabʼi aʼin joʼkan naq kiʼok chi tijok chiru li Jehobʼa.

Saʼ jun kutan li awabʼej kixye re laj Nehemias: ‹Kʼaʼut ra saʼ aachʼool?› Laj Nehemias kixye naq moko sa ta wankebʼ laj Israel ut toj maajiʼ nekeʼxyiibʼ xnubʼaal li tenamit, Jerusalen. Li awabʼej kixye re: ‹Kʼaru taawaj naq tinbʼaanu?›

Laj Nehemias kixye re li awabʼej: ‹Kanabʼin chi xik Jerusalen re naq tinyiibʼ chaq li xnubʼaal lintenamit›. Laj Artajerjes chaabʼil xnaʼlebʼ. Kixkanabʼ chi xik laj Nehemias ut kixsikʼ ebʼ li tzʼalamcheʼ li tixkʼam laj Nehemias naq txik Jerusalen. Laj Nehemias kixseeraqʼi rehebʼ laj Israel chanru tixyiibʼ li xnubʼaal li tenamit. Naq ebʼ laj Israel keʼrabʼi aʼin keʼsahoʼk saʼ xchʼool, joʼkan naq keʼxye: ‹Qayiibʼaq xnubʼaal li tenamit›.

Naq ebʼ laj Israel yookebʼ xyiibʼankil xnubʼaal li tenamit, ebʼ li xikʼ nekeʼilok rehebʼ keʼok xyeebʼal: ‹Tooxik xkamsinkilebʼ laj Israel re naq teʼxkanabʼ xyiibʼankil li tenamit›. Naq laj Nehemias kixnaw aʼin kixkʼe rehebʼ laj kʼanjel ebʼ li jutzʼ chʼiichʼ ut kixye rehebʼ: ‹Mexxuwak chiruhebʼ. Texyaloq chirix leeras, leeriitzʼin, leekokʼal, leerixaqil ut chirix leejunkabʼal›.

Li tenamit Israel kaw ribʼ chi yalok. Wankebʼ xchʼiichʼ chi kutan ut chi qʼoqyink ut inkʼaʼ keʼxkanabʼ kʼanjelak. Joʼkan naq chiru 52 kutan keʼxchoy xyiibʼankil li xnubʼaal li tenamit. Anaqwan sa chik wankebʼ xbʼaan naq inkʼaʼ chik teʼoq li xikʼ nekeʼilok rehebʼ. Naq laj Nehemias ut laj Esdras keʼok xkʼutbʼal li xchaqʼrabʼ li Yos, li tenamit kisahoʼk saʼ xchʼool.

Li xyuʼamebʼ laj Israel moko joʼ ta naq keʼwank chaq, naq toj maajiʼ nekeʼkʼameʼk choʼq moos saʼ li tenamit Babilonia. Xbʼaan naq li awabʼej re Persia toj yook chi jolomink saʼ xbʼeenebʼ. Joʼkan naq li Jehobʼa kixye naq tixjal li awabʼej re naq li awabʼej aʼin tixkʼam chaq li tuqtuukilal. Ani li awabʼej aʼin? Chanru tixkʼam chaq li tuqtuukilal saʼ li Ruuchichʼochʼ? Kinumeʼk tana 450 chihabʼ re xnawbʼal chirix li awabʼej aʼin. Toj tqil jun chik li tzolom chirix xyoʼlajik jun li kʼuulaʼal.

Nehemías 1–6.