MONA mingilo ibena kubiwa pano. Bena Isalela bapayankana na kutunga nsakwa ya Yelusalema. Kimye Mfumu Nebukaneza kyo aonawine Yelusalema myaka 152 uno mwingilo wa kushimukulula saka akyangye kutendeka, wakundawile nsakwa ne kusoka binzhilo bya muzhi. Bena Isalela byo bafumine ku Babilona kimye kitanshi ne kubwelamo kwabo kechi batungile nsakwa jikwabo ne.

Walanguluka’mba bantu beumvwine byepi pa kwikala mu uno muzhi pa ino yonse myaka kwa kubula nsakwa yazhokolokele muzhi wabo? Kechi beumvwine bazhikijilwa ne. Kyapelele bingi balwanyi babo kwiya na kwibalukuka. Bino kyapeleleko uno mwanamulume Nehemiya watendekele kukwasha bantu kutunga nsakwa jibiji. Nanchi wamuyuka uno Nehemiya nyi?

Nehemiya wajinga mwina Isalela waikajilenga mu muzhi wa Shushani, muzhi kwaikalanga Modekai ne Eshita. Nehemiya waingilanga mu nzubo ya mfumu, onkao mambo wajinga bingi mulunda wawama wa kwa Modekai ne muka mfumu Eshita. Pano bino Baibolo kechi waambapo amba Nehemiya waingijijile muka Eshita, aye Mfumu Ahaselusa ne. Waingijijile mfumu walondejilepo, Mfumu Atazakeshi.

Vuluka’mba, Atazakeshi wajinga mfumu wawama wapele Ezela mali a kuya na kushimukulwila nzubo ya Yehoba mu Yelusalema. Pano bino Ezela kechi washimukulwile nsakwa ya muzhi yakundukile ne. Twaya tumone byo kyaikele pa kuba’mba Nehemiya engile uno mwingilo.

Papichile myaka 13 Atazakeshi po apejile Ezela mali a kushimukulwila nzubo ya Lesa. Nehemiya wajinga kaseya wa Mfumu Atazakeshi. Kino kyalumbulula’mba ye wapanga Mfumu binyu, ne kumona’mba kafwako nangwa umo wakonsha kubikilako bulembe mfumu ne. Uno ke mwingilo wanemene bingi.

Juba jimo mulongo wa kwa Nehemiya aye Hanani waishile na kumufwakashisha na bantu bakwabo kufuma ku ntanda ya bena Isalela. Bamubujile lukatazho bena Isalela lo bajinga nalo, ne kuba’mba nsakwa ya Yelusalema yakikunduka. Akino kya mulengejile bingi bulanda Nehemiya, kabiji walombele ne kwi Yehoba pa kikye.

Juba jimo mfumu wamwene kuba’mba Nehemiya wapopomenwa, kabiji wamwipwizhe amba: ‘Ki ka kyo ubena kumwekela bulanda?’ Nehemiya wa mubujile’mba nauba bulanda mambo a kuba Yelusalema uji mu malwa ne nsakwa yaonaunwa. Mfumu wamwipwizhe amba: ‘Nanchi ubena kusaka ka?’

Nehemiya waambile amba: ‘Bandeke ngye ku Yelusalema, nkashimukulule nsakwa.’ Mfumu Atazakeshi wajinga bingi na lusa. Wamuswishishe Nehemiya ne kumukwasha kusenda mapulanga a kuya na kushimukulwila. Papichiletu kakimye kacheche Nehemiya waishile ku Yelusalema, ne kubula bantu byajinga mutanchi wanji. Ba mutemenwe uno mutanchi, ne kwamba baambile’mba: ‘Twayai tutendeke kushimika.’

Balwanyi ba bena Isalela byo bamwene amba lubumbu wa nsakwa wasuntuka kala, baambile amba: ‘Tusakuya na kwibepaya, pa kuba’mba mwingilo aleke kwingijiwa.’ Nehemiya byo aumvwine bino, wapele ba mwingilo mapoko ne mafumo. Ne kwamba amba: ‘Kange mwibachine balwanyi benu ne. Balwilaiko balongo benu, ne baana benu, ne bakazhi benu, ne mazubo enu.’

Bantu bajimukile bingi. Benengezhezhe na bilwilo byabo mute ne bufuku, kabiji batwajijile kushimika nsakwa. Nsakwa yapwile kushimikwa mu moba 52. Bantu po po bazhikijilwe mu muzhi. Nehemiya ne Ezela bafunjishishe bantu mizhilo ya Lesa, ne bantu batemenwe bingi.

Pano bino, bintu kechi byajinga byonka byo byajinga bena Isalela saka bakyangye kwibatwala mu buzha ku Babilona ne. Bantu balaminwenga na mfumu wa mu Pelisha kabiji ye ye baingijilenga. Pano bino Yehoba wibalayile kuba’mba ukebatumina mfumu mupya, kabiji uno mfumu ukaleta mutende ku bantu. Nanchi uno mfumu ñanyi? Kabiji ukaleta byepi mutende panopantanda? Papichile myaka nobe 450 kwa kubula kufundapo pa kino. Kepo kwasemenwe mwana wanemekelwe bingi. Bino jino ke jishimikila jikwabo.