Tolokeleni

Tolokeleni muye pa filukusangwamo

Icisimicisyo 83: Ifibumba fya Jelusalemi

Icisimicisyo 83: Ifibumba fya Jelusalemi
Abalalume balukwibaka ifibumba fya Jelusalemi

LOLESYA pa milimo yonse iilukucitwa pano. AbaIsilaeli balukwendesya ukwibaka ifibumba fya Jelusalemi. Ili Imfumu Nebukadinesa yaonawile Jelusalemi imyaka 152 iyapitapo, yalitobawile ifibumba ne koca ifiibi fya musi. Pa kutanga abaIsilaeli tabaibakilepo ifibumba nakabili ili babwelele mu musi ukufuma ku Babiloni.

Mba walanguluka ati abantu baumfwa syani ukulukwikala muno yonse iyi myaka ukwakubula ifibumba ukusinguluka umusi wabo? Tabomfwilepo abalaminwe. Abalwani babo bangengila lukoso ne kubabukila. Pano lomba uyu mwalalume Neyamiya mukupelako alukofwa abantu ukwibaka ifibumba nakabili. Kani ulimwisi Neyamiya?

Neyamiya muIsilaeli uufumine ku musi wa Syusyani, kulya ukwikala Modekai na Esita. Neyamiya alukupyunga mu cipango ca mfumu, namulifyefyo pambi aali cibusa iciweme icakwe Modekai na Esita Mukolo. Pano Baibolo tailabilapo ati Neyamiya alukupyungila umulume wakwe Esita, Imfumu Ekasyuilusi. Alukupyungila imfumu yakonkelepo, Imfumu Alitacisyasiti.

Anuka ukweba’ti Alitacisyasiti ni mfumu iiweme iyapele Esila syonse silya indalama ukupinta ku Jelusalemi mu kuwaminisya itempuli lya baYehoba. Pano Esila taibakilepo ifibumba fya musi ifyatobaikile. Leka tubone ifi cabele ati Neyamiya apyunge uyu mulimo.

Papita lukoso imyaka 13 ukufuma apo Alitacisyasiti apele Esila indalama isya kuwaminisya itempuli. Neyamiya pano cilolo ca bakupinte’nkomeki ku mfumu Alitacisyasiti. Ici caalulo’kweba ati alatebete’mfaina ku mfumu, kabili ne kusininkisya ati tapalipo neli umo uwaesya ukukobelamo imfumu. Mulimo uucindeme makosa.

Kambi kasuba Yanani umukwabo Neyamiya na bambi abalalume ukufuma ku calo ca Isilaeli baisa mu kufakasya kuli Neyamiya. Bamubula palwa makatasyo abaIsilaeli balukukwata, kabili nefi ifibumba fya Jelusalemi ficili ifitobaikile. Ici camubombomanika Neyamiya ukwakuti, kabili atembela na kuli baYehoba pali co.

Kambi kasuba imfumu yabona ati Neyamiya abombomana, kabili yamwipusya ati: ‘Mba nindo ulukubonekela umubombomene?’ Neyamiya aibula ati nipakuti Jelusalemi ili mu mibelo iibipile kabili ifibumba filitobaikile. Imfumu yaipusya ati: ‘Mba findo ifi ulukulomba?’

Neyamiya alukubuulishisha umulimo wa kwibaka

Neyamiya alabila ati: ‘Ngamusumine ati nebo ndukuya ku Jelusalemi, pakweba’ti ningebaka nakabili ifibumba.’ Imfumu Alitacisyasiti ili ne luse ukwakuti. Yalabila ati Neyamiya angaya, kabili yamofwa ukupoka ifiti fya kwibakila mumo mumo. Mu mpindi iinini ili Neyamiya aisa ku Jelusalemi, abulako abantu ukwansika kwakwe. Abantu balitemwa ilangulusi, kabili balabila ati: ‘Twendeni tutatike ukwibaka.’

Ili abapate ba baIsilaeli babona icibumba cilukululumuka, balabila ati: ‘Tukabaninina ne kubepaya, ne kwimakanika imilimo ya kwibaka.’ Pano Neyamiya acumfwe’ci, kabili apela abapyungisi impoko ne mifwi. Kabili alabila ati: ‘Tekubatiina abapate besu. Mubalwile abakwabenu, ne bana benu, ne bakasi benu, ne maŋanda enu.’

Abantu baba abasipile ukwakuti. Balama ifyakulifunako fyabo ifyansikilwe akasuba ne busiku, kabili batwalilila ne kwibaka. Popele mu nsiku lukoso 52 ifibumba fyasila ukwibakwa. Pano abantu bangomfwa abalaminwe mukati ka musi. Neyamiya na Esila basambisya abantu amafunde abaLesa, kabili abantu basangalala.

Pano ifintu tafilipo koti nifyenka filya fyali kunuma ili abaIsilaeli tabangapintwa mu busya ku Babiloni. Abantu balukutekwa ne mfumu ya Pasai kabili balyelelwe ukuipyungila. Pano baYehoba balilaile ati bali ne kutuma imfumu ya bukumo, ne kweba’ti iyi imfumu ikaleta ubutende ku bantu. Mba niyisa mfumu? Mba ikaleta syani ubutende pa calo? Cipale imyaka 450 yapitapo ili ifili fyonse tafingesibikwa pali cici. Eli kuli ukufyalwa ukucindamisye ukwa mwana. Pano ico cisimicisyo nacimbi.

Neyamiya ifyapitala 1 ukufika ku 6.



Ifyakwipusya

  • Kani abaIsilaeli balyumfwile syani pakubulwa ifibumba ukusinguluka umusi wabo uwa Jelusalemi?
  • Kani Neyamiya ninani?
  • Kani niwisa mulimo Neyamiya apyunga, kabili mba nindo ucindamine?
  • Nifisa fyebo ifya mubombomanika Neyamiya, kabili findo acita?
  • Kani Imfumu Alitacisyasiti yalanga syani inkumbu kuli Neyamiya?
  • Kani Neyamiya aansika syani umulimo wa kwibaka pakweba’ti abapate ba baIsilaeli tekuti baucicile?

Ifyakwipusya na fimbi

  • Pendeni Neyamiya 1:4-6 na 2:1-20.

    Kani findo Neyamiya acitile pakweba’ti baYehoba bamutangilile? (Neya. 2:4, 5; Loma. 12:12; 1 Pet. 4:7)

  • Pendeni Neyamiya 3:3-5.

    Mba findo baeluda ne bapyungisi bakofwa bangasambililako ku bupusano ubwali pa baTekoa ne baali “ifileme” fyabo? (Neya. 3:5, 27; 2 Tes. 3:7-10; 1 Pet. 5:5)

  • Pendeni Neyamiya 4:1-23.

    Mba nifindo fyabakosesye abaIsilaeli ukutwalilila ukwibaka nangaba’ti balukubacicila makosa? (Neya. 4:6, 8, 9; Amasa. 50:15; Yisa. 65:13, 14)

    Mbe cakubwenako ca baIsilaeli cingatukosya syani muli bulelo?

  • Pendeni Neyamiya 6:15.

    Kani icine cakweba’ti ifibumba fya Jelusalemi fyalibakilwe mu myensi ibili lukoso cilalangisye’ndo palwa makosa acicetekelo? (Amasa. 56:3, 4; Mat. 17:20; 19:26)