Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

TXʼOLBʼABʼIL 83

Aqeju tmuro Jerusalén

Aqeju tmuro Jerusalén

¡KAʼYINK qeya xjal nchi aqʼunan wen! Nchi aqʼunan aj Israel tuʼn tjaw kybʼinchen qe tmuro Jerusalén. Otaq tzikʼ l52 abʼqʼi atxix tkubʼ t-xiten Nabucodonosor Jerusalén, e kubʼ t-xitin qe muro, ex i kubʼ tpatin qe tpwertil tnam. Tej kypon aj Israel tuj Jerusalén mitiʼ jaw kybʼinchen naj juntl maj qe muro.

Toj tkyaqil abʼqʼi tej mitiʼqetaq tmuro Jerusalén, ¿tiʼtzulo kynaʼ aj Israel? E tzaj xobʼ. Nyateq kwest tuʼn kyok ten ajqʼoj qʼojil kyiʼj. Pero lu Nehemías ma tzul onil kyiʼj xjal tuʼn kyjaw bʼinchet juntl maj tmuro Jerusalén. ¿Ojtzqiʼn tuʼna alkyeju Nehemías?

Jun aj Israel te Nehemías aju tzajni tuj tnam Susa atz jatumel najleqeʼtoq Mardoqueo ex Ester. Naqʼunantaq toj tja ajkawil, okle te tamiw Mardoqueo ex Ester. Mitiʼ ntzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa aqʼunan Nehemías te ajkawil Asuero aju tchmil Ester. Aqʼunan te Artajerjes aju juntl ajkawil ok.

Naʼntza, jun tbʼanel ajkawil te Artajerjes aju xi tqʼoʼn pwaq te Esdras tuʼn t-xi tiʼn toj Jerusalén ex bʼaj tbʼinchen tja Jehová tukʼe. Mitiʼ jaw tbʼinchen Esdras qe tmuro tnam. Qo xnaqʼtzal tiʼj tiʼ bʼent tuʼn Nehemías.

Otaq tzikʼ 13 abʼqʼi atxix tej t-xi tqʼoʼn Artajerjes pwaq te Esdras tuʼn tbʼaj bʼinchet tja Dios. Ok Nehemías te nejenel kye qʼol tkʼaʼ ajkawil. Atoq nxi qʼonte tkʼaʼ ajkawil ex ateq nxqʼuqin tuʼn miʼn tkux qʼoʼn veneno tuj. Nimtoq toklenju aqʼuntl lu.

Pon jun qʼij jatumel ul Hananí aju terman Nehemías kyukʼe txqantl xjal te aj Israel kilte Nehemías. Xi kytxʼolbʼaʼn qa mya bʼaʼn ateʼtaq aj Israel, ex qa naʼnxtoq kyjaw bʼinchan tmuro Jerusalén. Nim jaw bʼisen Nehemías, ex ok ten naʼl Dios tiʼj jlu.

Jun qʼij el tnikʼ ajkawil qa in bʼisintoq Nehemías, xi tqanin te: ‹¿Tiquʼn nbʼisena?› Xi ttzaqʼweʼn Nehemías qa tuʼnjo mya bʼaʼn taʼteq Jerusalén ex qa tuʼnjo bʼajxtaq chi jawa bʼinchen qe tmuro tnam. ‹¿Tiʼ taja?› Chi ajkawil te.

‹Qʼontza ambʼil weye tuʼn nxiʼye tuj Jerusalén tuʼn tjaw nbʼinchaʼne juntl maj qe tmuro tnam›, chi Nehemías. Tbʼanel xjal te Artajerjes. Xi tqʼamaʼn te qa jakutaq txiʼ, ex xi tonin tuʼn tkanet tzeʼ tuʼn, tuʼntzun tajbʼen kyiʼj qe muro. Tej tpon Nehemías tuj Jerusalén xi ttxʼolbʼaʼn aju otaq kubʼ t-ximin kye aj Israel. Tbʼanel ela xim lu toj kywitz, ex kyqʼama: ‹E tzyet aqʼuntl quʼn›.

Tej kylonte qe ajqʼoj chʼixtaq tbʼent tmuro Jerusalén, kyqʼama: ‹Qo jawix, ex chi kybʼel qbʼiyoʼn tuʼntzun tweʼ aqʼuntl quʼn›. Tej tok tbʼiʼn Nehemías jlu, xi tqʼoʼn qe espada ex qe lanz kye qeju nchi aqʼunanteq ex xi tqʼamaʼn jlu kye: ‹Miʼn chi xobʼe kywitz ajqʼoj. Kyqʼonk kyipune tuʼn kykolpet qe kyxjalile, qe kykyʼajale, qe kymeʼjele, qe kyxuʼjile ex qe kyjaye›.

Mitiʼ e tzaj xobʼ aj Israel. Qʼiʼntaq kylans ex kyespada tkyaqil qʼij ex tkyaqil qonikʼan, ex kukx nchi aqʼunantaq. Tuʼntzunju, naq oʼkx 52 qʼij xi tiʼn tuʼn kybʼent qeju muro. Mitiʼteqtl xobʼajil toj tnam. Kubʼ kyxnaqʼtzaʼn Nehemías ex Esdras qe aj Israel tiʼj tley Dios, ex nim e tzalaj aj Israel tuʼn jlu.

Mitiʼ kyaj tnam ik tzeʼnteq taʼ tej naʼmxtaq kyxi qʼiʼn aj Israel toj Babilonia. Kukxtaq tkawin ajkawil te Persia ex iltaq tiʼj tuʼn kyajbʼen aj Israel te. Atzunte Jehová otaq tzaj ttziyen qa tzul tqʼoʼn juntl ajkawil aju tzul tiʼn mojbʼabʼil (nakʼbʼil) kyxol xjal. ¿Alkyetzulo ajkawil lu? ¿Seʼn tzul tiʼn mojbʼabʼil kyxol xjal twitz txʼotxʼ? Ikʼ chʼixme 450 abʼqʼi tej tel kynikʼ xjal tiʼj jlu. Ultzen itzʼje jun tal neʼ nim toklen. A jlu juntl txʼolbʼabʼilju.