Murowe mpantta wa sirimuhina

Murowe mpantta wa myaha sirimuhina

Mwaha 113: Paulo oRoma

Mwaha 113: Paulo oRoma

NWEHEKE ekwirinti etthukweliwe Paulo, ni mmooneke toropa muRoma ommulipelela. Paulo namutthukiwa oRoma. Owo onoowehererya mpakha Ceesari muRoma othanle yoomwiiriha. Nlelo oryeene namutthukiwa, atthu anneemereriwa omuxukurya.

Mahiku mararuu vattuli va Paulo ophiya oRoma owo onnirumiha masuu wa ahooleli a aYuda akina wira arwe onweha. Ntoko yookhumelela aya, aYuda anceene oRoma annoorwa. Paulo onnaalaleerya awosa voohimya sa Yesu ni omwene wa Muluku. Akina annikupali ni anakhala maKristau, masi akinaku khanikupali.

Paulo ori mukhatteya

Paulo nave-tho onnaalaleerya atoropa oohiyana-hiyana arina muteko wa omulipelela. Mu iyaakha piili onisukiwa awe va ntoko namutthukiwa Paulo onnilaleerya wa ori otheene oninwerya awe. Ntoko yookhumelela aya, hataa atthu a etthoko ya Ceesari anniiwa ihapari sooreera sa Omwene, nto akina a yaawo annikhala maKristau.

Masi muletto ola onilepa vameesa tanii? Nyuwo munniwerya omwaaniherya? Aayo, ola ti Timooteyo. Timooteyo aahiheliwa-tho mukhatteya mwaha wa olaleerya Omwene, masi owo onnitaphuliwa vasyaa-tho. Nto orwiiye va wira omukhaliherye Paulo. Nyuwo munnisuwela yeeyo Timooteyo enilepa awe? Nrowee niwehee.

Nyuwo munnuupuwela mittetthe sa oFilipi ni Eefeso mMwaha wa 110? Paulo aahikhaliherya opaceriha miloko sa eKristau mmittetthe iye. Vano, nlelo oryeene mukhatteya, Paulo onilepa ipaphelo wa maKristau ale. Ipaphelo iyo sirii mBiibiliya, nto iyo siniihaniwa aEefeso ni aFilipi. Paulo vano onimuleela Timooteyo yowaalepela apatthani awe maKristau oFilipi.

AFilipi aamureerela murima vanceene Paulo. Awo yaahirumiha yoovaha wa owo mukhatteya-mu, siiso-nto Paulo onimwaaxukhuru mwaha wa yeela. Epafrodito mulopwana yoowo oruuhale yoovaha eyo. Masi owo aahiwereiwa vanceene mpakha ohaleela okhwa. Nto vano ookhala saana vasyaa-tho ni oolikana wira orowee owaani. Owo onrowa okuxa epaphelo ela ya Paulo ni Timooteyo vaavo vanitthikela awe oFilipi.

Nlelo oryeene mukhatteya Paulo onnilepa ipaphelo sikina piili seiyo sirina ahu mBiibiliya. Emosaa ti ya maKristau a muttetthe wa oKolosi. Nyuwo munnisuwela moota eniihaniwa aya? Eniihaniwa aKolosi. Epaphelo ekina ti ya mpatthani awexa oniitthaniwa Fileemoni yoowo-tho onikhala oKolosi. Epaphelo eyo enihimya sa Oneesimo murumeyi a Fileemoni.

Oneesimo aarootthyawa wa Fileemoni ni khirwaaka oRoma. Mmukhalelo mukina Oneesimo aahisuwela sa Paulo okhala wawe mukhatteya mu. Owo onnoorwa omuxukurya, nto Paulo aahimulaleerya Oneesimo. Niinanoru Oneesimo onnikhala-tho muKristau. Vano Oneesimo onniikhupanyiha mwaha wootthyawa. Siiso nyuwo munnisuwela ele Paulo enilepa awe mu epaphelo ela wa Fileemoni?

Paulo oninvekela Fileemoni wira omulevelele Oneesimo. ‘Miyo kinnimurumiha owo otthikela wa nyuwo,’ onnilepa Paulo. ‘Masi vano khahiyo murumeyi anyu paahi. Owo-tho munna muKristau oolokexa.’ Vaavo Oneesimo vanitthikela awe oKolosi onnikuxa ipaphelo iya piili, emosaa oroihaka wa aKolosi ni ekinaku oroihaka wa Fileemoni. Hiyo nnoowerya waaniherya moota Fileemoni saakhanlya awe oohakalala vaavo vanisuwela awe wira murumeyi awe ookhala muKristau.

Vaavo Paulo vanilepa awe wa aFilipi ni wa Fileemoni, owo ookhalana tthiri ihapari sikina sooreera. ‘Miyo kinnimurumiha Timooteyo wa nyuwo,’ Paulo onnaaleela aFilipi. ‘Masi miyo-tho kinrowa wooxukuryani moohipisa.’ Nto, wa Fileemoni, owo onilepa so: ‘Mukilokiherye nipuro noomaka iwo.’

Vaavo Paulo vanitaphuliwa awe, owo onnaaxukurya annawe ni axirokorawe eeKristau mapuro manceene. Masi valokenle ene Paulo onnitthukiwa vasyaa-tho oRoma. Okathi ola owo onnisuwela wira onrowa wiiviwa. Siiso onimulepela Timooteyo ni onninvekela wira orwee mowaakuveya. ‘Miyo koororomeleya wa Muluku,’ Paulo onilepa siiso, ‘nto Muluku onrowa okitthuvela.’ Iyaakha vakhaani vattuli vaya Paulo onniiviwa, Yerusalemu onninyaanyiwa vasyaa-tho, ekwaha ela ni aRoma.

Masi sookhala itthu sikina mBiibiliya. Yehova Muluku oomuruma murummwa Yohani olepa iliivuru sawe sookiserya, ohelaka muhina eliivuru ya Wisupulula. Eliivuru ela ya Biibiliya onninleela sa muhoolo. Nrowee vano niixutte siri muhoolo.

Miteko 28:16-31; aFilipi 1:13; 2:19-30; 4:18-23; aHeberi 13:23; Filemoni 1-25; aKolosi 4:7-9; 2 Timoteyo 4:7-9.



Makoho

  • Paulo onaalaleerya aani okathi yoowo ory’awe namutthukiwa oRoma?
  • Valataratoni va, muletto ori vameesa tanii, nto onipaka exeeni wa Paulo?
  • Epafrodito tanii, ni onikuxa exeeni vaavo vanitthikela awe oFilipi?
  • Nthowa xeeni Paulo vanimulepela awe epaphelo mpatthani awexa Fileemoni?
  • Paulo onipaka exeeni vaavo vanitaphuliwa awe, ni exeeni enimwiiraneela valokenle ene?
  • Yehova onimuruma aani wira olepe iliivuru sookiserya sa Biibiliya, nto eliivuru ya Wisupulula enihimya exeeni?

Makoho oowuncererya

  • Mmusome Miteko 28:16-31 ni aFilipi 1:13.

    Moota xeeni Paulo saavarihenlya awe muteko okathi aary’awe mukhatteya oRoma, ni yookhumelela xeeni naarina aya nroromelo nawe noohitteettheya wa muloko wa eKristau? (Mit 28:23, 30; aFil 1:14)

  • Mmusome aFilipi 2:19-30.

    Masuu xeeni a oxukhurela Paulo yaapanke awe voohimya sa Timooteyo ni Epafrodito, nto ninwerya sai otthara ntakiheryo na Paulo? (aFil 2:20, 22, 25, 29, 30; 1 aKor 16:18; 1 aTes 5:12, 13)

  • Mmusome Filemoni 1-25.

    Mmathipelo xeeni Paulo yaamutumererya awe Fileemoni wira opake yeele yaari yoophwanelela, nto moota xeeni ela enirumeela aya ntoko yoohoolela wa axitokweene olelo? (Fil 9; 2 aKor 8:8; aGal 5:13)

    Moota xeeni masuu a Paulo aniphwanyaneya mu Filemoni 13, 14 anooniherya aya wira Paulo aanittittimiha yowuupuxerya ya murima ya akina mmulokoni? (1 aKor 8:7, 13; 10:31-33)

  • Mmusome 2 Timoteyo 4:7-9.

    Ntoko murummwa Paulo, moota xeeni ninwerya ahu okhalana nroromelo wira Yehova onrowa ontthuvela akhala wira nnoovikaniha ororomeleya mpakha wanikisa? (Mat 24:13; aHeb 6:10)