Biiyaʼ guiraʼ ni nuu lu sitiu riʼ

guyé lu índice

Guendarinabadiidxaʼ ora guiuundaʼ Libru stinneʼ de ca historia stiʼ Biblia

Guendarinabadiidxaʼ ora guiuundaʼ Libru stinneʼ de ca historia stiʼ Biblia

Guendarinabadiidxaʼ ora guiuundaʼ Libru stinneʼ de ca historia stiʼ Biblia

Historia 1

Ra bizulú Dios bizáʼ guiráʼ ni nuu

1. Padé beeda guiráʼ ni galán. Zanda guiniʼluʼ ti ejemplu la?

2. Xi bizáʼ Dios primé.

3. Xiñee nabé risaca primé ángel ni biʼniʼ Dios que.

4. Bisiene ximodo naca Guidxilayú riʼ dxiqué (biiyaʼ lu dibuju ca).

5. Ximodo binichaahuiʼ Dios Guidxilayú riʼ para binni ne maniʼ.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Jeremías 10:12.

Xi ca guenda stiʼ Jiobá rihuinni lu cani bizaʼbe. (Isa. 40:26; Rom. 11:33.)

2. Biindaʼ Colosenses 1:15-17.

Xi dxiiñaʼ biʼniʼ Jesús ora bizulú Dios bizáʼ guiráʼ ni nuu. Ne pur dxiiñaʼ bíʼnibe ca, xi zanda guiníʼ íquenu de laabe.

3. Biindaʼ Génesis 1:1-10.

1) Ximodo bizulú Guidxilayú. (Gén. 1:1.)

2) Xi bizáʼ Dios primé dxi que. (Gén. 1:3-5.)

3) Xi bizaʼbe guiropa gubidxa que. (Gén. 1:7, 8.)

Historia 2

Ti jardín sicarú

1. Ximodo biʼniʼ Dios Guidxilayú riʼ para laanu.

2. Dios biʼniʼ stale maniʼ. Ñee zanda guiniʼluʼ chupa chonna de laacame la? (Biiyaʼ lu dibuju ca.)

3. Xiñee gadxepeʼ modo guca jardín de Edén que.

4. Ximodo gucalaʼdxiʼ Dios ñaca guidubi naca Guidxilayú riʼ.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Génesis 1:11-25.

1) Xi bizáʼ Dios lu guionna gubidxa que. (Gén. 1:12.)

2) Xi bizaʼbe lu guidapa gubidxa que. (Gén. 1:16.)

3) Xi maniʼ bizáʼ Jiobá lu gaayuʼ ne xhoopaʼ gubidxa que. (Gén. 1:20, 21, 25.)

2. Biindaʼ Génesis 2:8, 9.

Xi chupa yaga gadxé de xcaadxi yaga guluu Dios ndaaniʼ jardín que ne xi riníʼ cani.

Historia 3

Primé hombre ne primé gunaa

1. Xi ruuyuʼ gadxé lu dibuju stiʼ historia 3 riʼ de lu dibuju stiʼ historia 2 yaʼ.

2. Tu bizáʼ primé hombre ne tu labe.

3. Xi dxiiñaʼ bidii Dios Adán.

4. Xiñee biʼniʼ Dios gasi Adán.

5. Pabiáʼ dxi ñanda nibani Adán ne Eva ne xi dxiiñaʼ gucalaʼdxiʼ Jiobá ñúnicabe.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Salmo 83:18.

Tu láʼ Dios ne xi lugar nápabe laasibe lu Guidxilayú riʼ. (Jer. 16:21; Dan. 4:17.)

2. Biindaʼ Génesis 1:26-31.

1) Xii nga últimu bizáʼ Dios lu xhoopaʼ gubidxa que ne ximodo nga gadxepeʼ ni bíʼnibe riʼ de stiʼ ca maniʼ ca. (Gén. 1:26.)

2) Xi guendaró bidii Jiobá binni ne ca maniʼ ca. (Gén. 1:30.)

3. Biindaʼ Génesis 2:7-25.

1) Ximodo nga guca dxiiñaʼ gucuaa Adán de cuáquibe lá ca maniʼ que. (Gén. 2:19.)

2) Ximodo racané Génesis 2:24 laanu guiénenu xi riníʼ ique Jiobá de guendaxheelaʼ, guendarusabixheelaʼ ne divorcio. (Mat. 19:4-6, 9.)

Historia 4

Ximodo biníticabe lídxicabe

1. Biiyaʼ lu dibuju ca. Xi cayaca Adán ne Eva.

2. Xiñee biʼniʼ castigar Jiobá laacabe pue.

3. Xi gudxi ti beendaʼ Eva.

4. Tu biʼniʼ de que beendaʼ que guiniʼné Eva.

5. Xiñee biniti Adán ne Eva lidxi ndaaniʼ Paraísu que.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Génesis 2:16, 17 ne 3:1-13, 24.

1) Guendarinabadiidxaʼ ni biʼniʼ beenda que Eva, xiñee biluíʼ ni casi ora bisuguii Jiobá pue. (Gén. 3:1-5; 1 Juan 5:3.)

2) Xiñee riquiiñeʼ quixhená ejemplu stiʼ Eva laanu. (Fili. 4:8; Sant. 1:14, 15; 1 Juan 2:16.)

3) Ximodo gucalaʼdxiʼ Adán ne Eva nireecueʼcaʼ de xtóndacaʼ. (Gén. 3:12, 13.)

4) Ximodo bisihuinni ca querubín cayapa jardín de Edén que, de que Jiobá si nga napa derechu de guni mandar. (Gén. 3:24.)

2. Biindaʼ Apocalipsis 12:9.

Pabiáʼ cayuni ganar Binidxabaʼ ra cayacaláʼdxibe chuʼ binni contra gobiernu stiʼ Dios. (1 Juan 5:19.)

Historia 5

Ti guendanabani nagana

1. Ximodo guca xquendanabani Adán ne Eva despué de bireecabe ndaaniʼ jardín de Edén que.

2. Xi bizaaca Adán ne Eva, ne xiñee.

3. Xiñee zioʼxhoʼ ne zati ca xiiñiʼ Adán ne Eva.

4. Pa Adán ne Eva nuzuubacaʼ stiidxaʼ Jiobá, ximodo ñaca xquendanabánicabe ne ca xiiñicabe yaʼ.

5. Ximodo bininá guendaquéruzuubaʼ diidxaʼ stiʼ Eva que laa.

6. Tu láʼ primé ne guiropa xiiñiʼ Adán ne Eva.

7. Tu ca xcaadxi baʼduhuiiniʼ cá lu dibuju ca.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Génesis 3:16-23 ne 4:1, 2.

1) Dede dxi guca maldecir guidxilayú que, ximodo bihuinni de que gucaná xquendanabani Adán. (Gén. 3:17-19; Rom. 8:20, 22.)

2) Xiñee nga biáʼsipeʼ lá Eva, ni riníʼ «nabani». (Gén. 3:20.)

3) Ximodo nga gupa Jiobá respetu Adán ne Eva despué de bicheecabe que. (Gén. 3:7, 21.)

2. Biindaʼ Apocalipsis 21:3, 4.

Xi guiráʼ «ni guyuu dxiqué» racaláʼdxinuʼ guiree.

Historia 6

Tobi nachaʼhuiʼ ne tobi malu

1. Xi dxiiñaʼ bizulú biʼniʼ Caín ne Abel.

2. Xi rusigaʼdeʼ Caín ne Abel Jiobá.

3. Xiñee riulaʼdxiʼ Jiobá ni rusigaʼdeʼ Abel laabe, ne xiñee qué riuláʼdxibe stiʼ Caín.

4. Ximodo ladxidóʼ Caín ne ximodo gucalaʼdxiʼ Jiobá uguu jneza laabe.

5. Xi biʼniʼ Caín biʼchiʼ ora nuucabe stúbicabe ra ñaa que.

6. Bisiene xi guca Caín despué de biitibe bíʼchibe.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Génesis 4:2-26.

1) Ximodo biluíʼ Jiobá pabiáʼ naxoo modo guyuu Caín que. (Gén. 4:7.)

2) Ximodo bisihuinni Caín modo naca ladxidóʼ. (Gén. 4:9.)

3) Ximodo ruuyaʼ Jiobá guixii rini stiʼ tuuxa ni qué gapa donda. (Gén. 4:10; Isa. 26:21.)

2. Biindaʼ 1 Juan 3:11, 12.

1) Xiñee bidxiichi xiana Caín, ne ximodo riguixhená ndiʼ laanu ca dxi stinu riʼ yaʼ. (Gén. 4:4, 5; Pro. 14:30; 28:22.)

2) Ximodo rusihuinni Biblia, de que nécaxa ca binnilídxinu gucaalucaʼ Jiobá, laanu zanda gúninu ni nabe sin gucheenu yaʼ. (Sal. 27:10; Mat. 10:21, 22.)

3. Biindaʼ Juan 11:25.

Xi cayabi Jiobá laanu de cani huayati sin qué guzaabiʼ gastiʼ. (Juan 5:24.)

Historia 7

Ti hombre nadxibalú

1. Ximodo ndiʼ guca Enoc gadxepeʼ.

2. Xiñee biʼniʼ ca binni de ca dxi stiʼ Enoc que puru si ni qué iquiiñeʼ.

3. Xi cani qué iquiiñeʼ biʼniʼ ca binni que. (Biiyaʼ lu dibuju ca.)

4. Xiñee naquiiñeʼ gaca Enoc nadxibalú.

5. Pabiáʼ dxi bibani ca hombre de dxiqué, ne pabiáʼ dxi bibani Enoc.

6. Xi guca despué de guti Enoc.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Génesis 5:21-24, 27.

1) Ximodo guca yebar Enoc Jiobá. (Gén. 5:24.)

2) Casi na Biblia, tuu nga hombre ni bibani jma xadxí, ne panda iza nápabe ora gútibe. (Gén. 5:27.)

2. Biindaʼ Génesis 6:5.

Guti si Enoc que, pabiáʼ qué iquiiñeʼ guca ca binni que, ne ximodo nga zaquécani ca dxi stinu riʼ. (2 Tim. 3:13.)

3. Biindaʼ Hebreos 11:5, NM.

Xi guenda stiʼ Enoc «uyulaʼdxiʼ Dios» ne xi guleendube. (Gén. 5:22.)

4. Biindaʼ Judas 14, 15.

Ximodo zanda gaca ca xpinni Cristu nadxibalú casi guca Enoc ora guiniʼnécabe binni de Armagedón ni chigueeda ca. (2 Tim. 4:2; Heb. 13:6.)

Historia 8

Gigante lu Guidxilayú

1. Xi guca ora caadxi ángel stiʼ Dios bicaadiágacaʼ Binidxabaʼ.

2. Xiñee bisaana caadxi de ca ángel que xhiiñacaʼ guibáʼ ne beedacabe lu Guidxilayú riʼ.

3. Xiñee guizáʼ malu ni biʼniʼ ca ángel que, de gueedacabe lu Guidxilayú riʼ ne gácacabe casi binni.

4. Ximodo nga gadxepeʼ ca xiiñiʼ ca ángel que.

5. Casi ruuyuʼ lu dibuju ca, xi biʼniʼ ca xiiñiʼ ca ángel que ora gúcacaʼ gigante.

6. Despué de Enoc, tu hombre nachaʼhuiʼ bibani lu Guidxilayú riʼ, ne xiñee gunnaxhii Dios laabe.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Génesis 6:1-8.

Xiná Génesis 6:6 de modo zanda guniná o gusiecheʼ xpiaʼnu ladxidóʼ Jiobá.

2. Biindaʼ Judas 6.

Xi rizíʼdinu yanna de ca ángel ni «qué niná ñaana ra bisaana Dios laaca». (1 Cor. 3:5-9; 2 Ped. 2:4, 9, 10.)

Historia 9

Noé runi ti arca

1. Panda binnilidxi Noé ne tu láʼ guionnaʼ xiiñibe.

2. Xii nga xiixa ni qué huahuinni gudxi Dios Noé guni ne xiñee.

3. Ximodo guca guiráʼ binni que ora guniʼné Noé laacabe de arca que.

4. Xi gudxi Dios Noé guni ne ca maniʼ que.

5. Despué de biseeguʼ Dios puertaʼ stiʼ arca que, xi biʼniʼ Noé ne ca binnilidxi.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Génesis 6:9-22.

1) Xi biʼniʼ de que gaca Noé ti hombre ni jma bihuinni de modo biʼniʼ adorar Dios ni dxandíʼ dxandipeʼ. (Gén. 6:9, 22.)

2) Ximodo ruuyaʼ Jiobá guendaridinde ne ximodo zanda gacané ndiʼ laanu ora chigúninu o chigúʼyanu xiixa. (Gén. 6:11, 12; Sal. 11:5.)

3) Ximodo zanda gúninu casi biʼniʼ Noé ora guicaanu guiráʼ guendarusiidiʼ ni zeeda de ca ni zaniruʼ ndaaniʼ xquidxi Dios. (Gén. 6:22; 1 Juan 5:3.)

2. Biindaʼ Génesis 7:1-9.

Ximodo rusiecheʼ laanu gánnanu de que Jiobá biiyaʼ Noé casi ti hombre nachaʼhuiʼ nécaxa gulenebe donda yaʼ. (Gén. 7:1; Pro. 10:16; Isa. 26:7.)

Historia 10

Ti Nisaguié guizáʼ naroʼbaʼ

1. Xiñee maʼ qué ñanda ñuu guirutiʼ ndaaniʼ arca que ora biaba nisaguié que.

2. Panda dxi ne panda gueelaʼ bisaba Jiobá nisaguié que ne dede paraa yendá nisa que.

3. Xi guca arca que ora bidxii Guidxilayú que de nisa.

4. Ñee bilá ca gigante que lu Nisaguié naroʼbaʼ que la? Xi guca xa de ca bixhózecabe yaʼ.

5. Xi guca arca que gaayuʼ beeu despué.

6. Xiñee biseenda Noé ti biaʼquiʼ guiree fuera de arca que.

7. Ximodo gunna Noé de que maʼ biete ca nisa que.

8. Despué de guyuu Noé ne ca binnilidxi jma de ti iza ndaaniʼ arca que, xi gudxi Jiobá laacabe.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Génesis 7:10-24.

1) Tu guiráʼ bigaanda guendarinitilú que ndaaniʼ Guidxilayú riʼ. (Gén. 7:23.)

2) Pabiáʼ bindaa para bibidxi ca nisa stiʼ Nisaguié naroʼbaʼ que. (Gén. 7:24.)

2. Biindaʼ Génesis 8:1-17.

Ximodo culuíʼ Génesis 8:17 de que, qué nuchaadiʼ ni gudixhe ique Dios guni ne Guidxilayú riʼ. (Gén. 1:22.)

3. Biindaʼ 1 Pedro 3:19, 20.

1) Xi castigu gucuaa ca ángel ni qué nuzuubaʼ diidxaʼ que ora bibiguétacabe guibáʼ. (Jud. 6.)

2) Ora gúʼndanu relatu stiʼ Noé ne ca binnilidxi, ximodo riguidxi confianza ni nápanu Jiobá de que zanda gulá ca binni xquidxi. (2 Ped. 2:9.)

Historia 11

Primé arcu iris

1. Casi ruuyuʼ lu dibuju ca, xi primé biʼniʼ Noé ora biree ndaaniʼ arca que.

2. Xi gudxi Dios Noé guni laa ne binnilidxi despué de Nisaguié naroʼbaʼ que.

3. Xi bizabiruaa Dios.

4. Ora gúʼyanu arcu iris, xi riquiiñeʼ guietenaláʼdxinu.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Génesis 8:18-22.

1) Xi zanda gúninu yanna, ti ganda guidxiña ra nuu Jiobá «ti xhoʼ ni ziné para guendarizilaʼdxiʼ». (Gén. 8:21; Heb. 13:15, 16.)

2) Xi biiyaʼ Jiobá ndaaniʼ ladxidóʼ hombre, ne pur nga, xiñee naquiiñeʼ gatananu. (Gén. 8:21; Mat. 15:18, 19.)

2. Biindaʼ Génesis 9:9-17.

1) Xi pactu biʼniʼ Jiobá ne guiráʼ cani nabani lu Guidxilayú riʼ. (Gén. 9:10, 11.)

2) Pabiáʼ zandaa pactu stiʼ arcu iris que. (Gén. 9:16.)

Historia 12

Binni cucuí ti yoo soo

1. Tu guca Nemrod, ne xi guníʼ ique Dios de laabe.

2. Xiñee cayuni ca hombre ca ladríu casi ruuyuʼ lu dibuju riʼ.

3. Xiñee qué ñuulaʼdxiʼ Jiobá nibí yoo soo que.

4. Ximodo bicueeza Jiobá de nucuícabe yoo soo que.

5. Xi biree lá guidxi que ne xi riníʼ ni.

6. Xi biʼniʼ ca binni que despué de bichaa Dios stiidxacaʼ.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Génesis 10:1, 8-10.

Ximodo guca Nemrod ne ximodo riguixhená Biblia laanu. (Pro. 3:31.)

2. Biindaʼ Génesis 11:1-9.

Xi pur guyuucabe nucuícabe yoo soo que ne xiñee maca cá de que qué zaquiiñeʼ ni. (Gén. 11:4; Pro. 16:18; Juan 5:44.)

Historia 13

Abraham, xhamigu Dios

1. Ximodo guca ca binni guleza Ur.

2. Tu láʼ hombre cá lu dibuju riʼ. Padxí gúlebe ne paraa gulézabe.

3. Xi gudxi Dios Abraham guni.

4. Xiñee biree lá Abraham xhamigu Dios.

5. Tu ziné Abraham ora bireebe de Ur.

6. Xi gudxi Dios Abraham ora yendá Canaán.

7. Xi gudxi Dios Abraham dxi gupa 99 iza.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Génesis 11:27-32.

1) Tu raca Abraham Lot. (Gén. 11:27.)

2) Nécapeʼ rieeteʼ de que Taré nga yené ca binnilidxi Canaán, ximodo nánnanu de que Abraham nga ni dxandíʼ yené laacabe ne xiñee bíʼnibe ni. (Gén. 11:31; Hech. 7:2-4.)

2. Biindaʼ Génesis 12:1-7.

Xiruʼ gudxi Jiobá Abraham chiguiuu lu pactu bíʼninebe laa que ora yendá Canaán. (Gén. 12:7.)

3. Biindaʼ Génesis 17:1-8, 15-17.

1) Ximodo bidxaa lá Abrán dxi bisaa 99 iza ne xiñee. (Gén. 17:5.)

2) Xiruʼ ndaayaʼ gudxi Jiobá Sara zacaa. (Gén. 17:15, 16.)

4. Biindaʼ Génesis 18:9-19.

1) Casi ná Génesis 18:19, xi dxiiñaʼ naquiiñeʼ guni ca ni napa xiiñiʼ. (Deu. 6:6, 7; Efe. 6:4.)

2) Xi biʼniʼ Sara ni rusihuinni de que qué zanda diʼ gúninu xiixa nagaʼchiʼ nezalú Jiobá. (Gén. 18:12, 15; Sal. 44:21.)

Historia 14

Fe stiʼ Abraham bihuinni pa dxandíʼ ni

1. Xi bizabiruaa Dios guni ne Abraham ne ximodo bíʼnibe ni guniʼbe que.

2. Casi rihuinni lu dibuju riʼ, ximodo biiyaʼ Dios pa dxandíʼ fe stiʼ Abraham.

3. Xi biʼniʼ Abraham neca qué ñénebe ni biʼniʼ mandar Dios laabe gúnibe.

4. Xi guca ora gulee Abraham gudxíu para guuti xiiñiʼ.

5. Pabiáʼ fe gupa Abraham Dios.

6. Xi bidii Dios Abraham para guuti ne ximodo.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Génesis 21:1-7.

Xiñee biʼniʼ circuncidar Abraham xiiñiʼ lu xhono gubidxa. (Gén. 17:10-12; 21:4.)

2. Biindaʼ Génesis 22:1-18.

Ximodo bisihuinni Isaac de que bizuubabe stiidxaʼ bixhózebe Abraham ne ximodo guca ndiʼ ti señal de xiixa risaca ni guca despué. (Gén. 22:7-9; 1 Cor. 5:7; Fili. 2:8, 9.)

Historia 15

Xheelaʼ Lot biiyadxí atrá

1. Xiñee bixaleʼ Abraham ne Lot.

2. Xiñee yendeza Lot Sodoma.

3. Ximodo ca binni de Sodoma que.

4. Xi gudxi guiropaʼ ángel que Lot.

5. Xiñee guca xheelaʼ Lot ti pilar de zidi.

6. Xi rizíʼdinu de ni guca xheelaʼ Lot.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Génesis 13:5-13.

Xi rizíʼdinu de Abraham ora gudxiilunu xiixa guendanagana ni guizaacanenu tuuxa. (Gén. 13:8, 9; Rom. 12:10; Fili. 2:3, 4.)

2. Biindaʼ Génesis 18:20-33.

Ora guiénenu modo guniʼné Abraham Jiobá, xiñee zanda guni crenu de que Jiobá ne Jesús zuni juzgárcabe binni jneza. (Gén. 18:25, 26; Mat. 25:31-33.)

3. Biindaʼ Génesis 19:1-29.

1) Casi maʼ bíʼndanu riʼ, ximodo ruuyaʼ Dios muxeʼ ne gunaa nguiuʼ. (Gén. 19:5, 13; Lev. 20:13.)

2) Ximodo rúʼyanu de que gadxé gadxé modo bizuubaʼ Abraham ne Lot stiidxaʼ Dios ne xi rizíʼdinu de laani. (Gén. 19:15, 16, 19, 20; 22:3.)

4. Biindaʼ Lucas 17:28-32.

Ximodo biiyaʼ xheelaʼ Lot guendarapa bidxichi ne ximodo riguixhená ni bizaacabe ca laanu. (Luc. 12:15; 17:31, 32; Mat. 6:19-21, 25.)

5. Biindaʼ 2 Pedro 2:6-8.

Para gácanu casi Lot, ximodo naquiiñeʼ gúʼyanu ca binni qué iquiiñeʼ nuu yanna riʼ. (Eze. 9:4; 1 Juan 2:15-17.)

Historia 16

Ti gunaa nachaʼhuiʼ para Isaac

1. Tuu nga hombre ne gunaa cá lu dibuju riʼ.

2. Xi biʼniʼ Abraham para bidxélabe xheelaʼ xiiñibe ne xiñee.

3. Ximodo bicabi Jiobá oración stiʼ mozo stiʼ Abraham.

4. Xi bicabi Rebeca ora gunabadiidxacabe laa pa zachaganáʼ Isaac.

5. Xi bisiecheʼ Isaac sti biaje.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Génesis 24:1-67.

1) Xii nga ca guenda bisihuinni Rebeca ora bidxagalube mozo stiʼ Abraham ra bizé que. (Gén. 24:17-20; Pro. 31:17, 31.)

2) Xi riziidiʼ cani zinanda Cristu yanna riʼ de ni biʼniʼ Abraham pur xiiñiʼ Isaac. (Gén. 24:37, 38; 1 Cor. 7:39; 2 Cor. 6:14.)

3) Cásica biʼniʼ Isaac, xiñee nga naquiiñeʼ cueenu tiempu para guiníʼ ique chaahuinu. (Gén. 24:63; Sal. 77:12; Fili. 4:8.)

Historia 17

Ti cuachi ni gadxepeʼ laacaʼ

1. Tu guca Esaú ne Jacob ne ximodo nga gadxé gadxé cada tóbicabe.

2. Panda iza napa Esaú ne Jacob ora guti bixhozebídacabe.

3. Xi biʼniʼ Esaú ni nabé guluu bixhózebe ne jñaabe triste.

4. Xiñee bidxiichiné Esaú Jacob.

5. Xi gudxi Isaac Jacob ni naquiiñeʼ guni.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Génesis 25:5-11, 20-34.

1) Xi guníʼ Jiobá ni zazaaca guiropaʼ xiiñiʼ Rebeca. (Gén. 25:23.)

2) Ximodo nga gadxé gadxé modo riníʼ ique Jacob ne Esaú ne derechu ni nápacabe de gácacabe baʼduʼ lugola. (Gén. 25:31-34.)

2. Biindaʼ Génesis 26:34, 35; 27:1-46, ne 28:1-5.

1) Ximodo bisihuinni Esaú de que qué nusisácadibe cani zeeda de Dios. (Gén. 26:34, 35; 27:46.)

2) Para ganda guicaa Jacob ndaayaʼ stiʼ Dios, xi gudxi Isaac laabe gúnibe. (Gén. 28:1-4.)

3. Biindaʼ Hebreos 12:16, 17.

Ximodo rusihuinni ejemplu stiʼ Esaú de ni cabeza guiráʼ cani qué rusisaca ni zeeda de Dios.

Historia 18

Jacob zeʼ Harán

1. Tu baʼdudxaapaʼ cá lu dibuju riʼ ne xi biʼniʼ Jacob pur laabe.

2. Xi gudixhe ique Jacob guni para ganda guichaganabe Raquel.

3. Xi biʼniʼ Labán ora bidxiña dxi guichaganáʼ Jacob ne Raquel.

4. Xi biʼniʼ Jacob ti ganda guichaganabe Raquel.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Génesis 29:1-30.

1) Nécapeʼ bisiguii Labán, ximodo bisihuinni Jacob de que gupa respetu ne xi rizíʼdinu de laabe. (Gén. 25:27; 29:26-28; Mat. 5:37.)

2) Ximodo rusihuinni ejemplu stiʼ Jacob de que gadxé nga guendarannaxhii ne gadxé nga caprichu. (Gén. 29:18, 20, 30; Cant. de Cant. 8:6.)

3) Tuu nga guidapaʼ gunaa ni guca binnilidxi Jacob ne laaca gúpacaʼ xiiñibe. (Gén. 29:23, 24, 28, 29.)

Historia 19

Jacob ne guiráʼ binnilidxi

1. Tu láʼ ca xhoopaʼ xiiñiʼ Jacob ni gupanebe Lea primé xheelabe que.

2. Tu láʼ guiropaʼ xiiñiʼ Jacob ni gupanebe Zilpá gunaa ni racané Lea que.

3. Tu láʼ guiropaʼ xiiñiʼ Jacob ni gupanebe Bilhá, gunaa ni racané Raquel que.

4. Tu láʼ guiropaʼ baʼduhuiiniʼ gupa Raquel ne xi guca ora gule últimu que.

5. Casi ruuyuʼ lu dibuju riʼ, panda xiiñiʼ Jacob ne xi guidxi beeda chuu pur laacabe.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Génesis 29:32-35; 30:1-26 ne 35:16-19.

Casi rúʼyanu de ca doce xiiñiʼ Jacob que, ximodo raʼtaʼ lá ca baʼduhuiiniʼ hebreu de dxiqué.

2. Biindaʼ Génesis 37:35.

Neca lá si Dina rieete ndaaniʼ Biblia, ximodo nánnanu de que Jacob gupa jma xiiñidxaapaʼ. (Gén. 37:34, 35.)

Historia 20

Dina biaba lu guendanagana

1. Xiñee qué niná Abraham ne Isaac nichaganáʼ ca xiiñicabe ca binni de guidxi Canaán.

2. Ñee guyuulaʼdxiʼ Jacob guidxaaga xiiñidxaapabe ca baʼdudxaapaʼ de Canaán que la?

3. Tu láʼ hombre cayuuyadxí Dina riʼ, ne xi guendaquéiquiiñeʼ bíʼnibe.

4. Xi biʼniʼ Simeón ne Leví, ora gúnnacaʼ xi guca bizáʼnacaʼ Dina.

5. Ñee guyuulaʼdxiʼ Jacob ni biʼniʼ Simeón ne Leví la?

6. Ximodo bizulú ca guendanagana stiʼ familia riʼ.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Génesis 34:1-31.

1) Ñee málasi guyé Dina ra nuu ca baʼdudxaapaʼ de Canaán que la? Bisiene (Gén. 34:1).

2) Xiñee laaca gupa Dina donda pur biniti balaana (guendabinnidxaapaʼ) stiʼ yaʼ. (Gál. 6:7.)

3) Ximodo zanda gusihuinni ca ni nahuiiniʼ nuu yanna de que qué susiaandacaʼ ni guca Dina que yaʼ. (Pro. 13:20; 1 Cor. 15:33; 1 Juan 5:19.)

Historia 21

Ca biʼchiʼ José nanaláʼdxicaʼ laabe

1. Xiñee gupa ca biʼchiʼ José envidia laa ne xi bíʼnicabe.

2. Xi racalaʼdxiʼ ca biʼchiʼ José gúnicaʼ laabe, peru xi riníʼ Rubén.

3. Xi raca ora zidiʼdiʼ caadxi ismaelita.

4. Xi runi ca biʼchiʼ José para guiníʼ ique bixhózecabe de que maʼ guti José.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Génesis 37:1-35.

1) Ximodo zanda chinanda ca xpinni Cristu casi biʼniʼ José ora guiníʼcabe de xiixa ni nadxabaʼ raca ndaaniʼ ca guendaridagulisaa ca. (Gén. 37:2; Lev. 5:1; 1 Cor. 1:11.)

2) Xi bicaa ca biʼchiʼ José gutoocaʼ laabe. (Gén. 37:11, 18; Pro. 27:4; Sant. 3:14-16.)

3) Xi biʼniʼ Jacob ni bisihuinni de que gastiʼ naca guni binni ni ora gati tuuxa. (Gén. 37:35.)

Historia 22

José deguyoo

1. Panda iza napa José ora rinécabe laa Egipto ne xi raca ora rindabe raqué.

2. Xiñee ruseguyoocabe José.

3. Xi dxiiñaʼ bidiicabe José ra bideguyoo que.

4. Xi runi José pur coperu ne panaderu stiʼ Faraón laga deguyoocabe.

5. Xi raca ora ribeecabe coperu que ra deguyoo que.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Génesis 39:1-23.

Neca dxiqué gastiʼ ti ley ni guiníʼ cadi chuʼné binni xheelaʼ stobi, xi bicaa José guxooñeʼ de lu náʼ xheelaʼ Potifar. (Gén. 2:24; 20:3; 39:9.)

2. Biindaʼ Génesis 40:1-23.

1) Bizeeteʼ bacaandaʼ stiʼ coperu que ne xi riníʼ ni casi modo gudxi Jiobá José (Gén. 40:9-13).

2) Xi bacaandaʼ gupa panaderu que ne xi riníʼ ni. (Gén. 40:16-19.)

3) Ximodo ndiʼ cayuni grupu de binni ni naca de ca mozo ni nuu xpiaaniʼ ne ni runi jneza casi biʼniʼ José dxiqué. (Gén. 40:8; Sal. 36:9; Juan 17:17; Hech. 17:2, 3.)

4) Ximodo cusiene Génesis 40:20 modo naquiiñeʼ guuyaʼ ca xpinni Cristu guendarusaa iza. (Ecl. 7:1; Mar. 6:21-28.)

Historia 23

Ca xpacaandaʼ Faraón

1. Xi guca Faraón ti gueelaʼ.

2. Xiñee rietenalaʼdxiʼ coperu que de José.

3. Casi rihuinni lu dibuju riʼ, xi chupa bacaandaʼ gupa Faraón.

4. Casi na José, xi riníʼ ca bacaandaʼ que.

5. Ximodo reeda gaca José tobi hombre jma risaca de Egipto despué de Faraón.

6. Xiñee rie ca biʼchiʼ José Egipto ne xiñee qué runibiáʼcabe laabe.

7. Xi bacaandaʼ rietenalaʼdxiʼ José ne xi racané ni laabe guiénebe.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Génesis 41:1-57.

1) Ximodo bisisaca José Jiobá, ne ximodo zanda guni ca xpinni Cristu cásica bíʼnibe ca. (Gén. 41:16, 25, 28; Mat. 5:16; 1 Ped. 2:12.)

2) Egipto gupa stale guendaró gadxe iza ne gadxe iza de guendarindaana, xi rusihuinni ni de modo nuu xquidxi Dios ne ca yuʼduʼ ni na zinándacaʼ Cristu (Gén. 41:29, 30; Amós 8:11, 12).

2. Biindaʼ Génesis 42:1-8 ne 50:20.

Ñee jneza nga gusuxibi cani runi adorar Jiobá nezalú tuuxa hombre para guluíʼ de que rusisaca ne napa respetu pur ni nácabe, pa zacá maʼ biaa ca binni xquidxi la? (Gén. 42:6.)

Historia 24

José ruuyaʼ pa maʼ bichaa ca biʼchiʼ

1. Xiñee rugaaniʼ José donda ca biʼchiʼ de que zigundaachisicaʼ.

2. Xiñee rudii Jacob lugar cheʼ Benjamín xiiñibe ni jma nahuiiniʼ que Egipto.

3. Ximodo guyuu copa de plata que ndaaniʼ sacu stiʼ Benjamín.

4. Xi runi Judá para ganda gundaacabe Benjamín bíʼchibe.

5. Ximodo ndiʼ maʼ bichaa ca biʼchiʼ José.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Génesis 42:9-38.

Ca diidxaʼ ni guníʼ José ndaaniʼ Génesis 42:18, xiñee galán cani para guietenalaʼdxiʼ cani napa xiixa dxiiñaʼ ndaaniʼ xquidxi Jiobá ca dxi stinu riʼ. (Neh. 5:15; 2 Cor. 7:1, 2.)

2. Biindaʼ Génesis 43:1-34.

1) Nécaxa Rubén nga baʼduʼ lugola, ximodo rihuinni de que Judá nga guníʼ pur ca biʼchiʼ. (Gén. 43:3, 8, 9; 44:14, 18; 1 Cró. 5:2.)

2) Ximodo biiyaʼ José pa maʼ bichaa ca biʼchiʼ ne xiñee. (Gén. 43:33, 34.)

3. Biindaʼ Génesis 44:1-34.

1) Para cadi gunibiáʼ ca biʼchiʼ José laa, tudé ndiʼ gudíʼdibe. (Gén. 44:5, 15; Lev. 19:26.)

2) Ximodo bisihuinni ca biʼchiʼ José de que maʼ qué gápacabe envidia laabe. (Gén. 44:13, 33, 34.)

Historia 25

Ca binnilidxi José rindézacaʼ Egipto

1. Xi raca ora rabi José ca biʼchiʼ tu laa.

2. Xi rabi José ca biʼchiʼ ne diidxaʼ nadóʼ.

3. Xi riníʼ Faraón ora runadiágabe de ca biʼchiʼ José.

4. Pabiáʼ binnilidxi Jacob ora yendézacabe Egipto.

5. Tu biree lá ca binnilidxi Jacob ne xiñee.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Génesis 45:1-28.

Ximodo rusihuinni historia stiʼ José de que Jiobá zanda guchaabe ca guendaná zeeda para ca xpínnibe. (Gén. 45:5-8; Isa. 8:10; Fili. 1:12-14.)

2. Biindaʼ Génesis 46:1-27.

Ximodo gudixhedxí Jiobá ladxidóʼ Jacob ora guyebe Egipto. (Gén. 46:1-4, nota.)

Historia 26

Job qué nucheené Dios

1. Tu guca Job.

2. Xi gucalaʼdxiʼ Binidxabaʼ ñuni. Gunda bíʼnibe ni la?

3. Xi bidii Jiobá lugar guni Binidxabaʼ ne xiñee.

4. Xiñee gudxi xheelaʼ Job laa «guluu di Dios ne guti». (Biiyaʼ dibuju ca.)

5. Casi ruuyuʼ lu guiropa dibuju riʼ, ximodo guluu ndaayaʼ Jiobá Job ne xiñee.

6. Pa laanu qué gucheenenu Jiobá cásica biʼniʼ Job, xi guiráʼ ndaayaʼ zacaanu yaʼ.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Job 1:1-22.

Ximodo zanda guni ca xpinni Cristu casi biʼniʼ Job ca dxi stinu riʼ yaʼ. (Job 1:1; Fili. 2:15; 2 Ped. 3:14.)

2. Biindaʼ Job 2:1-13.

Ximodo bicabi Job ne ximodo bicabi xheelabe ora bedané Binidxabaʼ guendanagana ra nuucabe. (Job 2:9, 10; Pro. 19:3; Miq. 7:7; Mal. 3:14.)

3. Biindaʼ Job 42:10-17.

1) Ximodo nga zaquecagá ndaayaʼ gucuaa Job ne ni gucuaa Jesús pur qué nucheenecaʼ Dios yaʼ. (Job 42:12; Fili. 2:9-11.)

2) Ca ndaayaʼ ni gucuaa Job pur qué nuchee que, ximodo ruguu ni gana laanu. (Job 42:10, 12; Heb. 6:10; Sant. 1:2-4, 12; 5:11.)

Historia 27

Ti rey malu runi mandar Egipto

1. Tuu ndiʼ hombre naaze chicote cá lu dibuju riʼ ne tuu nga caguíñebe.

2. Xi guca de ca israelita que despué de guti José.

3. Xiñee bidxibi ca egipciu que ca israelita que.

4. Xi gudxi Faraón ca gunaa ni racané ca israelita que ora gápacaʼ xiiñicaʼ.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Éxodo 1:6-22.

1) Ximodo bizulú Jiobá biʼniʼ ni bizabiruaabe ne Abraham que. (Éxo. 1:7; Gén. 12:2; Hech. 7:17.)

2) Ximodo bisihuinni ca partera que de que rusisácacabe xquendanabani ca baʼduhuiiniʼ que. (Éxo. 1:17; Gén. 9:6.)

3) Ximodo bizabi ndaayaʼ Jiobá ca partera que pur qué nucheenecaʼ laabe yaʼ. (Éxo. 1:20, 21; Pro. 19:17.)

4) Ximodo gucalaʼdxiʼ Binidxabaʼ nunduuxeʼ ne ni gudixhe ique Jiobá ne Cristu ni zeeda de Abraham. (Éxo. 1:22; Mat. 2:16.)

Historia 28

Rilá ti baʼduhuiiniʼ láʼ Moisés

1. Tu baʼduhuiiniʼ cá lu dibuju riʼ ne tu náʼ nga naazebe.

2. Xi biʼniʼ jñaa Moisés para cadi ñuuticabe laabe.

3. Tu dxaapahuiiniʼ cá lu dibuju riʼ ne xi bíʼnibe.

4. Ora bidxelaʼ xiiñiʼ Faraón que baʼduhuiiniʼ riʼ, xi gudxi Míriam laabe gúnibe.

5. Xi gudxi princesa que jñaa Moisés.

Ti guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Éxodo 2:1-10.

Ximodo gunda bisiidiʼ jñaa Moisés laa dxi nahuiiniʼ, ne xi rusiidiʼ ndiʼ cani napa xiiñiʼ yanna. (Éxo. 2:9, 10; Deu. 6:6-9; Pro. 22:6; Efe. 6:4; 2 Tim. 3:15.)

Historia 29

Xiñee bixooñeʼ Moisés

1. Paraa biniisi Moisés ne xi gúnnabe de ca bixhózebe.

2. Xi biʼniʼ Moisés dxi maʼ napa cuarenta iza.

3. Xi gudxi Moisés ti israelita ni caguiñe stobi que ne xi bicabi hombre que laabe.

4. Xiñee bixooñeʼ Moisés de Egipto.

5. Paraa yendá Moisés ora bixooñeʼ de Egipto ne tu binibiaʼbe raqué.

6. Xi biʼniʼ Moisés lu sti cuarenta iza que.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Éxodo 2:11-25.

Nécaxa biziidiʼ Moisés stale iza ne ca egipciu, ximodo bisihuínnibe de que qué nusaanabe Jiobá ne xquidxi yaʼ. (Éxo. 2:11, 12; Heb. 11:24.)

2. Biindaʼ Hechos 7:22-29.

Xi zanda guizíʼdinu de ni bizaaca Moisés ora gucaláʼdxibe nulabe guidxi Israel de lu náʼ Egipto. (Hech. 7:23-25; 1 Ped. 5:6, 10.)

Historia 30

Ti yagahuiiniʼ naze bele

1. Xi láʼ dani cá lu dibuju riʼ.

2. Xii ndiʼ xiixa nayaahui biiyaʼ Moisés ora yenebe ca xténdxube lu dani que.

3. Xi ná ridxi biree ra nuu yagahuiiniʼ que, ne tu stiʼ ridxi que.

4. Xi guníʼ Moisés ora gudxi Dios laabe chindeebe Xquidxi de Egipto.

5. Xi gudxi Dios Moisés guiníʼ pa guinabadiidxacabe tu biseenda laabe.

6. Ximodo zanda gusihuinni Moisés de que Dios biseenda laa.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Éxodo 3:1-22.

Xiñee rudii ni bizaaca Moisés que confianza laanu de que ora gúninu xiixa dxiiñaʼ ni zeeda de Jiobá, laabe zacanebe laanu neca rábinu qué zanda gúninu ni. (Éxo. 3:11, 13; 2 Cor. 3:5, 6.)

2. Biindaʼ Éxodo 4:1-20.

1) Ximodo bichaa Moisés modo naca lu cuarenta iza guyuube Madián que, ne xi zanda guiziidiʼ cani racalaʼdxiʼ ugaanda xiixa guenda ra guendaridagulisaa. (Éxo. 2:11, 12; 4:10, 13; Miq. 6:8; 1 Tim. 3:1, 6, 10.)

2) Neca iquiiñeʼ Jiobá xquidxi para uguu jneza laanu, xi confianza zanda gudii ni bizaaca Moisés laanu yaʼ. (Éxo. 4:12-14; Sal. 103:14; Heb. 12:4-11.)

Historia 31

Moisés ne Aarón riguuyacaʼ Faraón

1. Xi biʼniʼ ca israelita que ora bíʼyacaʼ guiráʼ milagru biʼniʼ Moisés ne Aarón.

2. Moisés ne Aarón, xi gúdxicabe Faraón ne xi bicabi laacabe.

3. Casi rihuinni lu dibuju riʼ, xi guca ora bilaa Aarón xpara layú.

4. Xi bisiidiʼ Jiobá Faraón ne ximodo bicábibe yaʼ.

5. Xi guca despué de chii plaga que.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Éxodo 4:27-31 ne 5:1-23.

Xi gucalaʼdxiʼ Faraón niníʼ ne ca diidxaʼ: «Qué liica runebiaʼyaʼ Jiobá». (Éxo. 5:2; 1 Sam. 2:12; Rom. 1:21.)

2. Biindaʼ Éxodo 6:1-13, 26-30.

1) Ximodo ndiʼ qué nusihuinni Jiobá laa nezalú Abraham, Isaac ne Jacob. (Éxo. 3:13, 14; 6:3; Gén. 12:8.)

2) Xi runi sentirnu ora gánnanu de que Jiobá biquiiñebe Moisés, nécaxa laa qué gánnapeʼ de dxiiñaʼ ni chiguni. (Éxo. 6:12, 30; Luc. 21:13-15.)

3. Biindaʼ Éxodo 7:1-13.

1) Ora Moisés ne Aarón yeguiníʼcabe ne guendanadxibalú ca juiciu stiʼ Jiobá ra nuu Faraón, xi ejemplu guláʼquicabe para cani cayuni ni na Dios yanna riʼ. (Éxo. 7:2, 3, 6; Hech. 4:29-31.)

2) Ximodo bisihuinni Jiobá de que laa nga ni Nuu Jma Luguiáʼ que de guiráʼ dios stiʼ ca egipciu que. (Éxo. 7:12; 1 Cró. 29:12.)

Historia 32

Chii plaga

1. Biiyaʼ ca dibuju riʼ ne guníʼ gunáʼ nga guionnaʼ primé plaga biseenda Dios Egipto.

2. Ximodo nga gadxé guionnaʼ primé plaga que de xcaadxi que.

3. Xi guca lu tapa, gaayuʼ ne xhoopaʼ plaga que.

4. Xi guca lu gadxe, xhono ne gaʼ plaga que.

5. Xi gudxi Jiobá ca israelita que guni, ante de chii plaga que.

6. Xi guca lu chii plaga que, ne xi guca despué.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Éxodo 7:19–8:23.

1) Nécaxa ca ni ruzaaquiʼ guʼxhuʼ stiʼ Egipto que gunda bíʼnicabe ne magia guiropaʼ primé plaga stiʼ Jiobá, xi guníʼcabe despué de guionna plaga que neca qué nácabe. (Éxo. 8:18, 19; Mat. 12:24-28.)

2) Ximodo bisihuinni Jiobá ra bidapa plaga que pabiáʼ zanda gápabe xquídxibe ne ximodo racané ndiʼ xquidxi Dios ora tiidicaʼ ra «jma nagana» o lu stale guendananá lu guidxilayú riʼ. (Éxo. 8:22, 23; Apo. 7:13, 14; 2 Cró. 16:9.)

2. Biindaʼ Éxodo 8:24; 9:3, 6, 10, 11, 14, 16, 23-25, ne 10:13-15, 21-23.

1) Xi chupa neza binni bisihuinni ca chii plaga que, ne ximodo rúʼyanu guiropaʼ grupu ca yanna. (Éxo. 8:10, 18, 19; 9:14.)

2) Ximodo racané Éxodo 9:16 laanu guiénenu xi pur nga cudii Jiobá lugar guibániruʼ Binidxabaʼ. (Rom. 9:21, 22.)

3. Biindaʼ Éxodo 12:21-32

Ximodo gucané Pascua que guilá stale binni, ne xi bisihuinni ni. (Éxo. 12:21-23; Juan 1:29; Rom. 5:18, 19, 21; 1 Cor. 5:7.)

Historia 33

Ra gudíʼdicabe nisadóʼ Xiñáʼ

1. Panda hombre de Israel ne zaqueca gunaa ne hombrehuiiniʼ bireecaʼ de Egipto, ne tu guiráʼ bireené laacabe.

2. Ximodo guca Faraón despué de bidiibe lugar zeʼ ca israelita que, ne xi bíʼnibe.

3. Xi biʼniʼ Jiobá para gucueezabe ca egipciu que de gucaalucaʼ xquídxibe.

4. Xi guca ora bizaabiʼ Moisés xpara lu nisadóʼ Xiñáʼ que, ne xi biʼniʼ ca israelita que.

5. Xi guca ora guyuu ca egipciu que ndaaniʼ nisadóʼ ne zinándacabe ca israelita que yaʼ.

6. Ximodo bisihuinni ca israelita que de que biéchecaʼ ne bidiicaʼ xquixe Jiobá pur bilá laacaʼ.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Éxodo 12:33-36.

Ximodo biiyaʼ Jiobá guiaxa xquidxi pur ca iza guyuucaʼ mozo Egipto. (Éxo. 3:21, 22; 12:35, 36.)

2. Biindaʼ Éxodo 14:1-31.

Ca diidxaʼ stiʼ Moisés ni zeeda lu Éxodo 14:13, 14 xi rucaa cani ca xpinni Jiobá guni yanna, yáquexa maʼ yaca gueeda guendaridinde stiʼ Armagedón yaʼ. (2 Cró. 20:17; Sal. 91:8.)

3. Biindaʼ Éxodo 15:1-8, 20, 21.

1) Xiñee naquiiñeʼ guʼndaʼ ca xpinni Jiobá para gusisácacaʼ laabe. (Éxo. 15:1, 2; Sal. 105:2, 3; Apo. 15:3, 4.)

2) Xi ejemplu bisaana Míriam de modo bisisácabe Jiobá ne xcaadxi gunaa que dxi biindacabe guriá nisadóʼ Xiñáʼ que. (Éxo. 15:20, 21; Sal. 68:11.)

Historia 34

Ti guendaró nacubi

1. Casi ruuyuʼ lu dibuju ca, xi cutopa ca binni ca layú, ne xi lani.

2. Xi gudxi Moisés ca binni que ora gutópacaʼ maná.

3. Lu xhoopaʼ gubidxa que, xi guníʼ Jiobá guni ca binni que, ne xiñee.

4. Xi milagru runi Jiobá ora ruguu chaahuicabe maná que lu gadxe gubidxa.

5. Pabiáʼ dxi ruyaanaʼ Jiobá ca binni que maná.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Éxodo 16:1-36 ne Números 11:7-9.

1) Ximodo ruluíʼ Éxodo 16:8 de que naquiiñeʼ guni respetarnu cani zaniruʼ ndaaniʼ ca guendaridagulisaa ca. (Heb. 13:17.)

2) Dxi guzácabe lu desiertu, ximodo bisietenaláʼdxicabe ca israelita que guiráʼ dxi de que riquiiñecabe Jiobá. (Éxo. 16:14-16, 35; Deu. 8:2, 3.)

3) Xi riníʼ maná que casi na Jesús, ne xi ribeendunu de pan «de ibáʼ» riʼ. (Juan 6:31-35, 40.)

2. Biindaʼ Josué 5:10-12.

Panda iza gudó ca israelita que maná. Ximodo guca ndiʼ ti prueba para laacabe ne xi zanda guizíʼdinu de relatu riʼ. (Éxo. 16:35; Núm. 11:4-6; 1 Cor. 10:10, 11.)

Historia 35

Jiobá rudii ca ley stiʼ

1. Chupa beeu despué de biree ca israelita que de Egipto, paraa biaanacabe.

2. Xi racalaʼdxiʼ Jiobá guni ca binni que, ne ximodo ricábicabe.

3. Xiñee rudii Jiobá Moisés chupa guié bata.

4. Aparte de ca Chii Mandamientu que, xi xcaadxi ley bidii Jiobá ca israelita.

5. Xi chupa ley guníʼ Jesucristu nga ni jma risaca.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Éxodo 19:1-25; 20:1-21; 24:12-18, ne 31:18.

Ximodo racané ca diidxaʼ ni zeeda lu Éxodo 19:8 laanu guiénenu xii ndiʼ riníʼ gudiʼnu laaca laanu Jiobá. (Mat. 16:24; 1 Ped. 4:1-3.)

2. Biindaʼ Deuteronomio 6:4-6; Levítico 19:18, ne Mateo 22:36-40.

Ximodo rusihuinni ca xpinni Cristu de que nadxiicaʼ Dios ne nadxiicaʼ xcaadxi binni. (Mar. 6:34; Hech. 4:20; Rom. 15:2.)

Historia 36

Ti yuzehuiiniʼ de oro

1. Xi cayuni ca binni cá lu dibuju riʼ ne xiñee.

2. Xiñee cadxiichi Jiobá ne xi runi Moisés ora ruuyabe ni cayuni ca binni que.

3. Xi runi mandar Moisés caadxi hombre guni.

4. Xi rusiidiʼ historia riʼ laanu.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Éxodo 32:1-35.

1) Ximodo ruluíʼ relatu riʼ de ni riníʼ ique Jiobá ora guiuʼchaʼ religión ni dxandíʼ ne ni cadi dxandíʼ. (Éxo. 32:4-6, 10; 1 Cor. 10:7, 11.)

2) Ximodo naquiiñeʼ gapa ca xpinni Cristu laacaʼ ora cuicaʼ ni gucaadiágacaʼ ne ni guyaacaʼ. (Éxo. 32:18, 19; Efe. 5:15, 16; 1 Juan 2:15-17.)

3) Ximodo guca tribu stiʼ Leví ti ejemplu sicarú para laanu ora chuʼnu pur ni jneza. (Éxo. 32:25-28; Sal. 18:25.)

Historia 37

Ti yoo ra gaca adorar

1. Xi láʼ yoo cá lu dibuju riʼ, ne xi para riquiiñeni.

2. Xiñee gudxi Jiobá Moisés guni yoo que modo ganda guibiani nagueenda.

3. Xi caja nga nuu ndaaniʼ cuartuhuiiniʼ ra riluxe yoo riʼ ne xi nuu ndaaniʼ ni.

4. Tu gulí Jiobá para gaca xaíque stiʼ ca ni ruzaaquiʼ guʼxhuʼ ne xi dxiiñaʼ bíʼnicabe.

5. Xi chonna cosa nuu ndaaniʼ cuartu jma naroʼbaʼ stiʼ yoo riʼ.

6. Xi chupa cosa nuu lu patiu stiʼ yoo que, ne xi para riquiiñeʼ cani.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Éxodo 25:8-40; 26:1-37; 27:1-8, ne 28:1.

Xi biluíʼ ca querubín ni dxiʼbaʼ lu «guiña stiʼ testimoniu» que. (Éxo. 25:20, 22; Núm. 7:89; 2 Rey. 19:15.)

2. Biindaʼ Éxodo 30:1-10, 17-21; 34:1, 2, ne Hebreos 9:1-5.

1) Xiñee nabé bizeeteʼ Jiobá de que risácapeʼ nga gaca ca ni ruzaaquiʼ guʼxhuʼ ni nuu ndaaniʼ tabernáculo que nayá, ne ximodo zanda iquiiñeʼ ndiʼ laanu. (Éxo. 30:18-21; 40:30, 31; Heb. 10:22.)

2) Ximodo rusihuinni apóstol Pablu de que tabernáculo que ne pactu de Ley que maʼ qué riquiiñecabe ni para dxi bicaabe carta ra nuu ca hebreu que. (Heb. 9:1, 9; 10:1.)

Historia 38

Ca doce ni yeundaachiʼ

1. Ximodo ruuyuʼ beʼzaʼ uva cá lu dibuju riʼ. De paraa bedanécabe ni.

2. Xiñee ruseenda Moisés dose hombre chigundaachiʼ Canaán.

3. Xi riníʼ chii de ca ni yeundaachiʼ que ora bibiguétacaʼ ra nuu Moisés.

4. Ximodo rusihuinni chupa de cani yeundaachiʼ que de que naguíxhecabe ladxidóʼcabe lu náʼ Jiobá, ne tu lácabe.

5. Xiñee ridxiichi Jiobá, ne xi rábibe Moisés.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Números 13:1-33.

1) Tu bibí para chigundaachiʼ layú que, ne xi gunda bíʼnicabe. (Núm. 13:2, 3, 18-20.)

2) Xiñee gadxé modo biiyaʼ Josué ne Caleb cani guca que de modo biiyaʼ xcaadxi ni yegundaachiʼ que ni, ne xi rusiidiʼ ndiʼ laanu. (Núm. 13:28-30; Mat. 17:20; 2 Cor. 5:7.)

2. Biindaʼ Números 14:1-38.

1) Xi guendarulidxi naquiiñeʼ gulábinu para cadi quicheruaanu de ca ni zaniruʼ ndaaniʼ xquidxi Jiobá. (Núm. 14:2, 3, 27; Mat. 25:40, 45; 1 Cor. 10:10.)

2) Ximodo ruluíʼ Números 14:24 de que Jiobá rizalaʼdxiʼ cada tobi de ca xpinni. (1 Rey. 19:18; Pro. 15:3.)

Historia 39

Vara stiʼ Aarón ribee guieʼ

1. Tu guiráʼ bicaalú guendaruni mandar stiʼ Moisés ne Aarón ne xi rábicabe Moisés.

2. Xi rinabaʼ Moisés Coré ne ca 250 ni nanda laabe que.

3. Xi rabi Moisés ca binni que, ne xi raca ora rusaanabe de guiniʼbe.

4. Xi raca Coré ne ca 250 binni nanda laabe que.

5. Xi runi Eleazar xiiñiʼ Aarón ne ca braseru stiʼ ca hombre ni guti que, ne xiñee.

6. Xiñee runi Jiobá de que xpara Aarón cuee guieʼ. (Biiyaʼ lu dibuju riʼ.)

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Números 16:1-49.

1) Xi biʼniʼ Coré ne ca binni nanda laabe que ne xiñee ni bíʼnicabe ca bisihuinni ni de que cucaalúcabe Jiobá. (Núm. 16:9, 10, 18; Lev. 10:1, 2; Pro. 11:2.)

2) Xi guendabiaaniʼ ni cadi jneza gupa Coré ne ca 250 xaíque guidxi que. (Núm. 16:1-3; Pro. 15:33; Isa. 49:7.)

2. Biindaʼ Números 17:1-11 ne 26:10.

1) Xi bisihuinni xpara Aarón ora laani guleeni guieʼ, ne xiñee guníʼ Jiobá guiaapani ndaaniʼ guiña que. (Núm. 17:5, 8, 10.)

2) Xi guendarisaca zanda guizíʼdinu de señal bidii xpara Aarón que. (Núm. 17:10; Hech. 20:28; Fili. 2:14; Heb. 13:17.)

Historia 40

Moisés bigaze xpara lu guié

1. Ximodo rapa Jiobá ca israelita que laga nuucaʼ lu desiertu.

2. Xiñee riguiche ruaa ca israelita que ora yendácabe Qadés.

3. Ximodo rudii Jiobá nisa guiráʼ binni ne guiráʼ maniʼ que.

4. Tu hombre cá lu dibuju riʼ ni culuíʼ náʼ laca laa ne xiñee cayúnibe ni.

5. Xiñee ridxiichiné Jiobá Moisés ne Aarón, ne xi castigu ricaacabe.

6. Xi raca lu dani láʼ Hor que, ne tu reeda gaca xaíque stiʼ ca ni ruzaaquiʼ guʼxhuʼ stiʼ guidxi Israel.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Números 20:1-13, 22-29 ne Deuteronomio 29:5.

1) Xi rizíʼdinu de modo gupa Jiobá ca israelita que lu desiertu. (Deu. 29:5; Mat. 6:31; Heb. 13:5; Sant. 1:17.)

2) Ximodo biiyaʼ Jiobá ora Moisés ne Aarón qué nusisácacabe laabe nezalú ca israelita que. (Núm. 20:12; 1 Cor. 10:12; Apo. 4:11.)

3) Xi zanda guizíʼdinu de modo bicabi Moisés ora Jiobá guluu jneza laabe. (Núm. 12:3; 20:12, 27, 28; Deu. 32:4; Heb. 12:7-11.)

Historia 41

Ti beendaʼ de guibayaa

1. Xi renda lu palu ni rihuinni lu dibuju riʼ, ne xiñee gudxi Jiobá Moisés guindisaʼ laame lu palu ca.

2. Ximodo rusihuinni ca binni riʼ de que qué rudiicaʼ xquixe Dios pur guiráʼ ni maʼ bidiibe laacaʼ.

3. Xi rinabaʼ ca binni que Moisés ora Jiobá ruseenda ca beendaʼ malu que para guquiichiʼ laacaʼ.

4. Xiñee gudxi Jiobá Moisés guni ti beendaʼ de guibayaa.

5. Xi rusiidiʼ relatu riʼ laanu.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Números 21:4-9.

1) Xi rizíʼdinu de modo gudiche ruaa ca israelita que pur cani bidii Jiobá laacaʼ. (Núm. 21:5, 6; Rom. 2:4.)

2) Gayuaa iza despué, ximodo biquiiñeʼ ca israelita que beendaʼ de guibayaa que ne xi biʼniʼ Ezequías. (Núm. 21:9; 2 Rey. 18:1-4.)

2. Biindaʼ Juan 3:14, 15.

Ximodo biluíʼ náʼ beendaʼ de guibayaa gunda lu palu que guendaguti stiʼ Jesús. (Gál. 3:13; 1 Ped. 2:24.)

Historia 42

Ti burru ni riníʼ

1. Tuu nga Balac ne xiñee ruseendayúbibe Balaam.

2. Xiñee raʼtaʼ burru stiʼ Balaam lu neza.

3. Xi binadiaga Balaam guníʼ burru que.

4. Xi rabi ti ángel Balaam.

5. Xi raca ora racalaʼdxiʼ Balaam guiníʼ mal de Israel.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Números 21:21-35.

Xiñee biʼniʼ ganar Israel Sehón rey stiʼ ca amorreu ne Og rey stiʼ Basán. (Núm. 21:21, 23, 33, 34.)

2. Biindaʼ Números 22:1-40.

Xi bicaa Balaam guiníʼ mal de Israel, ne xi zanda guizíʼdinu de laani. (Núm. 22:16, 17; Pro. 6:16, 18; 2 Ped. 2:15; Jud. 11.)

3. Biindaʼ Números 23:1-30.

Nécaxa Balaam guníʼ casi ora ñaca ti xpinni Jiobá, ximodo bisihuínnibe de que cadi zacá diʼ ni. (Núm. 23:3, 11-14; 1 Sam. 15:22.)

4. Biindaʼ Números 24:1-25.

Ximodo ruquidxi relatu riʼ fe stinu lu ni naguixhe ique Jiobá guni. (Núm. 24:10; Isa. 54:17.)

Historia 43

Josué guca xaíque

1. Tu guiropaʼ hombre zuhuaané Moisés lu dibuju riʼ.

2. Xi rabi Jiobá Josué.

3. Xiñee riguiʼbaʼ Moisés lu dani láʼ Nebo que, ne xi rabi Jiobá laabe.

4. Panda iza napa Moisés ora guti.

5. Xiñee riuu ca binni guidxi que triste, peru xi pur riéchecabe.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Números 27:12-23.

Xi dxiiñaʼ risaca bidii Jiobá Josué, ne ximodo rihuinni de que Jiobá rizaláʼdxibe Xquídxibe yanna. (Núm. 27:15-19; Hech. 20:28; Heb. 13:7.)

2. Biindaʼ Deuteronomio 3:23-29.

Xiñee qué nudii Jiobá lugar ñuu Moisés ne Aarón lu layú ni bizabiruaabe que, ne xi rizíʼdinu de laani. (Deu. 3:25-27; Núm. 20:12, 13.)

3. Biindaʼ Deuteronomio 31:1-8, 14-23.

Ca últimu diidxaʼ gudxi Moisés ca israelita que, ximodo bisihuinni cani de que bidiibe lugar guluu jneza Jiobá laabe. (Deu. 31:6-8, 23.)

4. Biindaʼ Deuteronomio 32:45-52.

Ximodo zanda iquiiñeʼ Stiidxaʼ Dios laanu lu guendanabani stinu. (Deu. 32:47; Lev. 18:5; Heb. 4:12.)

5. Biindaʼ Deuteronomio 34:1-12.

Neca Moisés qué ñuu dxi ñuuyabe Jiobá, xi caníʼ Deuteronomio 34:10 de modo bidxaagabe Jiobá yaʼ. (Éxo. 33:11, 20; Núm. 12:8.)

Historia 44

Rahab rucaachiʼ cani yeundaachiʼ

1. Paraa nabeza Rahab.

2. Tu guiropaʼ hombre cá lu dibuju riʼ, ne xiñee nuucabe Jericó.

3. Xi rabi rey stiʼ Jericó que Rahab guni ne xi ricabi Rahab laabe.

4. Ximodo racané Rahab guiropaʼ hombre que, ne xi favor rinábabe laacaʼ.

5. Xi rabi guiropaʼ hombre que Rahab.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Josué 2:1-24.

Ximodo guca ni bizabiruaa Jiobá ni zeeda lu Éxodo 23:28 ora ca israelita yetindenecaʼ Jericó. (Jos. 2:9-11.)

2. Biindaʼ Hebreos 11:31.

Ximodo rusihuinni ejemplu stiʼ Rahab pabiáʼ nga risaca gápanu fe. (Rom. 1:17; Heb. 10:39; Sant. 2:25.)

Historia 45

Cadíʼdicabe guiiguʼ Jordán

1. Xi milagru biʼniʼ Jiobá para ganda tiidiʼ ca israelita que guiiguʼ Jordán.

2. Ximodo naquiiñeʼ gusihuinni ca israelita que fe sticaʼ ora tiidicaʼ ndaaniʼ guiiguʼ Jordán que.

3. Xiñee gudxi Jiobá Josué gutopa doce guié naroʼbaʼ ndaaniʼ guiiguʼ que.

4. Xi raca ora riree ca ni ruzaaquiʼ guʼxhuʼ que ndaaniʼ guiiguʼ Jordán que.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Josué 3:1-17.

1) Casi rúʼyanu lu relatu riʼ, xi naquiiñeʼ gúninu ti ganda gacané Jiobá laanu ne guicaanu ndaayaʼ stiʼ yaʼ. (Jos. 3:13, 15; Pro. 3:5; Sant. 2:22, 26.)

2) Ximodo nuu guiiguʼ Jordán que ora gudiʼdiʼ ca israelita que ndaaniʼ ni para chuucaʼ lu Layú Bizabiruaa Jiobá laacaʼ, ne ximodo bisisaca ndiʼ lá Jiobá. (Jos. 3:15; 4:18; Sal. 66:5-7.)

2. Biindaʼ Josué 4:1-18.

Xi para ca doce guié bitópacabe ra guiiguʼ Jordán que ne yenécabe Guilgal. (Jos. 4:4-7.)

Historia 46

Ca lindaa stiʼ Jericó

1. Xi biʼniʼ mandar Jiobá guni ca hombre ridinde que ne ca ni ruzaaquiʼ guʼxhuʼ que pur xhoopaʼ gubidxa.

2. Xi naquiiñeʼ guni ca hombre que lu gadxe gubidxa.

3. Casi rihuinni lu dibuju riʼ, xi cayaca ca lindaa stiʼ Jericó.

4. Xiñee nanda ti doo xiñáʼ lu tobi de ca ventana ca.

5. Xi riníʼ Josué guni ca hombre ridinde que ca binni que ne xquídxicaʼ, ne xi naquiiñeʼ guninécabe plata, oro, guibayaa ne guiibaʼ.

6. Xi rabi Josué guiropaʼ ni yeundaachiʼ que guni.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Josué 6:1-25.

1) Ximodo ndiʼ cásica modo bidii ca israelita que bieque Jericó lu gadxe gubidxa que, zaqueca nga guendarucheeche diidxaʼ ni runi ca testigu stiʼ Jiobá ca últimu dxi riʼ. (Jos. 6:15, 16; Isa. 60:22; Mat. 24:14; 1 Cor. 9:16.)

2) Ximodo guca cumplir ca diidxaʼ riguixhená stiʼ Josué 6:26 gaayuʼ gayuaa iza despué, ne xi rusiidiʼ ni laanu de ca stiidxaʼ Jiobá yaʼ. (1 Rey. 16:34; Isa. 55:11.)

Historia 47

Ti gubaanaʼ ndaaniʼ guidxi Israel

1. Tu hombre cá lu dibuju riʼ ni cucaachiʼ cani risaca gulee Jericó, ne tuu nga cani cayacané laabe.

2. Xiñee nga nabé nadá ni biʼniʼ Acán ne binnilidxi.

3. Xi riníʼ Jiobá ora rinabadiidxaʼ Josué laabe xiñee qué ñuni ganar ca israelita que ora yetindenecaʼ guidxi Hai.

4. Xi raca Acán ne binnilidxi ora rinécabe laacaʼ nezalú Josué.

5. Xi rizíʼdinu de ni bizaaca Acán.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Josué 7:1-26.

1) Xi bihuinni lu oración stiʼ Josué de modo bidxaagabe Jiobá. (Jos. 7:7-9; Sal. 119:145; 1 Juan 5:14.)

2) Xi rusihuinni ejemplu stiʼ Acán, ne xiñee riquiiñeʼ ni para gulidxi ni laanu. (Jos. 7:11, 14, 15; Pro. 15:3; 1 Tim. 5:24; Heb. 4:13.)

2. Biindaʼ Josué 8:1-29.

Xi naquiiñeʼ guni cada tobi de laanu para ne ca binni ridagulisaa zinanda Cristu ca dxi stinu riʼ. (Jos. 7:13; Lev. 5:1; Pro. 28:13.)

Historia 48

Ca gabaonita nuu xpiaaniʼ

1. Ximodo nga gadxé ca binni de Gabaón de ca cananeu ni nabeza xcaadxi guidxi nuu gaxha de raqué.

2. Casi ruuyuʼ lu dibuju riʼ, xi runi ca gabaonita que ne xiñee.

3. Xi ruzabiruaa Josué ne ca xaíque guidxi Israel que para ne ca gabaonita, peru xi gúnnacabe despué de chonna gubidxa.

4. Xi raca ora ca rey de sti guidxi que runadiágacaʼ de que ca gabaonita que maʼ bidaagucaʼ guidxi Israel.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Josué 9:1-27.

1) Jiobá biʼniʼ mandarbe guidxi Israel «gunduuxeʼ guiráʼ binni de guidxilayú» que, peru xi ca guenda stibe bihuinni ora bitiidiláʼdxibe donda stiʼ ca gabaonita. (Jos. 9:22, 24; Mat. 9:13; Hech. 10:34, 35; 2 Ped. 3:9.)

2) Ra biʼniʼ cumplir Josué pactu ni bíʼninebe ca gabaonita que, ximodo guláʼquibe ti ejemplu para ca xpinni Cristu de ca dxi stinu riʼ. (Jos. 9:18, 19; Mat. 5:37; Efe. 4:25.)

2. Biindaʼ Josué 10:1-5.

Ximodo runi ca binni ni cabeza guibani lu guidxilayú riʼ casi biʼniʼ ca gabaonita, ne xiñee runi ndiʼ de que guuyadxí binni laasícabe. (Jos. 10:4; Zac. 8:23; Mat. 25:35-40; Apo. 12:17.)

Historia 49

Gubidxa que bizuhuaadxí

1. Casi ruuyuʼ lu dibuju riʼ xi caníʼ Josué ne xiñee.

2. Ximodo racané Jiobá Josué ne ca hombre ridinde stiʼ.

3. Panda rey biʼniʼ ganar Josué ne pabiáʼ dxi.

4. Xiñee gundaa Josué layú stiʼ guidxi Canaán.

5. Panda iza napa Josué ora guti, ne xi raca ca binni que despué.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Josué 10:6-15.

Ximodo ratadxí ladxidoʼno ora gánnanu de que Jiobá bicueezadxibe Gubidxa ne Elabeu pur ca israelita que. (Jos. 10:8, 10, 12, 13; Sal. 18:3; Pro. 18:10.)

2. Biindaʼ Josué 12:7-24.

Tuupeʼ nga biʼniʼ ganar ca 31 rey stiʼ guidxi Canaán que ne xiñee risaca ndiʼ para laanu yanna. (Jos. 12:7; 24:11-13; Deu. 31:8; Luc. 21:9, 25-28.)

3. Biindaʼ Josué 14:1-5.

Ximodo gulaa layú que lu ca tribu stiʼ Israel, ne xi rusihuinni ndiʼ de ni chiguicaanu ndaaniʼ Paraísu ni zeeda ca. (Jos. 14:2; Isa. 65:21; Eze. 47:21-23; 1 Cor. 14:33.)

4. Biindaʼ Jueces 2:8-13.

Cásica biʼniʼ Josué ora nuu ndaaniʼ guidxi Israel, tu rucueeza cani riníʼ mal de Dios ca dxi stinu riʼ. (Jue. 2:8, 10, 11; Mat. 24:45-47; 2 Tes. 2:3-6; Tito 1:7-9; Apo. 1:1; 2:1, 2.)

Historia 50

Chupa gunaa nadxibalú

1. Tuu nga ca juez ca, ne tu biree lá caadxi de laacabe.

2. Xi guenda risaca napa Débora, ne xi guiráʼ zeeda luni.

3. Ora rey Jabín ne Sísara xaíque stiʼ ca hombre ridinde que cucaalúcabe Israel, xi gudxi Jiobá Débora gabi juez Barac, ne tu nabe ziuu naróʼ stiʼ.

4. Ximodo bisihuinni Jael de que naca ti gunaa nadxibalú.

5. Xi raca despué de guti rey Jabín.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Jueces 2:14-22.

Xiñee bidxiichiné Jiobá ca israelita que, ne xi rizíʼdinu de laani. (Jue. 2:20; Pro. 3:1, 2; Eze. 18:21-23.)

2. Biindaʼ Jueces 4:1-24.

Ca gunaa ni cayuni ni na Dios, xi zanda guizíʼdicabe de fe ne guendanadxibalú ni gupa Débora ne Jael. (Jue. 4:4, 8, 9, 14, 21, 22; Pro. 31:30; 1 Cor. 16:13.)

3. Biindaʼ Jueces 5:1-31.

Cásica biindaʼ Barac ne Débora dxi biʼniʼ ganarcaʼ, xi zanda guinábanu lu oración stinu yáquexa mayaca gueeda guendaridinde stiʼ Armagedón. (Jue. 5:3, 31; 1 Cró. 16:8-10; Apo. 7:9, 10; 16:16; 19:19-21.)

Historia 51

Rut ne Noemí

1. Xiñee yendeza Noemí guidxi Moab.

2. Tuu nga Rut ne Orpá.

3. Ximodo ricabi Rut ne Orpá ora Noemí rabi laacabe guibiguétacabe xquídxicabe.

4. Tuu nga Booz, ne ximodo racanebe Rut ne Noemí.

5. Tu láʼ xiiñiʼ Booz ne Rut ne xiñee naquiiñeʼ guietenaláʼdxinu de laabe.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Rut 1:1-17.

1) Xi diidxaʼ sicarú de guendarannaxhii ni qué rusaana guníʼ Rut. (Rut 1:16, 17.)

2) Ximodo nga rihuinni yanna de que cásica guníʼ ique Rut, zaqueca riníʼ ique «xcaadxi dendxu» que para ne xcaadxi ni bibí ni cheʼ guibáʼ ni nuu lu guidxilayú riʼ yaʼ. (Juan 10:16; Zac. 8:23.)

2. Biindaʼ Rut 2:1-23.

Ximodo ndiʼ guca Rut ti ejemplu guizáʼ galán para ca nahuiiniʼ nuu yanna riʼ. (Rut 2:17, 18; Pro. 23:22; 31:15.)

3. Biindaʼ Rut 3:5-13.

1) Ximodo biiyaʼ Booz modo guná Rut guichaganáʼ laabe lugar de tuuxa jma nahuiiniʼ yaʼ.

2) Guendarannaxhii ni qué rusaana gupa Rut que, xi rusiidiʼ ni laanu yaʼ. (Rut 3:10; 1 Cor. 13:4, 5.)

4. Biindaʼ Rut 4:7-17.

Ximodo zanda guni ca hombre ni runi ni na Dios casi biʼniʼ Booz. (Rut 4:9, 10; 1 Tim. 3:1, 12, 13; 5:8.)

Historia 52

Gedeón ne ca 300 hombre stiʼ

1. Xi lu guendanagana nuu ca israelita ne xiñee.

2. Xiñee gudxi Jiobá Gedeón de que napa stálepeʼ hombre.

3. Panda hombre riaana despué de gudxi Gedeón guiráʼ tu cadxibi que guibiguetaʼ ralidxi.

4. Casi rihuinni lu dibuju riʼ, xi biʼniʼ Jiobá para biaana 300 si de ca hombre ridinde stiʼ Gedeón.

5. Ximodo rindaa Gedeón ca 300 hombre que, ne ximodo runi ganar guidxi Israel guendaridinde que.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Jueces 6:36-40.

1) Ximodo gunna Gedeón xipeʼ nga ni na Jiobá.

2) Ximodo zanda guyúbinu yanna gunáʼ ndiʼ ni na Dios gúninu. (Pro. 2:3-6; Mat. 7:7-11; 2 Tim. 3:16, 17.)

2. Biindaʼ Jueces 7:1-25.

1) Xi rizíʼdinu de ca 300 hombre ni guyuucaʼ listu ne de xcaadxi ni qué ñuu listu que. (Jue. 7:3, 6; Rom. 13:11, 12; Efe. 5:15-17.)

2) Cásica biziidiʼ 300 hombre que ra biiyadxicaʼ modo biʼniʼ Gedeón, ximodo rizíʼdinu de Gedeón huaniisi, Jesucristu yaʼ. (Jue. 7:17; Mat. 11:29, 30; 28:19, 20; 1 Ped. 2:21.)

3) Ximodo racané Jueces 7:21 laanu chuʼnu listu para chuunu ratiica guseendacabe laanu ndaaniʼ xquidxi Jiobá yaʼ. (1 Cor. 4:2; 12:14-18; Sant. 4:10.)

3. Biindaʼ Jueces 8:1-3.

Ora tindenenu tuuxa bíchinu, xi rizíʼdinu de modo gulee xieque Gedeón guendaridinde gupanebe ca efraimita. (Pro. 15:1; Mat. 5:23, 24; Luc. 9:48.)

Historia 53

Ni bizabiruaa Jefté

1. Tuu nga Jefté ne xi dxi bibánibe.

2. Xi ruzabiruaa Jefté Jiobá.

3. Xiñee riuu Jefté triste ora bibiguétabe ralídxibe despué de biʼniʼ ganarbe ca ammonita que pue.

4. Xi riníʼ xiiñiʼ Jefté ora ránnabe de ni maʼ bizabiruaa bixhózebe.

5. Xiñee nadxii ca binni que xiiñiʼ Jefté.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Jueces 10:6-18.

Xi guendarulidxi naquiiñeʼ gucaadiáganu de ni bizaaca ca israelita que lu xquendanabánicaʼ ora bisaanacaʼ Jiobá. (Jue. 10:6, 15, 16; Rom. 15:4; Apo. 2:10.)

2. Biindaʼ Jueces 11:1-11, 29-40.

1) Ximodo nánnanu de que ora bidii Jefté xiiñiʼ casi «ofrenda ni riaʼquiʼ» cadi dxandíʼ diʼ bizaaquicabe laabe. (Jue. 11:31; Lev. 16:24; Deu. 18:10, 12.)

2) Ximodo ndiʼ bidii Jefté xiiñiʼ casi ti ofrenda ni riaʼquiʼ.

3) Xi rizíʼdinu de modo bicabi Jefté voto bíʼninebe Jiobá. (Jue. 11:35, 39; Ecl. 5:4, 5; Mat. 16:24.)

4) Ximodo zanda chinanda cani nahuiiniʼ ni zinanda Cristu, ejemplu stiʼ xiiñiʼ Jefté ora guzulúcabe gúnicabe xhiiñaʼ Jiobá guiráʼ ora. (Jue. 11:36; Mat. 6:33; Fili. 3:8.)

Historia 54

Ti hombre ni jma nadipaʼ

1. Tu láʼ hombre jma nadipaʼ ni huabani, ne tu bidii laabe stipa nápabe.

2. Xi biʼniʼ Sansón ne lión ni rihuinni lu dibuju riʼ.

3. Xi cayabi Sansón Dalila casi ruuyuʼ lu dibuju riʼ, ne ximodo rinaaze ca filisteu que laabe.

4. Ximodo ruuti Sansón 3.000 filisteu dxi ca rátibe que.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Jueces 13:1-14.

Xiñee naca Manóah ne xheelaʼ ti ejemplu sicarú para cani cusiniisi xiiñiʼ. (Jue. 13:8; Sal. 127:3; Efe. 6:4.)

2. Biindaʼ Jueces 14:5-9 ne 15:9-16.

1) Ximodo bihuinni espíritu santu stiʼ Jiobá luguiáʼ Sansón ra biitibe ti lión, ne ra bichuugube ca doo cubi ni bindibinécabe laabe ne ora biquiiñebe dxita xhaga ti burru para guutibe ti 1.000 hombre.

2) Ximodo racané espíritu santu laanu ca dxi stinu riʼ. (Jue. 14:6; 15:14; Zac. 4:6; Hech. 4:31.)

3. Biindaʼ Jueces 16:18-31.

Ximodo bininá ca binni malu bidxaaga Sansón que laa, ne xi rizíʼdinu de laani. (Jue. 16:18, 19; 1 Cor. 15:33.)

Historia 55

Ti hombrehuiiniʼ runi ni na Dios

1. Tu láʼ baʼduhuiiniʼ cá lu dibuju riʼ, ne turuʼ nga rihuinni raríʼ.

2. Xi oración runi Ana ora riebe ndaaniʼ tabernáculo que, ne ximodo ricabi Jiobá laabe.

3. Panda iza napa Samuel ora rinécabe laabe ndaaniʼ tabernáculo stiʼ Jiobá, ne xi riné jñaabe guiráʼ iza para laabe.

4. Tu láʼ ca xiiñiʼ Elí, ne ximodo laacabe.

5. Ximodo rucaa Jiobá ridxi Samuel, ne xi rábibe laa.

6. Tu reeda gaca Samuel ora riniisi, ne xi raca ora rióʼxhobe.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ 1 Samuel 1:1-28.

1) Xi ejemplu sicarú para cani napa xiiñiʼ gulaʼquiʼ Elqaná ora guzanírube para guni adorarbe Dios jneza. (1 Sam. 1:3, 21; Mat. 6:33; Fili. 1:10.)

2) Xi rizíʼdinu de modo bidxiilú Ana guendanagana stiʼ. (1 Sam. 1:10, 11; Sal. 55:22; Rom. 12:12.)

2. Biindaʼ 1 Samuel 2:11-36.

Ximodo bisisaca Elí ca xiiñiʼ jma que Jiobá, ne ximodo riguixhená ndiʼ laanu. (1 Sam. 2:22-24, 27, 29; Deu. 21:18-21; Mat. 10:36, 37.)

3. Biindaʼ 1 Samuel 4:16-18.

Xi tapa desgracia ranna Elí ni raca lu guendaridinde que, ne xi rácabe ora ránnabe cani.

4. Biindaʼ 1 Samuel 8:4-9.

Ximodo nga nabé bininá Israel Jiobá, ne ximodo zanda gacanenu Reinu stibe yanna sin gusaanu laa. (1 Sam. 8:5, 7; Juan 17:16; Sant. 4:4.)

Historia 56

Saúl primé rey stiʼ Israel

1. Xi cayuni Samuel lu dibuju riʼ, ne xiñee.

2. Xiñee riulaʼdxiʼ Jiobá Saúl, ne ximodo nácabe.

3. Tu láʼ xiiñiʼ Saúl, ne xi rúnibe.

4. Xiñee ruuti Saúl ti manihuiiniʼ para gudiibe Jiobá ne qué nibézabe Samuel ñuni ni.

5. Xi rizíʼdinu lu relatu stiʼ Saúl.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ 1 Samuel 9:15-21 ne 10:17-27.

Ora caadxi hombre qué nulábicaʼ tu naca Saúl ne guniʼcaʼ laabe, ximodo gucané gánnabe de que laaca rucheebe ti cadi gúnibe xiixa sin guiníʼ íquebe. (1 Sam. 9:21; 10:21, 22, 27; Pro. 17:27.)

2. Biindaʼ 1 Samuel 13:5-14.

Ximodo bichee Saúl ora nuube Guilgal. (1 Sam. 10:8; 13:8, 9, 13.)

3. Biindaʼ 1 Samuel 15:1-35.

1) Pabiáʼ ndiʼ bichee Saúl pur ni qué ñúnibe Agag rey stiʼ Amaleq. (1 Sam. 15:2, 3, 8, 9, 22.)

2) Ximodo gucalaʼdxiʼ Saúl nireecueʼ de cani biʼniʼ, ne ugaanibe donda xtuudxi. (1 Sam. 15:24.)

3) Xi guendarulidxi naquiiñeʼ gucaadiaga chaahuinu ora tuuxa guiniʼné laanu. (1 Sam. 15:19-21; Sal. 141:5; Pro. 9:8, 9; 11:2.)

Historia 57

Dios ribí David

1. Tu láʼ hombrehuiiniʼ cá lu dibuju riʼ, ne ximodo nánnanu de que nabé nadxibalube.

2. Paraa nabeza David ne tu láʼ bixhózebe ne bixhozebídabe.

3. Xiñee rabi Jiobá Samuel cheʼ ralidxi Isaí ni nuu guidxi Belén.

4. Xi raca ora riné Isaí gadxe de ca xiiñiʼ nezalú Samuel.

5. Xi rabi Jiobá Samuel ora redanécabe David.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ 1 Samuel 17:34, 35.

Ximodo bihuinni guendanadxibalú stiʼ David ne confianza ni gúpabe Jiobá lu guiráʼ ni guca riʼ. (1 Sam. 17:37.)

2. Biindaʼ 1 Samuel 16:1-14.

1) Ximodo racané ca stiidxaʼ Jiobá ni cá lu 1 Samuel 16:7 para cadi chuʼnu pur caadxi si binni, ne cadi guyadxísinu modo laacabe. (Hech. 10:34, 35; 1 Tim. 2:4.)

2) Ximodo rusihuinni ejemplu stiʼ Saúl de que ora Jiobá cuee espíritu santu stiʼ luguiáʼ ti binni la? zándaca chuʼ luguiabe xiixa ni gucaa laabe gúnibe ni qué iquiiñeʼ. (1 Sam. 16:14; Mat. 12:43-45; Gál. 5:16.)

Historia 58

David ne Goliat

1. Xi guiráʼ rabi Goliat ca hombre ridinde stiʼ guidxi Israel.

2. Pabiáʼ nasoo Goliat, ne xi zudii Saúl hombre guuti laabe.

3. Xi ricabi David ora Saúl rabi laabe de que qué zándadiʼ tindenebe Goliat purtiʼ nahuiinibe.

4. Ximodo bisihuinni David de que nápabe confianza Jiobá ra bicaalube Goliat que.

5. Casi rihuinni lu dibuju riʼ, xi riquiiñeʼ David para guutinebe Goliat ne xi raca despué ne ca filisteu que.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ 1 Samuel 17:1-54.

1) Xiñee qué nidxibi David, ne ximodo zanda gácanu nadxibalú casi gúcabe. (1 Sam. 17:37, 45; Efe. 6:10, 11.)

2) Xiñee naquiiñeʼ gucaa náʼ ca xpinni Cristu guyúbicaʼ guni ganarcaʼ ora quítecaʼ xiixa, casi biʼniʼ Goliat que. (1 Sam. 17:8; Gál. 5:26; 1 Tim. 4:8.)

3) Ximodo bisihuinni ca stiidxaʼ David confianza gúpabe de que Jiobá zacané laabe. (1 Sam. 17:45-47; 2 Cró. 20:15.)

4) Lugar de ñeete ti guendaridinde stiʼ chupa grupu ni raca nanaláʼdxicaʼ, ximodo rusihuinni relatu riʼ de que cani dxandíʼ gudinde nga ca dios ni cadi dxandíʼ ne Dios ni dxandíʼ dxandipeʼ Jiobá. (1 Sam. 17:43, 46, 47.)

5) Ximodo rusihuinni grupu ni bibí para cheʼ guibáʼ confianza ni nápacabe Jiobá, cásica biʼniʼ David. (1 Sam. 17:37; Jer. 1:17-19; Apo. 12:17.)

Historia 59

Xiñee ruxooñeʼ David

1. Xiñee ridxiichi Saúl ruuyaʼ David, ne ximodo nga gadxepeʼ Jonatán xiiñibe que laabe.

2. Xi raca ora ti dxi cuxhidxi David arpa stiʼ para gunadiaga Saúl.

3. Xi riníʼ Saúl ni naquiiñeʼ guni David ante guichaganáʼ xiiñibe Mical, ne xiñee riniʼbe zacá.

4. Casi rihuinni lu dibuju riʼ, xi raca lu guionna biaje cuxhidxi David arpa que para gunadiaga Saúl.

5. Ximodo rulá Mical David, ne xi naquiiñeʼ guni David lu gadxe iza que.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ 1 Samuel 18:1-30.

1) Ximodo nga cásica guendarannaxhii ni gupa Jonatán que David, zaqueca nga guendarannaxhii nuu lade «xcaadxi dendxu» ne sti grupu huiiniʼ de dendxuʼ. (1 Sam. 18:1; Juan 10:16; Luc. 12:32; Zac. 8:23.)

2) Nécaxa Jonatán nga ñaana xlugar Saúl, ximodo rusihuinni 1 Samuel 18:4 de que nabé bizuubabe stiidxaʼ rey ni gulí Dios.

3) Ximodo rusihuinni ejemplu stiʼ Saúl de modo zanda gucaa envidia laanu gucheenu, ne ximodo riguixhená relatu riʼ laanu. (1 Sam. 18:7-9, 25; Sant. 3:14-16.)

2. Biindaʼ 1 Samuel 19:1-17.

Ximodo guyuu xquendanabani Jonatán ra naxoo ora guniʼné Saúl. (1 Sam. 19:1, 4-6; Pro. 16:14.)

Historia 60

Abigail ne David

1. Casi ruuyuʼ lu dibuju riʼ, tu láʼ gunaa ziguuyaʼ David ca, ne ximodo laabe.

2. Tuu nga Nabal.

3. Xiñee ruseenda David caadxi de ca hombre stiʼ para guinábacabe ti favor Nabal.

4. Xi rabi Nabal ca hombre ruseenda David que, ne ximodo ricabi David.

5. Ximodo rusihuinni Abigail de que nabé nuu xpiaaniʼ.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ 1 Samuel 22:1-4.

Xi ejemplu ridxélanu luguiáʼ ca binnilidxi David de modo naquiiñeʼ gacanesaanu casi xpinni Cristu. (Pro. 17:17; 1 Tes. 5:14.)

2. Biindaʼ 1 Samuel 25:1-43.

1) Xiñee guizáʼ feu modo rieeteʼ Nabal ndaaniʼ Biblia. (1 Sam. 25:2-5, 10, 14, 21, 25.)

2) Xi zanda guiziidiʼ ca gunaa napa xheelaʼ de ejemplu stiʼ Abigail. (1 Sam. 25:32, 33; Pro. 31:26; Efe. 5:24.)

3) Xi chupa cosa ni cadi jneza bicueeza Abigail ñuni David. (1 Sam. 25:31, 33; Rom. 12:19; Efe. 4:26.)

4) Ximodo racané modo bicabi David ca diidxaʼ stiʼ Abigail que ca hombre de yanna riʼ, para gúʼyacabe ca gunaa ca casi modo ruuyaʼ Jiobá laacaʼ. (Hech. 21:8, 9; Rom. 2:11; 1 Ped. 3:7.)

Historia 61

David guca rey

1. Xi biʼniʼ David ne Abisai laga nisiaasiʼ Saúl.

2. Xi rinabadiidxaʼ David Saúl.

3. Paraa rie David despué de riníʼnebe Saúl.

4. Xiñee guizáʼ triste riuu David ne rucaabe ti canción sicarú.

5. Panda iza napa David ora rúnicabe laabe rey guidxi Hebrón, ne tu láʼ chupa chonna de ca xiiñibe.

6. Paraa runi gobernar David despué.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ 1 Samuel 26:1-25.

1) Ximodo naquiiñeʼ gácanu para ne cani zaniruʼ ndaaniʼ xquidxi Jiobá casi na stiidxaʼ David ni cá lu 1 Samuel 26:11. (Sal. 37:7; Rom. 13:2.)

2) Ora rúninu stipa pur gácanu nachaʼhuiʼ ne guirutiʼ tu gudii xquíxepeʼ laanu, ximodo racané ca stiidxaʼ David ni cá lu 1 Samuel 26:23 laanu para ganda gúʼyanu ca cosa ca jneza. (1 Rey. 8:32; Sal. 18:20.)

2. Biindaʼ 2 Samuel 1:26.

Ximodo zanda gudxiibaʼ ca xpinni Cristu ndaaniʼ ladxidoʼcaʼ guendarannaxhiisaa casi gupa David ne Jonatán. (1 Ped. 4:8; Col. 3:14; 1 Juan 4:12.)

3. Biindaʼ 2 Samuel 5:1-10.

1) Panda iza biʼniʼ reinar David, ne panda ndaa rilaa reinu stibe. (2 Sam. 5:4, 5.)

2) Xiñee guca David ti hombre risaca ne xi rusietenalaʼdxiʼ ni laanu ca dxi stinu riʼ. (2 Sam. 5:10; 1 Sam. 16:13; 1 Cor. 1:31; Fili. 4:13.)

Historia 62

Guendanagana ndaaniʼ lidxi David

1. Xi raca guidxi Canaán ora racané Jiobá ca israelita que.

2. Xi raca ti huadxí ora dxiʼbaʼ David ique palaciu stiʼ.

3. Xiñee guizáʼ ridxiichiné Jiobá David.

4. Tu láʼ hombre ruseenda Jiobá para chiguiniʼné David de cani maʼ biʼniʼ, ne xi riníʼ hombre riʼ de ni zazaacabe yaʼ.

5. Xii nga ca guendanagana rapa David.

6. Tu reeda gaca rey stiʼ Israel despué de David.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ 2 Samuel 11:1-27.

1) Ximodo riáʼpanu, ra gápanu stale ni gúninu lu xhiiñaʼ Jiobá.

2) Ximodo gundagaa David lu guendaruchee, ne ximodo riguixhená ndiʼ ca xpinni Jiobá ca dxi stinu riʼ. (2 Sam. 11:2; Mat. 5:27-29; 1 Cor. 10:12; Sant. 1:14, 15.)

2. Biindaʼ 2 Samuel 12:1-18.

1) Xi riziidiʼ ca binnigola ne bixhoze binni de modo guluu jneza Natán David. (2 Sam. 12:1-4; Pro. 12:18; Mat. 13:34.)

2) Xiñee biubalaʼdxiʼ Jiobá David. (2 Sam. 12:13; Sal. 32:5; 2 Cor. 7:9, 10.)

Historia 63

Salomón ti rey guizáʼ nuu xpiaaniʼ

1. Xi rinabadiidxaʼ Jiobá Salomón, ne ximodo ricábibe.

2. Pur guyuulaʼdxiʼ Jiobá ni gunabaʼ Salomón que, xi guniʼbe zudiibe laa.

3. Xi guendanagana riné chupa gunaa ra nuu Salomón.

4. Casi rihuinni lu dibuju riʼ, ximodo ruchiá Salomón guendanagana que.

5. Ximodo guca ca dxi biʼniʼ gobernar Salomón que, ne xiñee.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ 1 Reyes 3:3-28.

1) Xi riziidiʼ ca ni zaniruʼ ndaaniʼ xquidxi Jiobá de ca stiidxaʼ Salomón ni cá lu 1 Reyes 3:7. (Sal. 119:105; Pro. 3:5, 6.)

2) Xiñee naca ni gunabaʼ Salomón que ti ejemplu sicarú de ni zanda guinábanu Dios ora guiníʼnenu laa. (1 Rey. 3:9, 11; Pro. 30:8, 9; 1 Juan 5:14.)

3) Ximodo ratadxí ladxidoʼno gánnanu modo zuni mandar Salomón huaniisi Jesucristu, cásica biʼniʼ Salomón ora bichiabe guendanagana gupa ca gunaa que. (1 Rey. 3:28; Isa. 9:6, 7; 11:2-4.)

2. Biindaʼ 1 Reyes 4:29-34.

1) Ximodo bicabi Jiobá ora gunabaʼ Salomón laabe ti ladxidóʼ ni ruzuubaʼ diidxaʼ. (1 Rey. 4:29.)

2) Ca binni de dxiqué bíʼnicabe stipa pur chigunadiágacabe guendananna stiʼ Salomón, yanna laanu xi ñaquiiñeʼ gúninu ti ganda gúʼndanu Stiidxaʼ Dios. (1 Rey. 4:29, 34; Juan 17:3; 2 Tim. 3:16.)

Historia 64

Salomón rucuí ti yuʼduʼ

1. Panda iza yené Salomón para bicuí yuʼduʼ stiʼ Jiobá, ne xiñee risácani stálepeʼ bidxichi.

2. Panda cuartu jma risaca gupa yuʼduʼ que, ne xi riuu ndaaniʼ cuartu nuu galahuiʼ que.

3. Xi riníʼ Salomón lu oración bíʼnibe ora biluxe yuʼduʼ que.

4. Ximodo rusihuinni Jiobá de que cayechenebe oración stiʼ Salomón que.

5. Xi rucaa ca xheelaʼ Salomón que laa guni ne xi rácabe.

6. Xiñee ridxiichiné Jiobá Salomón ne xi rábibe laa.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ 1 Crónicas 28:9, 10.

Pur ca stiidxaʼ David ni cá lu 1 Crónicas 28:9, 10, xi ñaquiiñeʼ gúninu ne stale stipa lu xquendanabáninu guiráʼ dxi. (Sal. 19:14; Fili. 4:8, 9.)

2. Biindaʼ 2 Crónicas 6:12-21, 32-42.

1) Ximodo biluíʼ Salomón de que Dios ni Nuu Jma Luguiáʼ de guiráʼ xixé cosa, qué zándadiʼ guiaanabe ndaaniʼ nin ti yoo ni bicuí hombre. (2 Cró. 6:18; Hech. 17:24, 25.)

2) Lu ca diidxaʼ bicaa Salomón lu 2 Crónicas 6:32, 33 xi rizíʼdinu de Jiobá. (Hech. 10:34, 35; Gál. 2:6.)

3. Biindaʼ 2 Crónicas 7:1-5.

Ora biiyaʼ ca israelita que guendanandxóʼ stiʼ Jiobá bicaani laacabe gusisácacabe laabe, laanu yanna, ximodo zanda gúninu zaqueca ora gúʼyanu ca ndaayaʼ stiʼ Jiobá luguiáʼ xquidxi. (2 Cró. 7:3; Sal. 22:22; 34:1; 96:2.)

4. Biindaʼ 1 Reyes 11:9-13.

Ximodo ruluíʼ modo bibani Salomón que pabiáʼ nga risaca cadi guchee binni dede ora gueeda fin. (1 Rey. 11:4, 9; Mat. 10:22; Apo. 2:10.)

Historia 65

Rilaa ti reinu

1. Tu láʼ guiropaʼ hombre cá lu dibuju riʼ ne tu laacabe.

2. Xi runi Ahíya xhaba ne xi riníʼ ni rúnibe riʼ.

3. Xi gucalaʼdxiʼ Salomón ñuni ne Jeroboán.

4. Xiñee runi ca binni que Jeroboán rey luguiáʼ ca chii tribu que.

5. Xiñee runi Jeroboán chupa yuzehuiiniʼ de oro, ne xi raca guidxi que despué.

6. Xi raca lu guiropa tribu que ne cani nuu ndaaniʼ yuʼduʼ stiʼ Jiobá ni nuu Jerusalén.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ 1 Reyes 11:26-43.

Tu guca Jeroboán, ne xi bizabiruaa Jiobá laabe pa guzuubabe diidxaʼ ca ley Stiʼ. (1 Rey. 11:28, 38.)

2. Biindaʼ 1 Reyes 12:1-33.

1) Xi zanda guiziidiʼ bixhoze binni ne ca binnigola ca de ejemplu qué iquiiñeʼ stiʼ Rehoboam ora tiidisúcabe ne derechu nápacabe de guni mandárcabe. (1 Rey. 12:13; Ecl. 7:7; 1 Ped. 5:2, 3.)

2) Tu ra nuu nga naquiiñeʼ cheʼ cani nahuiiniʼ para uguu jneza laacaʼ ora gápacaʼ gana gúnicaʼ xiixa risaca lu xquendanabánicaʼ. (1 Rey. 12:6, 7; Pro. 1:8, 9; 2 Tim. 3:16, 17; Heb. 13:7.)

3) Xiñee biʼniʼ Jeroboán chupa lugar para guni adorárcabe yuzehuiiniʼ, ne ximodo bisihuinni ndiʼ de que qué ñápabe fe Jiobá. (1 Rey. 11:37; 12:26-28.)

4) Tu guca xaíque stiʼ chii tribu ni bicaalú adoración dxandíʼ stiʼ Jiobá. (1 Rey. 12:32, 33.)

Historia 66

Jezabel ti reina qué iquiiñeʼ

1. Tuu nga Jezabel.

2. Xiñee riuu rey Acab triste.

3. Xi biʼniʼ Jezabel para ganda guicaabe laxhiú Nabot para xheelabe Acab.

4. Tu biseenda Jiobá para guuti Jezabel.

5. Casi rihuinni lu dibuju riʼ, xi raca ora ridxiña Jehú ra palaciu stiʼ Jezabel.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ 1 Reyes 16:29-33 ne 18:3, 4.

Pabiáʼ qué iquiiñeʼ guca ca binni de Israel ca dxi stiʼ rey Acab. (1 Rey. 14:9.)

2. Biindaʼ 1 Reyes 21:1-16.

1) Ximodo bisihuinni Nabot de que qué nidxíbidiʼ ne qué nusaanadiʼ Jiobá. (1 Rey. 21:1-3; Lev. 25:23-28.)

2) Xi rusiidiʼ ejemplu stiʼ Acab laanu de modo gácanu ora chuuláʼdxinu xiixa ne qué zanda icaanuni. (1 Rey. 21:4; Rom. 5:3-5.)

3. Biindaʼ 2 Reyes 9:30-37.

Xi rizíʼdinu de guendadxibaguí ni gupa Jehú para bíʼnibe ni na Jiobá. (2 Rey. 9:4-10; 2 Cor. 9:1, 2; 2 Tim. 4:2.)

Historia 67

Jehosafat runi cré de ladxidóʼ Jiobá

1. Tuu nga Jehosafat, ne xi dxi bibánibe.

2. Xiñee ridxibi ca israelita que, ne xi runi stale de laacabe.

3. Ximodo ricabi Jiobá oración stiʼ Jehosafat.

4. Xi runi Jiobá ante de guendaridinde que.

5. Xi rizíʼdinu de Jehosafat.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ 2 Crónicas 20:1-30.

1) Ximodo bisihuinni Jehosafat ni naquiiñeʼ guni ca xpinni Dios ora chuʼ tu gacalaʼdxiʼ guniná laacaʼ. (2 Cró. 20:12; Sal. 25:15; 62:1.)

2) Jiobá huaquiiñebe tuuxa para guiníʼnebe xquídxibe, yanna ca dxi stinu riʼ, tuu ndiʼ caquiiñebe yaʼ. (2 Cró. 20:14, 15; Mat. 24:45-47; Juan 15:15.)

3) Ora «Dios ni jma nandxóʼ [...] uzulú cuidxi cuenta binni», ximodo zahuinni ca dxi stinu riʼ casi ca dxi stiʼ Jehosafat que. (2 Cró. 20:15, 17; 32:8; Apo. 16:14, 16.)

4) Cásica ca levita, ximodo racané ca precursor ne ca misioneru guireeche diidxaʼ lu guidubi naca guidxilayú yaʼ. (2 Cró. 20:19, 21; Rom. 10:13-15; 2 Tim. 4:2.)

Historia 68

Chupa hombrehuiiniʼ ribiguetaʼ ribani

1. Tu guionnaʼ binni rihuinni lu dibuju riʼ, ne xi raca hombrehuiiniʼ riʼ ti dxi.

2. Xi rinabaʼ Elías lu oración pur hombrehuiiniʼ riʼ, ne xi raca despué.

3. Tu láʼ hombre ni racané Elías.

4. Xiñee rinábacabe Eliseo cheʼ ralidxi ti gunaa ni nabeza guidxi Sunem.

5. Xi runi Eliseo, ne xi raca ne baʼduhuiiniʼ ni maʼ guti ca.

6. Xi poder napa Jiobá, casi modo bisihuínnibeni pur Elías ne Eliseo.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ 1 Reyes 17:8-24.

1) Ximodo bihuinni pa dxandíʼ bizuubaʼ Elías diidxaʼ ne gúpabe fe. (1 Rey. 17:9; 19:1-4, 10.)

2) Xiñee nabé naroʼbaʼ fe gupa viuda de Sarepta que. (1 Rey. 17:12-16; Luc. 4:25, 26.)

3) Ni bizaaca viuda de Sarepta que, ximodo bisihuinni ni de que ca diidxaʼ stiʼ Jesús ni cá lu Mateo 10:41, 42 dxandíʼ cani. (1 Rey. 17:10-12, 17, 23, 24.)

2. Biindaʼ 2 Reyes 4:8-37.

1) Xi rusiidiʼ gunaa de Sunem que laanu de modo guidxagalunu binni. (2 Rey. 4:8; Luc. 6:38; Rom. 12:13; 1 Juan 3:17.)

2) Ximodo zanda gácanu nachaʼhuiʼ ne ca xpinni Dios ca dxi stinu riʼ. (Hech. 20:35; 28:1, 2; Gál. 6:9, 10; Heb. 6:10.)

Historia 69

Ti dxaapahuiiniʼ racané ti xaíque

1. Xi cayabi dxaapahuiiniʼ cá lu dibuju riʼ gunaa ca.

2. Tuu nga gunaa cá lu dibuju riʼ, ne xiñee nuu dxaapahuiiniʼ ca ralídxibe.

3. Xi rabi Eliseo mozo stiʼ chitidxi Naamán, ne xiñee ridxiichi hombre riʼ.

4. Xi raca ora rucaadiaga Naamán ca mozo stiʼ.

5. Xiñee qué niná Eliseo nicaa ni cusigaʼdeʼ Naamán laa, ne xi runi Guehazí.

6. Xi rizaaca Guehazí, ne xi rizíʼdinu de ni gúcabe riʼ.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ 2 Reyes 5:1-27.

1) Ejemplu stiʼ dxaapahuiiniʼ israelita que, ximodo racaneni cani nahuiiniʼ nuu yanna riʼ. (2 Rey. 5:3; Sal. 8:2; 148:12, 13.)

2) Xiñee galán guietenaláʼdxinu ejemplu stiʼ Naamán ora gulídxicabe laanu ne Biblia. (2 Rey. 5:15; Heb. 12:5, 6; Sant. 4:6.)

3) Xi rizíʼdinu ora gúʼyanu de que gadxepeʼ nga ejemplu stiʼ Eliseo ne Guehazí. (2 Rey. 5:9, 10, 14-16, 20; Mat. 10:8; Hech. 5:1-5; 2 Cor. 2:17.)

Historia 70

Jonás ne ti benda ngola

1. Tuu nga Jonás ne xi gudxi Jiobá laabe.

2. Cumu qué náʼ Jonás cheʼ ra cuseenda Jiobá laa la? xi rúnibe.

3. Xi gudxi Jonás ca ni runi dxiiñaʼ lu barcu que gúnicaʼ, ti ganda cuezadxí nisaguié naroʼbaʼ que.

4. Casi rihuinni lu dibuju riʼ, xi raca ora Jonás riaaziʼ ndaaniʼ nisa que.

5. Panda gubidxa riuu Jonás ndaaniʼ benda ngola que, ne xi rúnibe raqué.

6. Paraa rie Jonás rireesibe ndaaniʼ benda que, ne xi rusiidiʼ ndiʼ laanu.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Jonás 1:1-17.

Casi biiyanu riʼ, xi guníʼ ique Jonás de dxiiñaʼ gucuaabe de gucheechebe diidxaʼ ra nuu ca binni nabeza Nínive. (Jon. 1:2, 3; Pro. 3:7; Ecl. 8:12.)

2. Biindaʼ Jonás 2:1, 2, 10.

Cani bizaaca Jonás que, ximodo rusihuinni cani de que zanda guni crenu de ladxidoʼno de que Jiobá zacabi ca oración stinu. (Sal. 22:24; 34:6; 1 Juan 5:14.)

3. Biindaʼ Jonás 3:1-10.

1) Ximodo racané laanu gánnanu de que Jiobá biquiiñerube Jonás neca laa qué niná ñuni ni nabe primé que. (Sal. 103:14; 1 Ped. 5:10.)

2) Xi rizíʼdinu de ni bizaacané Jonás ca ninivita que, para cadi guininu binni ni nabeza ra rucheechenu diidxaʼ ante gunibianu laacaʼ. (Jon. 3:6-9; Ecl. 11:6; Hech. 13:48.)

Historia 71

Dios na zuni Guidxilayú riʼ ti paraísu

1. Tuu nga Isaías, padxí bibánibe, ne xi biluíʼ Jiobá laabe.

2. Xi riníʼ diidxaʼ paraísu, ne xi rusietenalaʼdxiʼ ndiʼ laanu.

3. Xi gudxi Jiobá Isaías ni naquiiñeʼ gucaabe de Paraísu cubi ni zeeda ca.

4. Xiñee biniti Adán ne Eva paraísu ra bibánicabe que.

5. Xi riníʼ Dios para cani nadxii laabe.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Isaías 11:6-9.

1) Ximodo riníʼ Biblia de guendariuudxi ni ziuu lade binni ne lade ca maniʼ ca ndaaniʼ Guidxilayú cubi zeeda ca. (Sal. 148:10, 13; Isa. 65:25; Eze. 34:25.)

2) Ximodo cayaca ca diidxaʼ ni cá lu Isaías lade xquidxi Jiobá ca dxi stinu riʼ. (Rom. 12:2; Efe. 4:23, 24.)

3) Tuu nga naquiiñeʼ guisaca pur modo cuchaa binni yanna ne ca dxi chigueeda ca. (Isa. 48:17, 18; Gál. 5:22, 23; Fili. 4:7.)

2. Biindaʼ Apocalipsis 21:3, 4.

1) Nécaxa Biblia na de que Dios nabani lade binni, ximodo nánnanu de que ndiʼ qué riníʼ diʼ de que xcuérpube nuu lu Guidxilayú riʼ. (Lev. 26:11, 12; 2 Cró. 6:18; Isa. 66:1; Apo. 21:2, 3, 22-24.)

2) Xii ndiʼ ca ni rusiguunaʼ ne rusiuubaʼ binni ni zaree lu Guidxilayú riʼ. (Luc. 8:49-52; Rom. 8:21, 22; Apo. 21:4.)

Historia 72

Dios racané Ezequías

1. Tu hombre cá lu dibuju riʼ, ne xiñee nuube lu ti guendanagana guizáʼ naxoo.

2. Xi carta gulaʼquiʼ Ezequías nezalú Dios, ne xi rinábabe laa lu oración.

3. Ximodo nga rey Ezequías, ne xi diidxaʼ stiʼ Jiobá riné Isaías ra nuube.

4. Casi rihuinni lu dibuju riʼ, xi runi ángel stiʼ Jiobá ca asiriu ca.

5. Nécaxa reinu stiʼ chupa tribu que riuudxicaʼ caadxi dxi, xi raca rati si Ezequías.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ 2 Reyes 18:1-36.

1) Ximodo racalaʼdxiʼ Rabsaqué, hombre riníʼ pur ca asiriu que, nuniti ca israelita que fe sticaʼ. (2 Rey. 18:19, 21; Éxo. 5:2; Sal. 64:3.)

2) Ximodo zinanda ca testigu stiʼ Jiobá ejemplu stiʼ Ezequías ora gudxiilucaʼ xhenemígucaʼ. (2 Rey. 18:36; Sal. 39:1; Pro. 26:4; 2 Tim. 2:24.)

2. Biindaʼ 2 Reyes 19:1-37.

1) Ora ridiʼdiʼ xquidxi Dios ra nagana ca dxi stinu riʼ, ximodo rúnicabe casi biʼniʼ Ezequías. (2 Rey. 19:1, 2; Pro. 3:5, 6; Heb. 10:24, 25; Sant. 5:14, 15.)

2) Ximodo nga chonna ca biaje biniti rey Senaquerib, ne tu zeeda gaca casi gúcabe que. (2 Rey. 19:32, 35, 37; Apo. 20:2, 3.)

3. Biindaʼ 2 Reyes 21:1-6, 16.

Xiñee zanda guininu de que Manasés guca tobi de ca rey jma qué iquiiñeʼ ni biʼniʼ mandar Jerusalén. (2 Cró. 33:4-6, 9.)

Historia 73

Últimu rey chaʼhuiʼ stiʼ Israel

1. Panda iza napa Josías ora reeda gácabe rey, ne xi rúnibe despué de gadxe iza de cayuni reinarbe.

2. Lu primé dibuju riʼ, xi cayuni Josías.

3. Xi ridxelaʼ xaíque stiʼ ca ni ruzaaquiʼ guʼxhuʼ que ora cayúnibe dxiiñaʼ ndaaniʼ yuʼduʼ que.

4. Xiñee richeza Josías xhaba.

5. Xi diidxaʼ stiʼ Jiobá rudii Huldá Josías.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ 2 Crónicas 34:1-28.

1) Xi ejemplu gulaʼquiʼ Josías para cani gudiʼdiʼ ra nagana dxi nahuiinicaʼ. (2 Cró. 33:21-25; 34:1, 2; Sal. 27:10.)

2) Xi biʼniʼ Josías para gusanírube guendaruni adorar Dios jneza lu iza xhono, doce ne dieciocho dxi biʼniʼ reinarbe. (2 Cró. 34:3, 8.)

3) Xi rizíʼdinu de ejemplu stiʼ rey Josías ne xaíque stiʼ ca ni ruzaaʼquiʼ guʼxhuʼ Hilquías de modo naquiiñeʼ gápanu ca yoo ra raca adorar Jiobá. (2 Cró. 34:9-13; Pro. 11:14; 1 Cor. 10:31.)

Historia 74

Ti hombre ni qué ridxibi

1. Tu hombrehuiiniʼ cá lu dibuju riʼ.

2. Xi riníʼ Jeremías ora rabi Jiobá laabe gácabe ni riguixhená, peru xi rabi Jiobá laabe.

3. Xi diidxaʼ rabi Jeremías ca binni que.

4. Ximodo racalaʼdxiʼ ca ni ruzaaquiʼ guʼxhuʼ que gucueeza Jeremías, ne ximodo rusihuínnibe de que cadi cadxíbibe.

5. Xi rizaaca ca israelita que pur qué gusaanacaʼ guendaquéiquiiñeʼ sticaʼ.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Jeremías 1:1-8.

1) Casi rihuinni lu ejemplu stiʼ Jeremías, tu rusiidiʼ binni guni xhiiñaʼ Jiobá. (2 Cor. 3:5, 6.)

2) Ximodo racané ejemplu stiʼ Jeremías ca ni nahuiiniʼ zinanda Cristu. (Ecl. 12:1; 1 Tim. 4:12.)

2. Biindaʼ Jeremías 10:1-5.

Xi ejemplu de guendaridxagayaa biquiiñeʼ Jeremías para guluíʼ pabiáʼ nga qué iquiiñeʼ guni crenu ca bidóʼ ca. (Jer. 10:5; Isa. 46:7; Hab. 2:19.)

3. Biindaʼ Jeremías 26:1-16.

1) Ximodo cuzuubaʼ xcaadxiʼ ni bibí para cheʼ guibáʼ diidxaʼ ni bidii Jiobá Jeremías de cadi gusiaadxacabe nin ti diidxaʼ ora quixhenácabe binni. (Jer. 26:2; Deu. 4:2; Hech. 20:27.)

2) Xi ejemplu sicarú gulaʼquiʼ Jeremías para ca testigu stiʼ Jiobá ora quixhenácabe binni de ni na Jiobá chiguni. (Jer. 26:8, 12, 14, 15; 2 Tim. 4:1-5.)

4. Biindaʼ 2 Reyes 24:1-17.

Guendaruchee stiʼ Judá que, ximodo nga guizáʼ feu modo bilúxeni. (2 Rey. 24:2-4, 14.)

Historia 75

Tapa hombrehuiiniʼ nuu Babilonia

1. Tu láʼ guidapaʼ hombrehuiiniʼ cá lu dibuju riʼ, ne xiñee nuucabe Babilonia.

2. Xi racalaʼdxiʼ Nabucodonosor para guidapaʼ hombrehuiiniʼ riʼ, ne xi rábibe ca hombre stibe gúnicaʼ.

3. Xi gunabaʼ Daniel goné, gueʼné ca guionnaʼ xhamigu.

4. Ora rizaa chii gubidxa de gudó Daniel verdura ne guionnaʼ xhamigu que, ximodo rihuínnicabe que xcaadxi hombrehuiiniʼ que.

5. Xiñee rinécabe Daniel ne guionnaʼ xhamigu ra palaciu stiʼ rey que, ne ximodo nga jma nánnacabe que ca ni ruzaaquiʼ guʼxhuʼ ne ca ni nuu xpiaaniʼ que.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Daniel 1:1-21.

1) Xi stipa naquiiñeʼ gúninu ti ganda gucaananu ca ni ruquiinde laanu gúninu ne gácanu naguidxi para cadi guiabayunu. (Dan. 1:8; Gén. 39:7, 10; Gál. 6:9.)

2) Ximodo ndiʼ zanda guquiinde ca hombrehuiiniʼ guiráʼ ca ni na stuudxi galán ni nuu lu guidxilayú riʼ. (Dan. 1:8; Pro. 20:1; 2 Cor. 6:17–7:1.)

3) Ximodo racané relatu stiʼ guidapaʼ hebreu que laanu para ganda guiénenu ca guendananna stiʼ guidxilayú riʼ. (Dan. 1:20; Isa. 54:13; 1 Cor. 3:18-20.)

Historia 76

Jerusalén rinitilú

1. Xi cayaca guidxi Jerusalén ne ca israelita que casi rihuinni lu dibuju riʼ.

2. Tuu nga Ezequiel, ne xi ca guendaquéiquiiñeʼ biluíʼ Jiobá laabe.

3. Cumu qué ñapa ca israelita que respetu Jiobá la? ngue runi xi rábibe laacaʼ.

4. Xi runi Nabucodonosor despué de rudxiilú ca israelita que laabe.

5. Xiñee bidii Jiobá lugar guizaaca ca israelita que ca guendaná riʼ.

6. Xiñee qué ñaana guirutiʼ Israel, ne panda iza biaanani zaqué.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ 2 Reyes 25:1-26.

1) Tu guca Sedequías, xi gúcabe, ne ximodo guca ni maca cá de laabe riʼ. (2 Rey. 25:5-7; Eze. 12:13-15.)

2) Tu biiyaʼ Jiobá de que napa donda pur guendaruchee stiʼ Israel. (2 Rey. 25:9, 11, 12, 18, 19; 2 Cró. 36:14, 17.)

2. Biindaʼ Ezequiel 8:1-18.

Ximodo ndiʼ cayuni ca religión ni na zinanda Cristu, cásica biʼniʼ ca israelita ni bidxiideche Dios ne biʼniʼ adorarcaʼ Gubidxa. (Eze. 8:16; Isa. 5:20, 21; Juan 3:19-21; 2 Tim. 4:3.)

Historia 77

Gastiʼ nucaa laacabe nusuxíbicabe

1. Xi guníʼ Nabucodonosor, rey stiʼ Babilonia que.

2. Xiñee cadi cusuxibi guionnaʼ xhamigu Daniel nezalú bidóʼ de oro riʼ.

3. Ora gudxi Nabucodonosor guionnaʼ hebreu que de que naquiiñeʼ gusuxíbicabe, ximodo biluíʼcabe de que gudíxhecabe ladxidóʼcabe lu náʼ Jiobá.

4. Xi runi mandar Nabucodonosor ca hombre stiʼ gúnicaʼ ne Sadrac, Mesac, ne Abednego.

5. Xi ruuyaʼ Nabucodonosor ora ruuyadxibe ndaaniʼ horno que.

6. Xiñee rusisaca rey que Dios stiʼ Sadrac, Mesac ne Abednego, ne xi ejemplu rudiicabe laanu.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Daniel 3:1-30.

1) Ximodo zanda gúninu casi guionnaʼ hombrehuiiniʼ que ora tiidinu ra nagana ne gusihuínninu qué rucheenenu Jiobá. (Dan. 3:17, 18; Mat. 10:28; Rom. 14:7, 8.)

2) Xi bisiidiʼ Jiobá Nabucodonosor. (Dan. 3:28, 29; 4:34, 35.)

Historia 78

Ti náʼ cucaa letra cueʼ yoo

1. Xi raca ora rey stiʼ Babilonia runi ti saa roʼ, ne riquiiñebe ca copa ne tazón ni guleecabe ndaaniʼ yuʼduʼ stiʼ Jiobá ni nuu Jerusalén que.

2. Xi gudxi Belsasar ca hombre nuu xpiaaniʼ stiʼ, peru xi qué randa rúnicabe.

3. Xi rinabaʼ jñaa Belsasar laa.

4. Casi gudxi Daniel rey que, xiñee biʼniʼ Dios de que ti náʼ gucaa cueʼ yoo que.

5. Ximodo rusiene Daniel xi riníʼ ca diidxaʼ gucuá cueʼ yoo que.

6. Xi raca laga caníʼ Daniel.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Daniel 5:1-31.

1) Bichaaga guendaridxibi rápanu Jiobá ne guendaridxibi ni gupa Belsasar ora bíʼyabe cacá letra cueʼ yoo que. (Dan. 5:6, 7; Sal. 19:9; Rom. 8:35-39.)

2) Ximodo bisihuinni Daniel guendanadxibalú ora guniʼbe nezalú Belsasar ne ca hombre risaca stiʼ. (Dan. 5:17, 18, 22, 26-28; Hech. 4:29.)

3) Ximodo rihuinni derechu ni napa Jiobá de guni mandar lu capítulo 5 stiʼ Daniel. (Dan. 4:17, 25; 5:21.)

Historia 79

Daniel nuu lade lión

1. Tuu nga Darío, ne ximodo ruuyabe Daniel.

2. Xi rucaa tuudxi hombre ni nanaláʼdxicaʼ Daniel guni Darío.

3. Xi runi Daniel ora ránnabe de ley cubi que.

4. Xiñee riuu Darío triste dede qué randa rásibe, ne xi rúnibe sti siadóʼ que.

5. Xi ricabi Daniel Darío.

6. Xi raca ne ca hombre qué iquiiñeʼ ni gucalaʼdxiʼ ñuuti Daniel que, ne xi rucaa Darío para guiráʼ ca binni de guidubi naca reinu stiʼ.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Daniel 6:1-28.

1) Ximodo rietenaláʼdxinu ni gucalaʼdxiʼ ca hombre que ñúnicaʼ Daniel ne ni huayuni cani cayacalaʼdxiʼ gucueeza xhiiñaʼ ca testigu stiʼ Jiobá yanna riʼ. (Dan. 6:7; Sal. 94:20; Isa. 10:1; Rom. 8:31.)

2) Ximodo zanda guzuubanu stiidxaʼ ca xaíque guidxi casi biʼniʼ Daniel que. (Dan. 6:5, 10; Rom. 13:1; Hech. 5:29.)

3) Ximodo zanda gúninu ni na Jiobá sin cueezadxinu cásica biʼniʼ Daniel. (Dan. 6:16, 20; Fili. 3:16; Apo. 7:15.)

Historia 80

Ca binni Israel bireecaʼ de Babilonia

1. Casi rihuinni lu dibuju riʼ, xi cayuni ca israelita ca.

2. Ximodo biʼniʼ Ciro ni na ca diidxaʼ stiʼ Jiobá ni gúdxibe Isaías gucaa que.

3. Xi gudxi Ciro ca israelita ni qué ganda guibiguétacaʼ Jerusalén que.

4. Xi rudii Ciro ca binni que para chinecaʼ Jerusalén.

5. Pabiáʼ dxi rindaa ca israelita que para chindacaʼ Jerusalén.

6. Panda iza gudiʼdiʼ dede dxi biaana guidxi que sin binni.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Isaías 44:28 ne 45:1-4.

1) Ximodo biluíʼ Jiobá de que dxandipeʼ zaca guiráʼ ni maca gucuá guni Ciro que. (Isa. 55:10, 11; Rom. 4:17.)

2) Ca diidxaʼ ni maca gucuá lu Isaías ni caníʼ de Ciro, ximodo rusihuinni cani pabiáʼ zanda guiníʼ Jiobá de ni chigaca. (Isa. 42:9; 45:21; 46:10, 11; 2 Ped. 1:20.)

2. Biindaʼ Esdras 1:1-11.

Cásica ca binni ni qué ñanda nibiguétacaʼ Jerusalén que, ximodo zanda gacanenu cani cayuni xhiiñaʼ Jiobá guiráʼ dxi. (Esd. 1:4, 6; Rom. 12:13; Col. 4:12.)

Historia 81

Gúpacabe confianza Dios

1. Panda binni riree de Babilonia ne rizacaʼ zítupeʼ para chuʼcaʼ Jerusalén, ne xi ridxélacabe ora rindácabe raqué.

2. Xi rizulú rucuí ca israelita que, ne xi runi ca xhenemígucabe.

3. Tuu nga Ageo ne Zacarías, ne xi rábicabe ca binni que.

4. Xiñee ruseenda Tatenai ti carta guidxi Babilonia, ne xi ricabi rey que laabe.

5. Xi runi Esdras ora ránnabe de que naquiiñeʼ gacachaahuiʼ yuʼduʼ stiʼ Dios.

6. Casi rihuinni lu dibuju riʼ, xi rinabaʼ Esdras Jiobá, ximodo ricabi Jiobá laabe, ne xi rusiidiʼ ndiʼ laanu.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Esdras 3:1-13.

Pa nuunu ti lugar ra gastiʼ nin ti neza binni ridagulisaa de ca xquidxi Dios, xi naquiiñeʼ gúninu. (Esd. 3:3, 6; Hech. 17:16, 17; Heb. 13:15.)

2. Biindaʼ Esdras 4:1-7.

Xi ejemplu gulaʼquiʼ Zorobabel para xquidxi Jiobá, ora ridaaguʼ ti religión sti religión para guni adorarcaʼ. (Éxo. 34:12; 1 Cor. 15:33; 2 Cor. 6:14-17.)

3. Biindaʼ Esdras 5:1-5, 17 ne 6:1-22.

1) Xiñee qué ñanda nucueeza ca ni cucaalú Dios que nibí yuʼduʼ stiʼ. (Esd. 5:5; Isa. 54:17.)

2) Ximodo ruguu ejemplu stiʼ ca binnigola judíu que gana ca binnigola zinanda Cristu ca dxi stinu riʼ, para guyúbicabe xneza Jiobá ora gudxiilúcabe ca ni cucaalú laacabe. (Esd. 6:14; Sal. 32:8; Rom. 8:31; Sant. 1:5.)

4. Biindaʼ Esdras 8:21-23, 28-36.

Ante quixhe íquenu gúninu xiixa, xi naquiiñeʼ gúninu casi biʼniʼ Esdras. (Esd. 8:23; Sal. 127:1; Pro. 10:22; Sant. 4:13-15.)

Historia 82

Mardoqueo ne Ester

1. Tuu nga Mardoqueo ne Ester.

2. Xiñee racalaʼdxiʼ rey Asuero sti gunaa para gaca reina, ne tu ribibe.

3. Tuu nga Hamán ne xiñee guizáʼ ridxiichibe.

4. Xi ley runi rey que, ne xi runi Ester despué de ricaabe ca diidxaʼ ruseenda Mardoqueo ra nuube.

5. Xi raca ne Hamán, ne xi raca ne Mardoqueo.

6. Ximodo rilá ca israelita que de lu náʼ ca xhenemigu.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Ester 2:12-18.

Ximodo biluíʼ ni guca Ester que pabiáʼ nga risaca gácanu «nachaʼhuiʼ» ne «nadóʼ». (Est. 2:15; 1 Ped. 3:1-5.)

2. Biindaʼ Ester 4:1-17.

Cásica gunda biʼniʼ Ester xiixa pur ni runi adorarbe, ximodo zanda gusihuínninu de que nadxiinu Jiobá ne cadi cusaananu laa. (Est. 4:13, 14; Mat. 5:14-16; 24:14.)

3. Biindaʼ Ester 7:1-6.

Cásica Ester, ximodo ruxooñeʼ riesgu sanándacabe ca xpinni Dios yanna riʼ. (Est. 7:4; Mat. 10:16-22; 1 Ped. 2:12.)

Historia 83

Ca lindaa stiʼ Jerusalén

1. Ximodo guyuu ca israelita que sin ca lindaa stiʼ guidxi Jerusalén que.

2. Tuu nga Nehemías.

3. Xi dxiiñaʼ napa Nehemías, ne xiñee risácani.

4. Xiñee riuu Nehemías triste ne xi rúnibe.

5. Ximodo ruluíʼ rey Artajerjes guendanachaʼhuiʼ stiʼ para ne Nehemías.

6. Xi runi Nehemías ti cadi ganda gucueeza ca xhenemigu ca israelita que de uguucaʼ lindaa.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Nehemías 1:4-6 ne 2:1-20.

Ximodo biyubi Nehemías xneza Jiobá. (Neh. 2:4, 5; Rom. 12:12; 1 Ped. 4:7.)

2. Biindaʼ Nehemías 3:3-5.

Xi zanda guiziidiʼ ca binnigola ne ca siervu ministerial de modo gadxepeʼ nga ca teqoíta de ca hombre risaca sticaʼ. (Neh. 3:5, 27; 2 Tes. 3:7-10; 1 Ped. 5:5.)

3. Biindaʼ Nehemías 4:1-23.

1) Xi bicaa ca israelita que uguucaʼ lindaa que nécaxa guyuu stale tu bicaalú laacaʼ. (Neh. 4:6, 8, 9; Sal. 50:15; Isa. 65:13, 14.)

2) Ximodo racané ejemplu stiʼ ca israelita que laanu yanna.

4. Biindaʼ Nehemías 6:15.

Ra biluxe ca lindaa stiʼ Jerusalén que ante de chupa beeu, ximodo rihuinni ni zanda guni fe stinu. (Sal. 56:3, 4; Mat. 17:20; 19:26.)

Historia 84

Ti ángel riganna María

1. Tuu nga gunaa cá lu dibuju riʼ.

2. Xi rabi Gabriel María.

3. Ximodo rabi Gabriel María de que zapa ti baʼduhuiiniʼ neca laa caʼruʼ guichaganáʼ.

4. Xi raca ora riganna María Elisabet.

5. Xi riníʼ ique José ora ránnabe de que María chigapa ti baʼduhuiiniʼ, peru xiñee bichaa modo guníʼ íquebe que.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Lucas 1:26-56.

1) Cumu María gulené donda la? xi zaca ne óvulo stibe ora Dios dede guibáʼ cuʼ xquendanabani Xiiñiʼ ndaaniʼ ni casi na Lucas 1:35. (Ageo 2:11-13; Juan 6:69; Heb. 7:26; 10:5.)

2) Ximodo rusisácacabe Jesús ante gale. (Luc. 1:41-43.)

3) Xi ejemplu sicarú bisaana María para ca xpinni Cristu ni cacaa xiixa guenda ni risaca lu xhiiñaʼ Dios yanna riʼ. (Luc. 1:38, 46-49; 17:10; Pro. 11:2.)

2. Biindaʼ Mateo 1:18-25.

Neca qué niree lá Jesús Emmanuel, ximodo bisihuínnibe lu xquendanabánibe ni riníʼ lá riʼ yaʼ. (Mat. 1:22, 23; Juan 14:8-10; Heb. 1:1-3.)

Historia 85

Jesús rale ndaaniʼ ti currá

1. Tu baʼduduutu cá lu dibuju riʼ, ne paraa caguixhe María laabe.

2. Xiñee gule Jesús ndaaniʼ ti currá ra riaapaʼ maniʼ.

3. Tu ca hombre zichuu ndaaniʼ currá riʼ, ne xi gudxi ti ángel laacabe.

4. Xiñee nabé risaca Jesús.

5. Xiñee zanda guiree lá Jesús Xiiñiʼ Dios.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Lucas 2:1-20.

1) Xi biʼniʼ Augusto César para gueeda gale Jesús casi maca gucuá que. (Luc. 2:1-4; Miq. 5:2.)

2) Ximodo zanda chuʼ tuuxa lade ca ni láʼ hombre ruzuubaʼ diidxaʼ. (Luc. 2:14; Mat. 16:24; Juan 17:3; Hech. 3:19; Heb. 11:6.)

3) Pa ca ni rapa dendxuʼ de Judea que biéchecabe pur tobi ni Chigulá, xiñee naquiiñeʼ jma guiecheʼ ca xpinni Dios yanna riʼ. (Luc. 2:10, 11; Efe. 3:8, 9; Apo. 11:15; 14:6.)

Historia 86

Zinándacabe ti beleguí

1. Tuu nga ca hombre rihuinni lu dibuju riʼ, ne xiñee culuíʼ náʼ tobi de laacabe beleguí ni nabé cuzaaniʼ ca.

2. Xiñee ridxibi rey Herodes, ne xi rúnibe.

3. Paraa riné beleguí que ca hombre que, peru xiñee ricaacabe sti neza para guibiguétacabe xquídxicabe.

4. Xi runi mandar Herodes ne xiñee.

5. Xi rabi Jiobá José guni.

6. Tu bicaa beleguí cubi que guzaaniʼ, ne xiñee.

Ti guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Mateo 2:1-23.

Panda iza napa Jesús ne paraa nabézabe ora yeganna ca hombre ni ruunda ca beleguí que laabe. (Mat. 2:1, 11, 16.)

Historia 87

Jesús hombrehuiiniruʼ laa nuu ndaaniʼ yuʼduʼ

1. Panda iza napa Jesús lu dibuju riʼ, ne paraa nuube.

2. Xi runi José ne ca binnilidxi guiráʼ iza.

3. Despué de guzá José ne María guidubi ti dxi para guibiguétacaʼ ralídxicaʼ, xiñee ribiguétacabe Jerusalén.

4. Paraa ridxela José ne María Jesús, ne xiñee cadxagayaa ca binni que.

5. Xi rabi Jesús María.

6. Ximodo zanda chinándanu casi biʼniʼ Jesús ora guizíʼdinu de Dios.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Lucas 2:41-52.

1) Nécaxa ley que na de que hombre si nga naquiiñeʼ cheʼ ca saa roʼ ni raca guiráʼ iza que, xi ejemplu sicarú gulaʼquiʼ José ne María para cani napa xiiñiʼ ca dxi stinu riʼ. (Luc. 2:41; Deu. 16:16; 31:12; Pro. 22:6.)

2) Xi ejemplu sicarú de guendaruzuubaʼ diidxaʼ gudixhe Jesús para cani nahuiiniʼ nuu yanna riʼ. (Luc. 2:51; Deu. 5:16; Pro. 23:22; Col. 3:20.)

2. Biindaʼ Mateo 13:53-56.

Tu guidapaʼ biʼchiʼ gulené Jesús rieeteʼ ndaaniʼ Biblia, ne ximodo biquiiñeʼ chupa de laacabe ra ridagulisaa ca xpinni Cristu. (Mat. 13:55; Hech. 12:17; 15:6, 13; 21:18; Gál. 1:19; Sant. 1:1; Jud. 1.)

Historia 88

Juan ruguunisa Jesús

1. Tu guiropaʼ hombre cá lu dibuju riʼ.

2. Ximodo riuunisa ti binni.

3. Tuu nga ca binni ruguunisa Juan.

4. Xi pur gunabaʼ Jesús uguunisa Juan laa.

5. Ximodo biluíʼ Dios de que guyuuláʼdxibe guyuunisa Jesús.

6. Xi raca ora ruyubi Jesús ra chuu stubi pur cuarenta dxi.

7. Tu láʼ ca primé xpinni Jesús ni laaca lacaʼ discípulo, ne xi primé milagru bíʼnibe.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Mateo 3:13-17.

Xi ejemplu bisaana Jesús ora chúʼnisa cani zinanda laabe. (Sal. 40:7, 8; Mat. 28:19, 20; Luc. 3:21, 22.)

2. Biindaʼ Mateo 4:1-11.

Xiñee rucaa modo biquiiñeʼ Jesús Stiidxaʼ Dios que laanu gúʼndanu Biblia guiráʼ dxi. (Mat. 4:5-7; 2 Ped. 3:17, 18; 1 Juan 4:1.)

3. Biindaʼ Juan 1:29-51.

Tu ra nuu nga biseenda Juan ni Ruguunisa que ca xpinni, ne ximodo zanda gúninu casi bíʼnibe ca. (Juan 1:29, 35, 36; 3:30; Mat. 23:10.)

4. Biindaʼ Juan 2:1-12.

Ximodo bisihuinni primé milagru stiʼ Jesús de que Jiobá qué rucueeza ni galán para Ca xpinni. (Juan 2:9, 10; Sal. 84:11; Sant. 1:17.)

Historia 89

Jesús rusiá ra yuʼduʼ

1. Xiñee cutoocabe ca maniʼ riʼ ndaaniʼ yuʼduʼ stiʼ Dios pue.

2. Xiñee guizáʼ ridxiichi Jesús.

3. Casi rihuinni lu dibuju riʼ, xi cayuni Jesús, ne xi rábibe cani cutoo paloma que gúnicaʼ.

4. Xi rietenalaʼdxiʼ ca xpinni Jesús ora ruuyacabe ni rúnibe.

5. Paraa ridiʼdiʼ Jesús ora ribiguétabe Galilea.

Ti guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Juan 2:13-25.

Jesús bidxiichiné cani cutoo ndaaniʼ yuʼduʼ que, pur nga runi, ñee jneza nga gutoono o siinu xiixa ndaaniʼ Yoo stiʼ Reinu la? (Juan 2:15, 16; 1 Cor. 10:24, 31-33.)

Historia 90

Jesús caniʼné ti gunaa ruaa ti bizé

1. Xiñee cazilaʼdxiʼ Jesús gaxha de ti bizé ni nuu Samaria ne xi rábibe gunaa ni zindee nisa raqué.

2. Xiñee ridxagayaa gunaa que, xi rabi Jesús laabe, ne xiñee.

3. Xi nisa ndiʼ guníʼ ique gunaa que caníʼ Jesús, peru xi nisa nga ni dxandíʼ caniʼbe.

4. Xiñee ridxagayaa gunaa que de ni nanna Jesús de laa, ne ximodo gunna Jesús guiráʼ ni gúdxibe gunaa que.

5. Xi zanda guizíʼdinu de relatu riʼ.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Juan 4:5-43.

1) Cásica biʼniʼ Jesús, ximodo naquiiñeʼ gácanu ne binni de sti raza o ne ca binni napa o qué gapa bidxichi. (Juan 4:9; 1 Cor. 9:22; 1 Tim. 2:3, 4; Tito 2:11.)

2) Xi ndaayaʼ stiʼ Dios ricaa binni ni raca discípulo stiʼ Jesús. (Juan 4:14; Isa. 58:11; 2 Cor. 4:16.)

3) Ximodo zanda gúninu casi biʼniʼ samaritana que, ora bisisácabe cani biziidibe ne guníʼnebe ni stuudxi binni. (Juan 4:7, 28; Mat. 6:33; Luc. 10:40-42.)

Historia 91

Jesús rusiidiʼ lu ti dani

1. Casi rihuinni lu dibuju riʼ, paraa ndiʼ cusiidiʼ Jesús ne tuu nga cani zuba gaxha de laabe.

2. Tu láʼ ca doce apóstol que.

3. Xii nga Reinu ni riníʼ Jesús riʼ.

4. Xi rusiidiʼ Jesús ca binni que guinábacaʼ lu oración sticaʼ.

5. Xi rusiidiʼ Jesús ca binni que de modo gácacabe ne xcaadxi binni.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Mateo 5:1-12.

Ximodo zanda gusihuínninu de que caquiiñenu guizíʼdinu de Stiidxaʼ Dios. (Mat. 5:3; Rom. 10:13-15; 1 Tim. 4:13, 15, 16.)

2. Biindaʼ Mateo 5:21-26.

Ximodo rusihuinni Mateo 5:23, 24 de que modo guidxaaganu ca bíchinu ne bizánanu zanda guchíñani o guxhéleni laanu de Jiobá. (Mat. 6:14, 15; Sal. 133:1; Col. 3:13; 1 Juan 4:20.)

3. Biindaʼ Mateo 6:1-8.

Xiñee cadi naquiiñeʼ guni crenu laaca laanu de que nacháʼhuinu cásica biʼniʼ ca fariseu de dxiqué. (Luc. 18:11, 12; 1 Cor. 4:6, 7; 2 Cor. 9:7.)

4. Biindaʼ Mateo 6:25-34.

Ximodo zanda guni crenu de ladxidoʼno de que Jiobá zudii laanu guiráʼ ni iquiiñenu casi bisiidiʼ Jesús que. (Éxo. 16:4; Sal. 37:25; Fili. 4:6.)

5. Biindaʼ Mateo 7:1-11.

Xi rizíʼdinu de ejemplu ni guníʼ Jesús ni cá lu Mateo 7:5. (Pro. 26:12; Rom. 2:1; 14:10; Sant. 4:11, 12.)

Historia 92

Jesús rusibani gueʼtuʼ

1. Tuu nga bixhoze dxaapahuiiniʼ ni cá lu dibuju riʼ, ne xiñee laabe ne xheelabe nuucabe xizaa.

2. Xi runi Jairo ora ridxélabe Jesús.

3. Xi raca laga zeʼ Jesús ralidxi Jairo, peru xi ruseenda tídxicabe Jairo ante chindá.

4. Xiñee ruxidxi ca binni ni nuu ralidxi Jairo que de Jesús.

5. Xi runi Jesús ora riuunebe ca bixhoze dxaapahuiiniʼ que, ne chonna de ca apóstol stibe ndaaniʼ cuartu que.

6. Turuʼ huandisa Jesús de lade gueʼtuʼ, ne xi rusihuinni ndiʼ yaʼ.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Lucas 8:40-56.

Xiñee zanda guininu de que Jesús biubaláʼdxibe ne biénebe gunaa cuxhii rini que, ne xi zanda guiziidiʼ ca binnigola ni zinanda Cristu de laani. (Luc. 8:43, 44, 47, 48; Lev. 15:25-27; Mat. 9:12, 13; Col. 3:12-14.)

2. Biindaʼ Lucas 7:11-17.

Ni biʼniʼ Jesús pur viuda de Naín que, xiñee zanda gusiecheʼ ndiʼ cani maʼ guti binnilidxi. (Luc. 7:13; 2 Cor. 1:3, 4; Heb. 4:15.)

3. Biindaʼ Juan 11:17-44.

Ximodo bisihuinni Jesús de que gastiʼ naca guʼnaʼ tobi ora gati tuuxa ni nadxii. (Juan 11:33-36, 38; 2 Sam. 18:33; 19:1-4.)

Historia 93

Jesús ruyaanaʼ stale binni

1. Xi bíʼnicabe Juan ni ruguunisa que, ne ximodo biʼniʼ sentir Jesús.

2. Ximodo ruyaanaʼ Jesús guiráʼ xixé binni nanda laabe que, ne pabiáʼ guendaró biaana.

3. Xiñee guizáʼ ridxibi ca discípulo que, ne xi rizaaca Pedru yaʼ.

4. Ximodo ruyaanaʼ Jesús guiráʼ ca binni que ra guiropa biaje.

5. Xiñee guizáʼ galán zaca ora Jesús guni gobernar Guidxilayú casi Rey ni gulí Dios.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Mateo 14:1-32.

1) Xi ruluíʼ relatu stiʼ Mateo 14:23-32 de modo xpiaʼ Pedru pue.

2) Ximodo caníʼ Biblia de que Pedru biziidiʼ guiníʼ ique chaahuiʼ ante guiníʼ ne guni xiixa. (Mat. 14:27-30; Juan 18:10; 21:7; Hech. 2:14, 37-40; 1 Ped. 5:6, 10.)

2. Biindaʼ Mateo 15:29-38.

Ximodo bisihuinni Jesús respetu pur guiráʼ cani bidii bixhózebe yaʼ. (Mat. 15:37; Juan 6:12; Col. 3:15.)

3. Biindaʼ Juan 6:1-21.

Ximodo zanda gúʼyanu ca gobiernu ca casi biiyaʼ Jesús laacabe yaʼ. (Juan 6:15; Mat. 22:21; Rom. 12:2; 13:1-4.)

Historia 94

Jesús nadxii baʼduhuiiniʼ

1. Xiñee gudinde diidxaʼ ca apóstol que laga zedazácabe neza.

2. Xiñee rucaa ridxi Jesús ti baʼduhuiiniʼ ne ruzuhuaabe laa lade ca apóstol que pue.

3. Ximodo naquiiñeʼ gaca ca apóstol ca casi baʼduhuiiniʼ.

4. Caadxi beeu despué, ximodo rusihuinni Jesús de que nadxiibe baʼduhuiiniʼ.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Mateo 18:1-4.

Xiñee biquiiñeʼ Jesús ilustración para gusiidiʼ. (Mat. 13:34, 36; Mar. 4:33, 34.)

2. Biindaʼ Mateo 19:13-15.

Xi rizíʼdinu de ca baʼduhuiiniʼ ca ni naquiiñeʼ chinándanu para guicaanu ca ndaayaʼ stiʼ Reinu stiʼ Dios yaʼ. (Sal. 25:9; 138:6; 1 Cor. 14:20.)

3. Biindaʼ Marcos 9:33-37.

Xi bisiidiʼ Jesús ca discípulo stiʼ de cadi gacaláʼdxicaʼ guisácacaʼ yaʼ. (Mar. 9:35; Mat. 20:25, 26; Gál. 6:3; Fili. 2:5-8.)

4. Biindaʼ Marcos 10:13-16.

Ximodo bisihuinni Jesús de que bidii lugar bidxíñacabe laa, ne ximodo naquiiñeʼ gaca ca binnigola ca zacaca. (Mar. 6:30-34; Fili. 2:1-4; 1 Tim. 4:12.)

Historia 95

Modo rusiidiʼ Jesús

1. Xi rinabadiidxaʼ ti hombre Jesús, ne xiñee.

2. Xi riquiiñeʼ Jesús nuu tiru para gusiidiʼ, ne xi rizíʼdinu de ca judíu ca ne ca samaritanu ca yaʼ.

3. Lu relatu stiʼ Jesús, xi rúnicabe ti judíu ni zedayete lu neza zeʼ Jericó.

4. Xi raca ora hombre ni ruzaaquiʼ guʼxhuʼ stiʼ ca judíu que ne levita que ora ridíʼdicabe lu neza que.

5. Lu dibuju ca, tu cayacané judíu bininácabe ca yaʼ.

6. Ora riluxe Jesús relatu stiʼ, xi rinabadiidxabe ne ximodo ricabi hombre que.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Lucas 10:25-37.

1) Lugar de nicábica Jesús, ximodo gucanebe guiene Maistru de ley que. (Luc. 10:26; Mat. 16:13-16.)

2) Ximodo biquiiñeʼ Jesús ilustración riʼ para gusihuínnibe de que cadi naquiiñeʼ gusisácacabe ti binni jma que stobi. (Luc. 10:36, 37; 18:9-14; Tito 1:9.)

Historia 96

Jesús rusianda binni huará

1. Laga zeʼ Jesús ca guidxi que, xi ziyúnibe yaʼ.

2. Xi gudxi Jesús ca apóstol stiʼ biaʼ chonna iza despué de guyuunisa que.

3. Tu ca binni cá lu dibuju ca, ne xi runi Jesús pur gunaa ca.

4. Xiñee rituí lú ca xaíque stiʼ ca religión que de ni ricabi Jesús laacabe.

5. Ora Jesús ne ca apóstol que nuucabe gaxha de Jericó, xi runi Jesús pur chupa hombre ni nacheepaʼ lú ni canabaʼ guna.

6. Xiñee runi Jesús milagru.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Mateo 15:30, 31.

Xi guendaridxagayaa de poder stiʼ Jiobá bisihuinni Jesús, ne ximodo zanda gacané ndiʼ laanu guiénenu de ni maʼ bizabiruaa Jiobá chiguni lu guidxilayú cubi ca yaʼ. (Sal. 37:29; Isa. 33:24.)

2. Biindaʼ Lucas 13:10-17.

Jesús bíʼnibe caadxi de ca milagru jma naroʼbaʼ stibe dxi sábado, ximodo rusihuinni ndiʼ laanu modo zazilaʼdxiʼ binni ora maʼ guni Gobernarbe ti Mil Iza yaʼ. (Luc. 13:10-13; Sal. 46:9; Mat. 12:8; Col. 2:16, 17; Apo. 21:1-4.)

3. Biindaʼ Mateo 20:29-34.

Ximodo rusihuinni relatu riʼ de que Jesús guleebe tiempu para gacanebe binni, ne xi zanda guizíʼdinu ne laani yaʼ. (Deu. 15:7; Sant. 2:15, 16; 1 Juan 3:17.)

Historia 97

Jesús zeeda casi Rey

1. Ora rie Jesús ti guidxihuiiniʼ nuu gaxha de Jerusalén, xi rábibe ca discípulo stibe gúnicaʼ.

2. Casi rihuinni lu dibuju riʼ, xi raca ora Jesús ridxiña guidxi Jerusalén yaʼ.

3. Xi runi ca hombrehuiiniʼ que ora ruuyacabe Jesús cusianda ca binni nacheepaʼ lú ne cani nabidxi náʼ ne ñee que.

4. Xi rabi Jesús ca ni ruzaaquiʼ guʼxhuʼ ni bidxiichi que.

5. Ximodo zanda gácanu casi ca hombrehuiiniʼ ni bisisácacaʼ Jesús que.

6. Xi gucalaʼdxiʼ ca discípulo que ñánnacaʼ.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Mateo 21:1-17.

1) Ximodo guyuu Jesús casi rey ndaaniʼ guidxi Jerusalén ne ximodo guyuu ca general que ndaaniʼ guidxi Roma de dxiqué ora runi ganarcaʼ. (Mat. 21:4, 5; Zac. 9:9; Fili. 2:5-8; Col. 2:15.)

2) Xi zanda guiziidiʼ ca hombrehuiiniʼ de yanna, de ca hombrehuiiniʼ biindaʼ Salmo 118 ora guyuu Jesús ndaaniʼ yuʼduʼ que yaʼ. (Mat. 21:9, 15; Sal. 118:25, 26; 2 Tim. 3:15; 2 Ped. 3:18.)

2. Biindaʼ Juan 12:12-16.

Xi riníʼ ca rama ziña ni biquiiñeʼ ca binni biechené Jesús que yaʼ. (Juan 12:13; Fili. 2:10; Apo. 7:9, 10.)

Historia 98

Jesús zuba lu dani Olivo

1. Gunáʼ de ca hombre cá lu dibuju ca nga Jesús, ne tuu nga ca ni nuuné laabe racá.

2. Xi gucalaʼdxiʼ ca ni ruzaaquiʼ guʼxhuʼ que ñúnicaʼ Jesús ndaaniʼ yuʼduʼ que, ne xi gúdxibe laacaʼ.

3. Xi gunabadiidxaʼ ca apóstol que Jesús.

4. Xiñee gudxi Jesús ca apóstol que caadxi de ni zaca lu Guidxilayú riʼ ora laabe maʼ cayuni reinarbe guibáʼ.

5. Xi guníʼ Jesús zaca ante gunduuxebe guiráʼ guendaquéiquiiñeʼ ni nuu lu Guidxilayú riʼ.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Mateo 23:1-39.

1) Nécaxa Biblia ruluíʼ de que biaʼsi nga iquiiñeʼ binni ti lá ni gudii tuuxa laa pur ni biʼndaʼ. Xi ruluíʼ ca diidxaʼ stiʼ Jesús lu Mateo 23:8-11 de iquiiñeʼ binni ti lá para guchá naróʼ stiʼ ndaaniʼ ra ridagulisaanu. (Hech. 26:25; Rom. 13:7; 1 Ped. 2:13, 14.)

2) Xi biquiiñeʼ ca fariseu que para nucueezacabe ca binni que de ñácacaʼ xpinni Cristu, ne ximodo cayuni ca xaíque stiʼ ca religión ca zaqueca yanna yaʼ. (Mat. 23:13; Luc. 11:52; Juan 9:22; 12:42; 1 Tes. 2:16.)

2. Biindaʼ Mateo 24:1-14.

1) Ximodo rusihuinni Mateo 24:13 de pabiáʼ naquiiñeʼ nga guni huantarnu yaʼ.

2) Xi riníʼ diidxaʼ «dxi iluxe» ni cá lu Mateo 24:13. (Mat. 16:27; Rom. 14:10-12; 2 Cor. 5:10.)

3. Biindaʼ Marcos 13:3-10.

Xi diidxaʼ cá lu Marcos 13:10 rusihuinni pabiáʼ nagueenda nga naquiiñeʼ guireeche ca diidxaʼ nacubi ne galán stiʼ Dios ne xi rucaa ca diidxaʼ stiʼ Jesús riʼ laanu yaʼ. (Rom. 13:11, 12; 1 Cor. 7:29-31; 2 Tim. 4:2.)

Historia 99

Nuucabe luguiáʼ ndaaniʼ ti cuartu

1. Casi ruuyuʼ lu dibuju ca, xiñee nuu Jesús ne ca doce discípulo stiʼ ndaaniʼ cuartu ca.

2. Tuu nga ziree ra puertaʼ ca ne xi zigúnibe.

3. Xi guendaroxhí risaca bizulú Jesús despué de biluxe guendaroxhí stiʼ Pascua que.

4. Xi rietenalaʼdxiʼ ca israelita que lu Pascua que, ne xi chigusietenalaʼdxiʼ guendaró risaca riʼ ca xpinni Jesús yaʼ.

5. Despué de Guendaroxhí stiʼ Señor que, xi gudxi Jesús ca apóstol stiʼ ne xi rúnicaʼ.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Mateo 26:14-30.

1) Ximodo rusihuinni Mateo 26:15 de que ni biʼniʼ Judas que, guirutiʼ tu nucaa laabe ñúnibe ni sínuque laapebe bíʼnibe ni.

2) Xi chupa cosa guleendú rini ni bixhii Jesús. (Mat. 26:27, 28; Jer. 31:31-33; Efe. 1:7; Heb. 9:19, 20.)

2. Biindaʼ Lucas 22:1-39.

Ximodo nga guyuu Binidxabaʼ luguiáʼ Judas. (Luc. 22:3; Juan 13:2; Hech. 1:24, 25.)

3. Biindaʼ Juan 13:1-20.

1) Pur ca diidxaʼ ni cá lu Juan 13:2, zanda gaʼniʼ donda Judas pur ni biʼniʼ la? Xi rizíʼdinu de ndiʼ yaʼ. (Gén. 4:7; 2 Cor. 2:11; Gál. 6:1; Sant. 1:13, 14.)

2) Xi ejemplu de guendaridxagayaa biluíʼ Jesús, ni laaca naquiiñeʼ gúninu. (Juan 13:15; Mat. 23:11; 1 Ped. 2:21.)

4. Biindaʼ Juan 17:1-26.

Ximodo ndiʼ gaca ca xpinni Cristu «tobi si» casi gunábabeni yaʼ. (Juan 17:11, 21-23; Rom. 13:8; 14:19; Col. 3:14.)

Historia 100

Jesús nuu ndaaniʼ ti jardín

1. Paraa rie Jesús ne ca apóstol stiʼ despué de bireecabe ndaaniʼ cuartu que, ne xi gudxi Jesús laacabe gúnicabe.

2. Ximodo rindá Jesús ca apóstol stiʼ ne panda tiru rácani.

3. Lu dibuju ca, tuu nga cani riuu ndaaniʼ jardín ca ne xi runi Judas Iscariote.

4. Xiñee rudii Judas ti bixiduʼ Jesús ne xi runi Pedru.

5. Xi gudxi Jesús Pedru, ne xiñee qué rinabaʼ Jesús guseenda Dios ca ángel stiʼ.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Mateo 26:36-56.

1) Xiñee nga galanpeʼ chinanda ca binnigola stiʼ guendaridagulisaa ca modo gulidxi Jesús ca discípulo stiʼ. (Mat. 20:25-28; 26:40, 41; Gál. 5:17; Efe. 4:29, 31, 32.)

2) Ximodo biiyaʼ Jesús iquiiñenu guiibaʼ para gucaalunu binni yaʼ. (Mat. 26:52; Luc. 6:27, 28; Juan 18:36.)

2. Biindaʼ Lucas 22:39-53.

Ora bihuinni ti ángel ndaaniʼ jardín stiʼ Getsemaní que para guquidxi fe stiʼ Jesús, ñee riníʼ nga de que fe stibe cayaca chandxa la? Bisiene ni. (Luc. 22:41-43; Isa. 49:8; Mat. 4:10, 11; Heb. 5:7.)

3. Biindaʼ Juan 18:1-12.

Ximodo bilá Jesús ca discípulo stiʼ de cani cucaalú laacabe ne xi rizíʼdinu de laani yaʼ. (Juan 10:11, 12; 18:1, 6-9; Heb. 13:6; Sant. 2:25.)

Historia 101

Ruuticabe Jesús

1. Tuu nga ni jma napa donda de guendaguti stiʼ Jesús.

2. Xi runi ca apóstol que ora ca xaíque stiʼ ca religión que rinecaʼ Jesús.

3. Xi raca ralidxi Caifás, xaíque stiʼ ca ni ruzaaquiʼ guʼxhuʼ que.

4. Xiñee riguuna Pedru ti ladu.

5. Ora rinécabe Jesús ra nuu Pilatu, xi ricabi ca ni jma risaca ni ruzaaquiʼ guʼxhuʼ que.

6. Xi raca Jesús biernes huadxí que, ne xi ruzabiruaabe hombre malu cá cueebe que.

7. Paraa ziuu paraisu ni guníʼ Jesús que.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Mateo 26:57-75.

Ximodo bisihuinni cani naca justicia stiʼ ca judíu que, de que ladxidoʼcaʼ qué iquiiñeʼ yaʼ. (Mat. 26:59, 67, 68.)

2. Biindaʼ Mateo 27:1-50.

Xiñee zanda guininu de que cadi dxandíʼ diʼ bichiiñaʼ xquendabianiʼ Judas laa yaʼ. (Mat. 27:3, 4; Mar. 3:29; 14:21; 2 Cor. 7:10, 11.)

3. Biindaʼ Lucas 22:54-71.

Xi rizíʼdinu de ni biʼniʼ Pedru ora guniʼbe qué runibiaʼbe Jesús gueelaʼ bigaa que yaʼ. (Luc. 22:60-62; Mat. 26:31-35; 1 Cor. 10:12.)

4. Biindaʼ Lucas 23:1-49.

Ximodo bidxiilú Jesús guiráʼ ni bíʼnicabe laa sin guzaabiʼ gastiʼ ne xi rizíʼdinu de laani yaʼ. (Luc. 23:33, 34; Rom. 12:17-19; 1 Ped. 2:23.)

5. Biindaʼ Juan 18:12-40.

Xi ruluíʼ de que nécaxa bidxibi Pedru ca binni que ne maʼ qué ñanda ñúnibe ni galán, peru despué guca arrepentirbe ne beeda gácabe ti apóstol párapeʼ guidxagayaaluʼ. (Juan 18:25-27; 1 Cor. 4:2; 1 Ped. 3:14, 15; 5:8, 9.)

6. Biindaʼ Juan 19:1-30.

1) Ximodo biiyaʼ Jesús guendarapa bidxichi ne xcaadxi cosa risaca. (Juan 2:1, 2, 9, 10; 19:23, 24; Mat. 6:31, 32; 8:20.)

2) Ca últimu diidxaʼ guníʼ Jesús que, xiñee biluíʼ cani de que laabe biʼniʼ ganarbe ne biuube pur derechu ni napa Dios de guni mandar. (Juan 16:33; 19:30; 2 Ped. 3:14; 1 Juan 5:4.)

Historia 102

Nabani Jesús

1. Tu gunaa cá lu dibuju riʼ, tu guiropaʼ hombre ca, ne paraa nuucabe.

2. Xiñee runi mandar Pilatu ca ni ruzaaquiʼ guʼxhuʼ que guseendacabe soldadu para chigapa baʼ stiʼ Jesús.

3. Xi runi ti ángel siadoroʼ lu guionna gubidxa despué de guti Jesús que, peru xi runi ca ni ruzaaquiʼ guʼxhuʼ que yaʼ.

4. Xiñee ridxagayaa caadxi gunaa ora rigánnacabe baʼ stiʼ Jesús.

5. Xiñee ruxooñeʼ Pedru ne Juan ra baʼ stiʼ Jesús, ne xi ridxélacabe.

6. Xi guca cuerpu stiʼ Jesús, ne xi rúnibe para guluiʼbe ca discípulo que de que nabánibe.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Mateo 27:62-66 ne 28:1-15.

Ximodo bicheené ca ni ruzaaquiʼ guʼxhuʼ, ca fariseu ne ca binnigola que espíritu santu stiʼ Dios ora biasa Jesús lade gueʼtuʼ. (Mat. 12:24, 31, 32; 28:11-15.)

2. Biindaʼ Lucas 24:1-12.

Ximodo ruluíʼ relatu ni ruzeeteʼ ra biasa Jesús lade ca gueʼtuʼ que, de modo bisihuinni Jiobá de que zanda guni crécabe ti gunaa ora guiníʼ xiixa ni biiyaʼ laapeʼ. (Luc. 24:4, 9, 10; Mat. 28:1-7.)

3. Biindaʼ Juan 20:1-12.

Ximodo racané Juan 20:8, 9 laanu guiénenu de que naquiiñeʼ gápanu paciencia ora qué ganda guiénenu ca diidxaʼ riguixhená ni zeeda ndaaniʼ Biblia. (Pro. 4:18; Mat. 17:22, 23; Luc. 24:5-8; Juan 16:12.)

Historia 103

Nuucabe ndaaniʼ ti cuartu daʼgudxiichiʼ

1. Xi rabi María ti hombre ni laabe ruzulube de que ni rapa jardín que laa, peru ximodo ránnabe de que dxandíʼ Jesús ngue.

2. Xi rizaaca chupa discípulo ora zeecaʼ Emaús.

3. Xi guendaridxagayaa raca ora guiropaʼ discípulo que rábicabe ca apóstol que de que maʼ biiyacabe Jesús.

4. Panda biaje maʼ bihuinni Jesús nezalú ca xpinni.

5. Xi riníʼ Tomás ora runadiágabe ca discípulo que guiniʼcaʼ de que maʼ biiyacaʼ Señor, peru xi raca lu xhono gubidxa despué.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Juan 20:11-29.

Ñee guníʼ Jesús lu Juan 20:23 de que ca binni de guidxilayú riʼ nápacaʼ derechu gutiidiláʼdxicaʼ donda la? Bisiene (Sal. 49:2, 7; Isa. 55:7; 1 Tim. 2:5, 6; 1 Juan 2:1, 2).

2. Biindaʼ Lucas 24:13-43.

Ximodo zanda uguunuʼ ladxidoʼno listu para guicaanu guiráʼ cani dxandíʼ zeeda ndaaniʼ Biblia. (Luc. 24:32, 33; Esd. 7:10; Mat. 5:3; Hech. 16:14; Heb. 5:11-14.)

Historia 104

Jesús ribiguetaʼ guibáʼ

1. Panda discípulo ruuyaʼ Jesús, ne xidé riníʼnebe laacaʼ.

2. Xii nga Reinu stiʼ Dios, ne ximodo zaca lu Guidxilayú riʼ ora Jesús guni reinar ti mil iza.

3. Panda gubidxa ziné Jesús de cahuinni nezalú ca discípulo stiʼ, peru xi dxi maʼ bidxiiña.

4. Xi rabi Jesús ca discípulo stiʼ ante gusaanabe laacaʼ.

5. Xi cayaca lu dibuju riʼ, ne ximodo rinitilú Jesús nezalú ca binni ca.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ 1 Corintios 15:3-8.

Xiñee gunda guníʼ apóstol Pablu de que dxandíʼ biasa Jesús lade gueʼtuʼ, ne xidé ndiʼ zanda guiníʼ ca xpinni Cristu ca dxi stinu riʼ ni nuucabe seguru de que zaca. (1 Cor. 15:4, 7, 8; Isa. 2:2, 3; Mat. 24:14; 2 Tim. 3:1-5.)

2. Biindaʼ Hechos 1:1-11.

Casi modo rieeteʼ lu Hechos 1:8, dede pa guidubi bireecheʼ Stiidxaʼ Dios. (Hech. 6:7; 9:31; 11:19-21; Col. 1:23.)

Historia 105

Biaanacabe Jerusalén

1. Casi rihuinni lu dibuju riʼ, xi raca ne ca xpinni Jesús ni biaanacaʼ Jerusalén que.

2. Xi guendaridxagayaa biiyaʼ ca binni ni yeganna Jerusalén que.

3. Xi rusiene Pedru ca binni que.

4. Ximodo biuu ca binni que despué de binadiágacaʼ Pedru, ne xi naquiiñeʼ gúnicabe.

5. Panda tu riuunisa lu Pentecostés stiʼ iza 33 D.S.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Hechos 2:1-47.

1) Ximodo bisihuinni ca diidxaʼ ni guníʼ Pedru lu Hechos 2:23, 36 de que luguiáʼ guidxi judíu que biaba donda pur guendaguti stiʼ Jesús. (1 Tes. 2:14, 15.)

2) Xi ejemplu sicarú bisaana Pedru para gusiene chaahuinu binni de ni na Biblia. (Hech. 2:16, 17, 29, 31, 36, 39; Col. 4:6.)

3) Ximodo biquiiñeʼ Pedru tobi de ca primé «llave stiʼ [reinu de] ibáʼ» ni bizabiruaa Jesús gudii laabe que. (Hech. 2:14, 22-24, 37, 38; Mat. 16:19.)

Historia 106

Bireecabe de ndaaniʼ lidxi guiibaʼ

1. Xi raca ti huadxí ora Pedru ne Juan ziyuucabe ndaaniʼ yuʼduʼ que.

2. Xi rabi Pedru hombre qué rizá que, ne xi rudii Pedru laabe ni risaca jma que bueltu.

3. Xiñee ridxiichi ca xaíque stiʼ ca religión que, ne xi rúnicabe Pedru ne Juan.

4. Xi ricabi Pedru ca xaíque stiʼ ca religión que, ne xi rábicabe ca apóstol que.

5. Xiñee jmaruʼ si ridxiichi ca xaíque stiʼ ca religión que, peru xi raca lu guiropa biaje riuu ca apóstol que ndaaniʼ lidxi guiibaʼ.

6. Ximodo ricabi ca apóstol que ora rinécabe laacaʼ ra Sanedrín.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Hechos 3:1-10.

Neca laanu qué gápanu poder para gúninu milagru yanna riʼ, ximodo racané ca diidxaʼ ni guníʼ Pedru lu Hechos 3:6 laanu de que naquiiñeʼ gusisácanu ca diidxaʼ stiʼ Reinu stiʼ Dios. (Juan 17:3; 2 Cor. 5:18-20; Fili. 3:8.)

2. Biindaʼ Hechos 4:1-31.

Ora guidxagalunu guendanagana ra gucheechenu diidxaʼ, ximodo zanda gúninu casi biʼniʼ ca bíchinu ne bizánanu de primé siglu que. (Hech. 4:29, 31; Efe. 6:18-20; 1 Tes. 2:2.)

3. Biindaʼ Hechos 5:17-42.

Ximodo nga cásica dxiqué zaqueca yanna, cusihuinni binni ni cadi naca Testigu de que riénecaʼ guendarucheeche diidxaʼ ni runi ca testigu stiʼ Jiobá. (Hech. 5:34-39.)

Historia 107

Cuchácabe guié Esteban

1. Tuu nga Esteban, ne xi huayacané Dios laabe gúnibe.

2. Xi riníʼ Esteban ni guizáʼ ruchiichi ca xaíque stiʼ ca religión que.

3. Despué de ribeecabe Esteban de ndaaniʼ guidxi que, xi rúnicabe laabe.

4. Tuu nga hombre zuhuaa gaxha de ra nexheʼ ca lari ca, casi ruuyuʼ lu dibuju ca.

5. Xi rinabaʼ Esteban Jiobá ante gati.

6. Ximodo zanda gúninu casi biʼniʼ Esteban ora chuʼ tu guni laanu xiixa.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Hechos 6:8-15.

Xi ca guendarusiguii huaquiiñeʼ ca xaíque stiʼ ca yuʼduʼ ca ti ganda gucueezacaʼ guendarucheeche diidxaʼ stiʼ ca testigu stiʼ Jiobá. (Hech. 6:9, 11, 13.)

2. Biindaʼ Hechos 7:1-60.

1) Xi gucané Esteban para gunda guniʼbe pur diidxaʼ cubi ne galán stiʼ Dios nezalú Sanedrín que, ne xi zanda guizíʼdinu de ni bíʼnibe ca. (Hech. 7:51-53; Rom. 15:4; 2 Tim. 3:14-17; 1 Ped. 3:15.)

2) Ximodo naquiiñeʼ gácanu ne ca binni ni cucaalú dxiiñaʼ stinu. (Hech. 7:58-60; Mat. 5:44; Luc. 23:33, 34.)

Historia 108

Neza ni zeʼ Damasco

1. Xi runi Saulo despué de ruuticabe Esteban.

2. Xi guendaridxagayaa rizaaca Saulo ora zeʼ Damasco.

3. Xi runi mandar Jesús guni Saulo.

4. Xi rabi Jesús Ananías, ne ximodo ruuyaʼ Saulo sti biaje.

5. Ne xi lá beeda gunibiáʼcabe Saulo, ne ximodo nga nabé biquiiñebe.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Hechos 8:1-4.

Ra guzanándacabe ca xpinni Cristu que dxiqué, ximodo gucaneni guireeche ca ni runi crécabe ne ximodo zacaca cayaca yanna riʼ. (Hech. 8:4; Isa. 54:17.)

2. Biindaʼ Hechos 9:1-20.

Xi chonna dxiiñaʼ gupa Jesús para Saulo. (Hech. 9:15; 13:5; 26:1; 27:24; Rom. 11:13.)

3. Biindaʼ Hechos 22:6-16.

Ximodo zanda gácanu casi Ananías, ne xiñee naquiiñepeʼ gácanu casi laabe. (Hech. 22:12; 1 Tim. 3:7; 1 Ped. 1:14-16; 2:12.)

4. Biindaʼ Hechos 26:8-20.

Modo bichaa Pablu que, ximodo ruguu ndiʼ gana ca ni napa xheelaʼ ni cadi cayuni ni na Dios. (Hech. 26:11; 1 Tim. 1:14-16; 2 Tim. 4:2; 1 Ped. 3:1-3.)

Historia 109

Pedru riganna Corneliu

1. Lu dibuju riʼ, tuu nga hombre zuxibi ca.

2. Xi rabi ti ángel Corneliu.

3. Xi runi Jiobá guʼyaʼ Pedru ora nuube ique lidxi Simón ni nabeza Jope que.

4. Xiñee rabi Pedru Corneliu de que cadi naquiiñeʼ guzuxíbibe nin guni adorarbe laa.

5. Xiñee ridxagayaa ca discípulo judíu ni né Pedru que.

6. Xi zanda guizíʼdinu de ora yeganna Pedru Corneliu.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Hechos 10:1-48.

Xi ruluíʼ ca diidxaʼ guníʼ Pedru ni cá lu Hechos 10:42 de gucheechenu ca diidxaʼ cubi ne galán stiʼ Reinu. (Mat. 28:19; Mar. 13:10; Hech. 1:8.)

2. Biindaʼ Hechos 11:1-18.

Ximodo guca Pedru ora biaba espíritu santu stiʼ Jiobá luguiáʼ cani cadi naca judíu que, ne ximodo zanda gúninu zacaca. (Hech. 11:17, 18; 2 Cor. 10:5; Efe. 5:17.)

Historia 110

Timoteu racané Pablu

1. Tu hombrehuiiniʼ cá lu dibuju riʼ, paraa nabézabe, ne tu láʼ jñaabe ne jñaa bídabe.

2. Xi ricabi Timoteu ora rinabadiidxaʼ Pablu laabe pa ñuláʼdxibe ninebe laa ne Silas para chigucheechecabe diidxaʼ ra nuu binni ni nabeza zitu.

3. Xi guidxi riree lá ca xpinni Cristu, cristianu.

4. Gunáʼ ndiʼ ca guidxi ni riganna Pablu, Silas ne Timoteu ora rireecaʼ de Antioquía.

5. Ximodo racané Timoteu Pablu, ne xi naquiiñeʼ guinabadiidxaʼ ca ni nahuiiniʼ nuu yanna riʼ.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Hechos 9:19-30.

Ximodo bisihuinni Pablu guendanuuxpiaaniʼ ora bidxagalube guendanagana lu guendarucheeche diidxaʼ. (Hech. 9:22-25, 29, 30; Mat. 10:16.)

2. Biindaʼ Hechos 11:19-26.

Ximodo rusihuinni relatu ni zeeda lu Hechos 11:19-21, 26 de que espíritu stiʼ Jiobá nga ni cusániruʼ guendarireeche stiidxaʼ Dios.

3. Biindaʼ Hechos 13:13-16, 42-52.

Ximodo ruluíʼ Hechos 13:51, 52 de que ca discípulo que, qué nireedicaʼ gana neca bicaalú binni laacaʼ. (Mat. 10:14; Hech. 18:6; 1 Ped. 4:14.)

4. Biindaʼ Hechos 14:1-6, 19-28.

Ximodo ruguudxí ladxidoʼno ca diidxaʼ «udixhe cabe irá ca lu ná Señor ni runi cre caʼ» de cadi chúʼpenu xizaa pur ni qué zanda gúninu ora gácanenu cani nacubi ca. (Hech. 14:21-23; 20:32; Juan 6:44.)

5. Biindaʼ Hechos 16:1-5.

Ra guná Timoteu biuu seña o gaca circuncidar, ximodo ruluíʼ ndiʼ pabiáʼ nga risaca gúninu guiráʼ cosa pur ca diidxaʼ nacubi ne galán stiʼ Dios. (Hech. 16:3; 1 Cor. 9:23; 1 Tes. 2:8.)

6. Biindaʼ Hechos 18:1-11, 18-22.

Ximodo ruluíʼ Hechos 18:9, 10 de modo bisániruʼ Jesús guendarucheeche diidxaʼ, ne ximodo ruguudxi ndiʼ ladxidoʼno yanna. (Mat. 28:20.)

Historia 111

Gusi ti hombrehuiiniʼ

1. Tu hombrehuiiniʼ nexheʼ layú ca, ne xi gúcabe.

2. Xi runi Pablu ora bíʼyabe guti hombrehuiiniʼ ca.

3. Paraa rie Pablu, Timoteu ne cani riné laacabe que, ne xi raca ora ribezadxícabe Mileto.

4. Xi rabi hombre riguixhená ni láʼ Ágabo que Pablu, ne ximodo raca cásipeʼ modo riniʼbe.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Hechos 20:7-38.

1) Ximodo ndiʼ qué zápanu «donda pa initilú» binni, casi na Pablu lu Hechos 20:26, 27. (Eze. 33:8; Hech. 18:6, 7.)

2) Xiñee naquiiñeʼ iquiiñeʼ ca binnigola ca Stiidxaʼ Dios ora gusiidicaʼ stuudxi. (Hech. 20:17, 29, 30; Tito 1:7-9; 2 Tim. 1:13.)

2. Biindaʼ Hechos 26:24-32.

Cumu Pablu de Roma laa la? ximodo gucané ndiʼ laabe para gucheechebe diidxaʼ ni gucuaabe de Jesús que. (Hech. 9:15; 16:37, 38; 25:11, 12; 26:32; Luc. 21:12, 13.)

Historia 112

Bilácabe ne bidxíñacabe lu ti isla

1. Xi raca barcu ra zeʼ Pablu que ora ridíʼdini gaxha de isla Creta.

2. Xi rabi Pablu cani zeʼ ndaaniʼ barcu que.

3. Xiñee racadé barcu que.

4. Xi riníʼ hombre ziné cani deguyoo que ne panda binni bilá guriá nisadóʼ que.

5. Xi láʼ isla ra bidxíñacabe que, ne xi runinécabe Pablu ora guyuu tiempu que xcaadxi galán.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Hechos 27:1-44.

Relatu stiʼ Pablu ora guyebe Roma, ximodo racané ni laanu guni crenu de que biaʼsi cá guiráʼ ni zeeda ndaaniʼ Biblia. (Hech. 27:16-19, 27-32; Luc. 1:3; 2 Tim. 3:16, 17.)

2. Biindaʼ Hechos 28:1-14.

Pa ca binni de Malta que, neca qué runi crecaʼ Cristu, peru biniibi ladxidoʼcaʼ gácacaʼ «nabé nachaʼhui» ne apóstol Pablu ne xcaadxi ni zeeda ndaaniʼ barcu que, xi naquiiñeʼ gúninu laanu ca ni nácanu xpinni Cristu ne ximódopeʼ zanda gúninu ni yaʼ. (Hech. 28:1, 2; Heb. 13:1, 2; 1 Ped. 4:9.)

Historia 113

Pablu nuu Roma

1. Tu riniʼné Pablu de Stiidxaʼ Dios laga deguyoobe Roma.

2. Tuu nga yeganna Pablu ne zuba xaʼnaʼ mexaʼ ca, ne xi cayúnibe pur Pablu.

3. Tuu nga Epafrodito, ne xi rinebe ora ribiguétabe Filipos.

4. Xiñee rucaa Pablu ti carta ra nuu xhamígube Filimón.

5. Xi runi Pablu rireesibe de ra deguyoobe que ne xi rácabe despué.

6. Tu riquiiñeʼ Jiobá para gucaa ca últimu libru zeeda ndaaniʼ Biblia, ne xidé caníʼ libru stiʼ Apocalipsis.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Hechos 28:16-31 ne Filipenses 1:13.

Ximodo biquiiñeʼ Pablu xtiempu ora bideguyoo Roma, ne ximodo gucané fe naguidxi stibe ca xpinni Cristu. (Hech. 28:23, 30; Fili. 1:14.)

2. Biindaʼ Filipenses 2:19-30.

Xi diidxaʼ guizáʼ galán bicaa Pablu de Timoteu ne Epafrodito, ne ximodo zanda gácanu casi laabe. (Fili. 2:20, 22, 25, 29, 30; 1 Cor. 16:18; 1 Tes. 5:12, 13.)

3. Biindaʼ Filemón 1-25.

1) Xi biquiiñeʼ Pablu para gúdxibe Filimón guni ni jneza, ne ximodo zanda iquiiñeʼ ca binnigola ca ejemplu riʼ yanna. (File. 9; 2 Cor. 8:8; Gál. 5:13.)

2) Ximodo bisihuinni Pablu ne ca diidxaʼ guniʼbe ndaaniʼ Filemón 13, 14 de que runi respetarbe ni riníʼ ique xcaadxi binni ni ridagulisaa. (1 Cor. 8:7, 13; 10:31-33.)

4. Biindaʼ 2 Timoteo 4:7-9.

Cásica apóstol Pablu, xiñee zanda guni crenu de ladxidoʼno de que Jiobá zudii laanu ti premiu pa qué gucheenenu laa de dxi gueeda fin. (Mat. 24:13; Heb. 6:10.)

Historia 114

Ra guiluxe guiráʼ guendaquéiquiiñeʼ

1. Xiñee riníʼ Biblia de caadxi caballu ni zeeda de guibáʼ.

2. Xi láʼ guerra chiguedané Dios luguiáʼ ca binni malu de Guidxilayú riʼ, ne xi para guerra riʼ.

3. Casi rihuinni lu dibuju riʼ, tuu ndiʼ chisániruʼ lu guerra riʼ, xiñee nuu ti corona íquebe, ne xi riníʼ espada zinebe ca.

4. Ra guietenaláʼdxinu ca historia 10, 15 ne 33, xiñee cadi naquiiñeʼ guidxagayaanu ora gánnanu de que Dios chigunitilú ca binni malu ca.

5. Ximodo rusihuinni ca historia 36 ne 76 de que Dios zunitilú ca binni malu ca, neca guiniʼcaʼ de que cayuni adorarcaʼ Dios.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Apocalipsis 19:11-16.

1) Ximodo rusihuinni Stiidxaʼ Dios de que hombre dxiʼbaʼ caballu ca nga Jesucristu. (Apo. 1:5; 3:14; 19:11; Isa. 11:4.)

2) Ximodo bisihuinni rini néʼ xhaba Jesús de que dxandíʼ biʼniʼ ganarbe guendaridinde que. (Apo. 14:​18-​20; 19:13.)

3) Turuʼ zándaca guyuu lade ca binni nanda guiibaʼ zinanda Jesús dxiʼbaʼ caballu quichiʼ stiʼ que. (Apo. 12:7; 19:14; Mat. 25:31, 32.)

Historia 115

Ti paraísu nacubi lu Guidxilayú riʼ

1. Casi modo na Biblia, ximodo nga chiguibáninu ndaaniʼ ti Paraísu lu Guidxilayú riʼ.

2. Xi caníʼ Biblia para cani guibani ndaaniʼ Paraísu ca.

3. Padxí chiguni Jesús guiráʼ guendaridxagayaa riʼ.

4. Dxi guyuu Jesús lu Guidxilayú, xi bíʼnibe para gusihuínnibe ni chigúnibe casi Rey stiʼ Reinu stiʼ Dios.

5. Xi chiguni Jesús ne cani chiguni gobernarné laabe Guidxilayú riʼ dede guibáʼ.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Apocalipsis 5:9, 10.

Xiñee zanda chuʼnu seguru de que ca rey ne ca ni ruzaaquiʼ guʼxhuʼ ni Chiguni Gobernar Guidxilayú riʼ pur ti Mil Iza, ziénecabe binni ne ziuubaláʼdxicabe laacaʼ. (Efe. 4:20-24; 1 Ped. 1:7; 3:8; 5:6-10.)

2. Biindaʼ Apocalipsis 14:1-3.

Xii nga riníʼ icá lá Bixhoze ne lá Dendxuʼ lucuá ca 144.000 que. (1 Cor. 3:23; 2 Tim. 2:19; Apo. 3:12.)

Historia 116

Ximodo guibáninu sin qué chuʼ dxi gátinu

1. Xi naquiiñeʼ guizíʼdinu pa racaláʼdxinu guibáninu sin qué chuʼ dxi gátinu.

2. Ximodo ndiʼ zazíʼdinu de Jiobá Dios ne de Jesús, cásica cayuni dxaapahuiiniʼ cá lu dibuju riʼ ne ca xhamigu.

3. Xi sti libru rihuinni lu dibuju riʼ, ne xiñee naquiiñeʼ guiaʼnu gúʼndanuni guiráʼ dxi.

4. Aparte de guizíʼdinu de Jiobá ne de Jesús, xiruʼ naquiiñeʼ gúninu ti guicaanu guendanabani ni qué zaluxe.

5. Xi rizíʼdinu lu historia 69.

6. Lu historia 55, xi rusiidiʼ ejemplu stiʼ hombrehuiiniʼ ni láʼ Samuel que laanu.

7. Ximodo zanda gúninu casi biʼniʼ Jesucristu, ne pa gúninu ni, xi zacaanu lu ca dxi chigueeda ca.

Xcaadxi guendarinabadiidxaʼ:

1. Biindaʼ Juan 17:3.

Ximodo ruluíʼ Stiidxaʼ Dios de que cadi naquiiñeʼ si gánnanu de memoria ca ni guizíʼdinu de Jiobá ne de Jesucristu, sínuque naquiiñeʼ gúninu jma. (Mat. 7:21; Sant. 2:18-20; 1 Juan 2:17.)

2. Biindaʼ Salmo 145:1-21.

1) Gunáʼ ndiʼ caadxi razón ni nápanu para gusisácanu Jiobá. (Sal. 145:8-11; Apo. 4:11.)

2) Ximodo naca Jiobá «nachaʼhuiʼ ne guiráʼ», ne ximodo zanda gucaa ndiʼ laanu guidxíñanu laabe jma. (Sal. 145:9; Mat. 5:43-45.)

3) Xi zúninu pa nadxiinu Jiobá yaʼ. (Sal. 119:171, 172, 175; 145:11, 12, 21.)