Baibolo na Iwe
Icipandwa 14
Baibolo na Iwe
Bakalengulula ba muno nshiku balando kuti Baibolo tayaba iya busayansi kabili ilaipilika, ukuti yaba fye kulonganika pamo ukwa nshimi. Yesu, pa lubali lumbi, atile: “Icebo cenu [ica kwa Lesa] e cine.” (Yohane 17:17) Ubushininkisho bwafwilisha Yesu kucila pali bakalengulula. Ifishinka filangisho kuti Baibolo mu mano ya lyashi lya kale yaba iya cine. Mu kulundapo, ukumfwana kwa iko kwaliibela, amasesemo ya iko aya cine, amano ya iko yashika, na maka ya iko ku busuma mu bumi bwa bantu fyonse filangisho kuti Baibolo yaba Cebo ca kwa Lesa icalembwa. Nga fintu umutumwa Paulo alembele ukuti: “Amalembo yonse yantu yapuutwamo kuli Lesa, kabili ya mulimo.”—2 Timote 3:16.
1. (Sanshako imitendekele.) (a) Cinshi ifishinka fishinina pa lwa Baibolo? (b) Kubimbwamo nshi ukwa cishinka ca kuti Baibolo yaba Icebo ca kwa Lesa icapuutwamo?
ICISHINKA ca kuti Baibolo yaba cebo ca kwa Lesa, te ca muntu, cakwata ukubimbwamo kwashika. Cipilibulo kuti Lesa mu cituntulu alyumfwana na bantunse. Alyasuka ifipusho fyesu ifingi kabili alilangisho kupikulula ku mpika shesu ishingi. Na kabili cipilibulo kuti amasubilo ya ku nshita ya ku ntanshi yalondololwa muli Baibolo yaba aya cine. Ubufumu bwa kwa Lesa mu cituntulu buleteka kabili mu kupita kwa nshita bukabomba ku kufumyapo pali ili sonde ulufyengo lonse, ukutitikisha, no kucula.
2. Ukwishiba kwa kuti Baibolo yaba Cebo ca kwa Lesa kulingile ukukusesha ku kucita cinshi?
2 Nomba, icipusho ca kuti: Cinshi uli no kucita ne fi fyebo? Pa kucefyako ukuli konse, ukwishiba kwa kuti Baibolo yaba Cebo ca kwa Lesa kulingile ukukoselesha iwe ukulolesha muli yene. Kemba wa malumbo alaile insansa kuli abo bacite fyo lintu alembele ukuti: “Wa nsansa umuntu uushendela mu mano ayapanda ababifi . . . lelo mu malango ya kwa Yehova e mwabo kubekwa kwakwe, ne fili mu malango yakwe afitontonkanya akasuba no bushiku.”—Ilumbo 1:1, 2, NW.
Pokelelo Kwaafwa
3, 4. (a) Nga fintu Baibolo iine yeka ilangisha, cinshi tulingile ukucita lintu twasange fintu muli Baibolo ifyo tushileumfwikisha? (b) Ni bani lyonse baitemenwa ukwaafwa abantu ukumfwikisha Baibolo bwino?
3 Mu kupalako, mu kubelenga kobe ukwa Baibolo, ukasanga ifintu ifyo ushumfwikisha. (2 Petro 3:16) Icacitike icalembwa mwi buku lya Baibolo ilya Imilimo cilango kuti ici cilingile ukwenekelwa. Mu kwangufyanya pa numa ya mfwa ya kwa Yesu, umwina Etiopia alebelengo kufuma mu masesemo ye buku lya Baibolo ilya kwa Esaya. Kabila wa mbila nsuma uwa Bwina Kristu Filipi akumenye umwaume no kwipusho kuti: “Bushe waishiba ifyo ulebelenga?” Umwina Etiopia taishibe, e co alaliike Filipi ukumwaafwa ukumfwikisha.—Imilimo 8:30, 31.
4 Namayo mu United States aali mu mibele yapalako. Aali ni kabelenga wa lyonse uwa Baibolo, lelo mwalimo ifisambilisho ifingi ifyacindama ifya Baibolo ifyo ashaumfwikishe ukufuma ku kubelenga kwakwe kwine. Cali fye lintu akwete ukulanshanya ne Nte sha kwa Yehova e lyo aishibe icine ca kutendeka ica Baibolo, ukusanshako ubucindami bwa Bufumu bwa kwa Lesa na mapaalo ayengi yantu Ubufumu bukaleta ku mutundu wa muntu. Nga wabalaalika, Inte sha kwa Yehova bakaba aba nsansa ukukwaafwa na iwe wine pa kuti wingomfwikisha bwino ico ubelenga muli Baibolo.
Bomfya Ukufunda kwa Baibolo
5. Ukulingana na Baibolo, ni nshila nshi iletako insansa?
5 Twalikoseleshiwa te kubelenga fye Baibolo kweka lelo no kubomba pa cintu tubelenga. (Ilumbo 119:2) Mu kulundapo, Baibolo ikoselesho kuti: “Sondeni no kumono kuti aliwama Yehova, imwe mwe bantu; wa nsansa umuntu uuba muli wene.” (Ilumbo 34:8, NW) Mu cishinka, itulaalika ukubika Lesa ku bwesho. Esha ukwikalilila ku fishinte fya kwa Lesa, ukulango kuti wacetekela Lesa ukwishiba icawamisha kuli iwe. Ni lyo lyeka e lintu ukamona ukuti iyi mu cine cine e nshila yalungama. Abo bakwato kucetekela kwa musango yo muli Lesa mu cituntulu ba nsansa.
6. Bushe cilabomba ukwesho kwikalila ku fipimo fya Baibolo ilelo? Londolola.
6 Bamo batungo kuti takuli nangu umo uwingekalila ku fishinte fya Baibolo muli ici calo cabulo bufumacumi, ica bucisenene, ica lukaakala. Icine ca kuti, nangu cibe fyo, abengi balekala. Ni bani? Umulumendo mu Africa asangile ibumba lya ba musango yo. Alembele ukuti: “Ndamona pa myaka inono yapitapo ukuti muno mu Zimbabwe ni mwe mwe bantu, Inte sha kwa Yehova, abo mu cituntulu baleesho kukonka ica kumwenako cine ica kwa Kristu . . . Ni mwe bumba lyeka fye, ukufika nomba, ilyaba na maka ya kunshinina ulwa kutemwa kwa kwa Lesa na maka ye landwe Lyakwe, ukupitila mu mikalile yenu kabili te kupitila fye mu milandile no kulemba. Mulekala no kushimikile landwe lintu abengi, abantu abengi balashimikile landwe lelo tabekalilila kuli lyene.”
Pokelela Ubulashi bwa Iko
7. Fibelesho nshi ifya munsaunte ilelo ifyapusana ku cintu Baibolo ilanda?
7 Umutumwa Paulo alandile ukuti Baibolo yaba “iya mulimo ku kusambilisha, ku kwebaula, ku kulungika.” (2 Timote 3:16) Inshita shimo, nangu cibe fyo, cintu Baibolo ilanda tacaba icalumbuka. Ku ca kumwenako, Baibolo isenuka imibombele ya kulaalana kwa ba bwamba bumo bwine, lelo ukulaalana kwa ba bwamba bumo bwine kumonwa mu kusaalala ngo musango wa bumi bwapokelelwa. (Abena Roma 1:24-27; 1 Abena Korinti 6:9-11; 1 Timote 1:9-11) Baibolo na kabili ilando kuti ubumi bwa mwana ushilafyalwa bwalicindama kabili tabuli na konaulwa ku mufulo, lelo mupepi na 50 milioni ukuponya kwa mafumo kulacitwa mu kusaalala kwa calo cila mwaka. (Ukufuma 21:22, 23; Ilumbo 36:9; 139:14-16; Yeremia 1:5) Ni shani nga ca kuti pa lwesu twacisango kube cayafya ukupokelela ico Baibolo ilanda pa milandu ya musango yo?
8, 9. Lintu pa kubalilapo twacisanga ukukosa ukupokelela icishinka cimo muli Baibolo, cinshi tulingile ukwibukisha, kabili fipimo fya kwa ani lyonse tulingile ukupokelela?
8 Cisuma, Abena Kristu balisambililo kuti caliba lyonse ica mano ukukonka Icebo ca kwa Lesa. Mulandu nshi? Pantu mu kupita kwa nshita, ukukonka ico Baibolo ilanda lyonse cibomba icawamisha ku uuli onse. (Amapinda 2:1-11) Icishinka ca kuti, abantunse baba abapelebela nga nshi ukulingana na fintu amano yakumwako. Ni panono bengamwena libela ififumamo fya kulekelesha ifya ncitilo shabo. Kasesema Yeremia asuminisho kuti: “Mwe Yehova, ninjishibo kuti te kwa muntunse ukwenda kwakwe; te kwa muntu uuleya ukushikimika amatampulo yakwe.”—Yeremia 10:23.
9 Tuli no kulolesha fye mu kutushinguluka ku kumona ifyo uku kupimununa kuli ukwalungama. Impika ishingi ishilepama icalo shaba fya kufumamo fyalungatana ifya bantu ukukanakonka ukufunda kwa Cebo ca kwa Lesa. Ilyashi lya kale ilyalepa, lyacushiwa ilya mutundu wa muntu lyalangisho kuti abantunse te kuti mu kutunguluka bapingulepo ku bene beka mu milandu ya mibele isuma. Lesa abo wa mano yashapelela ukucila fintu twaba. Mulandu nshi ukukanapokelela ico alanda, mu cifulo ca kushintilila pa mano yesu yene?—Amapinda 28:26; Yeremia 17:9.
Takwaba Nangu Umo Uwapwililika
10, 11. (a) Fishinka nshi pa lwa nshila twapangilwamo ne calo twaikalamo filenge mpika lintu twaesha ukwikalila ku fipimo fya Baibolo? (b) Kubishanya kwa musango nshi uko Baibolo itukoselesha ukufwaya, kabili ni kwi twingasanga ukubishanya kwa musango yo?
10 Baibolo ilatucinkulako ku lubali na lumbi muli ulo tukabilo kwaafwa. Bonse twalikwata ukukongamina kwapyanwa ku lubembu. “Ukulinga kwa mutima wa muntu kubi ukufuma ku bwaice bwakwe.” (Ukutendeka 8:21; Abena Roma 7:21) Iyi mpika ilakulilako ku cishinka ca kuti twikala mu calo icishikonka ifishinte fya Baibolo. E co, tulekabilo kwaafwa te ku kumfwikisha fye kweka ukwa Baibolo lelo na kabili ku kubelesha ifintu tusambilila. Uyu e mulandu Baibolo itukoselesesha ukubishanya na bambi abafwayo kwikala ukulingana ne fipimo fya bukapepa. Kemba wa malumbo alembele ukuti: “Napato lukuta lwa ncitatubi, kabili nshingekala na babifi. . . . Mu nkuta e mo nakulacindikila Yehova.” Kabili ilumbo limbi litila: “Ifyo kwawama kabili ifyo kwa nsansa ukwikalilila pamo kwa ba bwananyina!”—Ilumbo 26:5, 12; 133:1.
11 Ukubishanya capamo kwaba lubali lwafwaikwa ulwa kupepa ku Nte sha kwa Yehova. Bakwato kulongana ukwingiko cila mulungu, pamo pene na mabungano ya mu nshita mu nshita, uko basambilila Baibolo capamo no kulanshanya fintu ifishinte fya iko fibomba mu bumi bwabo. Bapanga “ukubishanya kwa bamunyina” kwa mu kusaalala kwa calo muli uko umo umo akoseleshiwa no kwafwilishiwo kusungilila ifi fipimo fyasumbuka ifya Baibolo. (1 Petro 2:17, NW) Mulandu nshi te kusangilwa kuli kumo ukwa kulongana kwabo no kumona ifyo ubwikashi bwa musango yu bwingakwafwilisha na iwe wine?—AbaHebere 10:24, 25.
Ikalila ku Cebo ca kwa Lesa
12. Mapaalo nshi yesa ukufuma ku kwishiba kwa kuti Baibolo yaba Cebo ca kwa Lesa?
12 E co, ukwishibo kuti Baibolo yaba Cebo ca kwa Lesa kuletako amapaalo ne fishingamo. Twalipaalwa pa kuti tukwata ubutungulushi ku myendele yesu iya cila bushiku ubo ubushabako ukuli konse kumbi. Mu kulundapo, tusambilila ulwa kutemwa kwa kwa Lesa mu kupayanya Umwana wakwe ku kutulubula pa kuti twingakwate subilo lya bumi bwa muyayaya. (Yohane 3:16) Twalishibo kuti Yesu nomba aleteka nge Mfumu kabili mu kwangufyanya akabomba ku kufumyapo ububifi pe sonde. Kabili mu kucetekela tulolela “imyulu ipya ne sonde lipya” ilyalungama lintu Lesa umwine alaya.—2 Petro 3:13, NW.
13. Fishingamo nshi fiisa pali ifwe lintu twapokelela Baibolo nge Cebo ca kwa Lesa?
13 Sunga mu muntontonkanya, nangu cibe fyo, ukuti twalikwate cishingamo ku kusambilila Baibolo no kubika ku mutima ico ilanda. Lesa umwine atukoselesho kuti: “We mwana wandi, wilaba amalango yandi, na mafunde yandi leko mutima obe uyalinde.” (Amapinda 3:1) Nangu cingati abengi bamona Baibolo nge cebo ca muntu fye, tulingile mu kukosa “[ukuleka] Lesa wene abe uwa cine, no muntu onse uwa bufi.” (Abena Roma 3:4) Leka amano ya kwa Lesa yatungulule ubumi bobe. “Tetekela Yehova umutima obe onse, . . . uko konse wenda umwishibe.” (Amapinda 3:5, 6) Ukumfwila mano mano ukusunga Icebo ca kwa Lesa muli iyi nshila kukambukilo bumi bobe ku busuma ponse pabili nomba na ku ciyayaya conse.
[Amepusho]
[Amashiwi pe bula 187]
Tatulingile ukubelenga fye Baibolo lelo na kabili ukubomba pa co tubelenga
[Amashiwi pe bula 188]
Ukukonka ico Baibolo ilanda lyonse kubomba icawamisha
