Bibele Na Wena
Ndzima 14
Bibele Na Wena
Vaxopaxopi va manguva lawa va vula leswaku Bibele a hi ya sayense naswona ya tikaneta, leswaku i nhlengeleto wa minthyeketo ntsena. Hi tlhelo rin’wana, Yesu u te: “Rito ra wena [Xikwembu] i ntiyiso.” (Yohane 17:17) Vumbhoni byi seketela Yesu ematshan’wini ya vaxopaxopi. Mintiyiso yi komba leswaku Bibele yi ni ntiyiso hi tlhelo ra matimu. Ku tlula kwalaho, ku twanana ka yona loku hlamarisaka, vuprofeta bya yona bya ntiyiso, vutlhari bya yona lebyi enteke ni matimba ya yona ya leswinene evuton’wini bya vanhu hinkwaswo swi kombisa leswaku Bibele i Rito leri tsariweke ra Xikwembu. Hi laha muapostola Pawulo a tsaleke ha kona: “Matsalwa hinkwawo ma huhutiwile hi Xikwembu, ma pfuna.”—2 Timotiya 3:16.
1. (Katsa ni xingheniso.) (a) Mintiyiso yi komba yini ehenhleni ka Bibele? (b) Hi wihi nkoka wa ntiyiso wa leswaku Bibele i Rito leri huhuteriweke ra Xikwembu?
NTIYISO wa leswaku Bibele i rito ra Xikwembu, hayi ra munhu, wu ni nkoka lowukulu. Swi vula leswaku Xikwembu hakunene xi vulavurile ni vanhu. Xi hlamule swo tala swa swivutiso swa hina naswona xi kombise ntlhantlho eka swo tala swa swirhalanganya swerhu. Nakambe swi vula leswaku malangutelo ya vumundzuku lama hlamuseriweke eBibeleni i ntiyiso. Mfumo wa Xikwembu hakunene wa fuma naswona hi nkarhi lowu faneleke wu ta teka goza ro susa vuhomboloki, ntshikilelo ni ku xaniseka hinkwako emisaveni leyi.
2. Vutivi bya leswaku Bibele i Rito ra Xikwembu byi fanele ku ku susumetela ku endla yini?
2 Sweswi, xivutiso hi lexi: Xana u ta endla yini hi rungula leri? Ngopfu-ngopfu, vutivi bya leswaku Bibele i Rito ra Xikwembu byi fanele byi ku khutaza ku yi kambisisa. Mupisalema u tshembise ntsako eka lava va endlaka tano loko a tsarile a ku: “Ku katekile munhu la nga fambiki hi ku letela ka lavo homboloka . . . kambe a titsakela enawini wa Yehova, a wu anakanya nhlekanhi ni vusiku.”—Psalma 1:1, 2.
Amukela Mpfuno
3, 4. (a) Hi laha Bibele hi yoxe yi kombaka ha kona, hi fanele ku endla yini loko hi kuma swilo eBibeleni leswi hi nga swi twisisiki? (b) I vamani lava minkarhi hinkwayo va tsakelaka ku pfuna vanhu ku twisisa Bibele ku antswa?
3 Kumbexana, eku hlayeni ka wena Bibele, u ta kuma swilo leswi u nga swi twisisiki. (2 Petro 3:16) Xiendlakalo lexi rhekhodiweke ebukwini ya Bibele ya Mintirho xi komba leswaku leswi swi fanele ku languteriwa. Hi ku hatlisa endzhaku ka rifu ra Yesu, Muetiyopiya a a hlaya vuprofeta bya buku ya Bibele ya Esaya. Filipi muevangeli wa Mukriste u hlangane ni wanuna loyi ivi a vutisa a ku: “Xana ke, wa twisisa leswi u swi hlayaka xana?” Muetiyopiya a a nga swi twisisi, kutani u rhambe Filipi ku n’wi pfuna ku twisisa.—Mintirho 8:30, 31.
4 Wansati wa le United States a a ri exiyin’weni lexi fanaka. A a ri muhlayi wa nkarhi na nkarhi wa Bibele, kambe a ku ri ni tidyondzo to tala ta nkoka ta Bibele leti a nga ti twisisangiki eku hlayeni ka yena n’wini. Hi loko a ve ni mabulo ni Timbhoni ta Yehova ntsena laha a tiveke mintiyiso ya xisekelo ya Bibele, ku katsa ni nkoka wa Mfumo wa Xikwembu ni mikateko yo tala leyi Mfumo wu nga ta yi tisela vanhu. Loko u ti rhambela ku pfuna, Timbhoni ta Yehova ti ta tsakela ku ku pfuna na wena leswaku u twisisa ku antswa leswi u swi hlayaka eBibeleni.
Tirhisa Xitsundzuxo Xa Bibele
5. Hi ku ya hi Bibele, i ndlela yihi leyi tisaka ntsako?
5 A hi khutaziwi ku hlaya Bibele ntsena kambe ni ku endla leswi hi swi hlayaka. (Psalma 119:2) Tlhandla-kambirhi, Bibele ya khutaza: “Nantswani, mi va mi vona leswaku Yehova i lonene swonghasi! Ku katekile munhu la chavelaka ka yena.” (Psalma 34:8) Hikwalaho ke, yi hi rhambela ku ringa Xikwembu. Ringeta ku hanya hi ku pfumelelana ni misinya ya milawu ya Xikwembu, u kombisa leswaku u tshemba Xikwembu leswaku u tiva leswi antswaka eka wena. Hi le ndzhaku ka sweswo ntsena laha u nga ta vona leswaku leyi hakunene i ndlela leyinene. Lava va nga ni ku tshemba ko tano eka Xikwembu va tsakile hakunene.
6. Xana swa tirha ku ringeta ku hanya hi mimpimanyeto ya Bibele namuntlha? Hlamusela.
6 Van’wana va vula leswaku ku hava munhu loyi a nga hanyaka hi misinya ya milawu ya Bibele emisaveni leyi yo pfumala vutshembeki, ya vunghwavava, ya vukari. Hambi swi ri tano, ntiyiso hi leswaku vo tala va swi endla. Vamani ke? Jaha rin’wana eAfrika ri kume ntlawa wa vanhu vo tano. Ri tsarile ri ku: “Emalembeni ma nga ri mangani lama hundzeke a ndzi ri karhi ndzi xiya leswaku laha Zimbabwe hi n’wina, Timbhoni ta Yehova, lava hakunene va ringetaka ku landzela xikombiso xa Kriste hi yexe . . . Hi n’wina ntlawa wu ri woxe, ku fikela sweswi, lowu swi koteke ku ndzi khorwisa hi rirhandzu ra Xikwembu ni matimba ya evangeli ya Xona, hi mahanyelo ya n’wina naswona hayi hi milomu ni tibuku ntsena. Mi hanya hi evangeli ni ku yi chumayela loko vanhu vo tala ngopfu, va chumayela evangeli kambe va nga hanyi ha yona.”
Amukela Matimba Ya Yona
7. Hi yihi mikhuva leyi tolovelekeke namuntlha leyi lwisanaka ni leswi Bibele yi swi vulaka?
7 Muapostola Pawulo u vule leswaku Bibele yi “pfuna ku dyondzisa, ni ku laya, ni ku ololoxa.” (2 Timotiya 3:16) Hambi swi ri tano, minkarhi yin’wana, leswi Bibele yi swi vulaka a swi tolovelekanga. Hi xikombiso, Bibele yi sola swiendlo swa vusodoma, kambe vusodoma byi langutiwa hinkwako tanihi mahanyelo lama amukelekaka. (Varhoma 1:24-27; 1 Vakorinto 6:9-11; 1 Timotiya 1:9-11) Nakambe Bibele yi vula leswaku vutomi bya n’wana la nga siki tswariwaka i bya nkoka naswona a byi fanelanga ku lovisiwa hi vomu, kambe kwalomu ka 50 wa timiliyoni ta ku xixiwa ka makhwiri ka endliwa emisaveni hinkwayo lembe na lembe. (Eksoda 21:22, 23; Psalma 36:9; 139:14-16; Yeremia 1:5) Ku vuriwa yini loko hina hi hexe hi kuma swi nonon’hwa ku amukela leswi Bibele yi swi vulaka etimhakeni to tano?
8, 9. Loko eku sunguleni hi swi kuma swi nonon’hwa ku amukela yinhla yo karhi eBibeleni, i yini lexi hi faneleke ku xi tsundzuka, naswona i mimpimanyeto ya mani leyi minkarhi hinkwayo hi faneleke ku yi amukela?
8 Phela, Vakriste va dyondze leswaku minkarhi hinkwayo i vutlhari ku landzela Rito ra Xikwembu. Ha yini? Hikuva enkarhini wo leha, ku landzela leswi Bibele yi swi vulaka minkarhi hinkwayo swi endlela un’wana ni un’wana leswi antswaka. (Swivuriso 2:1-11) Ntiyiso hi leswaku, vanhu va hikeriwe swinene malunghana ni vutlhari. A hi kanyingi va vonaka vuyelo byo hetelela bya swiendlo swa vona ka ha ri emahlweni. Muprofeta Yeremiya u pfumerile a ku: “Oho Yehova, ndza swi tiva, ndlela ya munhu a yi le matimbeni ya yena, kambe munhu la fambaka a nga ka a nga lulamisi riendzo ra yena.”—Yeremia 10:23.
9 Hi fanele ku languta ematlhelo ka hina ntsena ku vona leswaku mpimanyeto lowu wu lulamile. Swo tala swa swiphiqo leswi hlaselaka misava i vuyelo lebyi kongomeke bya ku ka vanhu va nga landzeli xitsundzuxo xa Rito ra Xikwembu. Matimu yo leha, lama hlaseriweke ya vanhu ma kombe leswaku vanhu va nga ka va nga tiboheli kungu etimhakeni ta mahanyelo hi laha ku humelelaka. Xikwembu xi tlharihe ngopfu swinene ku tlula hina. Hikwalaho ka yini hi nga amukeli leswi xi swi vulaka, ematshan’wini yo titshega hi vutlhari bya hina vini?—Swivuriso 28:26; Yeremia 17:9.
Ku Hava La Hetisekeke
10, 11. (a) I mintiyiso yihi ehenhleni ka ndlela leyi hi endliweke ha yona ni misava leyi hi hanyaka eka yona leswi vangaka swirhalanganya loko hi ringeta ku hanya hi mimpimanyeto ya Bibele? (b) I xinakulobye xa njhani lexi Bibele yi hi khutazaka ku xi lava, naswona hi nga xi kuma kwihi xinakulobye xo tano?
10 Bibele yi hi xalamukisela xivandla xin’wana lexi hi lavaka mpfuno eka xona. Hinkwerhu hi na mboyamelo lowu hi wu kumeke hi ndzhaka wa xidyoho. “Makungu ya timbilu ta vanhu ma bihile ku suka vuhlangini bya vona.” (Genesa 8:21; Varhoma 7:21) Xirhalanganya lexi xi tiyisiwa hi ntiyiso wa leswaku hi hanya emisaveni leyi nga landzeriki misinya ya milawu ya Bibele. Hikwalaho ke, a hi lavi mpfuno wo twisisa Bibele ntsena kambe ni wa ku tirhisa swilo leswi hi swi dyondzaka. Hi yona mhaka leyi Bibele yi hi khutazaka ku hlanganyela ni van’wana lava tsakelaka ku hanya hi ku pfumelelana ni mimpimanyeto yo chava Xikwembu. Mupisalema u tsarile a ku: “Ndzi vengile nhlengeletano ya lavo homboloka, a ndzi tshamisi ni vanhu lavo biha. . . . Ndzi ta dzunisa Yehova etinhlengeletanweni.” Naswona Pisalema yin’wana yi ri: “A hi ku tsakisa ka swona, ni ku nandziha, loko maxaka ma hanya swin’we, ma twanana.”—Psalma 26:5, 12; 133:1.
11 Ku hlangana kun’we i xiyenge xa nkoka xa vugandzeri bya Timbhoni ta Yehova. Va ni minhlangano yo hlayanyana vhiki na vhiki, kun’we ni mintsombano ya nkarhi na nkarhi, laha va dyondzaka Bibele kun’we ni ku bula hi ndlela leyi misinya ya yona ya milawu yi tirhaka evuton’wini bya vona ha yona. Va vumba “nhlengeletano ya [vamakwavo]” ya misava hinkwayo leyi eka yona un’wana ni un’wana a khutaziwaka ni ku pfuniwa ku hlayisa mimpimanyeto leyi yi tlakukeke ya Bibele. (1 Petro 2:17) Ha yini u nga vi kona eka wun’wana wa minhlangano ya vona ivi u vona ndlela leyi vanhu vo tano va nga ku pfunaka ha yona na wena?—Vaheveru 10:24, 25.
Hanya Hi Rito Ra Xikwembu
12. I mikateko yihi leyi taka hi ku tiva leswaku Bibele i Rito ra Xikwembu?
12 Hikwalaho ke, ku tiva leswaku Bibele i Rito ra Xikwembu swi tisa mikateko ni vutihlamuleri. Hi katekisiwile hikuva hi kuma vukongomisi bya mahanyelo ya hina ya siku na siku lebyi byi nga riki kona kun’wana. Nakambe, hi dyondza hi rirhandzu ra Xikwembu eku nyikeleni ka N’wana wa xona n’wini ku hi kutsula leswaku hi ta va ni ntshembo wa vutomi lebyi nga heriki. (Yohane 3:16) Ha swi xiya leswaku Yesu sweswi u fuma tanihi Hosi naswona ku nga ri khale u ta teka goza ro susa vuhomboloki emisaveni. Naswona hi ku tiyiseka hi rindzela “matilo lamantshwa ni misava leyintshwa” leswo lulama leswi Xikwembu hi xoxe xi swi tshembiseke.—2 Petro 3:13.
13. Hi byihi vutihlamuleri lebyi taka eka hina loko hi amukela Bibele tanihi Rito ra Xikwembu?
13 Hambi swi ri tano, tsundzuka leswaku hi na vutihlamuleri byo dyondza Bibele ni ku nghenisa leswi yi swi vulaka embilwini. Xikwembu hi xoxe xa khutaza: “N’wananga, u nga rivali nawu wa mina, mbilu ya wena a yi hlayise ku lerisa ka mina.” (Swivuriso 3:1) Hambi loko vo tala va languta Bibele tanihi rito ra munhu ntsena, hi xivindzi hi fanele ku ‘endla leswaku Xikwembu xi kumeka xi ri na ntiyiso, hambi loko munhu un’wana ni un’wana a kumeka a ri muhembi.’ (Varhoma 3:4) Pfumelela vutlhari bya Xikwembu byi kongomisa vutomi bya wena. “Tshemba Yehova hi mbilu ya wena hinkwayo, . . . U n’wi nghenisa emakungwini ya wena hinkwawo.” (Swivuriso 3:5, 6) Ku hlayisa Rito ra Xikwembu hi vutlhari hi ndlela leyi swi ta khumba vutomi bya wena hi vunene sweswi na hi laha ku nga heriki.
[Swivutiso Swa Dyondzo]
[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 187]
A hi fanelanga ku hlaya Bibele ntsena kambe ni ku endla leswi hi swi hlayaka
[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 188]
Ku landzela leswi Bibele yi swi vulaka minkarhi hinkwayo swi tisa leswi antswaka
