Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

Ntọn̄ọikọ

Ntọn̄ọikọ

Ami n̄kọkọri n̄wọrọ owo ke ekpri obio-in̄wan̄ kiet ke n̄kan̄ mbahade obio edem edere,” Dauda emi otode Sierra Leone obụk ntre. “Inikiet, ke ini n̄kedide eyenọwọn̄, utọk unyan̄a isọn̄ ama odu ke ufọt ubon nnyịn ye ubon efen. Ubon mbiba ẹmi ẹkedọhọ ke mmimọ inyene isọn̄ kiet oro. Man ẹbiere mfịna oro, ẹma ẹda abiaibọk ẹdi. Enye ama ayak ukụtiso ọnọ eren efen akama, ekem ada afia ọfọn̄ ofụk enye. Ibịghike eren oro ẹfụkde ọfọn̄ mi ama ọtọn̄o ndinyek onyụn̄ etịbe ibibiak. Nte enye osụk esede ukụtiso oro, enye ama ofiori ete: ‘Mmokụt akanieren kiet nte asan̄ade edi! Enye esịne afia ọfọn̄idem. Enye ọniọn̄ onyụn̄ ọsọn̄, ye iwat ke ibuot, enye onyụn̄ onụhọ esisịt asan̄a.’

“Enye eketịn̄ nte Ete-ete etiede! Enye ndien ama akabade etie ndịk ndịk onyụn̄ ofiori ete: ‘Edieke mbufo mînịmke se ntịn̄de ke akpanikọ, ẹdi ẹdise ke idem mbufo!’ Ke akpanikọ, idụhe owo nnyịn ndomokiet oro ekenyenede uko ndinam oro! Abiaibọk oro ama osụk enye ide ke ndimen mfọni oro ẹkebuakde ikọn̄ ye mmọn̄, emi enye akakamade ke ikịmeto nsịme eren oro ke idem.

“Ke etịn̄de ikọ ebe ke akama-ukụtiso oro, ‘Ete-ete’ ama ọdọhọ ete ke isọn̄ oro enyene ubon nnyịn. Enye ama asian eka-ete mi ete ke enye ekpenyene ndinam utom ke isọn̄ oro ye unana mfịna. Ubon enye eken ama onyịme ubiereikpe oro. Ẹma ẹbiere eneni oro.”

Mme utọ ifiọk n̄kpọntịbe oro ẹdi ọsọ n̄kpọ ke West Africa. Mi, ukem nte edide ke mme ebiet en̄wen ke ererimbot, anana-ibat miliọn owo ẹnịm ke akpanikọ ẹte ke mme akpan̄kpa ẹsibe ẹka ererimbot mme spirit, emi mmọ ẹkemede ndikụt nnyụn̄ n̄kara uwem owo ke isọn̄. Ndi se ẹnịmde ke akpanikọ emi edi akpanikọ? Nte mme akpan̄kpa ẹnen̄ede ẹdu uwem? Edieke mîdụhe, mmanie ẹdi mbon oro ẹdọhọde ke idi spirit mme akpan̄kpa? Ndidiọn̄ọ nnennen ibọrọ mbụme ẹmi edi ata akpan n̄kpọ. Enye edi n̄kpọ n̄kpa-ye-uwem.