Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

Byambo Bitanshi

Byambo Bitanshi

Ba Dauda bekala mu kyalo kya Sierra Leone baambile’mba, “Nakomejile mu muzhi mucheche ku kabeta ka ku buyeke. Saka nkijitu mwanyike, juba jimo kisemi kyetu kyatendekele kulwila mpunzha na kisemi kikwabo. Bonse baambilenga’mba ino mpunzha yajinga yabo. Pa kuba’mba bapwishe luno lukatazho, bayile ku ñanga. Uno ñanga wapeele mwanamulume umo kilola ne kumuvweta kisapi kitooka. Uno mwanamulume ye bavwetele kisapi watendekele kuzakama ne kusulwila. Byo atajile mu kilola, wabijikile’mba: ‘Namona mwanamulume mukote ubena kwiya! Wavwala bitooka. Uno mwanamulume walepa bingi, uji na mvwi kabiji ubena kwendela ku mukombo.’

“Uno mwanamulume waambilenga pa Bankambo yanji babalume bafwile. Wazhingijile bingi ne kutendeka kujila ne kwamba’mba: ‘Inge kechi mwaswa byo mbena kwamba ne, iyai mwimwene anweba bene!’ Bino kafwakotu nangwa umo mwi atweba waswile kuba kino ne. Ñanga wamusanshile muchi ye avwangakenye na mabuula ne mema ye abiikile mu kibaya pa kuba’mba aleke kutamauka.

“Bankambo yanji bo amwene mu kilola baambile’mba mpunzha yo balwijilenga yajinga ya kisemi kyanji. Uno mwanamulume mukote wamubuujile’mba abuule bankambo yanji babakazhi amba bafwainwa kwikala pa ino mpunzha kwa kubula wa kwibakatazha. Kisemi kikwabo kyaswile byaambile uno mwanamulume. Ne luno lukatazha po po lwapwijile.”

Abino bimweka bingi ku byalo biji ku muzhika wa Africa. Byonkatu byo kiji ne mu byalo bikwabo, bantu bavula baitabila kuba’mba bantu bafwa baya na kwikala ku mpunzha ya mipashi ko bamona bintu byonse byuba bantu pano pa ntanda. Nanchi bino byo baitabilamo bya kine nyi? Nanchi bantu inge bafwa batwajijila kwikala na bumi nyi? Inge kechi bekala bomi ne, pano bañanyi befwanyikizha kwikala nobe mipashi ya bantu bafwa? Kuyuka mikumbu ya ano mepuzho kwanema bingi, mambo po paimena bumi nangwa lufu.