Ukuya kwe vino vilimo

Ukuya kuno walanjizizye vino vilimo

Iviwa Vikawipa Awantu Ukuti Awafwe Wakatwalilila Ukuwa nu Wumi

Iviwa Vikawipa Awantu Ukuti Awafwe Wakatwalilila Ukuwa nu Wumi

EBaibolo ikalanda ukuti e Satana ‘akasovya awa mu nsi wonsinye’ (Ukuwumbulika 12:9) E Satana ni viwa vyakwe wasilonda ukuti tusuwile Izwi lya kwe Leza, e Baibolo. Wakazembeleka awantu ukuzumila ukuti umuntu nga wafwa akaya mukwikala ku cifulo ca mizimu. Lekani tulole vino vikacita pa kusovya awantu.

Imipepele ya Wufi

Awantu, ivinyama, inswi, ni vinyunyi—vyonsinye avya wumi

Imipepele imivule ikasambilizya ukuti umuntu wawa na cimwi mu muwili cino cisifwa umuntu ndi wafwa. Wakalanda ukuti umuwili acipapa vye cino cikasunga uwumi wuno wusifwa.

Lelo Baibolo yisisambilizya ukuti mu muntu mwawa cimwi cino cikatwalilila ukuwa nu wumi. Yeni ikati uwumi amuntu. Ku ca kulolelako, pa kulondolola vino Adamu wapanzilwe, e Baibolo ikati: “Apano e Yehova Leza wapanzile umuntu ku lukungu lwa mu musili swinya wapusiile mu mpuno zyakwe umupo wa wumi, na weyo umuntu wizile awa nu wumi.” (Intaliko 2:7) Mu nzila yinji tungati e Adamu awino walinji awumi, watamupile icintu cinji cino cisifwa.

Ni vinyama nye vikakwitwa ukuti ivya wumi.​—Intaliko 1:20, 21, 24, 30.

Mwe Baibolo, izwi lya kuti “uwumi” likasula umuntu, fwandi tutanga tuzunguke ukwivwa ukuti uwumi wukafwa. E Babolo ikati:

  • Uwumi [nanti umuntu] wino wawembuka awino alifwa.’​—Ezekiel 18:4.

  • “Nga pano Samusoni apunda ati: ‘Lekani mfwile ponga na wa Pelishiti!’”​—Wakapanzya 16:30.

  • “Uzye cazumilizwa ukucita icizima nanti iciwipe pi sabata, ukupususya uwumi nanti ukuwukoma?”​—Marko 3:4.

E Baibolo yikalanda ukuti uwumi wukafwa

Amawaliko yanji nayo yakalanjizya ukuti uwumi wungononeka (Intaliko 17:14), wungafwa (Joshua 10:37), wungafinwa (Job 7:15), wungamwela (Yona 2:5). Fwandi uwumi wukafwa.

Nanti aca kuti mungawazya e Baibolo yonsinye, mutalitela muzane pamwi pano walemba ukuti “uwumi wusifwa.” Uwumi wa muntu asa muzimu. Ne Baibolo nye ikasambilizya ukuti uwumi wukafwa. Lelo e Satana ni viwa vyakwe awano wakasambilizya ukuti uwumi wusifwa. E Yehova wapata nkaninye ivisambilizyo vyonsinye vino imipepele ya wufi ikasambilizya.​—Imilumbe 6:16-19; 1 Timoti 4:1, 2.

Wano Wakalanda Ukuti Wakalanda na Wafwe

Iviwa avino vikacita ngati awafwe

Inzila na yinji yino Satana akasovezyamo awantu, akuwomvya awantu wano wakalanda ukuti wakalanzyanya na wafwe. Awantu awavule, ukuwikako vye na wano wakalanda ukuti wakalanzyanya na wafwe, wakalanda ukuti amazwi yano wakakwivwa yakafuma ku wafwe. Lelo e Baibolo ikalanda ukuti, kusi nanti wumwi wino angalanzyanya na wano wafwa—Ekawizya 9:5, 6, 10.

Fwandi lyo tungati akwinye kuno kukafuma amazwi yano wakakwivwa? Yakafuma ku viwa! Iviwa vikalola vino umuntu wawa pano acili ali nu wumi, acino vikamanya vino walandanga, vino walolekanga, vino wacitanga, na vino wamanyile. Fwandi iviwa vitanga vipotwe ukukolanya umuntu wino wafwa—1 Samueli 28:3-19.

Amalyasi ya Wufi

E Satana akawomvya amalyasi ya wufi pa wafwe pa kuti awantu walola ngati awafwe watafwa. Ya-a amalyasi yakalenga awantu walola ngati vino Baibolo ikasambilizya avya wufi.​—2 Timoti 4:4.

Awantu wamwi wakalanda ukuti walolapo umufwe wino wanyosile

Mu Africa mwawa amalyasi ya wufi amavule yano awantu wakasimika ukuti waweni umufwe ku ncende yimwi. Nomba cino cikazungusya aca kuti, ilivule wano wakalanda wowonye wakaya mu kulolela weyonye wino wakati waweni kunji nye ukutali na kuno umufwe wikalanga. Nomba vwilani nga ca kuti weyo umufwe wazyulupusile molimonye, lyo ‘amulandu ci wuno angasolelapo ukukatucila ukutali na walupwa lwakwe ni viwuza?’

Icisinka cinji ica kwizuka aca kuti awantu wakakolana. Ku ca kulolelako, pano awanawitu wawili wawizyanga mukaya kamwi, waweni umonsi wumwi umukote akuwakonka mwi tundu. Walile wamuwuzya cino akuwakoncela, wasusile ukuti pe wawo awanawitu wawili palinji nu munyina wakwe wino wafwile kaali. Kweni we-e umonsi wasovile, lelo wakanile ukuzumila vino wamunenile. Nomba te yelenganya uwufi wuno we-e umonsi wayile awipa ku viwuza na wina mupalamano wakwe!

Ivilolwa, Iviloto, na Mazwi

Iviwa vikawomvya iviloto, ivilolwa, na mazwi pa kusovya awantu

Tusakuvwilika ukuti na mwemwenye pamwi mwivwapo vimwi pe vino awantu walola, ukwivwa nanti ukuloota vino vikalenga walola ngati awafwe awapuma. Ivintu vya musango wo-o vikalenga wano vyaciticila ukutina sana. E Marein wino wikalanga ku West Africa, wivwanga izwi lya kwe nyinakulu umulowe likumwita uwusiku. E Marein watinanga ica kuti wapundanga nu kukatusya wonsinye mu ng’anda. Mu kupita kwa mpindi e Marein wapenile.

Nomba nga ca kuti awafwe wakatwalilila ukuwa nu wumi, uzye kweni wangatinya awapuma? Awe. Iviwa avino vikalenga ivya musango wo-o ukuti vyacitika.

Nga amazwi yano wakati yakafuma ku wafwe yano yakakwavwa nu kusansamusya awawumi uzye nayonye yawipa? Ku ca kulolelako, pano e Gbassay wino wikalanga ku Sierra Leone walwile, walosile iciloto muno waweni e yisi umulowe. E yisi wamunenile ukuti akateme ifwa ku muti wumwi, aye awombecele mu minzi amwe. Wamunenile nu kuti atakanene uwili wensinye. Wonye avino e Gbassay wacisile swinya wapozile.

Umwanaci wumwi watili, waweni umulume umulowe uwusiku. We-e umwanaci walanzile ukuti umulume walolesile icete nkaninye swinya wazwite ivizwalo ivizima sana.

Amazwi ya musango wo-o ni vilolwa vikaloleka ngati vyawa icetenye swinya vikakwavwa awantu. Nomba uzye vikafuma kwe Leza? Awe. E Yehova “we Leza wa cisinka.” (Amalumbo 31:5) Atanga atuzembeleke nanti ukutuwipa. Iviwa avino vingacita ica musango wo-o.

Nomba uzye kwawa iviwa ivizima? Awe. Nanti aca kuti impindi zimwi vikacita ngati vikwavwa awantu, iviwa vyonsinye pano vyapelela vyawipa. Pano Satana walanzile ne Eva, wacisile ngati akulonda ukumwavwa. (Intaliko 3:1) Lelo vino vyafumilemo vitazifile. Eva wafwile.

Satana watili Eva atalinji nu kufwa. Eva wamusuwizile, lelo mukupita kwa mpindi wafwile

Awantu awawipe wakunda sana ukucita ngati wakulonda ukwavwa umuntu fwe wakulonda vye ukumwiwila nanti ukumucita iviwipe. Wulyanye vino wakalanda ukuti: “akulanga umuntu akukulanjizya amino fwe mu mulomo avuwite iviwipe.” Swinya izwi lya kwe Leza likati: “E Satana akayipilunkanya awa ngati amungeli wa luswepo.”​—2 Wakorinte 11:14.

Pe yo-o impindi e Leza asilanda na wantu ukupitila mu viloto, ivilolwa, nanti amazwi ukufuma ku nsi ya mizimu. Lelo akawomvya Baibolo yino yikalenga umuntu “ayipangasya ukuwomba umulimo wonsinsye uwuzima”​—2 Timoti 3:17.

Pa mulandu wakututemwa e Yehova akatusoka ku micenjelo yonsinye iya kwe Satana. Wamanya kuno iviwa avilwani iviwipe.