Ajawule pa ndandanda

Ajawule pa ndandanda wa yindu

Yiŵanda Yikusiyalambusya Ŵandu Kuti Ŵawe Akusaŵa Chiŵela Umi

Yiŵanda Yikusiyalambusya Ŵandu Kuti Ŵawe Akusaŵa Chiŵela Umi

Baibulo jikusasala kuti Satana ‘akwalambusya ŵandu ŵa pachilambo chosope chapasi.’ (Chiwunukuko 12:9) Satana soni yiŵanda ngayikusasaka kuti tukulupilileje Baibulo, jajili Maloŵe ga Mlungu. Yiŵanda yikusiyatendekasya ŵandu kuti akulupilileje kuti ŵandu ŵawe ali ni umi kumalo kwinekwakwe. Kwende tutulole mwayikusatendela yeleyi.

Dini Syaunami

Ŵandu, yinyama, somba, soni yijuni yosopeyi yili yaumi

Dini syejinji sikusajiganya kuti mundu pawile akusapitilisya kola umi kumalo kwinekwakwe. Sikusakulupilila kuti chindu chinechakwe chikusatyoka mundu pawile mwamti sikusasala kuti chindu chachityosilecho ngachikusawa.

Nambo Maloŵe ga Mlungu ngagakusajiganya yeleyi. Baibulo jikusalosya kuti mundu nganakola chindu chele chachikusapitilisya kola umi mundujo pawile. Mwachisyasyo, pakusala ya Adamu Baibulo jikusati, “Yehofa Mlungu ŵajigele litaka ni ŵamgumbile mundu ni litakalyo. Ŵampepelele lipuje lyakupeleka umi mumbula syakwe, ni mundujo ŵakwete umi.” (Genesesi 2:7) Myoyo Adamu nganakola chindu chinechakwe chachapitilisye kola umi jwalakwe paŵawile.

Yinyama nganiyikolasoni chindu changawa.—Genesesi 1:20, 21, 24, 30.

Pakuŵa Baibulo jikusasala kuti “umi” ni mundujo myoyo yikatusimonjesyaga pajikusala kuti umi ukusawa. Alole yagakusasala Malemba aga:

  • “Mundu [umi] jwakulemwa ni jutachiwa.”Esekiele 18:4.

  • “Samusoni ŵagumisile kuti, ‘timbwe [umi wakwe chiwuwe, NWT] pamo ni Afilisiti!’”—Ŵakulamula 16:30.

  • “Ana palisiku lyakupumula chakwenela mundu kutenda ni chichi pelepa? Kwatendela ŵandu yambone, kapena kwatendela yakusakala? Kuwukulupusya umi wa mundu kapena kuwujonanga?”—Maliko 3:4.

Baibulo jikusalosya kuti umi ukusawa

Malemba gane gakusalosya kuti umi mpaka wujonanjidwe (Genesesi 17:14, NWT). Mpaka wujonanjidwe ni upanga (Yoswa 10:37). Umi mpaka uwe ligongo lya mbumu (Yobu 7:15). Nambosoni umi mpaka uwe ni mesi (Yona 2:5). Yeleyi yikulosya kuti umi ukusawa.

Atamose ali aŵalasile Baibulo kutandila buku jandanda mpaka jakumalisya nganaŵa apatile paŵalembile kuti “mundu akwete chindu changawa.” Umi wa mundu nganiwuŵa chindu chinechakwe changawa. Baibulo jangajiganya kuti mundu akwete umi wangawa. Chelechi chili chijiganyo cha Satana ni yiŵanda yakwe. Yehofa akusaŵengana ni yindu yaunami yakusajiganya ŵa dini.—Misyungu 6:16-19; 1 Timoteo 4:1, 2.

Ŵandu Ŵakuŵechetana ni Yiŵanda

Yiŵanda yikusalilandanichisya kuŵa mpela ŵandu ŵaŵawile

Litala line lyakusakamulichisya masengo Satana pakwasokonasya ŵandu lili kuŵechetana ni yiŵanda. Ŵandu ŵakuŵechetana ni yiŵanda akusapochela utenga kutyochela kwa yiŵandayo. Ŵandu ŵajinji kupwatikapo ŵakusaŵechetana ni yiŵanda akusakulupilila kuti mautenga gelega gakusatyochela kwa misimu ja ŵandu ŵaŵawile. Nambo mpela mwatiyiwonele kutyochela m’Baibulo yeleyi yili yangakomboleka.—Jwakulalichila 9:5, 6, 10.

Nambi ana mautenga gelega gakusatyochela kwapi? Gakusatyochela kwa yiŵanda. Yiŵanda yikusammanyilila chenene mundu paŵaliji ni umi. Yikusamanyilila muŵaŵechetelaga, muŵawochelaga, yaŵatendaga soni yiŵamanyililaga mundujo. Myoyo yikusaŵa yangasawusya kuti yiŵanda yitendeje yindu pakujigalila muŵatendelaga yindu ŵandu ŵaŵawile.—1 Samuele 28:3-19.

Ngani Syaunami

Satana akusiŵalambusyasoni ŵandu pakwamba mwaŵelele ŵawe pakamulichisya masengo ngani syaunami. Ngani mpela syelesi sikusisyasokonasya ŵandu kuti akakulupililaga yisyesyene yajikusajiganya Baibulo.—2 Timoteo 4:4.

Ŵandu ŵane akusasala kuti pakwete paŵaweni ŵandu ŵaŵawile

Ku Africa kukusapikanika ngani syejinji syaunami syakulosya kuti ŵandu ŵaŵawile akusaŵa chiŵela umi. Ndaŵi syejinji ŵandu akusasala kuti am’weni mundu juŵawile nambo kumalo kwakutalikangana ni kuŵawilile mundujo. Nambo aganichisye ayi: ‘Ana yikaŵe kuti mundu pawile akwete machili gakuti mpaka ajimuchesoni, ana mpaka ajimuchile kumalo kwakutalikangana ni ŵamwiŵasa mwakwe soni achimjakwe?’

Kombolekasoni kuti mundujo akusaŵa kuti agamba kulandana basi ni mundu juŵawilejo. Mwachisyasyo, Aklistu ŵane ŵaŵili paŵalalichilaga m’chilambo chinechakwe, jwamlume jwine jwachikulile, jwagambaga kwakuya kwa ndaŵi jelewu. Aklistuwo ali ŵawusisye amdalawo, ŵasasile kuti jumo mwa jemanjajo jwaliji m’bale jwawo juŵajasiche kalakala. Atamose kuti ŵalinjile kwasalila kuti agambile kulandana nambope amdalawo nganakulupilila yeleyo. Ana akuganisya kuti chatendekwe chichi naga amdalawo ŵasalilesoni ngani jeleji achimjawo?

Kuyiwona Yakusimonjesya, Kusagamila, Soni Kupikana Maloŵe

Yiŵanda yikusiyasokanasya ŵandu kupitila musagamisi, mu yakusimonjesya soni mwakupikana maloŵe

Ngatukayichila kuti pakwete papikene ŵandu ali mkusala yindu yakusimonjesya yakusayiwona, kuyipikana kapena kuyisagamila. Ŵandu ŵayikusiyatendechela yeleyi ndaŵi syejinji akusakola woga. Marein, jwamkongwe jwakusatama kungapilolyuŵa kwa Africa, jwasasile kuti ndaŵi ni katema jwapikanaga maloŵe ga angangagwe ŵakongwe ŵaŵajasiche kalakala ali mkumŵilanga chilo. Payikumtendechela yeleyi, jwalakwe wamkamulaga mnope woga mwamti jwagumilaga soni jwajimusyaga ŵandu wosope ŵamwiŵasa mwakwe. Pambesi pakwe jwaŵaga mpela jwamasoka.

Sambano, naga yili yisyene kuti ŵawe akusapitilisya kola umi pawile, ana mpaka yiŵe yakuŵajilwa kuti jemanjaji ŵalagasyeje achalongo achimjawo ŵaŵanonyelaga? Yeleyi yili yangapikanika. Mwangakayichila, mautenga gakusakala gelega gakusatyochela ku yiŵanda.

Nambi wuli pakwamba ya mautenga gagakusawoneka mpela gakamuchisya soni gakumyalasya? Mwachisyasyo, Gbassay, jwamkongwe jwa ku Sierra Leone paŵaliji mkulwala, jwasagamile babagwe ŵaŵawile ali amyichilile ku lugono. Babagweŵa ŵamsalile kuti ajawule pachitela chinechakwe, akajigale masamba gakwe ni kugaŵika m’mesi kaneko nikumwa. Ŵamsalilesoni kuti akaŵechetana ni jwalijose mpaka ali atesile yeleyi. Jwalakwe ŵatesile yeleyi mwamti jwaŵele chenene.

Jwamkongwe jwine, jwasasile kuti lisiku line chilo ŵamkwakwe ŵaŵawile ŵamyichilile ku lugono. Ŵamkwakweŵa ŵawonekaga chenene soni ŵaŵete yakuwala yakusalala mnope.

Mautenga soni sagamisi mpela syelesi sikusawoneka mpela syambone soni syakamuchisya. Ana paligongo lyeleli mpaka tujile kuti yeleyi yikusatyochela kwa Mlungu? Iyayi. Yehofa ali “Mlungu jwakulupichika.” (Masalimo 31:5) Jwalakwe ngaŵa mkutulambusya kapena kutuloŵesya. Yiŵanda ni yayikusatenda yeleyi.

Nambo ana pana yiŵanda yine yambone? Iyayi. Atamose kuti ndaŵi sine mpaka yitendeje yindu mpela kuti yikutusosechela yambone, nambope yisyene yakwe ni yakuti yiŵanda yosope yili yakusakala. Satana paŵaŵechetaga ni Hawa pakamulichisya masengo lijoka, jwawonekaga mpela kuti akumsosela yambone Hawajo. (Genesesi 3:1) Nambo ana chatendekwe chichi panyuma pakwe? Hawa jwawile ligongo lyakupikanila yaŵasalaga Satana.

Satana jwamsalile Hawa kuti ngasawa, jwalakwe jwakulupilile yeleyi nambo panyuma pakwe ŵawile

Tukusamanyilila kuti ndaŵi syejinji mundu jwakwatendela yachinyengo kapena kwalambusya, nganaŵa aŵele mjawo jusyesyene. Msyungu wine wa ku Africa ukusati, “Meno geswela, mtima wepiliwu.” Mwelemu ni mwaŵelele Satana. Ni ligongo lyakwe Maloŵe ga Mlungu gakusati, ‘Satana msyene akusalilandanya jika kuti awoneche mpela lilayika lya lilanguka.’—2 Akolinto 11:14.

Mlungu jwalesile kuŵechetana ni ŵandu pachilambo chapasi kupitila musagamisi, mu yakusimonjesya kapena mwakumtendekasya mundu kupikana maloŵe kutyochela kwinani. Jwalakwe akusatulongolela soni kutujiganya kupitila m’Baibulo. Baibulo mpaka jimkamuchisye mundu “kuŵa jwakupakombola kutenda yosope ni kuliŵichila chilepe kusyesyene kutenda masengo gambone galigose.”—2 Timoteo 3:17.

Ligongo lyakuti Yehofa akusatunonyela, akusatusalila matala gachinyengo ga Satana. Jwalakwe akusamanyilila chenene kuti yiŵanda yili adani ŵetu ŵakogoya.