Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Parlasktan uka arur jaqokiptʼat mä Biblia

Parlasktan uka arur jaqokiptʼat mä Biblia

“BIBLIAJJ Diosan Arupawa sasin confiysta ukhajja, Biblia toqew Diosajj parlistu sasaw amuypachätajja. [...] Religionaman yatichapki ukarjam sarnaqañatak chʼamachasiraksta ukhajja, Bibliajj pachpa arumar jaqokiptʼatäñapaw wakisiraki” sasaw Alan S. Duthie yatjjatat chachajj libropar qellqäna (Bible Translations and How to Choose Between Them).

Diosan Arupar munasipki uka jaqenakajja, ukhamarak amuyapjje. Jupanakajj taqe chuymaw “Taqpach Qellqatajj Diosan amuytʼayatawa, sumarakiw yatichañataki, cheqañchañataki, kunatejj jan walïki ukanak askichañataki ukhamarak cheqapar sarnaqañ yatichañatakisa” sasin confiyapjje (2 Timoteo 3:16). Biblianjja, “Diosan arupajj jakkiriwa, wali chʼamanirakiwa” sasaw qhanañchi. Ukhamasti Bibliajj janiw mayni libronakjamäkiti. Ewjjanakapajj sum jakasiñatakiw yanaptʼistaspa (Hebreos 4:12). Ukampis Biblia sum amuyañatakejja, parlasktan uka arur jaqokiptʼatäñapaw wakisi, ukhamatakwa ukarjam sarnaqsna. Cheqasa, Griego arut qellqatanakajja, jan ukajj Nuevo Testamento sasin uñtʼatäki uka qellqatanakajja, campon jakasir jaqenakajj parlapkäna uka arunakampiw qellqasïna, janiw wali yatiñani griego jaqenakajj parlapkäna uka arunakamp qellqaskänti. Ukhamasti Bibliajj taqenin liytʼapjjañapataki amuytʼapjjañapataki qellqatawa.

Uka amtampejja, aka qhepa maranakan walja arunakaruw Bibliajj jaqokipasiwayi. Uka Biblianakat yaqhepajj waljaniruw yanaptʼawayi. Jichhajja, niya taqeniw pachpa arupat Biblianïpjje. Ukhamarus yaqhep Biblianakajj janiw sum jaqokipaskänti. Kuntï Bibliajj qhan yatichki ukwa mayjtʼayapjje. Sañäni, yaqha cheqansa jiwatanakajj jakasipkaspa ukhamwa amuytʼayi, Diosan sutipsa apsupjjarakiwa.

Ukatwa, Traducción del Nuevo Mundo de las Escrituras Griegas Cristianas Biblia aymara arut katoqasajj Diosar munasir jaqenakajj wal kusisipjjäna. Jehová Diosan Testigonakapajja, 4 de marzo, 2017 maranwa uka Biblian lurasitap yatiyapjjäna. Uka Bibliajja, janiw kʼari yatichäwinakanïkiti, suma jaqokiptʼatarakiwa, cheqa yatichäwinak sum amuyañatakiw yanaptʼi. Yaqha arunakar jaqokipañajj wali chʼamawa. Ukampis ¿khitis Biblia jaqokipasiñapatak yanaptʼawayi?

Diosar jachʼañchir jaqokipirinaka

Traducción del Nuevo Mundo de las Escrituras Griegas Cristianas Bibliajj janiw aymarat utjkänti. Ukampis inglés arunjja, 1950 maranwa utj-jjäna. Watch Tower Bible and Tract Society sat corporacionaw nayratpach uka Biblia lurasiñapatak yanaptʼaski. Uka Bibliajja, janiw mayni Biblianakjam luratäkänti. Pʼeqeñchäwiparojj janiw “Antiguo”, jan ukajj “Nuevo” Testamento sasin uchatäkänti. Maysa toqetjja, La Atalaya 1 de febrero, 1951 revistan akham sänwa: “Comité de traducción taypin irnaqapki uka chachanakajja, [...] janiw khitinakas Biblia jaqokipapjje uk yatisiñap munapkiti, janirakiw ni jichhasa ni jiwjjapjjani ukhas sutinakapajj yatisiñap munapkiti. Jan ukasti, jaqokipaski uka Bibliajj cheqpach Diosan sutip jachʼañchaspa ukwa munapjje” sasa.

Traducción Del Nuevo Mundo de las Santas Escrituras sat Bibliajja, 1961 maranwa phoqatpach inglés arut utj-jjäna. Jaqokipapkäna ukanakan sutinakap janis yatkstanjja, kunatsa ukham lurañ amtapjjäna, Diosar munasipjjänti janicha uka toqet pächasiñasajj janiw wakiskiti. 2013 maran mä kutimpi luraskäna uka Biblian qallta arunakapajj akham siwa: “Biblian yatichäwinakapajj wali wakiskiriwa, ukatwa mä kutimpi aka Bibliajj uñakipasiwayi. Diosan Aruparojj wal munasipjjta, ukatwa arunakap kunjamäkitejj uka pachpa, jan kun yaptʼasa, jan kun apaqasa jaqokipañatak chʼamachasiwayapjjta. [...] Aka Bibliajj nayra qellqatanakarjam jan kun apaqasa jaqokipatawa, ukhamarus wali qhana, fácil liytʼkaña luratarakiwa” sasa.

Comité de traducción taypin irnaqapkäna uka jilatanakajja, Biblia sum jaqokipañatakiw chʼamachasipjjäna. Ukampis ¿jaqokipañatak wakichtʼatäpjjänti? Yaqhep yatjjatatanakajj akham sapjjänwa: “Biblia jaqokipañatakejj janiw wakichtʼatäpkänti, khitinakas lurapjje uk yatiñatakis janirakiw sutinakapas uñstkiti” sasa. Ukampis janiw taqe yatjjatatanakajj ukham amuyapkänti. Alan S. Duthie chachajj akham qellqäna: “Mä Bibliajj suma jaqokipatati janicha uk yatiñatakejja, jaqokipapkäna uka jaqenakan sutinakap yatiñajj janiw wakiskiti. Jan ukasti, kunjam jaqokipatasa uk yatiñatakejja uka Biblia liytʼañaw wakisi” sasa.

Traducción del Nuevo Mundo sat Biblia waljaniw liytʼapjje. Uka Bibliajja phoqatpachasa jan ukajj chikatakisa, 152 arunakan lurasiski, 220.669.318 copianakaw lurasiwayi. Uka Biblia liytʼirinakajj kuna sumanaksa jikjjatawayapjje uk jichhajj uñjañäni.

Diosan sutip jachʼañchi

Jesusajja akham sasaw discipulonakapar mayisiñ yatichäna: “Alajjpachankir nanakan Awkija, sutimajj jachʼañchatäpan” sasa (Mateo 6:9). Ukhamasti, kunjamatsa Diosan sutipajj jachʼañchasisapäna. Niya taqe Biblianakanjja, Taqe chʼamani Diosan sutipajj janiw uñstkiti, “Dios” jan ukajj “Tatitu” sasakiw uchapjje. Ukampis Hebreo nayra qellqatanakanjja, niya 7.000 kutiw Jehová Diosan sutipajj uñsti (Éxodo 3:15, NM; Salmo 83:18, NM). Walja maranak qhepatjja, judionakan mä kʼari yatichäwiparjamajj janiw Diosan sutip jaqenakajj aytjjapjjänti. Apostolonakajj jiwjjapjjäna uka qhepatjja, cristianonakajj uka kʼari yatichäwinakaruw creyjjapjjarakïna (Hechos 20:29, 30; 1 Timoteo 4:1). Ukatwa Griego arur Biblia copiapkäna uka jaqenakajj Jehová Diosan sutip lantejj Kýrios ukat Theós griego arunakampi uchapjjäna, uka arunakajj “Tatitu”, “Dios” sañwa muni.

Traducción del Nuevo Mundo Bibliajja, Diosan sutip pachpa arupan liytʼapjjañapataki, yatipjjañapatakiw jaqenakar yanaptʼi.

Ukampis Traducción del Nuevo Mundo Biblia jaqokipirinakajja, Griego arut qellqatanakarojj 237 kutiw Jehová Diosan sutip uchawayapjje. Uka qellqatanakarojj “Nuevo Testamento” sasaw uñtʼasiraki. Diosan sutipajj janiw jaqokipirinakan munañaparjam uchasiwaykiti, jan ukasti wali amuyumpi yatjjatasiwayki ukarjamaw uchasiwayi. Amuytʼañataki, Lucas 4:18 qellqatajja, Isaías 61:1 qellqatatwa copiasïna. Hebreo arut nayra qellqatanjja, Jehová Diosan sutipaw uñsti. * Ukatwa Traducción del Nuevo Mundo Biblianjja, Lucas 4:18 qellqatajj akham jaqokipasïna: “Jehová Diosan espiritupaw nayjjanki. Jupaw pobrenakar suma yatiyäwinak yatiyañatakejj nayar ajllisitu” sasa.

Biblia liytʼirinakajja, uka qellqatanak liytʼasajj Jehová Diosajj khitisa, Jesucristo Yoqapajj khitirakisa uk sum amuyapjje. Amuytʼañataki, Mateo 22:44 qellqatanjja, walja Biblianakan akham jaqokipatawa: “Tatitojj Tatitojjarojj siwa” sasa. Uka qellqatanjja, janiw khitis parlaski ukajj amuyaskiti. Uka qellqatajja, Salmo 110:1 qellqatat copiatawa, ukanjja hebreo arut nayra qellqatanakarjamajj Diosan sutipaw uñsti. Ukhamasti Traducción del Nuevo Mundo Biblianjja, Mateo 22:44 qellqatan akham siwa: “Jehová Diosajj akham sasaw Tatitujar säna: ‘Kupëjjajar qontʼasim, enemigonakamaru kayunakamampi takjjatkäta ukapachkama’ sasa”. Ukhamajj ¿kunatsa Jehová Diosajj khitisa, Yoqapajj khitirakisa uk yatiñajj wakisi? (Marcos 13:32; Juan 8:17, 18; 14:28). Biblianjja, Hechos 2:21 qellqatan akham siwa: “Taqe khititï Jehová Diosan sutip artʼaski ukajj salvatäniwa” sasa.

Wali qhana, jan kun yaptʼasa ni apaqasa jaqokipatawa

Traducción del Nuevo Mundo Bibliajja, nayra qellqatanakarjam jan kun yaptʼasa, jan kun apaqasa jaqokipatawa. Griego arut inglés arur jaqokipañatakejja, Westcott chachampi Hort chachampejj griego arut apsupkäna uka wali uñtʼat qellqatanakaw apnaqasiwayi. Ukhamarus Nestle, Aland chachanakajj apsupkäna uka qellqatanakasa, Sociedades Bíblicas Unidas uka qellqatanakatsa yatjjatasiwayarakiwa. Griego arut nayra qellqatanakajj kunjamäkänti ukham jan kun yaptʼasa, jan kun apaqasa jaqokipañatakiw chʼamachasipjjäna. Ukhamat jichha tiempon parlaski uka arunakampi, wali qhana jaqokiptʼatäñapataki. Ukham wal chʼamachasipjjatapajja, Biblia sum amuyañatakiw yanaptʼawayi.

Traducción del Nuevo Mundo Bibliajja, griego arun qellqatäki uka arunak sum jaqokipañatakiw chʼamachasiwayi. Ukatakejj Mateo 6:33 qellqatan Jesusajj kamsänsa uk uñjañäni. “Thaqaña” arojja, griego arun jan inaktʼas thaqaña sañwa muni. Ukhamasti Jesusajj kamsañsa munäna uk sum amuyañasatakejja, akham sasaw uka textojj jaqokipasiwayi: “Ukhamasti nayraqatajj Diosan Reinopa, kunatï Dios nayraqatan cheqapäki ukanak thaqasipkakim, Diosajj taqe ukanak churapjjätamwa” sasa. Mateo 7:7 qellqatajj akham sarakiwa: “Mayisipkakim, churatäpjjätawa; thaqasipkakim, jikjjatapjjätawa; leqtʼasipkakim, llawiratäpjjätawa” sasa (Romanos 1:32; 6:2; Gálatas 5:15 qellqatanak uñjjattʼarakïta).

Taqeniw Diosan Arup liytʼapjjaspa

Griego arut qellqatanakajja, aymara arur jaqokipasitapajj qalltakïskiwa. Bibliajj phoqatpach jaqokipasispa ukwa muntanjja. Ukampis ¿inglés arur kunjamtï jaqokipaskäna ukham jaqokiptʼatäniti?

Jïsa, ukhamäniwa. Oraqpachan Jilïr Irpirinakaw yaqha arunakar Biblia jaqokipasiñapatak uñjasipki. Ukatwa, yaqha arunakar Biblia jaqokipañatakejj jiskʼa gruponakan trabajiñ amtasïna. Ukhamatwa walja cheqanakan yaqha arunakar Biblia jaqokipañatakejj equiponakajj uttʼayasiwayi. Ukhamarus Servicios de Traducción sutin mä departamento jupanakajj uttʼayapjjarakïna. Ukaw jaqokipirinakarojj yanaptʼi, jisktʼanakaparus qhanañchaniraki. Traducción del Nuevo Mundo Bibliajj mä pachpak jaqokiptʼasiñapatakis yanaptʼanirakiwa. Yaqha yanaptʼajja, Watchtower Translation System sat mä programawa. Uka programajja, griego arutsa, jan ukajj hebreo arutsa kunjamsa mä arojj inglés arur jaqokipasiwayi ukwa qhanañchi. Ukaw kunjamsa yaqha arur jaqokipasispa uk sum amuytʼañataki yanaptʼi. Yaqha arunakar jaqokipañajja, wali chʼamakiwa. Ukampis computadoranakampi WTS programampejja, Traducción del Nuevo Mundo Bibliajj inglés arun kunjamtï jaqokipatäki ukham yaqha arunakar jaqokipañapatakiw yanaptʼawayi.

Kunanakattï yatjjataniwayktan ukanakajja, Biblia sum jaqokipañatakiw yanaptʼawayi. Ukjja Biblia liytʼasaw qhan amuysna. Ukhamasti Traducción del Nuevo Mundo de las Escrituras Griegas Cristianas aymarat liytʼañamatakiw chʼamañchtʼapjjsma. Jehová Diosan Testigonakaparuw uka Biblia mayisma. Liytʼkäta ukhajja, kunja suma lurtʼatasa ukwa amuyäta. Sañäni, wali qhana, fácil liytʼkañ letranakan lurtʼatawa. Qallta arunakajja, wali uñtʼat textonak katuñatakiw yanaptʼi. Diosan Arupat yatjjatañataki yanaptʼa sat jiskʼa folletompis yatjjatasirakispawa. Uka jiskʼa folletonjja, mapanakampi suma yatichäwinakampiw utjaraki. Ukampis jan kun yaptʼasa, jan kun apaqasa lurtʼatawa. Ukatwa jan pächasisa Diosan arunakap liytʼäta. Ukat sipansa, parlasktan uka arunakampi jaqokiptʼatawa.

^ Párrafo 13 Hebreo arut nayra qellqatanakajja, griego aruruw jaqokipasïna. Uk qellqatanakajj Septuaginta griega sasin uñtʼatawa. Ukhamasti Griego arut (Nuevo Testamento) Bibliajj qellqaskäna ukhajja, qellqerinakajj Septuaginta qellqatatwa aytapjjäna. Jichha tiempon utjki uka Septuaginta qellqatanakanjja, janiw Diosan sutipajj uñstkiti. Ukatwa walja yatjjatatanakajj janiw Griego arut qellqatanakan Diosan sutipajj uñstañapäkiti sasin amuyapjje. Ukampis Septuaginta nayra qellqatanakanjja, Jehová Diosan sutipajj hebreo arut qellqataw uñstaski. Ukaw Diosan sutipajj Griego arut qellqatanakan uchasiñapatakejj yanaptʼäna.