Ir al contenido

Ir al índice

Parlayninchejpi mosoj Biblia

Parlayninchejpi mosoj Biblia

“BIBLIA Diospa Palabran kasqanta yuyanki chayqa, reparankichá Diospuni parlamushawasqanchejta. [...] Religionniykiman jina kausakuyta munanki chayqa, Bibliaqa parlayniykipi chʼuwita kanan tiyan”. Ajinata nerqa Alan Duthie sutiyoj runa, “Tijrachisqa Bibliasmanta, ¿mayqentaj aswan sumaj?”, nisqa libronpi.

Diospa Palabranta tukuy sonqo munakojkunaqa Alan Duthie jinallataj yuyanku. Paykunaqa yachanku ‘Diosmanta tukuy Qhelqasqaqa, paypa yuyaychasqan kasqanta. May sumajtaj yachachinapaj, juchata reparachinapaj, tukuy imata cheqanchanapaj, cheqan kajta ruwayta yachachinapaj ima kasqanta’ (2 Timoteo 3:16). Yachallankutaj “Diospa palabranqa kausayniyoj, atiyniyojtaj” kasqanta, nitaj unayniyoj librollachu. Chantapis reparanku ima chʼampay kausayninkupi kajtinpis, Bibliaqa allinchanankupaj yanapasqanta (Hebreos 4:12). Jinapis Diospa Palabranta tukuy runas entiendenankupaj, nisqantapis kasukunankupajqa, paykunaj parlayninkupi kanan tiyan. Chayrayku Diosqa “Mosoj Testamentota” campo runaspa parlayninkupi qhelqacherqa, manataj yachaysapa griego runaspaj parlayninkupichu. Ajinata qhelqachisqanrayku tukuy runas leeyta atillarqanku, sutʼitataj entienderqanku.

Chayrayku tukuy runas paylayninkupi Bibliayoj kanankupajqa, kay qhepa wataspi tukuy laya parlaykunaman Bibliata tijrachikun. Chay tijrachisqanku Bibliasmanta wakintaj ashkha runasman chayashan. Jinapis chay mosoj Bibliasqa mana allin ruwasqachu kashanku, nitaj chʼuwitachu kanku. Wakin Bibliaspeqa Diospa sutin mana kanchu, wañusqasmantapis pantasqata yachachinku.

Jehová Diospa Palabranta munakojkunaqa maytapuni kusikorqanku Diospa Palabran Mateo-Apocalipsis nisqa Biblia quechua parlaypi ruwakusqanmanta. Chay mosoj Bibliataqa Jehovaj testigosnin 18 de febrero de 2017 pʼunchaypi orqhorqanku. Chay Bibliata tijrachejkunaqa mana llulla yachachiykunaman jinachu tijracherqanku. Chayrayku Diospa Palabran Mateo-Apocalipsis nisqa Bibliaqa quechua parlaypi sumaj ruwasqa kashan, nitaj chay waj Biblias jina pantasqachu. Chanta, ¿imajtintaj sumaj ruwasqa kashan?

Tijrachejkunaqa Diosta jatunchanku

Diospa Palabran Mateo-Apocalipsis nisqa Biblia quechua parlaypi kunallanraj ruwakun chaypis, inglés parlaypeqa 1950 watapiña ruwakorqa. Chay Bibliataqa Watch Tower Bible and Tract Society nisqa corporación orqhorqa. Chay corporacionqa unaymantaña jallpʼantinpi Bibliasta ruwachishan. Kay 15 de septiembre de 1950 watamanta Torremanta Qhawaj revista kayta willarqa: “Chay Bibliata ruwajkunaqa mana munankuchu [...] sutisninku yachakunanta, ni kausashajtinku, ni wañusqankutawanpis. Chay Bibliataqa tijrachinku Diospa sutin jatunchasqa kananpaj”.

Diospa Palabran Bibliaqa inglés parlaypi llojserqa 1961 watapi Genesismanta Apocalipsiskama. Chay Bibliata tijrachejkunaj sutisninku kunankama mana yachakojtinpis, mana paykunapaj rimasunmanchu. Paykunaqa Diosta tukuy sonqo munakuspa chay Bibliata ruwarqanku. Chantapis 2013 watapi chay Bibliata allinchasqata orqhorqanku. Chay Bibliaj qallariyninpitaj nin: “Dios imatachus Bibliapi qhelqachisqanta jatunpaj qhawayku. Chayrayku kay Bibliata maychus kasqanman jina chʼuwachaykuyku. Bibliata waj parlayman maychus kajta tijracheyqa manchay jatun ruway kasqanta reparayku. Munarqayku mana ñaupa qhelqasqasman jinallachu ruwasqa kananta, astawanqa sutʼi kananta, chʼuwitataj kananta”.

Chay Bibliata tijrachejkunarí, ¿sumaj yachayniyojpunichu karqanku? Paykunaj sutisninkoqa mana yachakunchu, nitaj ima profecionniyojchus kasqankupis. Chayrayku wakin yachayniyoj runasqa paykunapaj rimanku, ninkutaj mana allinta yachaspalla Bibliata tijrachisqankuta. Wakin yachayniyoj runastaj mana ajinatachu yuyanku. Alan Duthieqa nerqa: “¿Bibliata tijrachejkunaj sutisninkuta yachaspallachu nisunman chay Biblia sumaj ruwasqachus manachus kasqanta? Mana ¿icharí? Chay Bibliata allinta qhawaykuspapuni yachasunman allinchus manachus kasqantaqa”.

Kunankama Diospa Palabran nisqa Bibliaqa tukuynin chayri wakin librosnillan 220.669.318 ruwakun. Chaykunataj jallpʼantinpi 152 parlaykunapiña tiyan. ¿Chay Bibliasta leejkuna imatá reparanku?

Diospa sutinta jatunchan

Jesusqa yachachisqasninman yachacherqa kay jinata Diosmanta mañakunankuta: “Cielopi kashaj Tatayku, sutiyki jatunchasqa kachun”, nispa (Mateo 6:9). ¿Mayqentaj chanta Diospa sutinri? Ashkha Bibliaspeqa mana Diospa sutin rikhurinchu, astawanpis “Dios”, “Tata Dios” chayri “Señorlla” rikhurin. Aswan ñaupa qhelqasqaspitajrí Diospa sutenqa karqapuni. Hebreo Qhelqasqaspeqa Diospa sutin Jehovaqa 7.000 kutista jina rikhurerqa (Éxodo 3:15; Salmo 83:18). Aswan qhepamantaj judiosqa Diospa sutinta oqhariyta manchachikorqanku, chayrayku manaña oqharerqankuchu. Jesuspa apostolesnin wañupusqankumanta aswan qhepamanpis, cristianosqa judíos jinallataj yuyayta qallarerqanku, ajinapitaj manaña Diospa sutinta oqharerqankuchu (Hechos 20:29, 30; 1 Timoteo 4:1). Griego Qhelqasqasta copiajkunapis Diospa sutin Jehovata churanankumantaqa, griego parlaypi Kýrios palabrata churarqanku, wakinmantaj Theós palabrata. Kýrios palabraqa niyta munan “Señor”, Theós palabrataj niyta munan “Dios”.

Tukuypis Diospa Palabran nisqa Bibliata leespa Diospa sutinta parlayninkupi yachakunku.

Diospa Palabran nisqa Bibliata ruwaj comisionqa, Diospa sutin Jehovata churaykaporqanku maychus kananpi Mateo libromanta Apocalipsis librokama, nisunman Mosoj Testamentoman. Chayrayku 237 kutista Jehová suti rikhurin. Bibliata tijrachejkunaqa mana gustunkuta ruwaspachu Diospa sutinta churaykorqanku, astawanqa sumajta estudiaspa churaykorqanku. Ujninmanta parlarina: Lucas 4:18 versiculoqa copiasqa kashan Isaías 61:1 versiculomanta. * Ñaupa qhelqasqasman jinataj Isaías 61:1 versiculopi Jehová suti rikhurin. Chayrayku Diospa Palabran nisqa Bibliapi Lucas 4:18 versiculopeqa Isaiaspi jina nin: “Jehová Diosqa atiyninta qowan. Payqa ajllawan wajchasman sumaj willaykunata willanaypaj”, nispa.

Diospa sutin Bibliapi rikhurisqanqa, runasta yanapan reparanankupaj Jehová Diosqa Jesucristoj Tatan kasqanta, manataj ujllachu kasqankuta. Ashkha Bibliaspi Mateo 22:44 versiculopi ajinata nin: “Señorqa Señorniyman nerqa”, nispa. ¿Pi Señormanta parlashan? Mana sutʼichu, ¿icharí? Chay versiculoqa Salmo 110:1 versiculomanta copiasqa kashan, chay versiculopeqa unay Hebreo Qhelqasqaspi Diospa sutin rikhurin. Chayrayku Diospa Palabran nisqa Bibliapi Mateo 22:44 versiculopi ajinata nin: “Jehová Diosqa Señorniyta nerqa”, nispa. Bibliaqa yachachiwanchej Jehová Diosqa wawan Jesucristowan mana ujllachu kasqankuta (Marcos 13:32; Juan 8:17, 18; 14:28). ¿Imajtín chayta sutʼita yachananchej tiyan? Mana chayta yachaspaqa mana salvakuyta atisunmanchu. Hechos 2:21 versiculoqa sutʼita nin: “Pillapis Jehová Diospa sutinta oqharispa mañakojqa, salvasqa kanqa”, nispa.

Chʼuwita manataj qʼewisqachu

Diospa Palabran nisqa Bibliata tijrachejkunaqa ñaupa ñaupa qhelqasqasman jina tijracherqanku. Chay Bibliataqa inglés parlayman tijracherqanku Westcott, Hort nisqa unay griego qhelqasqasman jina. Chantapis yanapachikullarqankutaj unay papiro qhelqasqaswan, waj allin ruwasqa qhelqasqaswan ima. Chaykunamanta wakintaj karqanku Nestle, Aland chʼuwachasqanku qhelqasqas, jinallataj Sociedades Bíblicas Unidas orqhosqanku qhelqasqaspis. Griego qhelqasqasta allin allinta estudiaspa Bibliata inglesman tijracherqanku. Ajinamanta ruwasqankoqa chʼuwita llojserqa, maychus kajtaj. Mana chayllachu, unay griego parlaypi jina miskʼi parlaypi ruwakorqa, astawanqa mosoj yachachiykunata entiendenanchejpaj yanapawanchej.

Diospa Palabran nisqa Bibliata tijrachejkunaqa griego parlaypi kaj palabrasta allinta tijracherqanku. Mateo 6:33 versiculopi Jesuspa yuyaychasqan rikhurin. Unay griego parlaypeqa mana “maskʼaychej” nishallanchu, manachayqa “maskʼallaychejpuni” nin. Chayrayku chay versiculota kay jinata tijrachinku: “Ñaupajtaqa Diospa Gobiernonta, cheqan kaynintawan maskʼallaychejpuni, chay tukuy imastaqa yapata jina qosonqachej”, nispa. Mateo 7:7 versiculopis allin tijrachisqallataj kashan. Chay versiculopi nin: “Mañakullaychejpuni qosonqachejtaj, maskʼallaychejpuni tarinkichejtaj, punkutapis takallaychejpuni kicharisonqachejtaj”, nispa (Romanos 1:32; 6:2; Gálatas 5:15).

Diospa Palabran tukuy runasman chayan

Diospa Palabran Mateo-Apocalipsis nisqa Biblia quechua parlaypi ruwakunña chaypis, tukuynin Biblia Genesismantapacha ruwakonqapuni. Kay mosoj quechua Bibliarí, ¿inglés Biblia jinallatajchu chʼuwita kashan?

Arí, chay Bibliaqa chʼuwitapuni kashan Diospa Llajtanta kamachejkuna yanapakusqankurayku. Paykunaqa repararqanku uj hermanolla Bibliata waj parlayman tijrachinanmantaqa, uj grupo hermanos aswan allinta ruwasqankuta. Chayrayku jallpʼantinpi sapa parlayman Bibliata tijrachinankupajqa uj grupo hermanosta churanku. Chantapis Jehovaj testigosninpa centralninkupi uj grupo hermanosta churanku yanapakunankupaj Servicios de Traducción nisqa oficinaspi. Paykunaqa yanapanku Bibliata waj parlayman tijrachinku chay gruposta, tapuykunasninkutapis kutichinku. Yanapakullankutaj Diospa Palabran nisqa Biblias tukuy parlaykunapi uj rejlla ruwakunanpaj. Mana chayllachu, computadorapaj rikhurichillankutaj Watchtower Translation System nisqa programata. Chay programaj yanapayninwantaj Bibliata tijrachejkunaqa inglés Bibliata jinallataj chʼuwitata, maychus kajtataj parlayninkuman tijrachinku. Chay programapeqa rikhurin Bibliaj tukuy palabrasnin hebreopi, jinallataj griegopipis, chaypitaj rikukun imaynatachus sapa palabritata inglesman tijrachisqankuta. Chaytaj sumajta yanapan Bibliata tijrachejkunata sapa palabrata parlayninkuman allinta tijrachinankupaj. Jinapis chay programaqa mana sapanmantachu ruwan, hermanosqa maytapuni kallpachakunku sumajta entiendespa tijrachinankupaj.

Chay tukuy yanapaswan kay mosoj Biblia ruwakun. Chayrayku Diospa Palabran Mateo-Apocalipsis nisqa Bibliata leerinaykita munayku. Kay mosoj Bibliata munanki chayqa, Jehovaj testigosninmanta mañakuy. Kay Bibliaqa chʼuwita, leenapaj jinalla. Sapa libroj qallariyninpi tiyan uj yanapa “Kaykunamanta parlan” nisqa. Chaywanqa rejsisqa versiculosta usqhayllata tariyta atiwaj. Wakin versiculospaj ura kantunpi sutʼinchaykuna tiyallantaj. Kallantaj “Glosario”, chaypitaj sutʼinchashan Bibliamanta wakin palabrasta. Wajtaj kashan “Versiculosta tarinapaj yanapa”. Waj folletito kallantaj Bibliata estudianapaj yanapa. Chay folletoqa mapasniyoj, waj yanapasniyojtaj kay mosoj Bibliata allinta entiendenapaj.

^ párr. 13 Mosoj Testamento qhelqakushajtin, Mosoj Testamentoman ashkha versiculosta Ñaupa Testamentomanta copiarqanku. Ñaupa Testamentoqa hebreo parlaypi qhelqakorqa, chantataj griego parlayman tijracherqanku. Chay tijrachisqa Bibliaqa Septuaginta griega sutikun. Aswan qhepata chay Septuaginta Bibliata copiasqankupeqa mana Diospa sutinta churaykorqankuchu, chayrayku yachayniyoj runasqa ninku Mosoj Testamentopi mana Diospa sutinta churanachu kasqanta. Aswan aswan unayniyoj Septuaginta Bibliaspitajrí Diospa sutenqa rikhurin hebreo letraspi. Chayrayku Diospa sutenqa Mosoj Testamentopipis rikhurinanpuni tiyan.