EREN kiet emi otode New York (U.S.A.) obụk ete: “Eyen mi Jonathan akaka ndise mme ufan ke ebiet oro oyomde usụn̄ ke ibat ibat itiat. N̄wan mi, Valentina, ikamaha enye esika do. Enye ama esikop ndịk kpukpru ini aban̄a moto. Edi eyen mi ama ama mme ilektrọnik, ndien mme ufan esie ẹma ẹnyene ufọkutom emi enye ekekemede ndibọ ukpep. Ami n̄kodu ke ufọk ke edem usoputịn Manhattan, New York. N̄wan mi ama aka ndise iman esie ke Puerto Rico. N̄kekere nte, ‘Ibịghike Jonathan ọmọn̄ ọnyọn̄ edi.’ Ekem n̄kanika enyịnusụn̄ ama amia. ‘Anaedi enye ọnyọn̄ edi oro.’ Ikedịghe. Ekedi bodisi ye nta mbon unọ mbabuat usọbọ. Akwaowo bodisi oro ama obụp ete, ‘Nte afo ọmọdiọn̄ọ n̄wed uwat emi?’ ‘Ih, edi eke eyen mi, Jonathan.’ ‘Nnyịn imenyene idiọk mbụk inọ fi. Mbabuat n̄kpọntịbe ama otịbe, ndien . . . omowot, . . . omowot eyen fo.’ Akpa ibọrọ mi ekedi, ‘Ikemeke ndidi akpanikọ!’ N̄kpen̄enyen̄ n̄kpọntịbe oro ama ọnọ nnyịn unan ke esịt oro mîkpaha ima, idem ke ediwak isua ke ukperedem.”

 Ete kiet ke Barcelona (Spain) ewet ete: “Ko ke Spain eke iduọk isua 1960, nnyịn ikedi ubon oro okopde inemesịt. María, n̄wan mi, ye nditọ nnyịn ita, David, Paquito, ye Isabel, ẹmi ẹkedide isua 13, 11, ye 9 ke adiana ke adiana, ẹma ẹdu.

“Usen kiet ke March 1963, Paquito ama ọnyọn̄ n̄wed edi ufọk ọtọtde ọkpọsọn̄ n̄kọn̄ibuot. Nnyịn ikọfiọkke se ikedide ntak—edi ibịghike ima idifiọk. Hour ita ke ukperedem enye ama akpa. Uwọrọiyịp ke mfre ke mbuari ama ada uwem esie.

“N̄kpa Paquito akada itie ke se iwakde ikan isua 30 ẹmi ẹkebede. Idem kpa ye oro, ọkpọsọn̄ ubiak editaba oro osụk ododu ye nnyịn tutu osịm usen mfịn. Idụhe usụn̄ oro mme ete ye eka ẹkemede nditaba eyen ndien ikereke ke mmimọ imataba n̄kpọ oro enyenede mmimọ—inamke n̄kpọ m̀mê ebịghi adan̄a didie m̀mê nditọ ifan̄ efen ke mmọ ẹkeme ndinyene.”

 Ifiọk n̄kpọntịbe iba ẹmi, oro mme ete ye eka ẹketabade nditọ, ẹwụt nte ubiak esikponde onyụn̄ ebịghide ke ini eyen akpade. Mme ikọ dọkta kiet ẹdi akpanikọ didie ntem emi ekewetde ete: “N̄kpa eyenọwọn̄ nte ido edide edi n̄kpọ mmọn̄eyet onyụn̄ akama mfụhọ akan n̄kpa akwaowo koro eyen edide akpatre owo ke ubon oro ẹdoride enyịn ndikpa. . . . N̄kpa eyen ekededi ada ọnọ editaba mme idotenyịn, mme itie ebuana [eyeneren, n̄wan eyen, nditọ nditọ], mme ifiọk n̄kpọntịbe ini iso . . . oro owo mînyeneke kan̄a.” Ndien n̄wan ekededi oro atabade eyen ebe ke idịbi ndibụn̄ọ ekeme ndinyene ekikere akwa editaba emi n̄ko.

N̄wan oro ebe esie akakpade anam an̄wan̄a ete: “Ebe mi, Russell, ama anam utom nte udiana ọnọ ibọkusọbọ ke ufọkibọk Pacific ke ini Ekọn̄ Ererimbot II. Enye ama okụt onyụn̄ ọbọhọ ndusụk n̄kpọsọn̄ en̄wan. Enye ama afiak ọnyọn̄ edi United States edidu uwem oro otịmde enyene emem. Ekem enye ama anam utom nte asan̄autom Ikọ Abasi. Ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ iduọk isua 60 esie enye ama ọtọn̄ọ ndinyene idiọn̄ọ udọn̄ọ esịt. Enye ama odomo ndidu uwem oro ọyọhọde ye edinam. Ekem, usen kiet ke July 1988, esịt esie ama esịre enye onyụn̄ akpa. Nditaba enye ama akama ubiak. Idem n̄kekemeke ndidọhọ san̄a sụn̄-o. Enye ikedịghe ebe mi kpọt. Enye ekedi ata ufan mi. Nnyịn ima ibuana isua uwem 40 ọtọkiet. Idahaemi etie nte nnyene ndisobo ọkpọsọn̄ ndobo.”

Mmọemi ẹdi ibat ibat kpọt ke otu ediwak tọsịn n̄kpọ mmọn̄eyet ẹmi ẹsịmde mme ubon ke ofụri ererimbot kpukpru usen. Nte ata ediwak mbon oro ẹkopde mfụhọ ẹditịn̄de ẹnọ fi, ke ini n̄kpa adade eyen fo, ebe fo, n̄wan fo, ete m̀mê eka fo, ufan fo, enye enen̄ede edi se Christian ewetn̄wed oro Paul okokotde enye, “akpatre usua.” Ediwak ini akpa ndammana n̄kpọ oro ẹsinamde ke ẹkopde enyene-ndịk mbụk emi ekeme ndidi edikpan̄a nsa, “Ikemeke ndidi akpanikọ! Nnịmke ke akpanikọ.” Mme edinam efen ẹsiwak nditiene, nte nnyịn idikụtde.—1 Corinth 15:25, 26.

Nte ededi, mbemiso nnyịn inemede iban̄a edikop mfụhọ, ẹyak nnyịn ibọrọ ndusụk akpan mbụme. Nte n̄kpa ọwọrọ utịt owo oro? Nte idotenyịn ekededi odu nte ke nnyịn iyefiak ikụt mbonima nnyịn?

Ewet a-Bible oro Paul ama ọnọ idotenyịn ubọhọ “akpatre usua” oro, kpa n̄kpa. Enye ekewet ete: “Ẹyesobo n̄kpa.” “Akpatre usua oro ẹdisobode ẹfep edi n̄kpa.” (1 Corinth 15:26, The New English Bible) Ntak emi Paul ekekemede ndinen̄ede nnịm oro ke akpanikọ? Koro enyeemi ẹkenamde eset ke n̄kpa, kpa Jesus Christ, ọkọnọ enye ukpep. (Utom 9:3-19) Ntak edi oro n̄ko emi Paul ekekemede ndiwet ete: “Koro kpa nte n̄kpa okotode owo [Adam], ediset ke n̄kpa onyụn̄ oto owo [Jesus Christ]. Koro nte kpukpru owo ẹkpan̄ade ke Adam, kpa ntre n̄ko ke Christ ke ẹyenam kpukpru owo ẹdu uwem.”—1 Corinth 15:21, 22.

Jesus ama ofụhọ etieti ke ini enye okosobode ebeakpa Nain onyụn̄ okụtde eyen esie oro akakpade. Mbụk Bible asian nnyịn ete: “Nte [Jesus] ekperede inuaotop obio [Nain], sese, ke ẹbiom okpo owo ẹwọrọ; enye oro edi ikpọn̄ eyen eka esie, emi onyụn̄ edide ebeakpa: ediwak mbio obio ẹnyụn̄ ẹsan̄a ye enye. Ndien ke adan̄aemi Ọbọn̄ okụtde n̄wan oro, atua enye mbọm, onyụn̄ ọdọhọ enye ete, Kûtua. Enye onyụn̄ asan̄a ekpere otụk ubiomokpo: ndien mme andibiom ẹtuak ẹda. Enye ete, Akparawa, ndọhọ fi nte, Daha ke enyọn̄. Ndien akpan̄kpa adaha etie, ọtọn̄ọ nditịn̄ ikọ. Ekem Jesus ayak enye ọnọ eka esie. Edi ndịk omụm mmọ kpukpru; mmọ ẹnyụn̄ ẹnọ Abasi itoro, ẹte, Akwa prọfet amadaha ada ke otu nnyịn; ẹnyụn̄ ẹte, Abasi emedi ndise ikọt Esie.” Tịmfiọk nte Jesus okokopde mbọm, tutu enye anam eyen ebeakpa oro eset ke n̄kpa! Kere se oro owụtde kaban̄a ini iso!—Luke 7:12-16.

Do, ke iso mme andikụt ke enyịn, Jesus ama anam ediset ke n̄kpa oro owo mîkemeke ndifre. Enye ekedi idiọn̄ọ kaban̄a ediset ke n̄kpa oro enye ama ekebebem iso etịn̄ aban̄a ndusụk ini mbemiso n̄kpọntịbe emi, kpa edifiak nnyene uwem ke isọn̄ ke idak “obufa enyọn̄.” Ke ini oro Jesus ama ọdọhọ ete: “Ẹkûyịk n̄kpọ emi, koro ini ke edi eke kpukpru mme andidu ke udi ẹdikopde Enye uyo ẹwọn̄ọ ẹdi.”—Ediyarade 21:1, 3, 4; John 5:28, 29; 2 Peter 3:13.

Mbon en̄wen oro ẹkekụtde ediset ke n̄kpa ke enyịn ẹma ẹsịne Peter, ọkọrọ ye ndusụk mbon efen ke otu owo 12 ẹmi ẹkesisan̄ade ye Jesus ke mme isan̄ esie. Mmọ ẹma ẹnen̄ede ẹkop nte Jesus oro ekesetde ke n̄kpa eketịn̄de ikọ ke mben Inyan̄ Galilee. Mbụk oro asian nnyịn ete: “Jesus ete mmọ, Ẹdi ẹdidia n̄kpọ. Mbet baba kiet idehede ibụp Enye ite, Afo edi anie? koro mmo ẹfiọkde ẹte edi Ọbọn̄. Jesus edi edimen uyo ọnọ mmọ, ye iyak nde. Emi edi ọyọhọ utịm ikata eke Jesus owụtde Idemesie ọnọ mbet, ke Enye ama ekeset ke n̄kpa.”—John 21:12-14.

Ke ntre, Peter ama ekeme ndiwet ye ọyọhọ edinịm ke akpanikọ ete: “Itoro enyene Abasi ye Ete Ọbọn̄ nnyịn Jesus Christ, emi, nte asan̄ade ekekem ye akwa mbọm Esie, okobonde nnyịn obufa ada esịn ke oduuwem idotenyịn oto ke ediset Jesus Christ ke n̄kpa.”—1 Peter 1:3.

Apostle Paul ama owụt ọyọhọ idotenyịn esie ke ini enye ọkọdọhọde ete: “Mmonịm kpukpru se ẹwetde ke ibet ye mme prọfet ke akpanikọ: mmonyụn̄ ndori enyịn ke Abasi, kpa nte mmọ nde ẹdoride, nte, nti owo ye mme idiọkowo ẹyeset ke n̄kpa.”—Utom 24:14, 15.

Ediwak miliọn owo ke ntre ẹkeme ndinyene ata eti idotenyịn ndikụt mbonima mmọ ẹfiakde ẹdu uwem ke isọn̄ edi ke idak nsio nsio idaha. Nso ke mme idaha oro ẹdidi? Ẹyeneme n̄kaiso ọyọhọ mbụk oro aban̄ade idotenyịn emi ọkọn̄ọde ke Bible mi oro mbon ima nnyịn oro itabade ẹnyenede, ke akpatre ikpehe ekpri n̄wed emi, oro ọdọhọde “Ata Idotenyịn Mme Akpan̄kpa.”

Edi akpa kan̄a ẹyak nnyịn ineme mme mbụme oro afo ekemede ndinyene edieke afo ofụhọde aban̄a owo ima oro atabade: Nte edi ndammana n̄kpọ ndifụhọ ke usụn̄ emi? Didie ke n̄keme ndiyọ mfụhọ mi? Nso ke mbon en̄wen ẹkeme ndinam man ẹn̄wam mi ndiyọ? Didie ke n̄keme ndin̄wam mbon en̄wen oro ẹfụhọde? Ndien akpan akpan, Nso ke Bible etịn̄ aban̄a ata idotenyịn mme akpan̄kpa? Nte nyefiak n̄kụt mbonima mi tutu amama? Ndien ke m̀mọ̀n̄?