AMERKKAN NIYORKKE kataman deˈiya bitanee hagaadan yaagees: “Ta naˈaa Jonaataani guuttaa kilo meetrriya zarddaˈidi deˈiya ba laggeta oychchanau biis. Ta keettaayiya Baalenttinaa a buussaa dosabuukku. O ubba gallassi kaamiyaa ogiyaabay hirggisees. SHin Jonaataani eraadooniya, saatiyanne telebizhzhiniyaa malatiyaabaa dosiyo gishshau, eta birshshi giigissiyo eraa demmanau ba laggeti oottiyoosa biis. Taani Niyoorkken, arshsho bagga Manattanan son deˈayiis. Ta maccaasiya Porttorikkon deˈiya bantta soo asaa oychchanau baasu. ‘Jonaataani soo simmiyo saatee gakkiis,’ gaada qoppaas. Sohuwaara penggee qoxettiis. ‘Hegee a gaada qoppaas’. SHin a gidenna. Polissiyanne daafay gakkidoogetuyyo koyro maaduwaa immiyaageeta. ‘Kaamiyaa laaggiyo maataa mattawoqee hagee oogaakko eray?’ yaagidi polissee oychchiis. ‘Ee, hagee ta naˈaa Jonaataanaagaa.’ ‘Nuuni inttessi ufayssenna kiitaa ehiida. Qoppenna daafan  . . intte naˈay, . . . intte naˈay Jonaataani hayqqiis. Ta koyro zaaroy, ‘Tuma gidana danddayenna!’ yaagiyaagaa. Ha bizhzhggamissiya hanotay, daro layttay aadhdhi simminkka aggibeenna seelay nu wozanan deˈanaadan oottiis.”

 Isppeene biittan Barsseloona kataman deˈiya issi aaway hagaattuwaa yaagidi xaafiis: “1961-1970 M.L giddon nu soo duussay ufayissiyaagaa. Nu son ta keettayiya Maariyaanne 13, 11⁠nne,  9 laytta gidiyo nu heezu naati hegeetikka, Deebidi, Paakuwitoynne Izaabeela deˈoosona.

“Laappune 1963n, issi gallassi, Paakuwitoy huuphee iita qoxxees giidi timirtte keettaappe soo yiis. Gaasoy aybeesha giidi keehi qoppida; shin daronne takkibookko. Heezu saateppe guyyiyan hayqqibayiis. Guugge giddon suuttay gukkidi qoppennan a shemppuwaa xayssiis.

“Paakuwitoy hayqoosaappe 30⁠ppe dariya layttay aadhdhiis. Gidoppe attin, hachchi gakkanaukka appe shaahettidoogee nuna michchees. Yelidaageeti, naˈi hayqqoosappe ay keena layttay aadhdhiyaaba woy ay keena naati etau deˈiyaaba gidikkokka, bantta bollaa qommuwaappe issibay paccidaadan seelettiiddi deˈiyoogee attenna.”

 Ha naaˈu keettaa asan gakkidabati, yelidaageetussi naati hayqqiyo wode siyettiya seelay ay keena deexxiyaakkonne agganaukka ay keena gamˈˈiyaakko bessoosona. Issi dottoree hagaattuwaa xaafidoogee tumu yoho: “Issi naˈa hayqoy darotoo gastta asa hayquwaappe keehi azzanttiyaabanne michchiyaaba; ayssi giikko, issi naˈi son deˈiya asa ubbaappe kasetidi hayqqees giidi naagiyooba gidenna. . . . Ay naˈa hayqoykka sinttanaa hidootay, dabbotettay [naˈay, naˈaa machchiya, naˈaa naati] demmana giidi naagiyo ufayssiyaabati . . . deˈennaadan oottees.” Ha keehi michchiya hanotay naˈay boshshan hayqqido ubba maccaasakka xeelliyaaba gidana danddayees.

Issi kayyottida maccaasiya hagaattuwaa yaagausu: “Ta keettaway, Raasili, 2^ntto Alamiyaa Olaa wode Pasifikke ola dembban haakime gididi oottiis. Keehi wolqqaama giyo olata beˈiisinne etappe attiis. Woppa deˈuwaa deˈanau Amerkkaa simmidi yiis. Takkidi Xoossaa Qaalaa yootiyaagaa gididi oottiis. I wozanaa harggiyoogaa bessiya malaatati 60^ntta layttaa doomettaa heeran beettidosona. Woxxi qaaxxi deˈanau keehi koyiis. Hegaappe, issi gallassi Issinee 1988, keehippe wozanay daafurin hayqqiis. A hayqoy keehippe qohiis. Ayyo issibaakka gaana danddayabeykke. I taayyo azina xalla gidenna. I taassi ooppekka aadhdhiya dabbo. Issippe 40 layttaa deˈida. Haˈˈi tana, ta miyyiyan asi baa giyo qofaara baaxettiyoogee naagiyaaba milatees.”

Hageeti alamiya yuushuwan deˈiya keettaa asaa bolli ubba gallassi gakkiya shaˈan qoodettiya azzanttiyaabatuppe amaridaageeta. Kayyottiya daro asay inttessi odiyoogaadan, intte naˈi, intte azini, intte machchiyaa, inttena yelidaageeti woy intte laggee hayquwan shaahettiyo wode, Kiristtaane xaafee PHauloosi hayquwaa ‘wurssetta morkke’ giidoogee tuma. Darotoo mata dabboy hayqqo uri koyro kiitaa siyo wode, “Tuma gidenna!” “Hegaa ta ammanikke” giidi ekkennan aggana danddayees. Simmidi tobbanaagaadan, darotoo hegaa kaallidi harabati yoosona.—1 Qoronttoosa 15:25, 26.

SHin, kayyottiyo hanotaa tobbanaappe kasetidi, issi issi goˈˈiya oyshatuyyo zaaruwaa demmoos. Hayqoy issi asassi wurssetta giyoogee? Hayqqida nu siiqota zaaridi beˈana danddayiyo hidooti deˈii?

Geeshsha Maxaafaa xaafee PHauloosi ‘wuurssetta morkkiyaa’ hayquwaappe woppatettaa demmiyo hidootay deˈiyoogaa yootiis. “Ubbaappe wurssettan xayana morkkee haiquwaa.” “Ubbaappe wuurssetta morkkee hayqqoy sharettana” yaagidi xaafiis. (1 Qoronttoosa 15:26, The New English Bible) PHauloosi hegaa keena ammanettana danddayidoy aybissee? A tamaarissidaagee hayquwaappe denddida Yesuus Kiristtoosa gidiyo gishshaassa. (Oosuwaa 9:3-19) Hegaa bollankka PHauloosi: “Haiqoi issi asa [Addaama] baggaara ha sa7aa yiidoogaadan, haiqqidaageetu denddoikka qassi issi asa [Yesuus Kiristtoosa] baggaara yiis. Aissi giikko, asai ubbai Addaameera dabbotido gishshau haiqqidoogaadan, Kiristtoosaara dabbotido gishshau, ubbai de7uwaassi denddana” yaagidi xaafana danddayidoy hegaassa.—1 Qoronttoosa 15:21, 22.

Yesuusi Naina kataman deˈiya issi amˈˈiyonne hayqqida i naˈaa beˈido wode keehippe kayyottiis. Geeshsha Maxaafay taarikiyaa hagaadan yaagees: “Yesuusi [Naina] katamaa dooni shiiqido wode, asai haiqqida asa ahaa tookkidi efees. Haiqqidaageenne ba aayeessi issi na7aa; a ba azinai haiqqoosappe am77e gidada de7ausu. Katamaa asaappe daroi o kaalliis. Godai o be7idi, iyyo qarettidi, ‘Yeekkoppa’ yaagiis. I shiiqidi, ahaa saaxiniyaa bochchin, tookkida asai eqqiis. Yesuusi, ‘Na7au, dendda gais’ yaagin, haiqqidaagee xoqqu giidi uttiis. Qassi haasayaa doommin, Yesuusi na7aa a aayeessi immiis. Asa ubbai daro yayyidi,  ‘Hananabaa yootiya goobai nu giddon beettiis; qassi Xoossai ba asaa maaddanau yiis’ yaagiiddi Xoossaa galatidosona.” Yesuusi amˈˈeeyyo qarettidi, i naˈaa hayquwaappe denttidoogaa akeekite! Hegee sinttanaassi aybi yaanaagaa malaattiyaakko qoppite!—Luqaasa 7:12-16.

He sohuwan, Yesuusi bantta ayfiyan beˈida markkatu sinttan, dogettenna ogiyan hayquwaappe denttiis. Ha malaalissiya hanotay, hegaappe guuttaa kasetidi i yootido hiraagau, “ooratta saluwan” haarettiya saˈan hanana hayquwaappe dendduwau ootti beso. Yesuusi he wodee: “Hagan garamettoppite; aissi giikko, duufuwan de7iyaageeti a cenggurssaa siyiyo wodee yees” yaagiis.—Ajjuutaa 21:1, 3, 4; Yohaannisa 5:28, 29; 2 PHeexiroosa 3:13.

Hayquwaappe dendduwaa bantta ayfiyan beˈida hara markkatuppe PHeexiroosinne Yesuusaara issippe hemettida 12tuppe amaridaageegeti deˈoosona. Galiila Abbaa doonan, hayquwaappe denddida Yesuusi haasayishin siyidosona. Taarikee hagaattuwa gees: “Yesuusi eta, ‘Haa yiidi, qan77iyaa qan77ite’ yaagiis. Erissiyo ashkkaratuppe issoinne, ‘Neeni oonee?’ giidi a oichchanau xalibeenna; aissi giikko, Godaa i gididoogaa eti eridosona. Yesuusi yiidi, oittaa ekkidi, etau immiis; moliyaakka hegaadan immiis. Yesuusi haiquwaappe denddidoogaappe guyyiyan, ba erissiyo ashkkaratuyyo beettishin hagee heezzantto.”—Yohaannisa 21:12-14.

Hegaa gishshau, PHeexiroosi wozanappe: “Nuuni Xoossaa, nu Godaa Yesuus Kiristtoosa Aawaa, ba maarotettaa daruwaadankka nuna naa77anttuwaa yelidaagaa, Yesuus Kiristtoosa haiquwaappe denttidoogan nuuyyo de7uwaa immana giidaagaa galatoos” giidi xaafana danddayiis.—1 PHeexiroosa 1:3.

Kiitettida PHauloosi ba ammanettiyo hidootaa hagaadan qonccissiis: “Taani higgiyan de7iyaabaanne hananabaa yootiyaageeti xaafido ubbabaa ammanada, . . . Hageeti bantta huuphen, ‘Asai ubbai, worddoikka xilloikka haiquwaappe denddana’ giyoogaadan, taanikka eti denddanaagaassi Xoossaa ammanais.”—Oosuwaa 24:14, 15.

Hegaa gishshau, miilooniyan qoodettiya asati hayqqida bantta siiqiyoogeeta saˈan deˈanau simmidi yiyo wode demmanau mino hidootaara deˈanau danddayoosona; shin saˈan he wode dumma hanotay deˈana. Saˈay haˈˈi deˈiyo hanotaappe ayba ogiyan dummatanee? Hayquwan shaahettida nu siiqota xeelliya Geeshsha Maxaafan baasettida hidootaa, ha brooshuriyaa wurssetta kifiliyan “Hayqqidaageetuyyo Deˈiya Tumu Hidootaa” yaagiya huuphe yohuwaa garssan aahuwan tobbana.

SHin kasetidi intte siiqiyo asi hayquwan shaahettin kayyottiiddi deˈiyaba gidikko, intte guuggiyan merettana danddayiya issi issi oyshata xeelloos: Hagaadan ta kayyottiyoogee saruwaanee? Kayyottiyoogaappe ta waana minettanee? Haraati tana waati minttettana danddayiyoonaa? Hara kayyottiyaageeta waata minttettana danddayiyanaa? Ubbaappe aadhdhidi qassi, Geeshsha Maxaafay hayqqidaageetuyyo deˈiya tumu hidootay ayba gii? Hayqqida ta siiqiyoogeeta zaarada demmanee? Eta demmanasay shin awaanee?