1, 2. Yelidaageeti naata dichiyoogaara gayttidaagan maaddana mala ookko xeellana bessii?

ISSI aaway 3,000 laytta gidiya wodiyaappe kase “naati GODAAPPE imettiya imota” gidiyoogaa nashshidi yootiis. (Mazamure 127:3) Naata yeliyoogee, aqo oyqqida daroti demmiyo, Xoossay immiyo alˈˈo imota. SHin naata yeliyoogee ufayssiyaaba gidikkokka, gita aawatetta gidiyoogaa yelidaageeti sohuwaara akeekoosona.

² Ubba qassi ha wodiyan, naata dichiyoogee wolqqaama ooso. Gidikkokka, daroti naata loytti dichiyoogan banttappe koyettiyaabaa oottidosona; geeshsha ayyaanaa kaaletuwan mazamuriyaa xaafidaagee, “GODAI keettaa keexxana xayikko, keexxiyaageeti coo mela daafuroosona” yaagidi, hegau maaddiyaabaa qonccissiis. (Mazamure 127:1) Yihoowa kaaletuwaa neeni loytta kaalliyo wode, loˈˈo aawa woy aayo gidaasa. Geeshsha Maxaafay, “Ne polo wozanan GODAA ammanetta; ne akeekan zemppoppa” yaagees. (Leemiso 3:5) Naata dichiyo 20 laytta oosuwaa doommiyo wode Yihoowa zoriyaa siyanau eeno gay?

3. Naata dichiyoogan aawatussi ayba aawatetti deˈii?

³ Alamiyan daro keettan, naata loohissiyoogaa attuma asay macca asaa oosodan xeellees. So asau koshshiyaabaa kunttiyoogan waannatiyay aawaa gidiyoogaa Xoossaa Qaalay yootiyoogee tuma. SHin i son oottana bessiyaabay deˈiyoogaakka yootees. Geeshsha Maxaafay,  “Kasetada ne gadiyaa ootta; kattaakka zera; hegaappe guyyiyan, ne keettaa keexxa” yaagees. (Leemiso 24:27) Aawaynne aayyiyaa naata issippe loohissanaadan Xoossay koyees.—Leemiso 1:8, 9.

4. Nuuni attuma naata macca naatuppe xoqqu ootti xeellana koshshennay aybissee?

⁴ Neeni ne naata waatada xeellay? Isiyaa biittan asay “macca naˈa yelana koyennaagaa” issi xinaatee qonccissiis. Tohossa Amarkkan “keehi tamaarida keettaa asaykka” macca naata haˈˈikka kallennaagaa xinaatee bessees. SHin macca naata karana bessennaagee qoncce. Beni wode erettida aawa gidida, Yaaqoobi he wode bau deˈiya macca naata gujjin, ubba naata “Xoossai [tau] kehatettan immido naata” yaagiis. (Doomettaabaa 33:1-5; 37:35) Qassi, Yesuusi asay baakko ehiido ‘guutta naata’ (attuma naatanne macca naata) ubbaa anjjiis. (Maatiyoosa 19:13-15) Hegaara gayttidaagan, au Yihoowagaa mala xeelay deˈiyoogaa akeekana danddayoos.—Zaarettido Wogaa 16:14.

5. Aqo oyqqidaageeti woqqu naata yelanaakko kuuyiyo wode qoppana koshshiyaabi aybee?

⁵ Intte heeran macca asay daro naata yeliyoogee meeze gididabee? Woqqu naata yelana koshshiyaakko kuuyiyay azinaanne machiyo gidiyoogee bessiyaaba. Machiyaanne azinay daro naata mizanau, mayzzanaunne tamaarissanau danddayennaba gidikkoshin? Azinaynne machiyaa woqqu naata yelanaakko kuuyiyo wode hegaa qoppana bessees. Bantta naatu ubbaassi koshshiyaabaa kunttana danddayenna issoti issoti naatuppe amaridaageeta dabboti dichanaadan immoosona. Hegaadan oottiyoogee bessiyaabee? Bessiyaaba gidenna. Hegee yelidaageeti bantta naatuura gayttida aawatettaappe shemppanaadan oottiyaaba gidenna. Geeshsha Maxaafay hagaadan gees: “Baageetuyyo qassi ubbaappe aattidi, ba so asaayyo qoppenna urai oonanne gidikko, he aawi ba ammanuwaa kaddidaagaa. Ammanenna asaappekka aadhdhida iitaa.” (1 Ximootiyoosa  5:8) Bantta keettaa bessiyaagaadan ayssiya azinaynne machiyaa “so asaayyo” koshshiyaabaa kunttanaadan, woqqu naata yelanaakko kaseti qoppoosona. SHahaarenna mala teqqiya xaliyaa goˈettiyoogan eti hegaadan oottana danddayiyoonaa? Hegeekka eti kuuyana bessiyooba; qassi aqo oyqqidaageeti hegaadan oottanau kuuyikko, goˈettiyo xaliyaa doorana bessiyaykka eta. “Asai ubbai huuphiyan huuphiyan ba toohuwaa tookkanau bessees.” (Galaatiyaa 6:5) SHin, shahaaray atti simmin kessiya xaliyaa goˈettiyoogee Geeshsha Maxaafaa baaso siraataara moggennaba. Xoossaa Yihooway ‘deˈuwaa pultto.’ (Mazamure 36:9) Hegaa gishshau, shahaaray atti simmin kesissiyoogee Yihoowa bonchennaagaa bessiyaaba, qassi asa woriyoogaara issi mala.—Kessaabaa 21:22, 23; Mazamure 139:16; Ermmaasa 1:5.

6. Naata loohissiyoogaa doommana koshshiyoy awudee?

⁶ Leemiso 22:6y, “Na7i waanidi de7ana bessiyaakko tamaarissa” yaagees. Naata loohissiyoogee yelidaageeti oottana bessiyo hara waanna ooso. SHin, loohissiyoogaa doommana bessiyoy awudee? Guutta naatettan deˈishiina. Kiitettida PHauloosi, Ximootiyoosi “guutta naatettaasappe” doommidi loohidoogaa yootiis. (2 Ximootiyoosa 3:15) Ha sohuwan deˈiya Giriiketto qaalay, yiira naata woy ubba aayee uluwan deˈiya naata qonccissanau goˈettiyo qaala. (Luqaasa 1:41, 44; Oosuwaa 7:18-20) Yaatiyo gishshau, Ximootiyoosi guutta naatettaappe doommidi loohiis; qassi hegee bessiyaaba. Loohissiyoogaa doommana bessiyo loˈˈo wodee, naati naatettan deˈishiina. Yiira naatuura ubbay eranau keehippe koyoosona.

7. (a) Aawaynne aayyiyaa yiira naata siiqiyoogaa qonccissiyoogee koshshiyaaba gididoy aybissee? (b) Yihoowau ba mexi issi Naˈaara ay mala dabbotay deˈii?

⁷ Issi aayyiyaa, “Taani ta naˈaa koyro beˈido wode, keehippe siiqaas” yaagaasu. Daro aayetikka hegaadan  siiqoosona. Aayetunne naatu giddon deˈiya hegaa mala siiqoy, naata yelettoosappe doommidi dichiyo wode ubban minni minni bees. Xanttiyoogee he siiqoy minnanaadan oottees. (1 Tasalonqqe 2:7⁠ra gatta xeella.) Aayyiyaa ba naˈaa idimmada kaassiyoogee naˈaayyo keehippe koshshiyaaba. (Isiyaasa 66:12⁠ra gatta xeella.) Aaway shin? Ikka ba yiira naˈaa siiqiyoogaa qonccissana bessees. Yihooway hegau leemiso. Yihoowau ba mexi issi Naˈaara deˈiya dabbotaa Leemiso maxaafaappe akeekoos; he Naˈaabay hagaadan qoncciis: “GODAI tana ba ooso ubbaappe koiro medhdhiis; . . . ubba gallassi taani a ufaissais.” (Leemiso 8:22, 30; Yohaannisa 1:14) Hegaadan, loˈˈo aaway ba naˈaa siiqiyoogaa naatettaappe doommidi qonccissana bessees. Issi aaway, “Intte naata keehippe siiqite. Qoommido gishshau woy yerido gishshau hayqqida naˈi baawa” yaagiis.

8. Danddayettiyaaba gidikko, yelidaageeti naata sohuwaara ay tamaarissana koshshii?

⁸ SHin naatussi koshshiya harabaykka deˈees. Naatu guuggee eti yelettoosappe doommidi tamaaranau giigi uttiis; eti koyro tamaarana danddayiyoy banttana yelidaageetuppe. Leemisuwau, haasayiyo qaalaa qoppa. Issi naˈay haasayiyoogaanne nabbabiyoogaa erana danddayiyoy “yelidaageeti naatettaappe doommidi a haasayissidobaara gayttidaba giidi qoppiyoogaa” eranchati yootoosona. Intte naata naatettaappe doommidi haasayissite; qassi etassi nabbabite. Intte giyoobaa eti sohuwaara gaana; qassi takkennan nabbabiyoogaa tamaarissana danddayeeta. I timirtte keetti gelanaappe kase nabbabiyoogaa erana danddayees. Guutta asttamaareti deˈiyo woy issi kifiliyan cora naati tamaariyo heeran intte deˈiyaaba gidikko, hegaadan oottiyoogee keehippe maaddees.

9. Yelidaageeti hassayana bessiya keehippe koshshiya halchoy aybee?

⁹ Kiristtaaneta ubbaappe aaruwan qofissiyaabay,  bantta naatussi ayyaanaaban koshshiyaabaa kunttiyoogaa. (Zaarettido Wogaa 8:3 xeella.) Ay halchidi hegaadan oottiyoonaa? Bantta naatussi Kiristtoosaagaa mala eeshshay deˈanaadan, giishin eti “ooratta asatettaa” maayana mala maaddanaassa. (Efisoona 4:24) Eti hegaadan oottanau, keexxanau maaddiya, bessiya miishshaanne hiillaa qoppana koshshees.

10. Naati ay mala eeshshay deˈiyoogeeta gidana koshshii?

¹⁰ Issi keettay mino gidanaadan oottiya waannabay, keexxanau goˈettiyo miishshaa. Kiitettida PHauloosi Kiristtaanetu eeshshaa keexxanau maaddiya ubbaappe aadhiya loˈˈo miishshati ‘worqqaa, biraanne alˈˈo shuchaa’ gidiyoogaa yootiis. (1 Qoronttoosa 3:10-12) He eeshshay ammanuwaa, aadhida eratettaa, akeekaa, ammanettiyaagaa gidiyoogaa, bonchuwaa, qassi Yihoowanne a higgiyaa siiqiyoogaanne nashshiyoogaa malabaa gujjees. (Mazamure 19:7-11; Leemiso 2:1-6; 3:13, 14) Yelidaageeti bantta naati naatettaappe doommidi he eeshshay deˈiyoogeeta gidanaadan waatidi maaddana danddayiyoonaa? Daro wodiyaappe kase imettida kaaletuwaa kaalliyoogaana.

11. Naati Xoossaa ufayssiya eeshshay deˈiyoogeeta gidanaadan Israaˈeela biittan deˈiya aawatinne aayeti waatidi maaddidonaa?

¹¹ Israaˈeela deree Hidootaa Biittaa gelanaappe guuttaa kasetidi, Yihooway Israaˈeela biittan deˈiya aawatanne aayeta hagaadan giis: “Hachchi taani nena azaziyo ha azazota ne wozanan wotta. Eta neeni ne naata tamaarissa; neeni ne son uttiyo wode, ogiyan hemettiyo wode, zin77iyo wodenne denddiyo wode etabaa haasaya.” (Zaarettido Wogaa 6:6, 7) Ee, yelidaageeti leemiso, lagge, haasayissiyaageetanne tamaarissiyaageeta gidana koshshees.

12. Yelidaageeti loˈˈo leemiso gidiyoogee keehippe koshshiyoy aybissee?

 ¹² Leemiso gida. Koyro, Yihooway, “Ha azazota ne wozanan wotta” yaagiis. Hegaappe simmidi, “ne naata tamaarissa” yaagiis. Hegaa gishshau, Xoossaa ufayssiya eeshshaa yelidaagee koyro ba wozanan wottana bessees. Yelidaagee tumaa siiqiyaagaanne hegaara moggidi deˈiyaagaa gidana bessees. Yaatiyaaba gidikko, ba naˈaa wozanaa erana danddayees. (Leemiso 20:7) Aybissi? Naati siyiyoobaappe beˈiyoobaa darotoo kaalliyo gishshataassa.—Luqaasa 6:40; 1 Qoronttoosa 11:1.

13. Naatussi qoppiyoogaa bessiyoogan, yelidaageeti Yesuusa leemisuwaa kaallana danddayiyoy ayba ogiyaanee?

¹³ Lagge gida. Yihooway Israaˈeelan deˈiya aawatanne aayeta, “Ne son uttiyo wode, ogiyan hemettiyo wode, zin77iyo wodenne denddiyo wode etabaa haasaya” yaagiis. Yelidaageeti oosoy dariyoogeeta gidikkokka, hegaadan oottanau wodiyaa bantta naatuura aattana bessees. Yesuusi naatuyyo wodiyaa bazzana koshshiyoogaa bessiis. Yesuusi saˈan haggaazido wodiyau wurssetta heeran, “guutta naata bochchana mala, issi issi asai naata akko ehees.” Ehin, Yesuusi “ba kushiyaa eta bolli huuphiyan huuphiyan wottidi, eta anjjiis.” (Marqqoosa 10:13, 16) Yesuusi hayqqiyo wodee keehi matattidoogaa hassaya. SHin i wodiyaa bazzidi naatuura takkiis. Hegee ayba loˈˈo leemisoo!

14. Yelidaageeti bantta naatuura wodiyaa aattiyoogee keehippe koshshiyaaba gididoy aybissee?

¹⁴ Ne naata haasayissa. Ne naatuura issippe wodiyaa aattiyoogee etaara haasayanau maaddees. Ne naatuura darotoo haasayiyo wode, eta eeshshaa loyttada eraasa. SHin etaara haasayiyoogee eta coo haasayissiyoogaa xalla gidennaagaa akeeka. Brazile biittan deˈiya issi aayyiyaa, “Taani akeekan, wozanappe ezggiyoogaa meezetaas” yaagaasu. I naˈay ba qofaa iyyo yootiyoogaa doommido gishshau, a oottidobay hada attibeenna.

15. Allaxxiyoogaara gayttidaagan hassayana koshshiyaabay aybee?

 ¹⁵ Naati ‘miiccanau, ufayttidi yexxanau,’ giishin allaxxanau wodiyaa koshshees. (Eranchchaa 3:1, 4; Zakkaariyaasa 8:5) Yelidaageetinne naati issippe allaxxiyoogee keehippe maaddees. Daro keettaa asay televizhiiniyaa beˈiyoogan wodiyaa aattiyoogee azzanttiyaaba. Televizhiine prograametuppe issoy issoy ufayssiyaaba gidana danddayikkokka, dariya baggay eeshshaa moorees; qassi televizhiiniyaa beˈiyoogee so asay issoy issuwaara haasayennaadan diggees. Hegaa gishshau, ne naatuura issi issibaa ayssi oottikkii? Issippe yexxa, kaaˈa, ne laggeta  oycha, ufayssiya heeraa beˈa. Hegaadan oottiyoogee, issoy issuwaara haasayanaadan maaddees.

16. Yelidaageeti naatuyyo Yihoowabaa ay tamaarissana koshshii, eti hegaadan tamaarissana danddayiyoy ayba ogiyaanee?

¹⁶ Tamaarissiyaagaa gida. Yihooway, “[Ha azazota] neeni ne naata tamaarissa” yaagiis. Xiqisiyaa yuushuwan deˈiya qofay neeni ay tamaarissanaakko qassi waatada tamaarissanaakko yootees. Koyro, “Neeni GODAA ne Xoossaa ne kumetta wozanaappe, ne kumetta shemppuwaappenne ne kumetta wolqqaappe siiqa.” (Zaarettido Wogaa 6:5) Hegaappe simmin, “ha azazota . . . ne naata tamaarissa.” Yihoowanne a higgiyaa kumetta shemppuwaappe siiqanaadan maaddiya kaaletuwaa yoota. (Ibraawe 8:10⁠ra gatta xeella.) Hegaa gishshau, ne naati Xoossaa ufayssiya eeshshay deˈiyoogeeta gidanaadan maaddiyo waanna ogee, ubbatoo abaa qonccissiyoogaana gidiyoogaa Yihooway yootees. Hegee etaara ubbatoo Geeshsha Maxaafaa xannaˈiyoogaa gujjees.

17. Yelidaageeti bantta naati aybaa koyanaadan oottana koshshii? Aybissi?

¹⁷ Tamaarissiyoobaa naati loytti kaallanaadan oottiyoogee metiyaaba gidiyoogaa daro aawatinne aayeti eroosona. Kiitettida PHeexiroosi ba mala Kiristtaaneta, “Ha77i yelettida gacino naatudan, . . . Xoossaa geeshsha qaalaa maattaa ubba wode laamotite” yaagidi zoriis. (1 PHeexiroosa 2:2) “Ubba wode laamotite” giya qofay daro asay ayyaanaa qumaa darotoo koyennaagaa bessees. Yelidaageeti bantta naati hegaadan laamotanaadan oottiyo ogiyaa koyana koshshees.

18. Yelidaageeti kaallana bessiyo, Yesuusi tamaarissido issi issi ogeti awugeetee?

¹⁸ Leemisuwaa goˈettiyoogan, Yesuusi i yootiyoobaa asay akeekanaadan oottiis. (Marqqoosa 13:34; Luqaasa 10:29-37) Hegaadan tamaarissiyoogee naatussi keehi loˈˈo. Geeshsha Maxaafaa baaso siraataa ufayssiya taarikiyaa goˈettada tamaarissa; hegee Geeshsha Maxaafaa  Taariketa Tamaariyo Maxaafan * deˈiyaagaa gidana danddayees. Naatikka bantta qofaa yootanaadan ootta. Eti misiliyaa medhiyoogaaninne Geeshsha Maxaafaa taariketa diraaman bessiyoogan bantta eraa goˈettanaadan ootta. Yesuusi oyshaakka goˈettiis. (Maatiyoosa 17:24-27) So asaa goynuwaa wode, a leemisuwaa kaalla. Xoossaa higgiyaa coo yootiyoogaappe, kaallidi deˈiyaageetu mala oyshata oycha: Yihooway ha higgiyaa ayssi immidee? Nuuni hegaa naagiyaaba gidikko, ayba goˈˈaa demmiyoo? Nuuni hegaa naagennaba gidikko, waaniyoo? Hegaa mala oyshati, Xoossaa higgee keehi goˈˈiyoogaanne loˈˈo gidiyoogaa naati qoppanaadaaninne akeekanaadan maaddees.—Zaarettido Wogaa 10:13.

19. Yelidaageeti naatuura gayttidaagan Geeshsha Maxaafaa baaso siraataa kaalliyaaba gidikko, naati ayba gita goˈˈaa demmiyoonaa?

¹⁹ Ne naatussi leemiso, lagge, eta haasayissiyaagaanne tamaarissiyaagaa gidiyoogan, eti naatettaappe doommidi, Xoossaa Yihoowaara mino dabbotaa medhanaadan maaddana danddayaasa. He dabbotay ne naati ufayttiya Kiristtaane gidanaadan maaddees. Eti laggetu sugettaynne paacee gakkiyo wodekka, bantta ammaniyoobaara moggidi deˈanau baaxetana danddayoosona. Eti ha alˈˈo dabbotaa nashshanaadan ubbatoo maadda.—Leemiso 27:11.

20. Seeray aybee, waati seerana koshshii?

²⁰ Seeray qofaanne wozanaa suurissiya loohisso. Hegee naatussi ubbatoo koshshiyaaba. PHauloosi, “Aawatoo, intte intte naata Godaa seeraaninne zoriyan [dichchite]” yaagidi zoriis. (Efisoona 6:4) Yelidaageeti Yihooway seeriyoogaadan, siiquwan seerana koshshees. (Ibraawe 12:4-11) Siiquwan seeriyo seeraa issibaa yootidi mayzziyoogan odana danddayettees. Hegaa gishshau,  nuuni “timirttiyaa” woy seeraa siyanaadan zoree imettiis. (Leemiso 8:33) SHin ayba ogiyan seerana koshshii?

21. Aawaynne aayyiyaa naata seeriyo wode hassayana koshshiya baaso siraatay awugee?

²¹ Issi issi aawatinne aayeti bantta naata seeriyoogee, daganttiya ogiyan haasayiyoogaa, hanqqettiyoogaa woy ubba cayiyoogaa xalla giidi qoppoosona. SHin seeriyoogaara gayttidaagan PHauloosi, “Aawatoo, intte intte naata . . . hanqqetissoppite” yaagiis. (Efisoona 6:4) Ubba Kiristtaaneti ‘ubbaayyo kehiyaageeta, banttana ixxiyaageeta ashkketettan seeriyaageeta’ gidanaadan zoree imettiis. (2 Ximootiyoosa 2:24, 25) Naati deˈiyo Kiristtaaneti mintti seeriyaageeta gidana koshshiyoogaa akeekiyaaba gidikkokka, bantta naata seeriyo wode ha qaalaa hassayana koshshees. SHin issi issitoo zore xallay gidenna gishshau, amarida ogiyan qaxxayiyoogaa koshshana danddayees.—Leemiso 22:15.

22. Issi naˈa qaxxayana koshshikko, i ay akeekanaadan oottana bessii?

²² Dumma dumma naatussi dumma dumma seeraa koshshees. Issoti issoti ‘coo odo xalaalan seerettokkona.’ Makkaliya naata issi issitoo qaxxayiyoogee eta shemppuwaa hayquwaappe ashshana danddayees. (Leemiso 17:10; 23:13, 14; 29:19) Gidikkokka, aybissi qaxxayettiyaakko naati erana koshshees. “Qaixaareenne seeri naatussi aadhdhida eraa immees.” (Leemiso 29:15; Iyyooba 6:24) SHin qixaatiyau zaway deˈees. Yihooway ba asaa, “Taani inttena likke pirddan qaxxayana” yaagiis. (Ermmaasa 46:28b) Zirimoy kiyanaadan, ubba naati qohettanaadan oottiya ogiyan hanqquwan garafanaadan woy iita shochaa shocanaadan Geeshsha Maxaafay mule zorenna.—Leemiso 16:32.

23. Yelidaageeti qaxxayiyo wode, issi naˈi ay akeekana koshshii?

²³ Yihooway ba asaa qaxxayanaagaa yootido wode, kasetidi, “Taani GODAI inttenaara de7iyo gishshau, yayyoppite!” yaagiis. (Ermmaasa 46:28a) Hegaara issi mala  hanotan, yelidaageeti bantta naˈaa ay ogiyan seeriyaaba gidikkokka, hegee naˈay eti bana siiqennabadan qoppanaadan oottiyaaba mule gidana bessenna. (Qolasiyaasa 3:21) SHin naˈay bana yelidaageeti ‘banaara deˈiyo gishshau,’ giishin miyye gidiyo gishshau seeridoogaa akeekana koshshees.

24, 25. Naata ha wodiyan naagana bessiyo, issi keehippe hirggissiyaabay aybee?

²⁴ Daro gastta asati naatettan ufayssiya hanotan deˈidoogaa hassayoosona. Eti banttana yelidaageeti ay wodenne etau koshshiyaabaa kunttidoogaanne woppu giidi deˈidoogaa hassayoosona. Ha wodiyan deˈiya aawatinne aayetikka bantta naati hegaadan deˈanaadan koyoosona; shin ha iiti iiti biya alamiyan, naati hirggennan woppu giidi deˈanaadan oottanaagee keehi metees.

²⁵ Mata wodeppe haa simmin keehi dari dari biya  hirggissiyaabay, guutta naatuura asho gaytotettaa wolqqan poliyoogaa. Maleezhiyaa giyo biittan, guutta naatuura asho gaytotettaa wolqqan poliyoogee tammu laytta giddon oyddu kushe dariis. Jarmane biittan layttan layttan 300,000 gidiya naatuura wolqqan asho gaytotettaa poloosona; issi xinaatee qonccissiyoogaadan, Tohossa Amerkka biittan hegaa qooday issi laytta giddon 9,000,000 gakkidoogee garamissiyaaba! He naatuppe dariya baggay moorettidoy, eti eriyoonne ammanettiyo uran bantta soona gidiyoogee keehi azzanttees. Yelidaageeti naata minttidi naagana bessees. Eti ayba ogiyan naagana danddayiyoonaa?

26. Naati qohuwaappe naagettanaadan oottana danddayiyo issi issi ogee aybee, eray naata ayba ogiyan naagana danddayii?

²⁶ Daro baggi asho gaytotettaara gayttidabaa erenna naati pokkobaa oottiya asatun qohettiyoogaa hanotay bessiyo gishshau, guutta naatettaappe doommidi naata tamaarissiyoogee hegaappe naagettanau keehi maaddiyaaba. Eray “nena iita asatu balaappe naagana; geellabaa haasayiyaageetuppekka ashshana” danddayees. (Leemiso 2:10-12) Aybaa eray? Kandduwaara gayttidaagan iitaa kehaa shaakkiyo, Geeshsha Maxaafaa baaso siraataa eraa. Qassi issi issi gastta asay iitabaa oottiyoogaanne he asay naati iitabaa oottanaadan yootiyo wode eti azazettana bessennaagaa akeekanaadan oottiyoogeekka naata iitabaappe ashshees. (Daaneela 1:4, 8; 3:16-18⁠ra gatta xeella.) Hegaa issitoo xalla yootidi aggi bayoppite. Daro naati, issi issibaa zaari zaaridi yootana xayikko loytti hassayokkona. Naati gita gidiyo wode, aaway ba naˈiyaa kallo deˈishin, aayyiyaakka ba naˈay kallo deˈishin beˈennaagee eta siiqiyoogaanne bonchiyoogaa bessees; hegee naati suurebaa mintti kaallanaadan maaddees. Qassi naatuyyo aawanne aayo gidida intte intte naata naagiyoogee eti qohettennaadan naaganau keehi maaddiyoogee qoncce.

27, 28. Yelidaageeti naata dichiyoogan deexo oosuwaa oottiyo wode ooppe gita maaduwaa demmana danddayiyoonaa?

²⁷ Naata naatettaappe doommidi loohissiyoogee metiyaaba gidiyoogee tuma; shin ammaniya aawaynne aayyiyaa he metuwaappe kiyanau maaduwaa demmoosona. Beni Daannatu wode, Maanuha giyo bitanee naˈa yelanaagaa erido wode, ba naˈaa dichanau Yihooway kaaletuwaa immanaadan oychiis. Oychin Yihooway a woosaa zaariis.—Daannata 13:8, 12, 24.

²⁸ Hegaara issi mala hanotan, ha wodiyan deˈiya ammaniya aawatinne aayetikka naata dichanau, Yihoowa woossana danddayoosona. Naatu aawa gidiyoogee deexo aawatetta gidikkokka, daro anjjuwaa demissees. Haway giyo haruuruwan deˈiya issi aawaynne aayyiyaa, hagaadan giidosona: “Waayissiya panttatetta wodiyaappe kase intte naata minnidi loohissiyo 12 layttay deˈees. SHin intte Geeshsha Maxaafaa baaso siraataa minnidi oosuwan peeshshiyaaba gidikko, eti Yihoowayyo oottanau koyidi wozanappe kuuyiyoogaa beˈiyoogan ufayssaanne sarotettaa demmeeta. (Leemiso 23:15, 16) Ne naati hegaadan kuuyiyo wode, neenikka, “Naati GODAAPPE imettiya imota” gaana danddayaasa.