1, 2. Ano nga mga ayat ngan mga kalipay an maihahatag han katuigan han tinedyer?

 AN PAGKAADA hin anak nga tinedyer ha balay naiiba gud kay ha pagkaada hin singko-anyos o diyes-anyos pa ngani. An mga katuigan han tinedyer mayada han ira kalugaringon nga mga ayat ngan mga problema, kondi mayada liwat ito kalipay ngan mga balos. Ipinapakita han mga susbaranan sugad kan Jose, David, Josia, ngan hi Timoteo nga an mga batan-on mahimo gumios nga responsable ngan magkaada maopay nga relasyon kan Jehova. (Genesis 37:2-11; 1 Samuel 16:11-13; 2 Hadi 22:3-7; Buhat 16:1, 2) Damu nga mga tinedyer yana nga adlaw an nagbubuhat hin pariho. Sigurado, kilala mo an iba ha ira.

² Kondi, para ha iba masamok an katuigan han tinedyer. An mga tinedyer nakakaeksperiensia hin maopay ngan maraot nga mga kahimtang ha emosyon. An tinedyer nga kalalakin-an ngan kababayin-an bangin karuyag magin labaw nga independente, ngan bangin masina hira ha mga tubtuban nga iginbubutang ha ira han ira mga ginikanan. Kondi, an sugad nga mga batan-on diri pa eksperiensiado ngan nagkikinahanglan hin mahigugmaon, mapailubon nga bulig tikang ha ira mga ginikanan. Oo, an katuigan han pagkatinedyer mahimo magin makalilipay, kondi mahimo liwat ito magin masamok—ha mga ginikanan ngan ha mga tinedyer. Paonan-o mabubuligan an mga batan-on durante hini nga katuigan?

3. Ha ano nga paagi makakahatag an mga ginikanan ha ira mga anak nga tinedyer hin maopay nga higayon ha kinabuhi?

³ An mga ginikanan nga nasunod ha sagdon han Biblia naghahatag ha ira anak nga tinedyer han gimaopayi nga higayon ha paghimo ha ira nga malampuson ha mga pagsari  ngadto ha responsable nga pagkaadulto. Ha ngatanan nga katunaan ngan durante han ngatanan nga peryodo han panahon, an mga ginikanan ngan mga tinedyer nga magkaupod nga nag-aaplikar han mga prinsipyo han Biblia ginbibendisyonan hin kalamposan.—Salmo 119:1.

4. Kay ano nga an kompidensiyal nga pakiistorya labi nga importante durante han katuigan han tinedyer?

⁴ An Biblia nasiring: “May kapakyasan han mga plano kon waray kompidensiyal nga pakiistorya.” (Proberbios 15:22) Kon kinahanglanon an kompidensiyal nga pakiistorya kon gudtiay pa an kabataan, labi nga importante ito durante han katuigan han tinedyer—kon an mga batan-on nagasto hin gutiay nga panahon ha panimalay ngan labaw nga panahon upod han mga sangkay ha eskwelahan o ha iba nga mga kaupod. Kon waray kompidensiyal nga pakiistorya—waray tangkod ngan prangka nga komunikasyon butnga han kabataan ngan mga ginikanan—an mga tinedyer mahimo magin mga estranghero ha balay. Salit paonan-o magpapabilin nga abrido an mga linya han komunikasyon?

5. Paonan-o gindadasig an mga tinedyer nga hunahunaon an butang mahitungod han pagkomunikar ha ira mga ginikanan?

⁵ Kinahanglan buhaton han mga tinedyer ngan mga ginikanan an ira bahin hini. Totoo, bangin labaw nga makuri para ha mga tinedyer an pakiistorya ha ira mga ginikanan kay han gudtiay pa hira. Kondi, hinumdumi nga “kon waray maopay nga pagtugway, an katawohan nahuhulog; kondi mayada kaluwasan ha damu nga magsaragdon.” (Proberbios 11:14) Ini nga mga pulong naaplikar ha ngatanan, batan-on ngan lagas. An mga tinedyer nga nakakakilala hini makakasabot nga nagkikinahanglan pa gihapon hira hin maabtik nga pagtugway, tungod kay naatubang hira han labaw kakuri nga mga isyu kay ha una. Sadang kilalahon nira nga an ira magtinoohon nga mga ginikanan kalipikado gud sugad nga mga magsaragdon tungod kay labaw nga eksperiensiado hira ha kinabuhi ngan pinamamatud-an  an ira mahigugmaon nga pagtagad ha damu na ka mga tuig. Salit, hini nga kahimtang ha ira kinabuhi, an maaramon nga mga tinedyer diri magpapahirayo ha ira mga ginikanan.

6. Ano nga paggios an ipapakita han maaramon ngan mahigugmaon nga mga ginikanan kon mahitungod ha pagkomunikar ha ira mga tinedyer?

⁶ An abrido nga komunikasyon nangangahulogan nga an ginikanan mangangalimbasog gud ha pag-andam pirme kon inaabat han tinedyer nga karuyag niya mag-istorya. Kon ikaw usa nga ginikanan, siguroha nga abrido ngan disidido ka ha pagkomunikar. Bangin diri ini masayon. An Biblia nasiring nga may “panahon ha paghilom ngan may panahon ha pagyakan.” (Eklesiastes 3:7) Kon inaabat han imo tinedyer nga panahon ito ha pagyakan, bangin panahon mo ito ha paghilom. Bangin iginlain mo ito nga panahon para ha personal nga pag-aram, pagpahuway, o pagtrabaho ha balay. Ha gihapon, kon karuyag han imo batan-on nga makiistorya ha imo, pangalimbasog nga bag-ohon an imo plano ngan pamati. Kon diri, bangin diri na hiya makiistorya utro. Hinumdumi an susbaranan ni Jesus. Ha usa nga okasyon, nag-eskedyol hiya hin panahon ha pagpahuway. Kondi han inabot an damu nga mga tawo basi mamati ha iya, waray na hiya pumahuway ngan nagtikang ha pagtutdo ha ira. (Markos 6:30-34) Hinsasabtan han kadam-an nga mga tinedyer nga an ira mga ginikanan sibot hinduro, kondi nagkikinahanglan hira hin pasarig utro nga an ira mga ginikanan aada para ha ira kon ginkikinahanglan. Salit, magin andam pirme ngan magin masinabuton.

7. Ano an kinahanglan likyan han mga ginikanan?

⁷ Hinumdumi kon ano an kahimtang han tinedyer ka, ngan igpadayon an imo pagpatawa! Kinahanglan magin malipayon an mga ginikanan kon kaupod an ira kabataan. Kon mayada libre nga panahon, paonan-o ginagasto ito han mga ginikanan? Kon karuyag nira pirme nga gamiton an ira libre nga panahon ha pagbuhat han mga butang nga diri kaupod an ira pamilya, an ira mga tinedyer madagmit nga makakatigaman. Kon makasiring an mga tinedyer nga labaw nga pinabibilhan hira han mga sangkay ha eskwelahan  kay han ira mga ginikanan, magkakaada hira hin mga problema.

8. Paonan-o maipapasilsil ha kabataan an apresasyon ha katangkod, mauyatom nga buhat, ngan husto nga paggawi?

⁸ Kon waray pa maipasilsil han mga ginikanan ha ira kabataan an apresasyon ha pagkatangkod ngan mauyatom nga buhat, sadang nira buhaton ito durante han katuigan han tinedyer. (1 Tesalonika 4:11; 2 Tesalonika 3:10) Importante liwat para ha ira nga siguruhon nga an ira kabataan bug-os kasingkasing nga natoo ha bili han pagkinabuhi ha moral ngan limpyo nga kinabuhi. (Proberbios 20:11) An usa nga ginikanan nagkokomunikar hin labaw hini nga mga bahin pinaagi han susbaranan. Sugad la han diri-matinoohon nga mga bana nga mahimo “madaog ha waray pulong pinaagi han paggawi han ira mga asawa,” sugad man an mga tinedyer mahimo mahibaro han husto nga mga prinsipyo pinaagi han paggawi han ira mga ginikanan. (1 Pedro 3:1) Ha gihapon, an ira kalugaringon nga susbaranan diri gud igo na, tungod kay an kabataan nakabuhayhag liwat ha damu maraot nga ehemplo ngan ha damu nakakadani nga propaganda ha gawas han panimalay. Salit, kinahanglan hibaroan han mahigugmaon nga mga ginikanan, an mga panhunahuna han ira mga tinedyer ha kon ano an ira nakikita ngan nahibabatian, ngan nagkikinahanglan ini hin makahuluganon nga pakiistorya.—Proberbios 20:5.

9, 10. Kay ano nga sadang siguruhon han mga ginikanan an pagtutdo ha ira kabataan mahitungod han seksuwal nga mga butang, ngan paonan-o nira mahihimo ini?

 ⁹ Totoo ini labi na kon may kalabutan ha seksuwal nga mga butang. Mga ginikanan, naaawod ba kamo ha paghisgot han sekso ha iyo kabataan? Bisan kon naaawod kamo, pangalimbasog ha pagbuhat hito, kay an iyo mga batan-on sigurado nga mahibabaro mahitungod han sekso tikang ha iba. Kon diri nira hibaroan ito tikang ha iyo, hin-o an maaram kon ano baliko nga impormasyon an makukuha nira? Ha Biblia, diri linilikyan ni Jehova an mahitungod han seksuwal nga mga butang, ngan diri liwat sadang likyan han mga ginikanan.—Proberbios 4:1-4; 5:1-21.

¹⁰ Salamat, an Biblia nagsusulod hin matin-aw nga giya ha bahin han seksuwal nga paggawi, ngan an Watchtower Society nagpupublikar hin damu nakakabulig nga impormasyon nga nagpapakita nga ini nga giya naaplikar pa gihapon ha moderno nga kalibotan. Kay ano nga diri gamiton ini nga bulig? Pananglitan, kay ano nga diri repasuhon ha imo anak nga lalaki o anak nga babaye an bahin nga “Sex and Morals” ha libro nga Questions Young People Ask—Answers That Work? Bangin mahipausa ka ha mga resulta.

11. Ano an pinaka epektibo nga paagi para ha mga ginikanan ha pagtutdo ha ira kabataan kon paonan-o an pag-alagad kan Jehova?

¹¹ Ano an pinaka importante nga ulohan nga sadang paghisgutan han mga ginikanan ngan kabataan? Gin-unabi ito ni apostol Pablo han hiya nagsurat: “Padayon nga patuboa [an iyo kabataan] ha disiplina ngan panhunahuna-nga-pagtadong ni Jehova.” (Efeso 6:4) Kinahanglan padayon nga mahibaro an kabataan mahitungod kan Jehova. Kinahanglan mahibaro hira labi na, ha paghigugma ha iya, ngan sadang maruyag hira ha pag-alagad ha iya. Dinhi, liwat, daku an maitututdo pinaagi han susbaranan. Kon nakikita han mga tinedyer nga an ira mga ginikanan nahigugma ha Dios ‘ha ira bug-os nga kasingkasing ngan ha ira bug-os nga kalag ngan ha ira bug-os nga hunahuna’ ngan nagbubunga ini hin magopay nga mga bunga ha kinabuhi han ira mga ginikanan, bangin maimpluwensiahan hira hin maopay ha pagbuhat hin pariho. (Mateo 22:37) Sugad man, kon nakikita  han mga batan-on nga an ira mga ginikanan mayada makatadunganon nga panhunahuna ha materyal nga mga butang, nga inuuna an Ginhadian han Dios, mabubuligan hira ha pagpatubo han pariho nga panhunahuna.—Eklesiastes 7:12; Mateo 6:31-33.

12, 13. Ano nga mga punto an sadang hinumduman kon karuyag nga an pamilya nga pag-aram magin malampuson?

¹² An sinemana nga pamilya nga pag-aram ha Biblia amo an bantugan nga bulig ha pagkomunikar han espirituwal nga mga prinsipyo ha mga batan-on. (Salmo 119:33, 34; Proberbios 4:20-23) Importante an pagkaada han sugad regular nga pag-aram. (Salmo 1:1-3) Sadang hisabtan han mga ginikanan ngan han ira kabataan nga pinaka importante an pamilya nga pag-aram kay ha iba nga mga buruhaton nga igin-eskedyol, diri an kabaliktaran. Dugang pa, importante an husto nga paggios kon karuyag nga magin epektibo an pamilya nga pag-aram. Usa nga amay an nagsiring: “An sekreto amo an pagdasig han nagdudumara ha relaks kondi matinalahuron nga kahimtang durante han pamilya nga pag-aram—diri-pormal kondi seryoso. An husto nga pagkatimbang bangin diri pirme masayon madangat, ngan an mga batan-on  agsob nga magkikinahanglan hin pagbag-o han paggios. Kon an mga butang diri maopay ha usa o duha ka beses, pagpailob ngan maglaom hin positibo ha sunod nga panahon.” Ini mismo nga amay nagsiring nga ha iya pag-ampo antes han kada pag-aram, espisipiko nga iya ginhahangyo an bulig tikang kan Jehova para ha husto nga panhunahuna ha bahin han ngatanan nga nahiuupod.—Salmo 119:66.

¹³ An pagdumara han pamilya nga pag-aram amo an responsabilidad han magtinoohon nga mga ginikanan. Totoo, an iba nga mga ginikanan bangin diri maopay nga mga magturutdo, ngan bangin makuri para ha ira an pakaagi hin mga paagi ha paghimo han pamilya nga pag-aram nga makaruruyag. Kondi, kon nahigugma kamo ha iyo mga tinedyer “ha buhat ngan ha kamatuoran,” maghihingyap kamo ha pagbulig ha ira ha mapainubsanon ngan tangkod nga paagi basi mag-uswag ha espirituwal. (1 Juan 3:18) Bangin magreklamo hira usahay, kondi sigurado nga aabaton nira an iyo hilarom nga interes ha ira kaopayan.

14. Paonan-o maiaaplikar an Deuteronomio 11:18, 19 kon nagkokomunikar han espirituwal nga mga butang ha mga tinedyer?

¹⁴ An pamilya nga pag-aram diri la an okasyon ha pagkomunikar han mga butang nga importante ha espirituwal. Nahinunumduman ba niyo an sugo ni Jehova ha mga ginikanan? Hiya nagsiring: “Kinahanglan ibutang niyo ini nga akon mga pulong ha iyo kasingkasing ngan ha iyo kalag  ngan igsangbod ito sugad nga tigaman ha iyo kamot, ngan mahihimo ini nga butok ha atubangan ha butnga han iyo mga mata. Kinahanglan igtutdo liwat niyo ini ha iyo mga anak, basi isumat an mahitungod ha ira kon nalingkod kamo ha iyo balay ngan kon kamo naglalakat ha dalan ngan kon kamo nahigda ngan kon kamo nabuhat.” (Deuteronomio 11:18, 19; kitaa liwat an Deuteronomio 6:6, 7.) Diri ini nangangahulogan nga an mga ginikanan kinahanglan nagwawali pirme ha ira kabataan. Kondi an mahigugmaon nga ulo han pamilya sadang magin alerto pirme ha mga higayon ha pagparig-on han espirituwal nga panlantaw han iya pamilya.

15, 16. (a) Ano an disiplina? (b) Hin-o an responsable ha pagpadapat han disiplina, ngan hin-o an mayada responsabilidad ha pagsiguro nga susundon ito?

¹⁵ An disiplina amo an pagbansay nga nagtatadong, ngan nag-uupod ito han komunikasyon. An disiplina nagpapasabot hin pagtadong labaw pa kay han sirot—bisan kon an sirot bangin kinahanglanon. An iyo kabataan nagkinahanglan hin disiplina han gudtiay pa hira, ngan yana nga mga tinedyer na hira, nagkikinahanglan pa gihapon hira han pipira nga porma hito, bangin labaw pa gud. An maaramon nga mga tinedyer maaram nga totoo ini.

¹⁶ An Biblia nasiring: “Bisan hin-o nga lurong diri natahod ha disiplina han iya amay, kondi bisan hin-o nga nahigugma han pagsaway makinaadmananon.” (Proberbios 15:5) Daku an hinbabaroan naton tikang hini nga kasuratan. Iginpapasabot hito nga ihahatag an disiplina. An usa nga tinedyer diri makakahimo ha ‘pagtagad ha pagsaway,’ kon diri ito iginhahatag. Iginhahatag ni Jehova ha mga ginikanan, labi na ha amay an responsabilidad ha pagpadapat han disiplina. Kondi, an responsabilidad han pagpamati hiton nga disiplina aada ha tinedyer. Labaw pa an iya hibabaroan ngan gutiay an mahihimo nga mga sayop kon iya susundon an maaramon nga disiplina han iya amay ngan iroy. (Proberbios 1:8) An Biblia nasiring: “An usa nga  nariwa han disiplina maabot ha kakablasan ngan kaarawdan, kondi an usa nga nasunod ha pagsaway pagpapasidunggan.”—Proberbios 13:18.

17. Ano nga pagkatimbang an kinahanglan magin tumong han mga ginikanan kon iginpapadapat an disiplina?

¹⁷ Kon nagdidisiplina ha mga tinedyer, an mga ginikanan kinahanglan magin timbang. Sadang likyan nira an pagin sobra ka estrikto nga naaaringit nira an ira mga anak, bangin nadadaot pa ngani an pagsarig-ha-kalugaringon han ira kabataan. (Kolosas 3:21) Ngan diri karuyag han mga ginikanan nga magin matinuguton hinduro nga an ira mga batan-on nawawad-an han importante nga pagbansay. Makabungkag an sugad nga pagkamatinuguton. An Proberbios 29:17 nasiring: “Sawaya an imo anak ngan iya ihahatag ha imo an pagpahuway ngan ihahatag an daku nga kalipay ha imo kalag.” Kondi, an bersikulo 21 nasiring: “Kon pinasasagdan han usa an iya surugoon tikang ha pagkabata, ha urhi han iya kinabuhi hiya magigin usa nga diri-mapasalamaton.” Bisan kon ini nga bersikulo naghihisgot mahitungod han usa nga surugoon, naaplikar ito ha pariho nga sukol ha bisan hin-o nga batan-on ha panimalay.

18. Ebidensia han ano an disiplina, ngan ano an nalilikyan kon an mga ginikanan nagpapadapat han nagkakauruyon nga disiplina?

¹⁸ Ha kamatuoran, an husto nga disiplina amo an proyba han gugma han ginikanan ha iya bata. (Hebreo 12:6, 11) Kon ikaw usa nga ginikanan, maaram ka nga makuri an pagpabilin ha nagkakauruyon, makatadunganon nga disiplina. Para ha kamurayawan, baga in masurusayon an pagtugot ha matig-a nga tinedyer nga buhaton an iya karuyag. Kondi, ha kataposan, an ginikanan nga nasunod hini nga kurso mag-aani hin panimalay nga diri mapugngan.—Proberbios 29:15; Galasia 6:9.

19, 20. Paonan-o pagdudumarahon hin maaramon han mga ginikanan an butang han kaliawan para ha ira mga tinedyer?

¹⁹ Ha siyahan nga mga panahon an kabataan kasagaran nga ginlalaoman nga mabulig ha panimalay o ha uma. Yana  nga adlaw damu nga mga tinedyer an mayada damu libre nga panahon. Basi mapun-an iton nga panahon, an komersial nga kalibotan naghahatag hin damu hinduro nga materyal ha pagpuno han libre nga panahon. Idugang hini nga kamatuoran nga an kalibotan diri nagtatagad han bili han mga suruklan han Biblia ha moralidad, ngan mayada ka han mga bahin ha posible nga kabungkagan.

²⁰ Salit, an maaramon nga ginikanan nagpapabilin han katungod ha paghimo han ultimo nga mga desisyon mahitungod han kaliawan. Kondi, ayaw hingalimti, nga nagtutubo an tinedyer. Kada tuig, naglalaom hiya nga tatratohon sugad hin usa nga adulto. Salit, maaramon para ha ginikanan nga tugotan hin labaw nga kagawasan ha pagpili han kaliawan samtang nagtutubo an tinedyer—tubtob nga an mga pagpili nagpapakita hin pag-uswag ha espirituwal nga kahamtong. Usahay, an tinedyer bangin maghimo hin diri-maaramon nga mga pagpili ha musika, mga kaupod, ngan iba pa. Kon nahitatabo ini, sadang paghisgutan ito ha tinedyer basi himoon an maoroopay nga mga pagpili ha tidaraon.

21. Paonan-o makakapanalipod ha tinedyer an pagkamakatadunganon ha kadamu han panahon nga ginagasto ha kaliawan?

²¹ Mationan-o kadaku han panahon an sadang gamiton para ha kaliawan? Ha iba nga katunaan an mga tinedyer natoo nga may katungod hira ha padayon nga kaliawan. Salit, an tinedyer bangin magplano han iya eskedyol basi padayon an iya “panahon han kalipayan.” Nadepende ha mga ginikanan an paghatag han leksion nga an panahon sadang gamiton liwat ha iba nga mga butang, sugad han pamilya, personal nga pag-aram, pakig-upod ha hamtong ha espirituwal nga mga tawo, Kristiano nga mga katirok, ngan mga buruhaton ha panimalay. Magpupugong ini han “mga kalipayan hini nga kinabuhi” nga matabunan an Pulong han Dios.—Lukas 8:11-15.

22. Ha ano sadang magin timbang an kaliawan ha kinabuhi han tinedyer?

²² Hi Hadi Salomon nagsiring: “Maaram ako nga waray maoroopay para ha ira kay ha pagkalipay ngan pagbuhat han maopay samtang buhi pa; ngan liwat nga an tagsa nga tawo kumaon ngan uminom ngan kitaon an pagkamaopay  han ngatanan nga iya mauyatom nga buhat. Regalo ito han Dios.” (Eklesiastes 3:12, 13) Oo, an pagkalipay bahin han timbang nga kinabuhi. Kondi sugad man an makuri nga buruhaton. Damu nga mga tinedyer yana nga adlaw an diri nahibabaro ha katagbaw nga nagtitikang ha mauyatom nga buhat o pagbati han pagtahod-ha-kalugaringon nga resulta han pagpailob ha problema ngan pagsulbad hito. An iba waray magkaada han higayon ha pagpatubo han kaabtik o trabaho nga makakasuporta ha ira kalugaringon ha urhi nga kinabuhi. Iini an totoo nga ayat para ha ginikanan. Sisiguruhon mo ba nga an imo batan-on mayada han sugad nga mga higayon? Kon maglalampos ka ha pagtutdo ha imo tinedyer ha pagpabili ngan malipay pa ngani ha mauyatom nga buhat, mapapatubo niya an mahimsog nga panlantaw nga magdadara hin dayon nga mga kapulsanan.

23. Paonan-o madadasig han mga ginikanan an ira mga tinedyer?

²³ Bisan kon mayada ka mga problema ha imo tinedyer, an kasuratan totoo pa gihapon: “An gugma diri napapakyas.” (1 Korinto 13:8) Ayaw gud ukoy ha pagpakita han gugma nga sigurado nga inaabat mo. Pakianhi an imo kalugaringon, ‘Gindadayaw ko ba an tagsa nga bata ha iya mga kalamposan ha pagsulbad han mga problema o paglampos ha mga ulang? Nagbibiling ba ako hin mga higayon ha pagpahayag han akon gugma ngan apresasyon ha akon kabataan, antes lumabay iton nga mga higayon?’ Bisan kon usahay bangin mayada diri-pagsinabtanay, kon an mga tinedyer nakakasiguro han imo gugma ha ira, sigurado nga ipapakita nira iton nga gugma.

24. Ano iton Kasuratanhon nga prinsipyo an totoo sugad nga kabug-osan nga surundon ha pagmangno ha kabataan, kondi ano an sadang hinumduman?

²⁴ Siyempre, samtang nagtutubo an kabataan ha pagkaadulto, ha kataposan maghihimo hira han mabug-at gud nga mga desisyon ha ira kalugaringon. Ha iba nga mga kahimtang an mga ginikanan bangin diri maruyag hiton nga mga desisyon. Ano man kon an ira anak nagdesisyon nga diri na magpapadayon ha pag-alagad kan Jehova nga Dios?  Mahimo ini mahitabo. Bisan an iba han espiritu nga mga anak ni Jehova nagdumiri han iya sagdon ngan nagin mga rebelyoso. (Genesis 6:2; Judas 6) An kabataan diri mga computer, nga mahimo iprograma basi gumios ha paagi nga karuyag naton. Mga linarang hira nga mayada kagawasan ha pagbuot, nga may baratunon ha atubangan ni Jehova ha mga desisyon nga ira ginhihimo. Ha gihapon, totoo an Proberbios 22:6 sugad nga kabug-osan nga surundon: “Bansaya an bata ha dalan nga iya paglalaktan; bisan ha iya katigurang diri hiya mabaya hito.”

25. Ano an gimaopayi nga paagi para ha mga ginikanan ha pagpakita hin pagpasalamat kan Jehova para ha pribilehiyo han pagkaginikanan?

²⁵ Salit, ipakita ha imo kabataan an hura nga gugma. Buhata an imo gimaopayi ha pagsunod ha mga prinsipyo han Biblia ha pagmangno ha ira. Ipakita an maopay nga susbaranan han diosnon nga paggawi. Dida hito ihahatag mo ha imo kabataan an gimaopayi nga higayon basi magtubo nga responsable, mahadlukon-ha-Dios nga mga adulto. Ini an gimaopayi nga paagi para ha mga ginikanan ha pagpakita hin pagkamapasalamaton kan Jehova para ha pribilehiyo han pagkaginikanan.