1, 2. (a) Cilangililo nshi Yesu apeele ku kwebekesha ukubulo busumino ukwa ntungulushi sha fya mapepo isha ciYuda? (b) Cishinka nshi twingasambilila ku cilangililo ca kwa Yesu pa lwa ba myaka ya kwaluka?

 INSHIKU shinono ilyo talafwa, Yesu aipwishe ibumba lya ntungulushi sha fya mapepo isha ciYuda icipusho ca kubalamune tontonkanyo. Atile: “Muletila shani? Umuntu ali na ’bana baume babili. Aile ku wa ntanshi, ati, We mwana, kabiye, kabombe lelo mwi bala lya myangashi; na o alyaswike, ati, Nshayeko; lelo pa numa alilapiile, no kuya. Aile na ku wa cibili, asosele ifyo fine; na o alyaswike, ati, Ee mukwai; lelo taileko. Bushe n’ ani  pali abo babili acitile icafwaile wishi? [Intungulushi sha ciYuda] batile, Uwa ntanshi.”—Mateo 21:28-31.

² Yesu pano aleebekesha ukubulo busumino ukwa ntungulushi sha ciYuda. Bapalile umwana wa cibili, balaile ukuti bali no kucito kufwaya kwa kwa Lesa kabili lyene ukufilwa ukufikilisha ukulaya kwabo. Lelo abafyashi abengi balishibo kuti icilangililo ca kwa Yesu cashimpilwe pa fyo atesekeshe ubumi bwa lupwa. Nga fintu acilangilile bwino, ilingi line calyafya ukwishiba cintu abacaice baletontonkanya nelyo ukusobela cintu bali no kucita. Uwacaice kuti pambi aleta amafya ayengi mu myaka yakwe iya kwaluka kabili lyene ukwisakula umuntu umukalamba uwacetekelwa, uwacindikwa. Ici e co tulingile ukwibukisha lintu tulelanshanya ubwafya bwa kutalama kwa bapungwe.

3. Mulandu nshi abafyashi bashilingile ukususwa ukwinika umwana wabo ukuti alitalama?

³ Pa tushita tumo, pambi walyumfwapo abapungwe abo mu kulungatika batalamina abafyashi babo. Nakalimo pa lobe walishibapo ulupwa umwaba umupungwe uumoneka cintomfwa. Nangu cibe fyo, tacayanguka lyonse ukwishiba nampo nga umwana mu cine cine alitalama. Ukulundapo, kuti cakosa ukutesekesha umulandu abana bamo batalamina kabili bambi ukukanatalama—nangu ca kuti bali ba mu ŋanda imo ine. Nga ca kuti abafyashi baletunganya ukuti umo mu bana babo kuti pambi aba uwatalama umupwilapo, cinshi balingile ukucita? Pa kwasuka ici cipusho, tufwile intanshi ukulanda pa fintu uwatalama aba.

4-6. (a) Uwatalama aba shani? (b) Cinshi cintu abafyashi balingile ukulaibukisha nga umwana wabo umupungwe talebomfwila limo limo?

⁴ Mu kwanguka fye, uwatalama muntu uyo ku mufulo kabili mu kutwalilila ashumfwila nelyo uucincintila no kulwisha abamucililepo amaka. Kwena, ‘ubupumbu  bwaliba mu mutima wa mwana.’ (Amapinda 22:15) E co abana bonse balacincintila amaka ya bafyashi na maka ya bambi pa nshita shimo shimo. Ici maka maka e fyo ciba mu nshita ya kukula kwa ku mubili no kwa mu nkuntu ukwaishibikwa nga imyaka ya kwaluka. Ukwaluka mu bumi bwa uli onse kuti kwalenga ukukanshika, kabili imyaka ya kwaluka e fyo icita ifyo fine. Umwana wenu umwaume nelyo umwanakashi umupungwe alesela ukufuma ku bwaice ukuya mu nshila ya ku bukalamba. Pali uyu mulandu, mu kati ka myaka ya kwaluka, abafyashi bamo na bana balacisanga icakosa ukulaumfwana. Ilingi line abafyashi mu cifyalilwa fye besha ukukokosha ukwaluka, ilintu abapungwe bena bafwaya ukuti kwangufyanye.

⁵ Umupungwe uwatalama alakaana ifyo abafyashi bacindamika. Ibukisheni, nangu ni fyo, ukuti ukukanaumfwila kunono takucita umuntu ukuba uwatalama. Kabili nga caisa ku milandu ya ku mupashi, abana bamo pa kubala kuti balanga ubuseko bunono fye nelyo ukukanalanga ubuseko mu cine ca Baibolo, lelo pambi te kuti babe abatalama. Pamo ngo mufyashi, mwilayangufyanya ukubika umwana wenu mwi bumba lya batalama.

⁶ Bushe imyaka ya kwaluka iya bacaice bonse imonekela ku kutalamina amaka ya bafyashi? Awe, nakalya. Na kuba, ubushininkisho bumoneka ukulangilila ukuti ni mpendwa fye inono pa bapungwe e balanga ukutalama kwabipisha ukwisa mu myaka ya kwaluka. Lelo, ni shani ulwa mwana uutalama mu bumankonso kabili mu kutwalilila? Cinshi pambi cingalenga ukutalama kwa musango yo?

7. Ni shani fintu imibele ya busatana ingasonga umwana ukuti atalame?

⁷ Icilenga sana ukutalama caba calo ca busatana icatushinguluka. “Pano isonde ponse palaala mu maka ya Mubifi.” (1 Yohane 5:19) Icalo icaba mu maka ya kwa  Satana calilundulula imibele ya kucena iyo Abena Kristu bali no kulwishanya na yo. (Yohane 17:15) Iingi muli yo mibele yaba iishayamo nga nshi, iyacilapo kube ya busanso, kabili ciswilemo no kusonga kwabipa ukwingi ilelo ukucila ifyo cali ku numa. (2 Timote 3:1-5, 13) Nga abafyashi tabalesambilisha, ukusoka, no kucingilila abana babo, abacaice mu kwanguka kuti basendwa no “mupashi uulebomba nomba mu bana ba bucintomfwa.” (Abena Efese 2:2) Icayampana kuli ici caba kutitikisha kwa banabo. Baibolo itila: “Uucito bunabo ku bawelewele akacula.” (Amapinda 13:20) Mu kupalako, uyo uwenda na bantu abaobelwa ku mupashi wa ici calo mu kumonekesha ali no kusongwa no yo mupashi. Abacaice bafwaya lyonse ukubaafwa pa kuti bengomfwikisho kuti ukumfwile fishinte fya bukapepa e pashintilila inshila yawamisha iya bumi.—Esaya 48:17, 18.

8. Fintu nshi fingalenga ukuti umwana atalame?

⁸ Cimbi icilenga ukutalama kuti pambi caba mibele ya mu ŋanda. Ku ca kumwenako, nga ca kuti umufyashi umo alikunkuma ku bwalwa, alabomfya imiti ikola, nelyo alapuma umufyashi umbi, inshila umupungwe amwenamo ubumi kuti yanyonganikwa. Nangu fye ni mu mayanda umo umutelelwe waba eyefilyako, kuti mwafuma ukutalama lintu umwana ayumfwe fyo abafyashi bakwe tabasekelela muli wene. Nangu cibe fyo, ukutalama kwa bapungwe te lyonse kulengwa ku fya kusonga ififuma ku bantu bambi. Abana bamo balakaana ifishinte fintu abafyashi bacindamika te mulandu no kukwata abafyashi ababomfya ifishinte fya bukapepa kabili ababacingilila, ukucilisha, ku calo cabashinguluka. Mulandu nshi batalamina? Nakalimo ni pa mulandu we shinte na limbi ukufuma amafya yesu—ukukanapwililika kwa buntunse. Paulo atile: “Ulubembu lwaingilile mu muntu umo [Adamu] pano isonde, ne mfwa yaingilile mu lubembu; e fyo ne mfwa yayambukile ku bantu bonse, pantu bonse balibembwike.” (Abena Roma 5:12) Adamu aali ni cintala wakwete akaso, kabili ashiliile ubufyashi bwakwe bonse  ubupyani bwabipa. Imisepela imo ifwaya fye ukutalama, nga fintu icikolwe cabo cacitile.

9. Mibele nshi ibili mu kukusha abana iingalenga umwana ukutalama?

⁹ Icintu cimbi icatungulula ku kuti abapungwe baletalama caba ni nshila yabulo kushikatala iyo abafyashi bamwenamo ukukusha abana. (Abena Kolose 3:21) Abafyashi bamo abasakamanishisha balakankantisha abana no kubasalapula icabipisha. Bambi baba aba mulekelesha, ukukanapayanya ifya kutungulula ifingacingilila abana babo aba mu myaka ya kwaluka abashakwata kubelesha. Tacayanguka lyonse ukuba pa kati muli ifi fintu fibili. Kabili abana bapusana bakabila ifintu ifyapusana. Umo kuti pambi akabila ukulamwangalila ukwakulilako ukucila fintu umbi engakabila. Nalyo line, ifya kumwenako fibili ifya mu Baibolo fyalayafwa ukulangilila ubusanso bwa kucishamo mu kukankantisha abana nelyo umulekelesha.

10. Mulandu nshi Eli, abelele umufyashi wabipa, nangu line aali mu kumonekesha ni shimapepo mukalamba uwa busumino?

¹⁰ Shimapepo mukalamba uwa muli Israele wa pa kale Eli aali mufyashi. Abombele pa myaka 40, ukwabulo kutwishika aalibeleshenye na Malango ya kwa Lesa. Mu kupalishako Eli abombele imilimo yakwe mu busumino nga nshi kabili afwile alisambilishe bwino abana bakwe abaume Hofni na Finehasi Amalango ya kwa Lesa. Nangu cibe fyo, Eli ali uwanakilila sana ku bana bakwe. Hofni na Finehasi balebomba nga bashimapepo ba kupalamikilo muntu ica kuninika, lelo “bali finangwa,” abasekelele fye mu kwikusha insuuna shabo no lunkumbwa lwa bucisenene. Lelo, lintu bacitile ifya nsoni pa cifulo cashila, Eli takwete ubukose bwa kubafumya pa fishingamo. Abashimawile fye mu kunakilila. Pa kuba kwakwe uwa mulekelesha, Eli alecindika abana bakwe  ukucila Lesa. Icaishilefumamo, abana bakwe batalamine ukupepa kwasanguluka ukwa kwa Yehova ne ŋanda ya kwa Eli yonse yakumenye akayofi.—1 Samwele 2:12-17, 22-25, 29; 3:13, 14; 4:11-22.

11. Cinshi cintu abafyashi bengasambilila ku ca kumwenako calubana ica kwa Eli?

¹¹ Abana ba kwa Eli bali kale kale abakalamba lintu ifi fintu fyacitike, lelo ili lyashi lya kale lilekomaila fye pa busanso ubwaba mu kukanasalapula. (Linganyako Amapinda 29:21.) Abafyashi bamo kuti pambi batontonkanye fyo umulekelesha e kutemwa, ukufilwa ukwimika no kupampamika amafunde yalengama, ayabulo kwaluka, ayabamo kupelulula. Balaba no mulekelesha wa kubomfya ukusalapula kwa kutemwa, nangu fye ni lintu ifishinte fya bukapepa fyatobwa. Pa mulandu wa mulekelesha wa musango yo, abana babo kuti baisafika ku kukanasakamana ubulashi ubwa bafyashi nelyo ubwa musango uuli onse.—Linganyako Lukala Milandu 8:11.

12. Cilubo nshi Rehoboamu acitile mu nshila abomfeshemo amaka?

¹² Rehoboamu e ca kumwenako ca kucishamo mu kubomfya amaka. Aali e mfumu ya kupelako iya bufumu bwakumbinkana ubwa kwa Israele, lelo tali ni mfumu isuma. Rehoboamu apyene pa calo umwali abantu abashali ne nsansa pa mulandu wa fisendo ifyabikilwe pali bene kuli wishi, Solomone. Bushe Rehoboamu alibomfwilileko ubulanda? Iyo. Lintu inkombe shamulombele ukuti afumyepo amafunde yamo aya kutitikisha, alikeene ukumfwila ukupanda amano kwakosoka ukwa mpanda mano sha cikalamba kabili akambishe ukuti ikoli lyali pa bantu lifinineko. Ukuituntumba kwakwe kwabalamwine ukusanguka kwa mikowa 10, no bufumu bwalyakanikene pabili.—1 Ishamfumu 12:1-21; 2 Imilandu 10:19.

13. Ni shani fintu abafyashi bengasengauka icilubo ca kwa Rehoboamu?

¹³ Abafyashi kuti basambililako ifintu fimo ifyacindama ukufuma ku bulondoloshi bwalembwa mu Baibolo  pa lwa kwa Rehoboamu. Balekabila ‘ukufwaya Yehova’ mwi pepo no kubebeta inshila shintu bakushishamo abana mu kusanikilwa ne fishinte fya Baibolo. (Ilumbo 105:4) Lukala Milandu 7:7 atila: “Ulumanimani lulengo wa mano ukubo watumpa.” Ifya kutungulula ifiimikwa pa numa ya kutontonkanyapo bwino fipeela aba myaka ya kwaluka apa kusalapukila mu kukula kwabo ilyo filebacingilila ku kucenwa. Lelo abana tabalingile ukwikala mu mibele yaumina kumo kabili iya kubashinshibika ica kuti bacilikilwa ku kulundulula ukushintilila pa maka yabo e lyo no kuicetekela. Lintu abafyashi baesha ukulinganya pa kati ka buntungwa bwalinga e lyo ne fya kutungulula fyakosa ifyaimikwa mu kulengama, abapungwe abengi tabakakongamine sana ku kuba abatalama.

14, 15. Abafyashi balingile ukumona shani ukulunduluka kwa mwana wabo?

¹⁴ Nangu cingati abafyashi balasekelela ukumona abacaice babo bakula lwa ku mubili ukufuma ku bunya ukuya  ku bukalamba, kuti pambi bafulwishiwa ilyo umwana wabo uwa mu myaka ya kwaluka atendeka ukusela ukufuma ku kushintilila pali bene no kutendeka ukushintilila pa maka yakwe umwine ukwabule nsambu. Mu kati ka iyi nshita ya kwaluka, mwilasunguka nga umupungwe wenu pa tushita tumo aba uwa bumankonso nelyo ukukanaikatana na imwe mu mibombele. Ibukisheni ukuti ubuyo bwa bafyashi ba Bwina Kristu bulingile ukuba bwa kukusha Umwina Kristu wakosoka, uwashikatala, kabili uwacetekelwa.—Linganyako 1 Abena Korinti 13:11; Abena Efese 4:13, 14.

¹⁵ Te mulandu nangu cingakose fyo, abafyashi balekabila ukuleka ukucincintila abana ba mu myaka ya kwaluka lintu bafwaya ubuntungwa bwakulilako. Umwana alakabila ukukula ngo muntu pa lwakwe, mu nshila iisuma. Mu cituntulu, pa mushinku wacaice, abapungwe  bamo balatendeka ukutontonkanya nga abakalamba. Ku ca kumwenako, Baibolo ilanda ulwa Mfumu Yoshia ukuti: “Ilyo acili mwaice [uwa myaka mupepi na 15], atendeke ukufwaya Lesa wa kwa wishi Davidi.” Uyu mupungwe uwapusanako aali mu kumonekesha uwacetekelwa.—2 Imilandu 34:1-3.

16. Ilyo balepeelwa ukushingamwa kwakulilako, cinshi abana balingile ukwishiba?

¹⁶ Nangu cibe fyo, ubuntungwa buletako ukushingamwa. E ico, suminisheni umwana wenu uulelola ku kubo mukalamba ukuti akapite muli fimo ifikafuma mu kupingulapo kwakwe ne ncitilo shakwe. Icishinte ca kuti “ico umuntu abyala, e co akalobolola,” cibomba ku bapungwe mu nshila cibombelamo na ku bakalamba. (Abena Galatia 6:7) Abana tamwakalebacingilila fye lyonse. Ni shani, nangu ni fyo, nga ca kuti umwana wenu alefwaya ukucite cintu cimo icishingasuminishiwa nangu panono? Pamo ngo mufyashi uwashingamwa, muli no kusosa ukuti, “Iyo.” Kabili, ilintu kuti mwalondolola imilandu mwakaanina, takuli nangu cimo icilingile ukwalula iyo wenu ukusanguka ee. (Linganyako Mateo 5:37.) Nangu ni fyo, esheni ukusosa “Iyo” mu mutima nteeka na mu nshila ya kupelulula, apantu “ukwasuka ukwafuuka kubweshe cipyu.”—Amapinda 15:1.

17. Fintu nshi fimo fimo ifyo umupungwe akabila ifyo umufyashi alingile ukumupeela?

¹⁷ Abacaice balakabila umutelelwe uubako nga kwaba ukusalapula ukushaluka nangu cingati te lyonse bengalasuminisha ku fibindo na mafunde. Cilafulwisha nga ca kuti amafunde libili libili yalealuka, ukulingana fye na fintu umufyashi aleyumfwa pali iyo nshita. Ukulundapo, abapungwe nga balepokelela ukukoselesha no kwaafwa, ilyo balekukabila, pa kubomba no kukanaicetekela ne nsoni, cilemoneko kuti bakakula abacilapo kushikatala. Abapungwe na kabili balatasha lintu abafyashi babapeela ukucetekela uko banonka.—Linganyako Esaya 35:3, 4; Luka 16:10; 19:17.

18. Fishinka nshi fimo ifya cine pa lwa bapungwe ifya kukoselesha?

 ¹⁸ Abafyashi kuti basansamushiwa ukwishibo kuti lintu mu ŋanda mwabamo umutende, ukushikatala, no kutemwa, abana ilingi line balakula bwino. (Abena Efese 4:31, 32; Yakobo 3:17, 18) Ee, abacaice abengi balacimfya nangu fye mibele ibi iya pa ŋanda, ukufuma mu ndupwa ishaishibikwa ukuti mwaliba abakunkuma ku bwalwa, ulukaakala, nelyo ukusonga kumbi ukwa kucena kabili balikula ukwisaba abakalamba basuma. Muli fyo, nga ca kuti iŋanda mwaicita icifulo umo abapungwe benu bayumfwa ukuba abacingililwa no kwishibo kuti bakulapokelela ukutemwa, icitemwishi, no kusakamanwa—nangu fye pa kutungilila kwine uko nga mwabikapo ne fibindo no kusalapula kwalinga mu kumfwana ne fishinte fya mu Malembo—mu kupalishako bali no kukula ukuba abakalamba abo mukalaumfwilapo icilumba.—Linganyako Amapinda 27:11.

19. Ilintu abafyashi balingile ukukansha umwaice umo afwile ukubela, umwana ashingamwa kuli cinshi?

¹⁹ Ukubo mufyashi musuma kulalenga ifintu ukuwama. Amapinda 22:6 yatila: “Kanshisho mwaice umo afwile ukubela, ilyo akakota takafumemo.” Nalyo line, ni shani pa lwa bana ababa na mafya yakakala te mulandu no kukwata abafyashi abasuma? Bushe ico kuti cacitika? Ee. Amashiwi ya ili ipinda yalingile ukuyomfwila mu kulanguluka ifikomo fimbi ifikomaila pa kushingamwa kwa mwana ukwa ‘kumfwa’ no kunakila abafyashi. (Amapinda 1:8) Bonse bene abafyashi no mwana bafwile ukubombela pamo mu kubomfya ifishinte fya mu Malembo e lyo kwingabako ukumfwana kwa mu lupwa. Nga ca kuti abafyashi na bana tababombela pamo, kukabako amafya.

20. Lintu abana bacite cilubo pa mulandu wa kukanaibukila, ni nshila nshi iya mano umufyashi engabomfya?

²⁰ Cinshi abafyashi balingile ukucita lintu umupungwe alufyanya kabili aponena mu bwafya? Ilyo, e  lintu uwacaice ukucilisha akabila ukwaafwa. Nga ca kuti abafyashi baleibukisho kuti balebomba no musepela ushakwato kubelesha, mu kwanguka bakacincintila ukukongamina ku kukalipa kwacishamo. Paulo afundile abakosoka mu cilonganino ukuti: “Umuntu nga asangilishiwa mu bubi bumo, imwe mwe ba bumupashi, mupuupuutuleni uwabe fi ne mitima iyanakilila.” (Abena Galatia 6:1) Abafyashi kuti bakonka iyi ine nshila lintu balebomba pa wacaice uwacite cilubo pa mulandu wa kukanaibukila. Ilintu balelondolola mu kumfwika umulandu imyendele yakwe yalubanine na fintu engasengauka ukubwekeshapo icilubo, abafyashi balingile ukucilenga ukumfwika ukuti imyendele yalubana, e ibipile, te musepela iyo.—Linganyako Yuda 22, 23.

21. Pa kukonka ica kumwenako ca cilonganino ca Bwina Kristu, ni shani abafyashi balingile ukwankulako nga abana babo bacito lubembu lukalamba?

²¹ Ni shani nga ca kuti icilubo ca mwana cili cikalamba? Nga cabe fyo umwana alekabila ukwaafwa kwaibela no butungulushi bwalamuka. Lintu umo uwa mu cilonganino acito lubembu lukalamba, alakoseleshiwa ukulapila no kutununuka baeluda pa kuti bamwaafwe. (Yakobo 5:14-16) Nga alapila, baeluda balabomba na wene ukumupuupuutula lwa ku mupashi. Mu lupwa icishingamo ca kwaafwa umupungwe uuli ne cilubo caba ku bafyashi, nangu cingati balekabila ukulanshanya uyo mulandu na baeluda. Kwena tabalingile ukwesha ukufisa kuli baeluda imembu shikalamba ishili shonse ishicitilwe no mwana wabo.

22. Mu kupashanya Yehova, mibele nshi iya mutima abafyashi bakesha ukusungilila nga umwana wabo acite cilubo cabipisha?

²² Ubwafya bukalamba ubulebimbamo abana ba umo bulaleta ubwesho ubukalamba. Pa kushikitika mu nkuntu, abafyashi kuti pambi bafwaya fye no kutiinya mu bukali umwana wabo uwalubanta; lelo ico kuti pambi camulenga fye ukukalifiwa. Ibukisheni ukuti inshita ya ku ntanshi iya uyu wacaice kuti yashintilila pa fyo  alesungwa muli iyi nshita yayafya. Ibukisheni, na kabili, ukuti Yehova aliitemenwe ukubelelo luse lintu abantu bakwe bapaaswike ku cali icalungama—nga cali bengalapila. Kutikeni ku mashiwi yakwe aya kutemwa: “Shi endeni, tukalulushanye, e fyasosa Yehova: imembu shenu nelyo shaba nge fyakashika ce, kuti shabuuta nge mfula yabuuta; nelyo shakashikisha nge nsalu ishakashika ce, shikabe shabuuta nga ’masako ya mpaanga.” (Esaya 1:18) Mwandi ici ca kumwenako cisuma ku bafyashi!

23. Ilyo bamona umo uwa mu bana babo acito lubembu lwabipisha, ni shani abafyashi balingile ukubombapo, kabili cinshi cintu balingile ukusengauka?

²³ Muli fyo, esheni ukukoselesha uwalubanta ukwalule nshila yakwe. Fwayeni ukupanda amano ukusuma ukufuma ku bafyashi bakwato kubelesha na kuli baeluda ba mu cilonganino. (Amapinda 11:14) Mwilakuntukilwa pa kucite fintu no kusosa nelyo ukucite fintu ifingacilenga ukube cayafya ku mwana wenu ukubwelela kuli imwe na kabili. Sengaukeni ubukali bwacishamo ne cilulo. (Abena Kolose 3:8) Mwilayangufyanya ukumusuulako. (1 Abena Korinti 13:4, 7) Ilintu mwalipata ububi, sengaukeni ukukankamba umwana no kumulanga ukukalifiwa. Icacindamisha, abafyashi balingile ukutukuta ukwimika ica kumwenako icisuma no kusungilila icitetekelo cabo muli Lesa icakosa.

24. Mibele nshi iya bulanda iimako limo limo mu lupwa lwa Bwina Kristu, kabili ni shani abafyashi bengankulako?

²⁴ Limo limo cilailanga fye icine ukuti umusepela nakosela fye pa kutalama no kukaana umupwilapo ifishinte fya Bwina Kristu. Lyene ninshi ukutontomesha kulingile ukwalukila ku kubakilila nelyo ukukuula cipya cipya ubumi bwa lupwa ubwa abo bashele. Sakamaneni ukuti amaka yenu yonse yelaya fye kuli uyo utaleme, no kulekelesha abana bambi. Mu cifulo ca kwesha ukufisa amacushi ukuti bambi mu lupwa beishiba, lanshanyeni  uyu mulandu na bene mu kulinga kabili mu nshila ya kubeebekesha.—Linganyako Amapinda 20:18.

25. (a) Ukukonka ifyo icilonganino ca Bwina Kristu calecita, ni shani fintu abafyashi bengabombapo ngo mwana aiminina fye pa kuba uwatalama? (b) Cinshi cintu abafyashi balingile ukwibukisha nga ca kuti umo uwa bana babo atalama?

²⁵ Umutumwa Yohane asosele ulwa umo uwatalama uushingalungikwa mu cilonganino ukuti: “Mwimupokelela ku mwenu, nangu kumuposha.” (2 Yohane 10) Abafyashi kuti bayumfwe fyo cili icakabilwa ukumona umwana wabo wine uutaleme umupwilapo mu nshila iyo ine iilondolwelwe nga ca kuti naafika pa mushinku apo engaikalila ukulingana ne funde. Nangu line ukubomba muli yo nshila kuti kwaba ukwakosa kabili ukwa kulungulusha, limo limo kulakabilwa pa kucingililako bambi mu lupwa. Icinshingwa-ŋanda cenu cilakabila ukucingililwa no butungulushi bwatwalilila. E ico, twalilileni ukusungilila ifya kutungulula fya myendele ifyaimikwa bwino, lelo ifyabamo kupelulula. Lanshanyeni na bana bambi. Sekeleni mu fyo balebomba ku sukulu na mu cilonganino. Na kabili, balengeni beshibe ukuti nangu ca kuti tamulesuminisha incitilo sha mwana uutaleme, tamumupatile. Senukeni incitilo shabipa mu cifulo ca kusenuko mwana. Lintu abana baume babili aba kwa Yakobo baletele akalanda pa lupwa pa mulandu wa fyo bacitile mu bunkalwe, Yakobo atiipwilile ubukali bwabo, taatipwilile abana bene.—Ukutendeka 34:1-31; 49:5-7.

26. Ni kwi abafyashi basakamanishisha bengasanga icisansamushi nga umo uwa mu bana babo atalama?

²⁶ Kuti pambi wayumfwa ukuti ni we ushingemwe ku cicitike mu lupwa lobe. Lelo nga ca kuti mu kubamo ipepo walicita apapelele amaka yobe, ukukonka ukufunda kwa kwa Yehova bwino bwino ukufika pantu wingapesha, takuli umulandu wa kulailengulula mu kukaanalinga. Sansamushiwa mu cishinka ca kuti takuli nangu umo uwingaba umufyashi wapwililika, lelo mu kusakamanishisha walyeseshe ukuba umufyashi musuma.  (Linganyako Imilimo 20:26.) Ukuba no mwana mu lupwa uwatalama umupwilapo cilakalifyo mutima, lelo nga camucitikila, beni abashininwa ukuti Lesa alomfwikisha kabili takatale alekelesha ababomfi bakwe abaipeelesha. (Ilumbo 27:10) E co pampamineni pa kusunga iŋanda yenu ukuba icubo cacingililwa, ica ku mupashi ku bana bambi abashele.

27. Ukwibukisho mulumbe wa mwana umonaushi, cinshi cintu abafyashi ba mwana uwatalama lyonse bengalasubila?

²⁷ Ukulundapo, te kwesha ukulufye subilo. Ukubombesha kwenu ukwabangilileko ukwa kukansha kwalinga pambi mu kupita kwa nshita kuti kwayambukila umutima wa mwana uwapumbuka no kumulenga ukwiluka. (Lukala Milandu 11:6) Indupwa ishingi isha Bena Kristu balipita mu cintu ulepitamo, kabili bamo balimona abana babo abapumbwike babwela, pamo nge fyamwene wishi mu mulumbe wa kwa Yesu uwa mwana umonaushi. (Luka 15:11-32) Napamo kuti cacitika na kuli iwe wine.