Skip to content

Skip to table of contents

KAPITULU TANU NA BIILI

Muhikaana Muliba Ovaanya Vatakulu?

Muhikaana Muliba Ovaanya Vatakulu?

1, 2. (a) Yezu oveleli nladdaniho gani wila athukulele vadhulu ohiroromeleya wa asogorheli a relijiau a Ayuda? (b) Mutoma gani mwaha wa azombwe onfanyeelihu osunza modheela nladdaniho na Yezu?

MASIKU mañgonovi ahinathi okwa, Yezu wahivuza nikuru na asogorheli a relijiau na Ayuda nivuzo nintota otanaalela. Iyene wahiloga: “Nyuwo munoonamo dhavi? Muthu dhahi wakana ana eli. Omwaddela muthajiyá: ‘Mwanaga, ddabuno dhowa o mundda.’ Mwana okodda eraga: ‘Kaddinfunawo’. Munddunimwá otanalela, odhowawo. Babi ologa yokokene na mimayá: ‘Mwanaga, dhowa o mundda walabe.’ Iyeneyá ohakula: ‘Baba ddivenya, apa ddinodhowa.’ Vano kadhowilewo. Mwa ana aba, wirile ofuna wa babe, dduvi?” Asogorheli a Ayuda amwakula dhahi: “Ddi muthaji.”—Mateu 21:28-31.

2 Apano Yezu wathukulela vadhulu ohiroromeleya wa asogorheli a Ayuda. Awene aali ninga mwana wanawili, alibelaga okosa efunelo ya Mulugu saddu kakosile ejile elibelilani. Mbwenye amambali enjene anela ononelamo wila nladdaniho na Yezu nemetxeyi mwa ononelamo deretu egumi ya murala. Ninga mwalagihedhi Yezu deretu, enorutxa vaddiddi oziwa ejile enubuwela azombwe obe obaza woona ejile enakosani. Muzombwe txino onotota makathamiho menjene mwari mwa vyaka dhaye dha ozombwe agamala bonuwa bakala munddimuwa wa zelu vina woriheya. Eji elobo enfanyeela otanaaleliwa nigasekeserhaga nikathamiho na ana ahinakaana vyaka makumi meeli.

MUTHU WOVAANYA BANI?

3. Sabwa yani amambali kanfanyeela omaguvela omoona mwanawa ninga muliba ovaanya?

3 Mudhidhi na mudhidhi, txino munowiwa mwaha wa azombwe anavaanya amambali awa kakamwe. Txino vina munoziwa murala obwene ona muzombwe onkala ninga kanañganeleya. Txibarene, enorutxa vaddiddi oziwa akala muzombweya ddovaanya-wene. Vina, enorutxa ononelamo sabwa envaanyela ana ena—oku ena a murala wakakene—kanvaanya. Akala amambali anowoona wila txino mwana wawa mmodha onothukula ekalelo ya ovaanya, txini enfanyeelani okosa? Wila nakule eji, voroma ninofanyeela ologa muthu wovaanya bani.

4-6. (a) Muliba ovaanya bani? (b) Txini enfanyeela oziwa amambali akala mwanawa kaniwelela mudhidhi na mudhidhi?

4 Ologa wogwaddela, muliba ovaanya ddi oddule ondowanavi ohiwelela na pudha obe oddule ohiniwelela obe ompwaza nlamulelo. Txibarene, ‘ovuru-vuru onothidda murima wa mwana.’ (Gano dh’olelana 22:15) Dhaene aima otene mudhidhi mwina anokoodda onddimuwa wa amambali vina onddimuwa wina. Eji enopadduwa makamaka mudhidhi onunuwani omaningoni vina mmubuweloni esene dhintxemerhiwa vyaka dha ozombwe. Osadduwa wa egumi ya muthu wotene onela otota ozuzuma wa mubuwelo, nanda vyaka dha ozombwe sa masadduwo menjene. Mwana wenyu wa muzombwe onovenya wuhimani bagadhowa wunddimuwani. Sabwa ya ejene, mwari mwa vyaka dha ozombwe, amambali ena vamodha na azombwe anokaanaga mudhidhi worutxa, wohiwanana. Wili-wili amambali na ekalelo yobaaliwana anotamela oyelutxa masadduwo aba, oku azombwe atamelaga waguviha masadduwoya.

5 Muzombwe oddwene oli muliba ovaanya onokoodda malago a amambali. Kobuwelani vina yawila, merelo mañgonovi ohiwelela kanimukosiha muthu okala wovaanya. Egakala mwaha wa dhilobo dha omuyani, aima ena omaromo antanaala vañgonovi obe kantanaala-wene ebaribari ya Bibilia, mbwenye aweneya txino kayo aliba ovaanya. Ninga mambali, munathamagele olamula mwaha wa mwanenyu.

6 Ki azombwe otene anovaanya onddimuwa wa amambali awa mu vyaka dha ozombwe? Nne, kayo otene. Txibarene, onamoona onkala ninga onfuna otonye wila aima añgonovi bahi ahinakwana vyaka makumi meeli banlagiha makathamiho manddimuwa a ovaanya wa azombwe. Masiki dhaene, ki mwana ondidela ovaanya na ovuru-vuru? Txini entota ovaanya oku?

TOTELA YA OVAANYA

7. Ekalelo ya osatana enimpakela dhavi mima ovaanyaga?

7 Totela enddimuwa ya ovaanya ji elabo ya Satana. ‘Elabo yotene eli mmadani mwa Satana.’ (1 Joau 5:19) Elabo eli mmadani mwa Satana ehiita yeeddelo yoputhula ejene enfanyeela owanana Akristu. (Joau 17:15) Menjiya mwa meeddelo aba bovaanyeya, owopiha vina odhaala nipakelo nabure ovanene opitha masiku avirile. (2 Timóteo 3:1-5, 13) Akala amambali kanaalela, walaga vina wabarela ana awa, s’ohirutxa aima podi othukuleya na “muya wabure onalabiha athu animusadduwela Mulugu.” (Éfeso 2:2) Eniwanana na eji ku odidela wa amarho. Bibilia onologa: “Ogavitaganyiha na avuti, onorava obure wawa.” (Gano dh’olelana 13:20) Na mukalelo woladdana, oddule oneedda na abale ajiwe na ekalelo ya elabo ejino anorava ekaleloya. Azombwe anofuna nikamihedho na mudhidhi wotene wila azinddiyele yawila wiwelela magano a Mulugu ba matibeelo a mukalelo waderetu wa okalawo.—Izaiya 48:17, 18.

8. Dhilobo gani txino dhinthukulela wuvaanyani mpaddi wa mwana?

8 Sabwa yina ya ovaanya podi okala mukalelo wa vatakulu. Motagiha, akala mambali mmodha onomwa vaddiddi, onoja mirobwe dhinviriganiha ogogo, obe onomukosela dhotimbwini mambali mukwaye, mukalelo onoona muzombweya okalawo podi ovirigana. Masiki mmatakulu mofwasa, podi otatamuwamo ovaanya mwanaya agoonaga wila amambali aye kanimutanaala-wene. Na dhaenevi, ovaanya wa ozombwe kuntotiwa na nipakelovi na otakulu wa murala. Ana ena anosadduwela magano a amambali masiki bana amambali ansoriha magano a Mulugu vina abene anakubarela kakamwe makamaka mwilaboni enarija. Sabwa yani? Txino sabwa ya nipara niina na makathamiho—dhovirigana dha omuthu. Paulo ohiloga: “Ovanya wa muthu mmodha bahi [Adamu] ovolotxa othega mwilaboni; othegawá ototelamo okwa. Ddabuno okwa onomuthidda muthu-muthu, vowi etene athega.” (Roma 5:12) Adamu wali muliba ovaanya wa mukumbela vaye nanda ohathiyedha anaye otene ntowa. Azombwe ena ansakula ovaanya, ninga mukoseli babi wawa wa wale.

ELI WOHITANAALA NA ROBOAU WONYINDDA

9. Maddile gani a omulela mwana abene agaamukosihile mwanaya ovaanya?

9 Elobo yina enakosiha azombwe ovaanya bu moonelo wohifanyeela wa amambali mukaleloya wowalela ana. (Kolosi 3:21) Amambali ena anzuzumela anowakooddiha vina anowalaga ana awa. Amambali ena kantanaala, mpaka okoodda operheka malago abene agabareli apali awa ahinathi okaana malago. Enorutxa opepesa wofanyeela vari va maddile aba meeli. Nanda ana oothiyana ahikaana dhifunelo dhothiyana vina. Mmodha podi ofuna wañganeliwaga opitha mwina. Na dhaenevi, dhotagiha biili dha Bibilia dhinela okamiha olagiha ngovi ya onyindda obe ohitanaala.

10. Masiki Eli vakalileye anamakutha munddimuwa wororomeleya, sabwa yani wakala mambali wahakosile deretu?

10 Namakutha munddimuwa wa wale watxemerhiwa Eli wali babi. Wahilaba vyaka 40, mohaganyedha wanziwa deretu Nlamulo na Mulugu. Ninga munooneyelani Eli wankosa mabasa aye a onamakutha na mukalelo wororomeleya vina wanasunziha deretu anaye Ofni na Fineya Nlamulo na Mulugu. Txibarene, Eli wanalevelela vaddiddi anaye. Ofni na Fineya alaba ninga anamakutha emelela dhowireya, mbwenye aali ‘athu abure,’ aziveliwa opa dala vamodha na dhifunelo dhawa dhonyakuwa bahi. Masiki dhaene, vakosani merelo ovudda mu mburoni mokoddela, Eli kana guru ya wathamagiha wi ahikale viina anamakutha emelela. Iyene wasumuleli vañgonovi. Sabwa ya ohitanaala waye, Eli wathithimihetxa anaye opitha Mulugu. Ninga yodhavo, anaye aahivaanya webedha wokoddela wa Yehova nanda murala wotene wa Eli wahifiyedhiwa ntowa.—1 Samuwel 2:12-17, 22-25, 29; 3:13, 14; 4:11-22.

11. Txini enfanyeela osunza amambali mwa yotagiha yabure ya Eli?

11 Ana a Eli aahimala wunuwa mudhidhi wapadduwa dhilobo esi, mbwenye nipadduwo nthi ninlagiha wopiha wa okooddaga olaga. (Kaladdaniha Gano dh’olelana 29:21.) Amambali ena anoviriganiha okwela na ohitanaala, ajombaga ovelela magano owiweya deretu, oohisadduwa vina magano opimeleleya. Awene anopwaza osoriha nlago na okwela, masiki magano a Mulugu agalupiwaga. Sabwa ya ohitanaala oku, anawaya podi ogomela okoodda wavuruwana amambali obe onddimuwa wa mukalelo wotene.—Kaladdaniha Kohelét 8:11.

12. Ovirigana gani wakosile Roboau mwaha wa onddimuwa?

12 Roboau onlagiha epaddi yina yothabwa ya weeddiha onddimuwa. Iyene wali mwene wogomihedha wa nlogo nowiwanana na Izrayel, mbwenye iyene kaali mwene waderetu. Roboau wahihalana elabo ejene athuyamo aakooddile oziveliwa sabwa ya muthorho wapwathelihiwani na babi waye Salomau. Ki Roboauya wahakaanela thagaraga? Nne. Anamukathi vamukumbirhilani ovugula malamulo mena osothotha, iyene kavuruwanile nlago na athu oowarala na anamalaga aye anddimuwa venevo wahilamula wila kanga ya athuya elemelihiwe vaddiddi. Wuma okothi waye, wahitota ovaanya wa maziza kumi a omadhulu, nanda omweneya wahigaweya bukala mamwene meeli.—1 Amwene 12:1-21; 2 Mapadduwo 10:19.

13. Amambali awodhe dhavi orabela yovirigana ya Roboau?

13 Amambali podi othukulamo masunzo a makamaka a nipadduwo na Bibilia na Roboau. Awene anofanyeela ‘othawela wa Nabuya’ mu nlobeloni vina apepese makalelo awa a walela ana mowiwanana na magano a Bibilia. (Masalmo 105:4) Kohelét 7:7 onologa: “Owali onorimeliha malago a muthu wazelu.” Maddile ootanaaleliwa deretu anowavaha azombwe anunuwa mperhe wa wunuwa bagavibarela o ngovini. Mbwenye ana kanfanyeela okala vamuralani va ekalelo yoduduruwa vaddiddi vina yorutxa ejene enakathamiha wunuwiha mofanyeela, ovikuluvela vina oviroromela. Amambali agawararela ovipimelela s’ohivelela ofuru wopitha obe okooddiha dhotene, azombwe enjene kanatedemanele emanya ya ovaanya.

OSORIHA DHOFUNEYA DHINDDIMUWA PODI OKATHAMIHA OVAANYA

14, 15. Amambali anfanyeela woona dhavi wunuwa wa mwanawa?

14 Masiki amambali vanziveliwani wawoona anawa bagonuwa omaningoni abudduwaga wuhimani bagadhowa wunddimuwani, txino anozuzuma anawaya a azombwe agaroma othiya wagayela amambali bagavikuluvela na mukalelo wofanyeela. Mwari mwa mudhidhi obu wa osadduwa, munatikine akala mwanenyu onkala ninga vuruvuru obe wohiwelela. Kobuwelaganivi wila ofuna wa amambali a Okristu, ku walela Akristu owarala, ofwasa vina anziwa ejile enkosani.—Kaladdaniha 1 Korinto 13:11; Éfeso 4:13, 14.

15 Masiki vanrutxani, amambali anofanyeela onyanyala ekalelo ya wakula na owali mwanawa wa muzombwe agakumbirha okaana ofuru onddimuwa. Na mukalelo waderetu, mwana onofuna wunuwa ninga muthu. Txibarene, masiki bana saizi yoyevelavo, azombwe ena anokaana mobuwelo a onddimuwa. Motagiha, Bibilia onomuloga Josiya Mwene wa muzombwe “Mmuzombweni-mwene, [bana vyaka 15] oroma omfwara mwa dhotene Mulugu wa nikolo naye Davidi.” Muzombwe oddu wana yotagiha yaderetu wali muthu wa zelu dha onddimuwa.—2 Mapadduwo 34:1-3.

16. Venevo vanvahiwa aima ofuru winjene, txini enfanyeelani ogumanana?

16 Txibarene, ofuru onotota elobo. Vina, kamuthiyeni mwanenyu oddo onwarala wila agumane na dhodhavo dha osakula waye vina merelo aye. Nigano ninloga, “muthu-muthu oner’osinanga yàlileye,” ninolabihedheya wa azombwe vina wa anddimuwa. (Galásia 6:7) Ana kambareliwa na mukalakala. Ki akala mwanenyu onfuna akose elobo ehili-wene yorumeeleya? Ninga mambali waye munofanyeela ologa wila “Nne.” Masiki vanfanyeelenyu otapulelamo sabwaya, kavakale elobo enasaddule nzu nenyu nne banikala indde. (Kaladdaniha Mateu 5:37.) Na dhaenevi, katamelani ologa wila “Nne” na mukalelo wofwasa, vina wofanyeela vowila “wakula wofewa onovugula owali.”—Gano dh’olelana 15:1.

17. Dhofuna gani dha azombwe esene dhinfanyeela osoriha mambali?

17 Aima anofuna muthiddeeleyo wa nlago nohivumela masiki akala wili-wili kanrumeela esile dhinkooddihiwani vamodha na malamuloya. Enonyoonya vaddiddi magano agasadduliwaga wili-wili, agayelaga mukalelo oniwamo mambaliya mmudhidhinimwa. Vina, azombwe agalibihiwaga vamodha na nikamihedho, ninga munfuneliwani, mwa wakwanihana makathamiho, manyazo obe okoodda ovikuluvelaga, anela wunuwa bali ofwaseya. Azombwe vina anotamaalela agakuluveliwaga na amambali awa.—Kaladdaniha Izaiya 35:3, 4; Luka 16:10; 19:17.

18. Dhibaribari gani dholibiha mwaha wa azombwe?

18 Amambali podi opangarhazeya oziwa yawila murenddele, ofwasa vina okwela ogakala va muralani, ana anela ohagalala. (Éfeso 4:31, 32; Tiago 3:17, 18) Txibarene, azombwe enjene ahunuwa deretu masiki valeliwani mmikaleloni dhabure, mmatakulu a alezeli, otimbwini obe a mapakelo mena ooputhula, nanda ahunuwa bakala anddimuwa aderetu. Sabwa ya ejene, mukalelo wa vatakuluva mugakosiha okala waderetu mpaka anenyu a azombwe wiwamo obareleya nanda bagaziwa wila munowakwela vina munowatanaala—masiki akala nikamihedho nthi ninokaana dhilobo dhinkooddihiwa mofanyeela vina nlago mowiwanana na malago a Malebo—txibarene anela wunuwa bakala anddimuwa anagayiginyuna.—Kaladdaniha Gano dh’olelana 27:11.

ANA AGAVOLOWA MMAKATHAMIHONI

19. Oku amambali vanfanyeelani omusunziha muzombwe mukalelo onfanyeeliye okosa, nibasa gani nina mwanaya?

19 Walela ana waderetu txibarene onokamiha vaddiddi. Gano dh’olelana 22:6 onologa: “Mulelé mwana na malago; masiki oluvale, kanadduwale.” Na dhaenevi, ki aima ana makathamiho manddimuwa masiki bana amambali aderetu vaddiddi? Enowodheya? Indde. Mazu a wa gano anofanyeela ononeliwamo na osekeserhiwa vamodha na maversikulu mena abene anthukulela vadhulu nibasa na mwana ‘wavuruwana’ vina wawiwelela amambali. (Gano dh’olelana 1:8) Amambali vamodha na mwana anofanyeela olaba vamodha mwa osoriha magano a Malebo wila vakale murala wowiwanana. Akala amambali vamodha na ana kaniwanana, vanela okala makathamiho.

20. Mwana agathega sabwa ya ohitanaalela, txini enfanyeela amambali okosa na zelu?

20 Amambali anfanyeela okosa dhavi muzombwe agathega nanda bavolowa mmakathamihoni? Venevo, makamaka muzombwe oddo onofuna nikamihedho. Akala amambali anowubuwela wila mwanawaya kanna malago, kunarutxe orabela ekalelo ya okosa mopitha. Paulo wahalaga athu owarala mmulogoni: “Mugamfwanya muthu aviriganaga, nyuwo muneddihiwa na Muya, tamelani omogola na murima wofewa.” (Galásia 6:1) Amambali podi olodda magano aba akakene otene agakosaga dhilobo na azombwe abene anthega sabwa ya ohitanaalela. Venevo vanimpangani mowiweya deretu sabwa okalelani mweeddelo wabure vina mukaleloya wa orabela wiyelela yothega yakakene, amambali anofanyeela othiya eji wiweya deretu wila oli wabure bu mweeddeloya, kayo muzombweya.—Kaladdaniha Juda 22, 23.

21. Ofaraga yotagiha ya mulogo wa Okristu, amambali anfanyeela okosa dhavi akala anawa anokosa yothega enddimuwa?

21 Ki akala yothega ya mwanaya enddimuwa vaddiddi? Venevo mwana oddo onofuna nikamihedho na vawoka vina mweeddihedho wa thotho. Muthu wa mmulogoni agakosa yothega enddimuwa, onolibihiwa otxinuwa nanda bafiyedha anddimuwa a mmulogoni wila amukamihe. (Tiago 5:14-16) Agamala otxinuwa, anddimuwa a mmulogoni anolaba vamodha na iyene wila eyelele mukalelo waye wa omuyani. Va muralani nibasa na omukamiha muzombwe othegile tha amambali, masiki vanfanyeelani osekeserha mwahaya na anddimuwa a mmulogoni. Txibarene amambali aba kagafanyeeli wavitela anddimuwa a mmulogoni yothega yothegavi ejene ekosiwe na mwana wawa mmodha.

22. Mwa omutagiha Yehova, mweeddelo gani onatamele amambali okaana akala mwanawa onokosa yothega enddimuwa?

22 Nikathamiho nddimuwa ninkaana ana enyu ninoweeddiha thagaraga vaddiddi. Ozuzuma mmubuweloni, amambali txino podi otamela omutxutxa na owali mwana othegileya; okosa eji podi omuludduwiha mwanaya. Kobuwelagani wila musogorho mwa mwana oddu mungayela mukalelo oneeddihiwiye mwari mwa mudhidhi obu worutxa. Vina kobuwelani yawila, Yehova wahifuna olevelela mudhidhi wapupuruwile nlogo naye mwa ejile yali yonyaala aweneya kotxinuwa-wene. Kavuruwanani mazu aye okwela: “Dhaunoní, nilogele omodhawene” onloga ddi Yehova ‘Masiki dhothega dhenyu kokala dhofila-fila, dhigatxena ninga nthoje; masiki dhikale dhofila ninga guwo yasuli, dhigatxena ninga murhi.’” (Izaiya 1:18) Eji yotagiha yaderetu vaddiddi vamentoni va amambali!

23. Vamentoni va yothega enddimuwa ya mwana wawa mmodha, amambali anfanyeela okosa eni, nanda txini enfanyeelani orabela?

23 Dhaene, katamelani omulibiha mwana oddo ovaanyile osaddula dila yaye. Katamelani mirugu dha zelu na amambali ana eziwelo vamodha na anddimuwa a mmulogoni. (Gano dh’olelana 11:14) Katamelani okoodda okosa dhilobo na maruru obe ologa vina okosa dhilobo dhinamurutxihe mwanaya wuwiyelelani. Karabelani owali na osilidheya wohipimelela. (Kolosi 3:8) Kamwaguvelege onyanyala. (1 Korinto 13:4, 7) Venevo vanimwiddenyuna yotakalaya, karabelani omumihedha murima vina omunyanyuwela mwanaya. Ya makamakaya vaddiddi, amambali anofanyeela owararela wimetxa yotagiha yaderetu vaddiddi vina wika nroromelo nawa noliba vamentoni va Mulugu.

YA OMUKOSANA ODDULE OGANILE OVAANYA

24. Nipadduwo gani noribiha murima mudhidhi mwina nintatamuwa mmuralani wa Okristu, nanda mambali onfanyeela okosa dhavi?

24 Mudhidhi mwina enowooneya wila muzombwe ohigana-wene ovaanya vina okoodda kakamwe magano a Okristu. Venevo munofanyeela ozugunutxedha ntanaalo nenyu na ovenyihedha egumi ya murala wa abale ena. Kakalani pasope wila muhimunongele muliba ovaanya guru dhenyu dhotene, mpaka wapwaza ana ena. Othiya ovitelaga nikathamihona murala wotene, kalogelani dhilobodha na awene na mukalelo wofanyeela vina na mukalelo wowathiddeela—Kaladdaniha Gano dh’olelana 20:18.

25. (a) Bagafara nigano na mulogo wa Okristu, amambali anfanyeela okosa dhavi akala mwanawa onogana-wene ovaanya? (b) Txini enfanyeela wubuwela amambali akala mwana wawa mmodha onovaanya?

25 Murumiwi Joau wahiloga mwaha wa muthu wovaanya mmulogoni: “Kammwakele, kammulejele.” (2 Joau 10) Amambali txino anowoona okala yofuneya okosa dhaene na mwanawa akala iyene ohunuwa nanda bavaanya-wene. Masiki mwirelo obu vakalilani worutxa vina wozuzumiha mubuwelo, mudhidhi mwina onofuneya wila murala wotene obareleye. Ntakulu nenyu ninofuna nibarelo nenyu vina wañganeliwagavi. Txibarene, kekaganivi maddile a mweeddelo owooneya deretu vina a ebaribari, mbwenye ofanyeela. Kalogagani na ana ena. Katamelagani oziwa mukalelo onkosani oskola vina mmulogoni. Vina, kaaziwiheni wila masiki vankooddenyu orumeela merelo a mwana ovaanyile, kamunimwidda iyeneya. Kakonani mereloya abure othiya omukona mwanaya. Ana eeli a Yakobi mwadheelanina ntowa va muralani sabwa ya mwirelo wawa wa otabala, Yakobi wahulumela owali wawa wa otimbwini, kawulumeli anaya.—Wita 34:1-31; 49:5-7.

26. Amambali anziwa, anfwasihedha wuvi nipangarhazo nawa akala mwana wawa mmodha onovaanya?

26 Txino nyuwo podi ovivaha muladdu wa ejile epadduwile vatakulu. Mbwenye akala muhikosa na nlobelo dhotene dhigafanyeelenyu okosa, bamugafara nlago na Yehova ninga munwodhelinyu kavali mwaha wa ovisumulela mohifanyeela. Kapangarhazeyani oziwa wila kavo muthu oli mambali wowakwanela, mbwenye na murima wotene muhitamela okala mambali waderetu. (Kaladdaniha Merelo 20:26.) Okaana muliba ovaanya vatakulu, txibarene onopiha murima vaddiddi, mbwenye akala enowupadduwelani, kakaanani ebaribari yawila Mulugu onononelamo vina kananyanyale-wene arumiwi aye oororomeleya. (Masalmo 27:10) Noona kaganani obarelavi murala wenyu, mpaddi wa omuyani wa ana otene ahalilevo.

27. Wubuwelaga musibo wa mwana wopawula, njeedhelo gani ninfanyeela okaana amambali a mwana wovaanya?

27 Vina, kamurimeeliwe njeedhelo. Guru dhenyu dhawale mwa walela deretu ana txino dhinela oddiginya murima wa mwana oddu wovaanya nanda bimukosiha otanaalela deretu. (Kohelét 11:6) Mirala dhinjidhene dha Akristu dhahipadduweliwa yakakene yupadduwelini, nanda ena ahimoona mwanawa wavaanya bageyela, ninga mwakoseli babi wa musibo wa Yezu na mwana wopawula. (Luka 15:11-32) Yakakene podi wupadduwelani.