1, 2. (a) Kasi Yesu wakayowoya ciyelezgero wuli kuti walongosore kuleka kugomezgeka kwa ŵalongozgi ŵa cisopo ca Ŵayuda? (b) Ni fundo wuli yakukhwaskana na ŵawukirano iyo tingasambirapo pa ciyelezgero ca Yesu?

 KUKATI kwakhala mazuŵa ghacoko waka kuti wafwe, Yesu wakafumba ŵalongozgi ŵa cisopo ca Ŵayuda fumbo lakupangiska munthu kughanaghana. Wakati: “Mukuti uli? Munthu wakaŵa na ŵana ŵanalume ŵaŵiri; ndipo wakiza ku wakudanga, wakati, Wa mwana, luta ukalimenge muhanya uno mu munda wa mpheska. Ndipo iye wakazgora wakati, Kuti  nkhukhumba cara: kweni pamanyuma wakazgoka, ndipo wakaluta. Ndipo wakiza ku waciŵiri, wakayowoya ntheura pera. Ndipo iye wakazgora wakati, Nkhuluta, dada: kweni kuti wakaluta cara. Ndi njani wa aŵa ŵaŵiri wakacita khumbo la ŵawiske?” Ŵalongozgi ŵa Ŵayuda ŵakazgora kuti: “Wakudanga.”—Mateyu 21:28-31.

² Apa Yesu wakalongosoranga za kuleka kugomezgeka kwa ŵalongozgi ŵa Ŵayuda. Ŵakaŵa nga ni mwana waciŵiri. Ŵakayowoya kuti ŵacitenge khumbo la Ciuta kweni ŵakacita yayi ico ŵakalayizga. Kweni ŵapapi ŵanandi ŵakumanya kuti Yesu wakayowoya ciyelezgero ici cifukwa wakamanyanga makora ivyo vikucitika mu mbumba. Nga ni umo Yesu wakalongolera mu ciyelezgero ici, kanandi nchakusuzga kumanya ivyo ŵawukirano ŵakughanaghana panji ivyo ŵazamucita kunthazi. Nyengo zinyake munthu wangaŵa wakusuzga comene pa uwukirano, kweni wangasintha na kwamba kucita vinthu mwamahara pa ulara. Tikwenera kukumbukira fundo iyi peneapo tikudumbiskana za muwukirano wakugaluka.

3. Cifukwa wuli ŵapapi ŵakwenera yayi kucimbilira kuyowoya kuti mwana wawo wagaluka?

³ Nyengo na nyengo, mukupulika za mwana uyo wagalukira ŵapapi ŵake. Panyake imwe mukumanya mwana munyake uyo wakupulikira yayi ŵapapi ŵake. Kweni nyengo zinyake nchipusu yayi kumanya usange mwana wagaluka nadi. Ndiposo, cingaŵa cakusuzga kupulikiska cifukwa ico ŵana ŵanyake ŵakugalukira peneapo ŵanyake ŵakugaluka yayi, nanga ŵangaŵa ŵa mu mbumba yimoza. Kasi ŵapapi ŵakwenera kucitaci para ŵawona kuti mwana wawo munyake wayamba kulongora mikhaliro yakuti  wagalukenge? Kuti tizgore fumbo ili, cakwamba tikwenera kumanya dankha uyo ni mwana wakugaluka.

4-6. (a) Kasi wakugaluka ni munthu wuli? (b) Kasi ŵapapi ŵakwenera kukumbukira vici para nyengo zinyake mwana wawo wakupulikira yayi?

⁴ Mwakudumura tingayowoya kuti munthu wakugaluka ni uyo wakukhumba yayi kupulikira, panji wakukana ulongozgi wa uyo wali na mazaza. Nga ni umo mukumanyira, “undere ukuvungika mu mtima wa mwana.” (Zintharika 22:15) Ntheura ŵana wose pa nyengo yinyake ŵakukana kupulikira ŵapapi panji ŵanthu ŵanyake ŵamazaza. Kanandi ivi vikucitika pa uwukirano. Munthu waliyose wakuŵa wakwenjerwa para wakusintha, ndipo pa uwukirano ndipo taŵanthu tikusintha comene. Mwana winu wakusintha kufuma ku wanici kuya ku ulara. Lekani pa uwukirano ŵana ŵanyake ŵakupulikana yayi na ŵapapi ŵawo. Kanandi ŵapapi mwakawiro ŵakuyezga kugowozgako kusintha uku, peneapo ŵawukirano ŵakukhumba kuti kuyende luŵiro.

⁵ Muwukirano uyo wagaluka wakukana ivyo ŵapapi ŵake ŵakumuphalira. Kweni kumbukirani kuti, para mwana wakana kupulikira vinthu vicoko waka, cikung’anamura kuti wagaluka yayi. Ndipo pa nkhani ya vinthu vyauzimu, ŵana ŵanyake pakwamba ŵangalongora nga unenesko ŵakuwukhumba viŵi yayi panji ŵalije nawo nchito, kweni ŵangaŵa kuti ŵandagaluke. Imwe pakuŵa mupapi, lekani kucimbilira kumughanaghanira waka mwana winu kuti wagaluka.

⁶ Kasi ni ŵana wose awo ŵakugalukira ŵapapi ŵawo pa uwukirano? Yayi, ndimo viliri yayi. Ukaboni ukulongora kuti mbana ŵacoko waka awo ŵakugalukira ŵapapi ŵawo pa uwukirano. Kweni wuli mwana uyo wagaluka nadi ndipo wakusintha yayi? Kasi nchivici ico cingapangiska kuti wagaluke?

7. Kasi mikhaliro yausatana iyo yikucitika mu caru yingapangiska wuli mwana kugaluka?

⁷ Cinthu cikuru ico cikupangiska kuti ŵana ŵagaluke ni mikhaliro yausatana iyo yikucitika mu caru. “Caru cose cikugona mu nkhongono za muheni.” (1 Yohane 5:19) Caru ico cikugona mu nkhongono ya Satana cili na mikhaliro yiheni comene iyo Ŵakhristu ŵakwenera kulimbana nayo. (Yohane 17:15) Yinandi mwa mikhaliro iyi njiheni comene ndiposo njakofya comene kuluska kale. (2 Timote 3:1-5, 13) Usange ŵapapi ŵakuleka kusambizga, kucenjezga, na kuvikilira ŵana ŵawo, ŵawukirano ŵangakaŵa yayi kutolera “mzimu weneuwo ukucita sono mu ŵana ŵa mtafu.” (Ŵaefeso 2:2) Cakuyana na ici nkhuwonera ŵanyawo. Baibolo likuti: “Mulongozgani wa vindere tiwapwetekekenge.” (Zintharika 13:20) Mwakuyana waka, uyo wakulongozgana na awo ŵali na mzimu wa caru cino mbwenu watolerengeko mzimu uwu. Ŵawukirano ŵakwenera kovwirika nyengo zose kuti ŵapulikiske kuti para ŵakukhumba kuŵa na umoyo uwemi ŵakwenera kupulikira malango gha Ciuta.—Yesaya 48:17, 18.

8. Kasi ni vici ivyo vingapangiska mwana kuti wagaluke?

⁸ Vinthu vinyake ivyo vingapangiska ŵana kugaluka ni ivyo vikucitika pa nyumba. Mwaciyelezgero, usange mupapi yumoza wakumwa comene moŵa, munkhwara wakuzweteska wongo, panji kutimba uyo wali kutorana nayo, mbwenu mwana wawonenge umoyo mu nthowa yinyake. Nanga pangaŵa pa nyumba apo pali mtende, mwana wangagaluka para wawona kuti ŵapapi ŵake ŵakumutemwa yayi. Ndipouli, mbawukirano wose yayi awo ŵakugaluka cifukwa ca ivyo ŵakuwona panji kupulika. Ŵawukirano ŵanyake ŵakukana ulongozgi wa ŵapapi nanga ŵangaŵa na ŵapapi awo ŵakulondezga malango gha Ciuta ndiposo awo ŵakuyezgayezga kuŵavikilira ku vinthu viheni ivyo vikucitika mu caru.  Cifukwa wuli? Panyake nchifukwa ca kuwura urunji. Paulosi wakati: ‘Kwananga kukanjira mu caru na munthu yumoza [Adamu], ndipo mu kwananga mukizira nyifwa; ndipo ntheura nyifwa yikambukira ku ŵanthu wose, cifukwa wose ŵakananga.’ (Ŵaroma 5:12) Adamu wakasankha kugaluka, ndipo wakalekera ciharo ciheni comene mphapu yake yose. Ŵawukirano ŵanyake ŵakusankha kugaluka nga ni umo wakacitira Adamu sekuru wawo.

9. Kasi nkhutalulira wuli pakulera mwana uko kungamupangiska kuti wagaluke?

⁹ Cinthu cinyake ico cikupangiska ŵawukirano kuti ŵagaluke nkhutondeka kwa ŵapapi pakulera ŵana. (Ŵakolose 3:21) Ŵapapi ŵanyake ŵakukhwimiska comene vinthu ku ŵana ŵawo. Ŵanyake ŵakuŵaleremeka kwambura kuŵapa ulongozgi uwo ungavikilira ŵana ŵawo ŵambura kumanya vinandi. Nchipusu yayi kuti ŵapapi ŵaleke kutalulira pa vinthu viŵiri ivi. Ŵana ŵakukhumbikwira wovwiri wakupambanapambana. Mwana munyake wangakhumbikwira kumulaŵilira comene kuluska munyake. Ndipouli, viyelezgero viŵiri vya mu Baibolo vitovwirenge kuti tiwone ulwani wa kukhwimiska comene vinthu panji kuleremeka.

10. Nangauli Eli wakwenera kuti wakaŵa musofi mulara wakugomezgeka, cifukwa wuli wakaŵa mupapi muheni?

¹⁰ Eli, uyo wakaŵa musofi mulara wa Ŵaisrayeli, wakaŵa na ŵana. Tikukayika yayi kuti wakalimanyanga makora comene Dango la Ciuta pakuti wakateŵetera vilimika 40. Eli wakwenera kuti wakacitanga mwakugomezgeka milimo yake ya zuŵa na zuŵa ya usofi. Wakweneraso kuti wakaŵasambizga makora ŵana ŵake, Hofini na Finihasi, Dango la Ciuta. Ndipouli, Eli wakaŵaleremeka comene ŵana ŵake. Hofini na  Finihasi ŵakaŵa ŵasofi, kweni ŵakaŵa “ŵawakawaka.” Iwo ŵakakhumbanga waka kukhorweska makhumbiro ghawo na kucita uzaghali. Kweni para ŵacita vinthu vyaunyankhasi pa malo ghakupatulika, Eli wakaŵavya cikanga kuti waŵawuskepo pa usofi. Wakaŵacenyanga mwakulopwa. Mwa kuŵaleremeka, Eli wakacindika comene ŵana ŵake kuluska Ciuta. Lekani ŵana ŵake ŵakagalukira Yehova ndipo mbumba yose ya Eli yikasuzgika.—1 Samuel 2:12-17, 22-25, 29; 3:13, 14; 4:11-22.

11. Kasi ŵapapi ŵangasambirapo vici pa ciyelezgero ciheni ca Eli?

¹¹ Ŵana ŵa Eli ŵakaŵa kale ŵalara apo ivi vikacitikanga, kweni nkhani iyi yikulongora ulwani wa kuleremeka ŵana kwambura kuŵalanga. (Yelezgerani na Zintharika 29:21.) Ŵapapi ŵanyake ŵangawona nga nchitemwa para ŵakuleremeka ŵana ŵawo kwambura kuŵapa ulongozgi. Ŵakuŵalanga yayi, nanga ni apo ŵaswa malango gha Ciuta. Cifukwa ca kuŵaleremeka, ŵana ŵangaleka kupulikira ŵapapi panji munthu waliyose uyo wali na mazaza.—Yelezgerani na Mupharazgi 8:11.

12. Kasi Rehoboamu wakabudiska vici umo wakacitira na mazaza?

¹² Rehoboamu nchiyelezgero cinyake ca kutalulira na umo tikucitira na mazaza. Wakaŵa themba laumaliro la ufumu wose wa Israyeli, kweni wakaŵa themba liwemi yayi. Rehoboamu wakamba kuwusa caru ico ŵanthu ŵake ŵakaŵa ŵambura kukondwa cifukwa ca mphingo izo Solomoni, ŵawiske, wakaŵanyekezga nazo. Kasi Rehoboamu wakalongora lusungu? Yayi. Apo ŵanthu ŵakiza kwa iyo na kumulomba kuti wapepuskeko milimo yinonono, wakakana kupulikira ulongozgi wa ŵanalume ŵalara ndipo wakati wasazgirengeko. Cifukwa ca mtafu wake, mafuko khumi gha kumpoto ghakagaluka, ndipo ufumu ukagaŵikana.—1 Mathemba 12:1-21; 2 Midauko 10:19.

13. Kasi ŵapapi ŵangagega wuli ubudi uwo Rehoboamu wakacita?

 ¹³ Ŵapapi ŵangatorapo masambiro ghakuzirwa pa nkhani ya Rehoboamu. Ŵakwenera ‘kupenja Yehova’ mu lurombo na kusanda umo ŵakulelera ŵana ŵawo mwakuyaniska na fundo za mu Baibolo. (Salmo 105:4) Lemba la Mupharazgi 7:7 likuti: “Suzgo yikufunthiska wavinjeru.” Malango ghambura kukhwima comene ghakuŵapa mwaŵi ŵawukirano kuti ŵakure na kuŵavikilira ku vinthu ivyo vingaŵapweteka. Kweni ŵana ŵaleke kukhala mwakukakika panji mwakufyenyeka comene na kujiwona nga palije ico iwo ŵangacita paŵekha. Para ŵapapi ŵakuyezgayezga kuti ŵaleke kukhwimiska comene vinthu panji kulekelera comene, mbwenu ŵawukirano ŵanandi ŵagalukenge yayi.

14, 15. Kasi ŵapapi ŵakwenera kucita wuli para mwana wawo wakukura?

¹⁴ Nangauli ŵapapi ŵakukondwa para ŵakuwona  kuti mwana wawo wakukura, kweni nyengo zinyake ŵangafipa mtima usange mwana wawo wayamba kucita payekha vinthu kwambura kuthemba iwo. Pa nyengo iyi, mungazizwanga yayi usange nyengo zinyake mwana winu wakucita mtafu panji kukana kukolerana namwe. Kumbukirani kuti cilato ca ŵapapi awo Mbakhristu nchakuti mwana waŵe Mkhristu wakukhwima.—Yelezgerani na 1 Ŵakorinte 13:11; Ŵaefeso 4:13, 14.

¹⁵ Nangauli nchakusuzga, kweni ŵapapi ŵakwenera kuleka cizgoŵi ca kukalipa para muwukirano wakuŵapempha kuti ŵamupe wanangwa ukuru. Mwana wakwenera kukura pa iyo yekha. Ŵawukirano ŵanyake ŵakwamba kucita vinthu nga mbalara nanga ni apo ŵacali ŵacoko. Mwaciyelezgero, pakuyowoya za  Themba Yosiya, Baibolo likuti: “Wacali pungwe [pafupifupi vilimika 15], wakamba kupenja Ciuta wa Davide sekuru wake.” Nchakuwonekerathu kuti muwukirano uyu wakacitanga vinthu nga ni mulara.—2 Midauko 34:1-3.

16. Peneapo ŵana ŵakupika wanangwa ukuru, kasi ŵakwenera kumanya vici?

¹⁶ Ndipouli, para munthu wali na wanangwa wa kucita ivyo wakukhumba, wakweruzgika pa ivyo wakucita. Mwantheura, mulekani muwukirano uyo wakukura kuti wawone yekha uheni wa vinthu vinyake ivyo wakusankha na kucita. Fundo yakuti “ceneico munthu wakumija, ndico wati wavunenge,” yikukhwaska ŵawukirano na ŵalara wuwo. (Ŵagalatiya 6:7) Ŵana mungaŵavikilira umoyo wawo wose yayi. Kweni wuli usange mwana winu wakukhumba kucita cinthu ico nchakukanizgika? Pakuti ndimwe mupapi, mukwenera kukana kuti, “Yayi.” Ndipo nangauli mungalongosora vifukwa vyake, kweni palije cifukwa cakuti musinthe yayi winu kuŵa enya. (Yelezgerani na Mateyu 5:37.) Ndipouli, yezgani kuyowoya kuti “Yayi” mwakuzika ndiposo mwamahara, cifukwa “zgoro lakuzika likuwezga ukali.”—Zintharika 15:1.

17. Kasi ni vinthu wuli vinyake ivyo muwukirano wakukhumbikwira ivyo mupapi wakwenera kumovwira?

¹⁷ Ŵawukirano ŵakukhumbikwira kupika ulongozgi nyengo zose nangauli nyengo zinyake ŵangakana kukolerana na malango panji vinthu vinyake ivyo mukuŵakanizga. Nchakugongoweska usange malango ghakusintha pafupipafupi, kuyana na umo mupapi wakughanaghanira pa nyengo iyo. Kweniso, usange ŵawukirano ŵakukhozgeka na kovwirika kuti ŵamarane na soni ndiposo kuleka kujithemba, mbwenu ŵazamuŵa ŵakukhwima maghanoghano para ŵakura. Ndiposo, ŵawukirano ŵakuwonga para ŵapapi  ŵawo ŵakuŵagomezga.—Yelezgerani na Yesaya 35:3, 4; Luka 16:10; 19:17.

18. Kasi ni fundo wuli zakukhozga zakukhwaskana na ŵawukirano?

¹⁸ Ŵapapi ŵangakhozgeka kumanya kuti para mu mbumba muli mtende, bata na citemwa, ŵana ŵakukura makora. (Ŵaefeso 4:31, 32; Yakobe 3:17, 18) Ŵana ŵanadi ŵakukura makora nanga ŵangalelekera mu mikhaliro yiheni, nga ni mu mbumba za mbembe, kumwa comene moŵa, na vinthu viheni vinyake. Mwantheura, nangauli ŵawukirano mungaŵakanizga kucita vinthu vinyake na kuŵalanga mwakuyana na ivyo Malemba ghakuyowoya, kweni usange ŵakujipulika kuti mbakuvikilirika na kumanya kuti mukuŵatemwa na kuŵaghanaghanira, mbwenu muzamunotha nawo para ŵakura.—Yelezgerani na Zintharika 27:11.

19. Nangauli ŵapapi ŵakwenera kulera mwana mu nthowa iyo wakwenera kwendamo, kweni mwana wali na udindo wuli?

¹⁹ Vinthu vikuŵako makora comene para ŵana ŵakulereka makora. Lemba la Zintharika 22:6 likuti: “Lera mwana mu nthowa iyo wakwenera kwendamo, ndipo para wakura kuti wawukengemo cara.” Kweni wuli ŵana awo mbakusuzga comene nangauli ŵali na ŵapapi ŵawemi? Kasi ici cingacitika? Enya. Mazgu gha pa Zintharika 22:6 tingaghapulikiska makora para tingaghayaniska na mavesi ghanyake agho ghakuciska ŵana kuti ŵategherezgenge na kupulikira ŵapapi. (Zintharika 1:8) Kuti mbumba yiŵe yakukolerana, wose ŵaŵiri, mwana na mupapi, ŵakwenera kulondezga ivyo Malemba ghakuyowoya. Usange ŵapapi na ŵana ŵakukolerana yayi, mbwenu mu mbumba muŵenge masuzgo.

20. Para ŵawukirano ŵananga cifukwa ca kucepa mahara, kasi ŵapapi ŵakwenera kucita vici?

 ²⁰ Kasi ŵapapi ŵakwenera kucita wuli para muwukirano wananga na kuwira mu suzgo? Apa ndipo muwukirano wakukhumbikwira wovwiri comene. Usange ŵapapi ŵakumbuka kuti muwukirano wakumanya vinandi yayi, mbwenu ŵakalipenge comene yayi. Paulosi wakaphalira Ŵakhristu ŵakukhwima mu mpingo kuti: “Usange pakunji munthu wakusangika wakupuluka, imwe muli ŵa mzimu muwezgerani wakuŵa ntheura mu mzimu wa kuzika.” (Ŵagalatiya 6:1) Ŵapapi ŵangalondezga ulongozgi uwu para mwana wananga cifukwa ca kucepa mahara. Nangauli ŵapapi ŵakwenera kulongosora makora uheni wa ivyo wakacita na umo wangacitira kuti waleke kuwerezgapo, kweni ŵakwenera kumovwira kuti wapulikiske kuti ivyo wakacita ndivyo ni viheni, iyo yayi.—Yelezgerani na Yuda 22, 23.

21. Mwa kulondezga ivyo vikucitika mu mpingo, kasi ŵapapi ŵakwenera kucita wuli para ŵana ŵawo ŵacita ubudi ukuru?

²¹ Wuli usange muwukirano wacita ubudi ukuru comene? Panthena apa mwana wakukhumbikwira wovwiri wapadera ndiposo ulongozgi waluso. Para munthu mu mpingo wacita kwananga kukuru, wakuciskika kuti walape na kuphalira ŵalara kuti ŵamovwire. (Yakobe 5:14-16) Para walapa, ŵalara ŵakumovwira kuti wacire mwauzimu. Mu mbumba, ŵapapi ndiwo ŵali na udindo wakovwira muwukirano uyo wabuda, nangauli ŵakwenera kuŵaphalira ŵalara nkhani iyi. Iwo ŵakwenera yayi kubisa wupu wa ŵalara ubudi ukuru wuliwose uwo ŵana ŵawo ŵacita.

22. Mwa kulondezga Yehova, kasi ŵapapi ŵakwenera kukumbukira vici para mwana wawo wacita ubudi ukuru?

²² Nchiyezgo cikuru comene para mwana wako wacita ubudi ukuru. Cifukwa ca kukwiya, ŵapapi ŵangakhumba kuti ŵamukalipire mwana uyo wananga;  kweni kucita nthena kungamukwiyiska waka. Kumbukani kuti, kunthazi kuti vinthu vizakamuyendere makora mwana uyo wananga, vikuthemba pa umo mucitirenge nayo pa nyengo ya kusuzga iyi. Kumbukiraniso kuti Yehova wakaŵa wakunozgeka kugowokera ŵanthu ŵake para ŵananga, cikuru ŵalapa. Pulikani mazgu ghacitemwa agho wakayowoya: “Zaninge pera, tilanguruke na kupana fundo,” wakati Yehova, “nanga zakwananga zinu zikuŵa ngati ni ziswesi, tiziŵenge zituŵa ngati matalala; nanga ziŵe zicesamu cee, tiziŵenge ngati weya wa mberere.” (Yesaya 1:18) Ici nchiyelezgero ciwemi comene ku ŵapapi!

23. Para mwana wacita ubudi ukuru, kasi ŵapapi ŵakwenera kucita wuli, ndipo ni vici ivyo ŵakwenera kuleka kucita?

²³ Mwantheura, yezgani kuciska mwana uyo wananga kuti wasinthe nkharo yake. Lombani ulongozgi ku ŵapapi awo ŵakumanya vinandi na ŵalara mu mpingo. (Zintharika 11:14) Lekani phyumphyu na kuyowoya panji kucita vinthu ivyo vingapangiska mwana winu kuŵa cakusuzga kuti wawelere. Lekani kukwiya na kukalipa mwambura kujikora. (Ŵakolose 3:8) Mungagongowanga luŵiro yayi. (1 Ŵakorinte 13:4, 7) Nangauli mukutinkha viheni, kweni lekani kumusuzga panji kumukwiyira comene mwana winu. Kuluska vyose, ŵapapi ŵakwenera kufwilirapo kuŵa ŵa nkharo yiwemi iyo ŵana ŵawo ŵangatolerako na kuŵa na cipulikano cakukhora mwa Ciuta.

24. Kasi nchinthu wuli cakucitiska citima ico nyengo zinyake cikucitika mu mbumba za Ŵakhristu, ndipo mupapi wakwenera kucita wuli?

²⁴ Nyengo zinyake vikuwonekerathu kuti muwukirano wacita kukhumba kuti wagaluke ndipo wakukanirathu mikhaliro ya Cikhristu. Usange ni nthena, ŵapapi ŵakwenera kulimbikira kuti ŵapwelelere na  kukhozga umoyo wauzimu wa ŵana awo ŵakhalako. Cenjerani kuti muleke kumalira nkhongono zinu zose pa mwana uyo wagaluka na kusurako ŵana ŵanyake. M’malo mwa kubisa suzgo iyo yilipo ku ŵanji mu mbumba, dumbiskanani nawo ivyo vingaŵa vyakwenelera, kweni mwakukhozga.—Yelezgerani na Zintharika 20:18.

25. (a) Mwa kulondezga ivyo mpingo wa Cikhristu ukucita, kasi ŵapapi ŵangacita wuli usange mwana wagalukirathu? (b) Kasi ŵapapi ŵakwenera kukumbukira vici para mwana wawo yumoza wagaluka?

²⁵ Pakuyowoya za uyo wagaluka mu mpingo, mpositole Yohane wakati: “Mungamupokeleranga [yayi] mu nyumba, nanga nkhumutawuzga.” (2 Yohane 10) Nyengo zinyake ndimo ŵapapi ŵangacitira na mwana wawo usange ni mulara ndipo wagalukirathu. Nangauli nchakusuzga kucita nthena, kweni panyake ndico cingaŵa cakwenelera kuti muvikilire ŵana ŵanyake mu mbumba. Ni udindo winu kuvikilira na kulaŵilira mbumba yinu. Mwantheura, nyengo zose mukwenera kuŵika mphaka pa ivyo waliyose wakucita. Dumbiskanani na ŵana ŵanyake. Manyani umo ŵakucitira ku sukulu na mu mpingo. Ndiposo, ŵaphalirani kuti nangauli mukutinkha vinthu viheni ivyo mwana wakugaluka wakucita, iyo mukumutinkha yayi. Tinkhani viheni, mwana yayi. Ŵana ŵaŵiri ŵa Yakobe ŵakati ŵiziska suzgo mu mbumba cifukwa ca nkhaza zawo, Yakobe wakatemba ukali wawo, ŵana yayi.—Genesis 34:1-31; 49:5-7.

26. Kasi ŵapapi ŵangapembuzgika wuli para mwana wawo wagaluka?

²⁶ Nyengo zinyake mungawona nga ndimwe mwapangiska ivyo vyacitika mu mbumba yinu. Kweni usange mwayezga kucita vyose ivyo mungafiska na kulondezga ulongozgi wa Yehova, palije cifukwa ca kujipa mulandu. Mungapembuzgika kumanya kuti palije uyo  ni mupapi wakufikapo, kweni imwe mukayezga kuŵa mupapi muwemi. (Yelezgerani na Milimo 20:26.) Nchakupweteka kuŵa na mwana wakugaluka, kweni usange camucitikirani, manyani kuti Yehova wakupulikiska ndipo wakusida ŵateŵeti ŵake yayi. (Salmo 27:10) Ntheura fwiliranipo comene kuŵavikilira mwauzimu ŵana awo ŵakhalako.

27. Pakukumbukira ntharika ya mwana wakuzgeŵa, kasi ŵapapi ŵangaŵa na cigomezgo wuli para mwana wawo wagaluka?

²⁷ Ndiposo, lekani kugongowa luŵiro. Ivyo mukamusambizga pambere wandaguluke vingamukhwaska mtima mwana uyo wapuluka ndipo wangajinyumwa. (Mupharazgi 11:6) Mbumba zinandi za Ŵakhristu vikuŵacitikira, ndipo ŵana ŵawo ŵanyake awo ŵakugaluka ŵakuwelera, nga ni umo vikacitikira na dada wa mu ntharika ya Yesu ya mwana wakuzgeŵa. (Luka 15:11-32) Namwe vingamucitikirani.