1, 2. Shaitani aahũthĩrire icanjama na mũrimũ atĩa kũgeria gũthũkia wĩkindĩru wa Ayubu?

 HATARĨ nganja Ayubu nĩ wa itarĩ rĩa andũ arĩa manakorũo na famĩlĩ ĩrĩ na gĩkeno. Bibilia yugaga aarĩ ‘mũnene gũkĩra andũ othe mwena wa irathĩro.’ Aarĩ na ciana ikũmi, anake mũgwanja na airĩtu atatũ. Ningĩ aarĩ na ũhoti wa kũhingĩria famĩlĩ yake mabataro ma kĩĩmwĩrĩ. Ũndũ ũrĩa wa bata mũno nĩ atĩ nĩ aatongoragia maũndũ-inĩ ma kĩĩroho na nĩ aarũmbũyagia ũkuruhanu wa ciana ciake hamwe na Jehova. Nĩ ũndũ ũcio, famĩlĩ yake yarĩ na gĩkeno na ũrũmwe.—Ayubu 1:1-5.

² Shaitani, thũ ĩrĩa nene ya Jehova Ngai nĩ onaga ũrĩa Ayubu aagacĩrĩte. Tondũ Shaitani aikaraga agĩcaragia njĩra cia gũthũkia wĩkindĩru wa ndungata cia Ngai-rĩ, nĩ aatharĩkĩire Ayubu na njĩra ya kwananga famĩlĩ ĩyo yake yarĩ na gĩkeno. Agĩcoka ‘agĩtũma Ayubu agĩe na ironda ii ruo mũno gwata makinya make o kinya cũmbĩ.’ Kwoguo Shaitani aatanyĩte kũhũthĩra icanjama na mũrimũ gũthũkia wĩkindĩru wa Ayubu.—Ayubu 2:6, 7.

3. Ndariri cia mũrimũ wa Ayubu ciarĩ irĩkũ?

³ Bibilia ndĩgwetete rĩĩtwa rĩa mũrimũ ũrĩa Ayubu aarĩ naguo. O na kũrĩ ũguo, nĩ ĩtũtaaragĩria ndariri ciaguo. Mwĩrĩ wake waiyũrĩtwo nĩ igunyũ, na ngothi yake ĩkagĩa na ngũmba cia tĩĩri na ĩkambĩrĩria kũbutha. Mĩhũmũ ya Ayubu yarĩ mĩũru mũno, na mwĩrĩ wake ũkanunga ũũru mũno. Aarĩ na ruo rũnene mũno. (Ayubu 7:5; 19:17; 30:17, 30) Nĩ ũndũ wa  ruo rũrĩa aarĩ naruo, Ayubu aaikaraga thĩ mũhu-inĩ agethũaga na gacere ka nyũngũ. (Ayubu 2:8) Warĩ ũndũ wa kĩeha mũno!

4. Rĩmwe na rĩmwe nĩ ũndũ ũrĩkũ ũkoraga famĩlĩ ciothe?

⁴ Ũngĩka atĩa ũngĩgũmĩrũo nĩ mũrimũ mũũru ta ũcio? Ũmũthĩ, Shaitani ndatharĩkagĩra ndungata cia Ngai na mĩrimũ ta ũrĩa eekire Ayubu. Ĩndĩ, nĩ ũndũ wa kwaga gũkinyanĩra, mĩtangĩko ya o mũthenya, na gũthũkio gwa thĩ, no twĩrĩgĩrĩre atĩ rĩmwe na rĩmwe andũ famĩlĩ-inĩ nĩ marĩrũaraga. O na gũtuĩka nĩ twĩrutanagĩria mũno kwĩgirĩrĩria, ithuothe no tũnyitwo nĩ mũrimũ, ĩndĩ nĩ anyinyi mangĩnyamarĩka na gĩkĩro kĩrĩa Ayubu aanyamarĩkire nakĩo. Ma nĩ atĩ, famĩlĩ ĩngĩgũmĩrũo nĩ ndwari, maũndũ matingĩkorũo marĩ mahũthũ. Nĩ ũndũ ũcio rekei tuone ũrĩa Bibilia ĩngĩtũteithia kũhiũrania na thũ ĩno ya andũ ĩrĩa ĩkoretwo kuo.—Kohelethu 9:11, New World Translation; 2 Timotheo 3:16.

5. Kaingĩ andũ famĩlĩ-inĩ monaga atĩa ndwari ya ihinda inyinyi?

⁵ Gũtekũmakania kĩrĩa kĩrarehe ũgarũrũku, gwĩka ũgarũrũku mũtũũrĩre-inĩ wa o mũthenya ndũkoragwo ũrĩ ũndũ mũhũthũ, na makĩria angĩkorũo gĩtũmi kĩaguo nĩ ndwari ya ihinda iraya. O na ndwari ya ihinda inyinyi no ĩbataraga andũ meke ũgarũrũku na meime. Arĩa marĩ na ũgima mwega thĩinĩ wa famĩlĩ no mabatare gũkira nĩguo ũrĩa mũrũaru ahurũke. Kũrĩ maũndũ mangĩ mangĩbatara gũtigana namo. Thĩinĩ wa famĩlĩ nyingĩ o na ciana nyinyi nĩ ciguagĩra mwana kana mũciari mũrũaru tha, o na gũtuĩka rĩmwe na rĩmwe no cibatare kũririkanio bata wa kũrũmbũiya mũrũaru. (Akolosai 3:12) Ũhoro-inĩ wĩgiĩ ndwari ya ihinda inyinyi, kaingĩ famĩlĩ nĩ ĩkoragwo ĩĩhaarĩirie gwĩka ũrĩa kũrabatarania. Ningĩ, mũndũ o mũndũ thĩinĩ wa famĩlĩ no erĩgĩrĩre  kũrũmbũiyo na njĩra o ta ĩyo angĩrũara.—Mathayo 7:12.

6. Rĩmwe na rĩmwe andũ mekaga atĩa mũndũ famĩlĩ-inĩ angĩnyitwo nĩ mũrimũ mũũru wa ihinda iraya?

⁶ Ĩ angĩkorũo, nĩ mũrimũ mũnene na nĩ ũkũmũritũhĩra ihinda iraya? Kwa ngerekano-rĩ, ĩ mũndũ thĩinĩ wa famĩlĩ angĩrũara mũrimũ wa gũkua mwena ũmwe kana onjio nĩ kansa kana mũrimũ ũngĩ? Kana mũndũ famĩlĩ-inĩ arũare mũrimũ wa meciria, ta wa kũguguara? Kaingĩ ũndũ wa mbere nĩ kũringwo nĩ tha—ihooru rĩa kũmenya atĩ mũndũ twendete nĩ aranyamarĩka mũno. O na kũrĩ ũguo tha no ithingatane na maũndũ mangĩ. Nĩ ũndũ wa kũhutio na kuoheka mũno nĩ ndwari ya mũndũ ũmwe, andũ thĩinĩ wa famĩlĩ no makorũo na mathũgũta. Maahota kwĩyũria ũũ: “Kaĩ arĩ kĩĩ gĩtũmĩte ũndũ ũyũ ũngore?”

7. Mũtumia wa Ayubu aaiyũkirie ndwari ya mũthuriwe atĩa, na kuonekaga ta aariganĩirũo nĩ ũndũ ũrĩkũ?

⁷ No kũhoteke nĩ rĩciria ta rĩu rĩagĩire mũtumia wa Ayubu. Ririkana, aakoretwo akuĩrĩirũo nĩ ciana ciake. Hatarĩ nganja o ũrĩa icanjama icio ciahanĩkaga noguo aathiaga akĩhehenjekaga ngoro makĩria. Macũngĩrĩro-inĩ, rĩrĩa onire mũthuriwe ũrarĩ na hinya na mayũ atooretio nĩ mũrimũ warĩ ruo na magigi,  nĩ ta aariganĩirũo nĩ ũndũ ũrĩa warĩ wa bata gũkĩra icanjama icio—ũkuruhanu ũrĩa maarĩ naguo na Ngai marĩ na mũthuriwe. Bibilia yugaga ũũ: “Hĩndĩ ĩo mũtumia wake akĩmwĩra atĩrĩ, Anga no ũgwatĩirie wĩkindĩru waku o na rĩu? Ruma Ngai, uumanie na ũgĩkue!”—Ayubu 2:9.

8. Mũndũ famĩlĩ-inĩ arĩ mũrũaru mũno-rĩ, nĩ rĩandĩko rĩrĩkũ rĩngĩteithia arĩa angĩ magĩe na mawoni marĩa magĩrĩire?

⁸ Andũ aingĩ nĩ makuaga ngoro, nginya makarakara, rĩrĩa ũtũũro wao wagarũrũka mũno nĩ ũndũ wa ndwari ya mũndũ ũngĩ. Ĩndĩ, Mũkristiano ũroya ũndũ ũcio ũrĩa kwagĩrĩire agĩrĩirũo kuona ũcio ũrĩ mweke wa kuonania wendo wa ma. Wendo wa ma ‘nĩ ũkiranagĩrĩria, nĩ ũtuganaga, ndũcaragia maũndũ o ma kwĩguna guo mwene, nĩ wĩtiiragĩrĩria maũndũ mothe, ũgetĩkia maũndũ mothe, ũkerĩgĩrĩra, na ũkomĩrĩria maũndũ mothe.’ (1 Akorintho 13:4-7) Nĩ ũndũ ũcio, handũ ha kwĩrekereria tũiyũrũo nĩ meciria moru, harĩ bata twĩrutanĩrie o ũrĩa wothe tũngĩhota kwĩgirĩrĩria.—Thimo 3:21.

9. Nĩ ciugo irĩkũ cingĩteithia famĩlĩ kĩĩroho na kĩĩmeciria rĩrĩa marĩ na mũndũ mũrũaru mũno?

⁹ Kũngĩkwo atĩa kũgitĩra famĩlĩ kĩĩroho na kĩĩmeciria rĩrĩa ũmwe wao arĩ mũrũaru mũno? Ma nĩ atĩ o mũrimũ nĩ ũrĩ njĩra ciaguo cia kũhiũrania naguo na cia ũrigitani, kwoguo ndũngĩkorũo ũrĩ ũndũ mwagĩrĩru ibuku-inĩ rĩrĩ tũgathĩrĩrie njĩra o yothe ya ũrigitani kana ya gũtumbereria mũrũaru mũciĩ. O na gũkĩrĩ ũguo-rĩ, na njĩra ya kĩĩroho Jehova nĩ ‘ainamũraga arĩa othe mekonotete.’ (Thaburi 145:14) Mũthamaki Daudi aandĩkire ũũ: “Gũkena-rĩ, nĩ ũrĩa ũcayagĩra mũndũ ũrĩa ũtarĩ hinya: o nake-rĩ, mũthenya wa ũũru, Jehova no akamũhatũra. Jehova nĩ arĩmũmenyagĩrĩra, amũtũũrie muoyo . . . . E kĩrumia-inĩ, arigoetio  nĩ mũrimũ, Jehova nĩ arĩmũtiiragĩrĩra.” (Thaburi 41:1-3) Jehova nĩ ateithagia ndungata ciake gũikara irĩ na hinya kĩĩroho, o na rĩrĩa igũmĩirũo kĩĩmeciria nĩ magerio makĩrĩte hinya wa cio. (2 Akorintho 4:7) Andũ aingĩ thĩinĩ wa famĩlĩ yanagũmĩrũo nĩ ndwari nene maanamũkũria ciugo ici cia mũtungi wa thaburi: “Gũthĩnio nĩ’thĩnagio mũno: Jehova, rurumũkia muoyo wakwa kũringana o na ũrĩa wanoiga.”—Thaburi 119:107.

10, 11. (a) Nĩ ũndũ ũrĩkũ wa bata angĩkorũo famĩlĩ nĩ ĩkũhota kũhiũrania na ndwari? (b) Mũtumia ũmwe aahiũranirie atĩa na ndwari ya mũthuriwe?

¹⁰ Thimo ĩmwe ya Bibilia yugaga ũũ: “Roho wa mũndũ nĩguo ũmũũmagĩrĩria ahinyarĩte, no guo roho ũthuthĩkĩte-rĩ, nũ ũngĩhota gwĩtiiria?” (Thimo 18:14) Gũtangĩka mũno kĩĩmeciria no gũthũkie mwerekera wa famĩlĩ o hamwe na “roho wa mũndũ.” Ĩndĩ, “ngoro hooreri nĩyo muoyo wa mwĩrĩ.” (Thimo 14:30) Kũhiũrania kana kũremwo kũhiũrania na ndwari nene thĩinĩ wa famĩlĩ kwĩhocetie mũno harĩ mwerekera, kana roho ũrĩa famĩlĩ ĩkuonania.—Ringithania Thimo 17:22.

¹¹ Mĩaka ĩtandatũ tu kuuma mahikania mũtumia ũmwe Mũkristiano nĩ aakirĩrĩirie kuona mũthuriwe akĩhinyĩrĩrio nĩ mũrimũ wa gũkua mwena ũmwe. Akĩririkana oigaga ũũ: “Mwarĩrie wa mũthuri wakwa wathũkire biũ, na ndwarĩ ũndũ mũhũthũ kwaranĩria nake. Nĩ ndakoragwo na mĩtangĩko mĩnene ya kĩĩmeciria ngĩgeria gũtaũkĩrũo nĩ ciugo ciake.” Ningĩ ta hũũra mbica ruo na gũkua ngoro kũrĩa mũthuri ũcio aahiũranagia nakuo. Mũtumia ũcio na mũthuriwe meekire atĩa? O na gũtuĩka maaikaraga kũraya na kĩũngano gĩa Gĩkristiano, mwarĩ wa Ithe witũ ũcio nĩ erutanagĩria o ũrĩa angĩahotire gũikara eiguĩte kĩĩroho na njĩra ya gũtwarana biũ na ithondeka rĩa Jehova o hamwe na gũthiĩ na mbere na kũrĩa  irio cia kĩĩroho kũgerera ngathĩti cia Mũrangĩri na Amkeni! Ũndũ ũcio nĩ wamũheire hinya wa kĩĩroho akĩhota gũtumberia mũthuriwe nginya hĩndĩ ĩrĩa aakuire mĩaka ĩna kuuma arũara.

12. Ta ũrĩa gwatariĩ ũhoro-inĩ wa Ayubu-rĩ, rĩmwe mũndũ mũrũaru angĩteithia arĩa angĩ atĩa?

¹² O na gũtuĩka Ayubu nĩwe warĩ mũrũaru-rĩ, we mwene aaikarire eiguĩte. Oririe mũtumia wake ũũ: “Githĩ tũrĩamũkagĩra maũndũ mega guoko-inĩ kwa Ngai, na tũtikanaamũkĩre moru?” (Ayubu 2:10) Nĩkĩo mũrutwo Jakubu aacokire kwandĩka atĩ Ayubu aarĩ kĩonereria kĩnene kĩa wetereri na ũkirĩrĩria! Thĩinĩ wa Jakubu 5:11 tũthomaga ũũ: “Nĩmũiguĩte ũhoro wa gũkirĩrĩria kwa Ayubu, na mũkona ũrĩa Mwathani aarigĩrĩirie kũmwĩka, o na ũrĩa Mwathani arĩ muuma-andũ mũno na mũigua-tha.” O ũndũ ũmwe mahinda-inĩ maya, maita maingĩ ũmĩrĩru wa mũndũ mũrũaru nĩ ũteithĩtie arĩa angĩ thĩinĩ wa famĩlĩ matũũrie mwerekera ũrĩa wagĩrĩire.

13. Famĩlĩ ĩgũmĩirũo nĩ mũrimũ mũũru yagĩrĩirũo gwĩthema kwĩringithania kũrĩkũ?

¹³ Aingĩ arĩa manahiũrania na ndwari thĩinĩ wa famĩlĩ no metĩkĩre atĩ kĩambĩrĩria-inĩ ti ũndũ mũhũthũ andũ famĩlĩ-inĩ kũiyũkia maũndũ ũrĩa matariĩ. Ningĩ nĩ moigaga atĩ ũrĩa mũndũ ekuoya ũndũ ũcio nĩ kwa bata mũno. Kĩambĩrĩria-inĩ gũcenjia maũndũ na gwĩka ũgarũrũku harĩ mĩtabarĩre ya maũndũ ma mũciĩ ti ũndũ mũhũthũ. O na kũrĩ ũguo, mũndũ kũna angĩĩrutanĩria, no ahote kũmenyera mũikarĩre ũcio mwerũ. Rĩrĩa tũreka ũguo harĩ bata kwaga kũringithania maũndũ maitũ na ma arĩa matarĩ na ndwari thĩinĩ wa famĩlĩ, tũgĩtuaga atĩ mũtũũrĩre wao nĩ mũhũthũ na kwoguo ithuĩ ‘tũtiĩkĩtwo ũndũ wa kĩhooto!’ Ma nĩ atĩ, tũtingĩmenya mathĩna marĩa andũ arĩa angĩ marahiũrania namo. Akristiano othe nĩ momagĩrĩrio nĩ ciugo ici cia Jesu: “Ũkai kũrĩ niĩ  inyuothe anogu, na inyuĩ mũtitikĩte mĩrigo mĩnene, na nĩngũmũhurũkia.”—Mathayo 11:28.

14. Maũndũ marĩa ma bata mangĩtabanio atĩa?

¹⁴ Rĩrĩa famĩlĩ ĩgũmĩirũo nĩ ndwari njũru, nĩ wega kũririkanaga ciugo ici itongoretio na roho: ‘Kũrĩa kwĩ na aheani aingĩ a kĩrĩra nĩ kũrũma kũrũmaga.’ (Thimo 15:22) Hihi andũ a famĩlĩ no macemanie marĩrĩrie maũndũ marĩa marehetwo nĩ ndwari ĩyo? Hatarĩ nganja nĩ wega gwĩka ũguo na njĩra ya mahoya na gũcaria ũtongoria wa Kiugo kĩa Ngai. (Thaburi 25:4) Magĩrĩirũo kwarĩrĩria maũndũ marĩkũ? Nĩ matua megiĩ ũrigitani, mbeca, na famĩlĩ. Nũ ũrĩtumberagia mũrũaru ũcio? Andũ a famĩlĩ mangĩnyitanĩra atĩa nĩguo mamũteithĩrĩrie? Mĩbango ĩrĩa ĩkũbangwo-rĩ, ĩkũhutia atĩa o mũndũ thĩinĩ wa famĩlĩ? Mabataro ma kĩĩroho na ma kĩĩmwĩrĩ ma ũrĩa ũrĩtumberagia mũrũaru marĩhingagio atĩa?

15. Nĩ ũteithio ũrĩkũ Jehova aheaga famĩlĩ iria irĩ na mũndũ mũrũaru mũno?

¹⁵ Kũhoya na kĩyo tũheo ũtongoria wa Jehova, gwĩcũũrania Kiugo gĩake, na kũrũmĩrĩra tũrĩ na ũmĩrĩru ũtaaro ũrĩa ũrĩ thĩinĩ wa Bibilia kaingĩ nĩ kũrehaga irathimo gũkĩra ũrĩa tũngĩĩgereria. Ti hingo ciothe mũrimũ wa mũndũ mũrũaru thĩinĩ wa famĩlĩ ũngĩhonwo. Ĩndĩ hingo ciothe kwĩhoka Jehova kũrehaga moimĩrĩro mega mũno ũndũ-inĩ o wothe. (Thaburi 55:22) Mũtungi wa thaburi aandĩkire ũũ: “Nĩ ũtugi waku, Jehova, wandiirĩrĩire. Rĩrĩa nyingĩhĩirũo . . . nĩ mĩtangĩko ũhoreria waku nĩguo ũngenagia ngoro.”—Thaburi 94:18, 19; ningĩ rora Thaburi 63:6-8.

16, 17. Nĩ maũndũ marĩkũ mangĩarĩrĩrio na ciana makoniĩ ndwari ya ũmwe wao?

¹⁶ Ndwari nene thĩinĩ wa famĩlĩ no ĩrehere ciana mathĩna. Nĩ harĩ bata aciari gũteithia ciana imenye thĩna ũrĩa umĩrĩte na ũrĩa cingĩka nĩguo citeithĩrĩrie. Angĩkorũo nĩ mwana ũrũarĩte-rĩ, no mũhaka ciana icio ingĩ iteithio imenye atĩ mwana ũcio ndararũmbũyio mũno atĩ tondũ nĩ endetwo gũcikĩra. Handũ ha kũrekereria kũgĩe na mang’ũrĩ na rũmena, aciari no mateithie ciana icio ingĩ igĩe na ũkuruhanu wa hakuhĩ makĩria cio nyene na cionanie wendo wa ma cikĩnyitanĩra kũhiũrania na maũndũ marĩa marehetwo nĩ ndwari ĩyo.

¹⁷ Kaingĩ ciana nyinyi no cinyitanĩre wega angĩkorũo aciari mekũgucĩrĩria ngoro ciacio handũ ha gũtinda magĩcitaarĩria maũndũ maritũ megiĩ ndwari ĩyo. Kwoguo no citaarĩrio hanini cimenye maũndũ marĩa mũrũaru ũcio aragerera. Ciana iria irĩ na ũgima mwega cingĩona ũrĩa ndwari ĩyo ĩragiria mũrũaru ũcio eke maũndũ mamwe marĩa cionaga marĩ mahũthũ-rĩ, no kũhoteke ‘cimũiguagĩre tha, na cimwendage’ makĩria.—1 Petero 3:8.

18. Ciana iria ng’ima cingĩteithio atĩa gũtaũkĩrũo nĩ mathĩna marĩa marehetwo nĩ ndwari, na ũndũ ũcio ũngĩciteithia atĩa?

¹⁸ Ciana iria ng’ima nĩ ciagĩrĩirũo gũteithio cimenye atĩ kũrĩ na thĩna mũritũ ũrabatara mũndũ wothe thĩinĩ wa famĩlĩ eime. Nĩ ũndũ wa gũkorũo na nditi ya kũrĩha  mbeca cia thibitarĩ, aciari no maremwo kũhingĩria ciana icio ingĩ mabataro ma cio ta ũrĩa mangĩenda. Hihi ũndũ ũcio nĩ ũkũrakaria ciana icio cione ta iraimwo mabataro ma cio? Kana hihi nĩ cigũtaũkĩrũo nĩ ũrĩa maũndũ matariĩ na ikorũo ciĩharĩirie kwĩima? Maũndũ maingĩ mehocetie harĩ njĩra ĩrĩa ĩkũhũthĩrũo kwarĩrĩria maũndũ macio na mwerekera wa andũ thĩinĩ wa famĩlĩ. Ma nĩ atĩ, thĩinĩ wa famĩlĩ nyingĩ ndwari ya ũmwe wao nĩ ĩteithĩtie harĩ kũruta ciana kũrũmĩrĩra ũtaaro ũyũ wa Paulo: “Mũtikaneke ũndũ o ũrĩkũ, mwĩ na muku kana mwĩgatho; nĩ kaba mũikarage mwĩnyihĩtie, o mũndũ agĩtuaga ũrĩa ũngĩ mwega kũrĩ we mwene; na mũtikamenyagĩrĩre o mũndũ maũndũ make moiki, no makĩria o mũndũ nĩamenyagĩrĩre maũndũ ma andũ arĩa angĩ.”—Afilipi 2:3, 4.

19, 20. (a) Rĩrĩa kũrĩ na mũndũ mũrũaru famĩlĩ-inĩ-rĩ, wĩra wa mĩtwe ya famĩlĩ nĩ ũrĩkũ? (b) O na gũtuĩka Bibilia ti ibuku rĩa ũrigitani-rĩ, ĩrutaga ũtongoria na njĩra irĩkũ hĩndĩ ya ndwari?

¹⁹ Akristiano marĩ na mawoni marĩa magĩrĩire matiregaga ũrigitani angĩkorũo ndũkwagarara watho wa Ngai. Rĩrĩa mũndũ famĩlĩ-inĩ yao arũara, nĩ merutanagĩria gũcaria kĩhonia nĩguo mũndũ ũcio atige kũnyamarĩka. O na gũkĩrĩ ũguo-rĩ, nĩ harĩ mĩthemba ya ũrigitani yagĩrĩirũo nĩ gũthuthurio. Makĩria ma ũguo, kwa ihinda rĩa mĩaka mĩnyinyi mĩhĩtũku nĩ kuumĩrĩte mĩrimũ mĩgeni, na mĩingĩ yayo ndĩrĩ na njĩra ĩtĩkanĩirio ya ũrigitani. O na rĩmwe na rĩmwe ti ũndũ mũhũthũ gũthimwo ũrĩa kwagĩrĩire. Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, Mũkristiano agĩrĩirũo nĩ gwĩka atĩa?

²⁰ O na gũtuĩka ũmwe wa andĩki a Bibilia aarĩ ndagĩtarĩ-rĩ, na mũtũmwo Paulo nĩ aaheire mũratawe Timotheo ũtaaro wĩgiĩ ndwari yake-rĩ, Bibilia ĩheanaga ũtongoria wa mĩtugo na wa kĩĩroho, ĩndĩ ti ibuku rĩa ũrigitani. (Akolosai 4:14;  1 Timotheo 5:23) Kwoguo, ũhoro-inĩ wĩgiĩ ũrigitani, Akristiano arĩa mĩtwe ya famĩlĩ magĩrĩirũo gũtua matua marĩ na ũigananĩru. Maahota kuona bata wa gũcaria mawoni ma marĩgĩtarĩ matiganĩte. (Ringithania Thimo 18:17.) Hatarĩ nganja mangĩenda mũrũaru wao aheo ũteithio ũrĩa mwega biũ, na aingĩ maũcaragia kũrĩ marĩgĩtarĩ arĩa magĩrĩire. Angĩ no mone arĩ wega kũhũthĩra njĩra ingĩ cia ũrigitani. Rĩu o narĩo nĩ itua rĩa mũndũ kĩũmbe. O na kũrĩ ũguo, makĩhiũrania na mathĩna ma mwĩrĩ, Akristiano matitigaga kũreka ‘Kiugo kĩa Ngai gĩtuĩke tawa ũrĩa ũmũrĩkagĩra makinya mao, na ũtheri ũrĩa ũmonagia njĩra.’ (Thaburi 119:105) Mathiaga na mbere kũrũmĩrĩra ũtongoria ũrĩa ũrĩ Bibilia-inĩ. (Isaia 55:8, 9) Nĩ ũndũ ũcio, nĩ methemaga njĩra cia ũrigitani iria ikoragwo na maũndũ ma ndaimono, na ningĩ njĩra cia ũrigitani  iria irĩ mũgarũ na motaaro ma Bibilia.—Thaburi 36:9; Atũmwo 15:28, 29; Kũguũrĩrio 21:8.

21, 22. Mũtumia ũmwe wa Asia oigire atĩa ũhoro wĩgiĩ ũtaaro wa Bibilia, na itua rĩrĩa aatuire rĩarĩ rĩagĩrĩru harĩ we nĩkĩ?

²¹ Ta wĩcirie ũhoro wa mũtumia ũmwe mwĩthĩ kuuma Asia. Ihinda inyinyi kuuma ambĩrĩria kũrutwo Bibilia nĩ ũmwe wa Aira a Jehova, nĩ aaciarire kaana gatarĩ gakinyu, karĩ na ũritũ wa kĩndũ kilo ĩmwe na nuthu. Mũtumia ũcio nĩ aakuire ngoro rĩrĩa ndagĩtarĩ aamwĩrire atĩ kaana kau nĩ gegũkũra kahora mũno na atĩ gũtirĩ hingo gagetwara na magũrũ. Ndagĩtarĩ akĩmũtaara agatware mĩciĩ ĩrĩa ĩtumberagia ciana iria ikoragwo na mawathe. Nake mũthuri wake aarĩ na nganja na ũhoro ũcio. Mũtumia ũcio angĩarutire ũteithio kũ?

²² Oigaga ũũ: “Nĩ ndirikanaga ngĩĩruta thĩinĩ wa Bibilia atĩ ‘ciana, nĩ igai riumaga kwĩ Jehova; maciara ma nda nĩ ngerenwa.’” (Thaburi 127:3) Agĩtua itua rĩa kũinũkia “igai” rĩu na kũrĩtumberia. Kĩambĩrĩria-inĩ ndwarĩ ũndũ mũhũthũ, ĩndĩ nĩ ũndũ wa ũteithio wa arata Akristiano kuuma kĩũngano-inĩ kĩa Aira a Jehova gĩa kwao, mũtumia ũcio nĩ aahotire kũhe mwana wake ũteithio wa mwanya ũrĩa aabataraga. Mĩaka ikũmi na ĩĩrĩ thutha ũcio, mwana ũcio nĩ aathiaga mĩcemanio Nyũmba-inĩ ya Ũthamaki na nĩ aakenagĩra gũkorũo hamwe na ciana iria ingĩ. Nyina oigaga ũũ: “Nĩ ngenaga mũno nĩ kuona atĩ motaaro ma Bibilia nĩ maandeithirie gwĩka ũrĩa kwagĩrĩire. Bibilia nĩ yandeithirie gũtũũria thamiri theru mbere ya Jehova Ngai na kwaga kwĩrira kũrĩa ingĩatũrire nakuo ũtũũro-inĩ wakwa wothe.”

23. Bibilia yũmagĩrĩria arĩa arũaru na arĩa mamatumberagia atĩa?

²³ Tũtigũtũũra tũrũaraga. Mũnabii Isaia  oigire atĩ kũrĩ hĩndĩ ĩroka gũtarĩ ‘mũtũũri ũgaacoka kuuga ndĩ mũrũaru.’ (Isaia 33:24) Kĩĩranĩro kĩu gĩkaahinga thĩinĩ wa thĩ njerũ ĩrĩa ĩrĩ hakuhĩ mũno. Ona kũrĩ ũguo-rĩ, mbere ya hĩndĩ ĩyo no mũhaka tũcemanagie na mĩrimũ o na gĩkuũ. Ũndũ wa gĩkeno nĩ atĩ, Kiugo kĩa Ngai nĩ gĩtũtongoragia na gĩgatũteithia. Ithimi cia mũthingi iria Bibilia ĩtũheaga cia mĩtugo nĩ cia gũtũũra, na nĩ ikĩrĩte biũ mawoni ma andũ matarĩ akinyanĩru marĩa maikaraga makĩgarũragwo. Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, mũndũ mũũgĩ nĩ etĩkanagia na ciugo ici cia mũtungi wa thaburi: “Kĩrĩra kĩa Jehova nĩgĩkinyanĩru, gĩthondekaga roho wa mũndũ; ũira wa Jehova nĩ mwĩhokeku, ũũhĩgagia ũrĩa ũtarĩ mũũgĩ. . . . Matua ma Jehova no ma ma, nĩ ma kĩhooto kũna. . . . Kũmamenyerera kwĩ na uumithio mũnene.”—Thaburi 19:7, 9, 11.