1, 2. ¿Nahki natka ra Sitan ba pât wahwanka bara siknis ba yus munan Job wapnika lâka sauhkaia dukiara?

 JOB ba ai pamali aikuki lilia iwi kan. Baibil ra wisa: “Lalma tasbaya ra witin baman kau upla yuyakira kan”. Job ba luhpa waitna 7 bri kan bara luhpa mairin yumhpa, sut ba ra 10 bri kan. Uba yuyakira kan ba mita ai pamalika ba pain iwi kan. Bara diara kau tara ba sika spirit lâka ra ai pamalika ra tâ bri kan ai luhpia nani ba Jehova yamnika bribia dukiara. Baha sut dauki kan mita ai pamalika asla bara lilia iwi kan (Job 1:1-5).

² Sitan, Jehova waihla kau tara ba, mahka Job ra sauhkaia trai munan. Naha ba natka ailal plikisa Gâd napakanka nani wapnika lâka ba sauhkaia, bara Job pamalika ra saura munan. Sitan mita “Job purara siknis saura blikan, taya ra bara mina wina lal kat yukri takan”. Baku natka ra Sitan pât wahwanka bara siknis ba yus munan Job wapnika lâka krikaia dukiara (Job 2:6, 7).

3. ¿Job sikniska ba nahki kan?

³ Baibil ra wiras sa Job sikniska nina ba, sakuna nahki kan ba dukiara lika aisisa. Ai wîna aiska ba liwa bri kan, bara ai wîna sukwan blaska nani takan ningkara bisbaya takan. Ai bîla bara wîna sut kîa saura takan. Uba latwan tara bri kan (Job 7:5; 19:17; 30:17, 30). Job ai sarka wal yamhpus tilara iwi kan, bara sumi kriwan pîska kum  ni ai taya ba kurbi kan (Job 2:8). ¡Uba sari kan baha kaikaia!

4. ¿Sam taim pamali ba dîa sât trabilka nani brisa?

⁴ Naha sât sikniska saura kum wînam ra takbia kaka, ¿dîa daukma? Job ra munan baku, naiwa piua ra Sitan bahmuna wal Gâd napakanka nani ra traika kaikras sa. Sakuna, yawan saurka lâka bri ba mita, wan rayaka ra trabil ailal brisa, wan tnaya kir aisawi auya ba mita piu kum kum ra wan pamalika kum siknis takisa. Ban kra Job ra takan baku pitka kat yawan pât wauhbia apia, sakuna siknis takaia apia dukiara wan wîna main kaikbia sin ban siknis takisa. Siknis wan watla bilara sa taim trabil ailal takisa. Kaisa laki kaikaia nahki Baibil ba hilp wan munisa naha waihla mapara buaia (Smasmalkra 9:11; 2 Timoti 3:16).

5. Siknis bahki kum brisa taim, ¿pamali nani ba dîa daukisa?

⁵ Wan rayaka ba sât wala taki ba mita trabil ailal brisa. Bara siknis kum piu wihka ra brisa taim kau trabil takisa. Siknis bahki kum kabia sin wan rayaka ba chens munisa, kan wan takaskisa bara sakripais kum kum daukisa. Ban kra pamali bilara kum kum ba bin daukaia apia sa, upla siknis ba ris bribia dukiara. Diara kum kum dauki ba tisku dukiara swiaia sa. Pamali aihkika tilara tuktan nani sin sari ai dara walisa ai muihka lakrika, apia kaka aisa yapti siknis takisa taim. Sakuna ban ai kupia kraukaia sa upla siknis ba dukiara luki kabia (Kolosi 3:12). Siknis bahki kum brisa taim pamali ba dîa daukaia ai mihta ra ba daukisa. Baku sin, pamali tila wina kumi bani ba bîla kaikisa sim sât munbia witin siknis takisa taim (Matiu 7:12).

6. ¿Pamali ra upla kum siknis saura brisa taim, wala nani ba nahki ai dara walaia sip sa?

 ⁶ Sikniska ba piu wihka bara uba saura sa kaka, sampla baku pamali tila wina kum ai wîna pruisa (parálisis), kiansa sikniska brisa, bara siknis saura wala nani wan wîna tara sauhki ba sât alkuya taim, ¿dîa takisa? Trabil wala ba wan sinska ra ambuk muni sikniska sa, lal pain apia sikniska ba (esquizofrenia). Naha sât sikniska nani kaikisa taim sari wan daukisa, kan yawan kaikisa wan pamalika ba uba pât wahwisa. Sakuna sim piua ra wan sinska ra diara wala lukaia sip sa. Sampla baku, wan pamalika kum siknis ba tâwan yawan dîa dauki kan ba sip daukras. Ban kra upla kum kum ai kupia baikisa: “¿Dîa muni naha ba yang ra ai takisa?”.

7. Job maya ba ai maritka sikniska ba kaiki, ¿dîa daukan bara dîa ai auya tikan?

⁷ Ban kra Job maya ba sim lukanka bri kan. Tâura win baku, witin ai luhpia nani lus tiwan kan. Baha pâtka wahwan ba mita witin uba sari ai dara walan. Job ba ai wîna tara pain bri kan bara ai karnika sin, sakuna nanara uba wîk bara ai karnika âpu takan. Naha ba kaiki Job maya ba diara kau tara ba ai auya  tikan, Jehova wal ai pânika lâka bri kan ba. Baibil ra wisa: ‘Maya mairin ba witin ra win: ‘¿Man kau ban wilin sma, tânka yamni ba alki kaia? ¡Gâd mapara saura aisi si, mahka prus!’’ (Job 2:9).

8. Pamali tila wina kum siknis takisa taim, ¿ani tikska ba hilp wan munisa lukanka pain ba alki briaia?

⁸ Upla aihkika mapara saura ai dara walisa bara ai kupia baikisa upla wala sikniska ba mita ai rayaka chens munaia. Sakuna, kristian kum ba naha trabilka ba sanska kum baku kaikisa latwan lâka kasak ba marikaia. Latwan lâka kasak ba ‘wihka bîla kaikisa, yamnikira sa, ai dukiara baman lukras, diara sut ba twilkisa. Diara sut ba kasak lukisa, diara sut ba ai kainara bîla kaikisa, diara sut mapara ban bapi buisa’ (1 Korint 13:4-7). Lukanka saura nani wan sinska ra dimbia watlika ra trai munaia sa pura luaia (Sins Lâka 3:21).

9. Siknis takan uplika pamalika mapara, ¿dîa pramiska brisa spirit lâka ra bara ai lukanka main kaikaia dukiara?

⁹ ¿Siknis takan ba pamalika nani ra nahki natka ra spirit lâka ra bara ai lukanka nani main kaikaia sip sa? Siknis sât sât bâra sa, baha mita dîa sât saika yus munbia bara main kaikaia ba natka ailal sa. Baha mita pain apia sa naha bukka ra wiaia dîa sât natka bara nahki yus munaia. Sakuna spirit lâka ra Jehova upla “kauhan ba sin witin kli bukisa” (Lawana 145:14). King Debit ulban: ‘Ani uplika, upla siknis nani dukiara luki ba, lilia pali kabia. Piua saura nani balbia ba ra, Jehova bui witin ra sin swaki sakan kabia. Naha tasba ra Jehova bui witin nani ba kan kahbi kabia, rayaka sin alki bribia. Siknis ai krikrika ra prawi ba ra, Jehova bui witin ra ai karnika yabisa’ (Lawana 41:1-3). Spirit lâka ra Jehova ai napakanka  nani ra raya brisa, trabil tara nani ai purara aula taim, apia kaka danh sip apia baku ai dara walbia kra sin (2 Korint 4:7). Upla manis ai pamalika tilara siknis trabilka bri ba lawana aîulbra win baku ai dara walisa: ‘Jehova, yang uba sari ai daukisa; raya ai sâks man pramiskam nani aisaram ba kat’ (Lawana 119:107).

10, 11. a) Pamali ba siknis saura kum pura luaia dukiara, ¿dîa ba hilp munbia? b) ¿Kristian mairin kum ai maya sikniska nahki pura luan?

¹⁰ “Upla siknis swapan ba ai lukanka mita tâ baikuya; ¿sakuna lukanka kriwan ba ya mita buki twilkbia ki?” (Sins Lâka 18:14.) Upla ba uba sari takisa taim, “ai lukanka” baman sauhkras, ai pamalika ul sari takisa. Sakuna “wan âuyapah kaia lâka ba, wan wîna aiska rayaka sa” (Sins Lâka 14:30). Pamali kum ba siknis saura apia kaka siknis bahki pura luaia dukiara, kumi bani ai lukanka pain bri kaia nit sa (Sins Lâka 17:22 laki kaiks).

¹¹ Kristian mairin kum ai maritka wal 6 mani iwan ba wisa ai maya ba derrame kum yaban tâka ai wîna aihkika ba pruan. Witin ai kupia kraukisa: “Maritki ba sturi sip aisaras kan, baha mita karna ai muni kan witin wal aisaia. Kasak trai munri nu takaia mayi ba dîa ai brinka kan ba, sakuna sip apia ai muni kan”. Wan auya tikaia apia sa maya waitna ba sin pât ailal wahwan. ¿Naha maritka nani dîa daukan? Aidrubanka Watla wina laihura iwi kan, sakuna naha kristianka mairin ba dîa sip kan ba daukan, spirit lâka ra ban dutki kaia dukiara. Bara Jehova Witniska nani ulbi sakanka raya bara La Atalaya, ¡Despertad! wauhkataya nani  aisi kaiki kan. Naha ba spirit lâka ra karnika yaban mani walhwal bilara ai maya ra hilp munaia witin pruan ba kat.

12. Sikniskira ba Job samplika nina bliki, ¿nahki ai pamalika ra kupia bukaia sip sa?

¹² Job samplika ba sât wala sa, witin siknis kan, sakuna ban ai spiritka lâka ba karna bri kan. Job ai maya ra win: ‘Gâd wina diara yamni wanki ba yawan wilinkira brisa kaka, ¿dîa muni diara saura ba sin briras kabia?’ (Job 2:10). Baha mita disaipil Jems ba win Job ba sampla pain kum kan, wihka bîla kaikan lâka bri kan bara ai trabilka nani ban bapi bûi kan. Jems 5:11 ra wisa: ‘Man nani Job bapi buanka ba pat walram, bara kaikram ningkara nahki munan ba Jehova mita; kan Witin lika kupia swapni bara sin pihni pali sa’. Sim natka ra, sikniskira ba ai kupia karna brisa taim ai pamalika ra hilp munisa lukanka kum pain briaia.

13. ¿Pamali tilara upla siknis bri ba dîa muni upla wala rayaka wal praki kaikaia apia sa?

¹³ Ya ai pamalika tilara sikniskira kum main kaiki luan ba nu sa tâura lika karna sa tânka briaia dîa muni ai pamalika siknis takan. Baku sin, witin nani wisa baha trabilka brisa taim wan lukanka pain bri kaia. Pamali baku wan rayaka chens munaia ba tâura isi apia sa. Sakuna trai munbia kaka, daukaia sip kabia. Yawan trai munisa taim upla wala nani upla siknis âpu ba wal praki kaikaia apia sa, baku sin lukaia apia ai rayaka kau pain iwisa yawan ba wal. Upla kumi sin nu âpu sa upla wala dîa sât trabilka brisa. Jisas nahara dîa aisan ba kristian nani ra maisa nihkisa: “Warkkam bara karbankam mita mai swapkan nani ba, sut yang ra bal bara yang mita maikamna ris briaia” (Matiu 11:28).

14. ¿Dîa ba pas daukaia sa?

¹⁴ Piu wihka siknis sa taim pamali ba naha ulbanka ba ai auya tikaia apia sa: ‘Smalkanka ailal wina hilpka kum takisa’ (Sins Lâka 15:22). Pamali ba laki kaikaia sa upla siknis takan ba mita dîa trabilka taki ba nahki wapnika mangkaia. Naha sât trabilka kum laki kaikbia kaka, pura sunra bara Baibil dîa wi ba pliki kaikaia (Lawana 25:4). ¿Baha piua ra dîa laki kaikaia sa? Daktar dîa daukaia wibia ba, lalah an tikbia ba, bara pamali nitka dukiara sin laki kaikaia sa. ¿Siknis takan ba ra ya main kaikbia? ¿Pamali wala nani ba nahki natka ra hilp munbia? ¿Nahki pamali rayaka ba sât wala takbia siknis ba ra main kaikisa taim? ¿Siknis uplika ra main kaiki ba nahki natka ra spirit lâka ra bara natka wala ra hilp munbia?

15. Pamali nani upla kum siknis bri ba, ¿Jehova nahki tâ baikisa?

¹⁵ Jehova ra wan pura sunaia bara Baibil dîa wi ba nina blikaia ba, yamnika tara wankisa. Ban kra wan pamalika sikniska ba pain takras sa. Sakuna piu bani Jehova ra kasak lukaia ba dîa trabilka takbia kra sin hilp wan munisa (Lawana 55:22). Lawana aîulbra ba win: ‘Man lamtwanka lâka balan, Jehova, yang ra hilp ai munaia. Yang trabilki nani tilara lukanki ra ai muni kan, man maisa nihkra aikram bara lilia lâka sin’ (Lawana 94:18, 19; Lawana 63:6-8 laki kaiks).

16, 17. Luhpa nani ra ai muihnika lakrika siknis dukiara, ¿dîa smalkaia sip sa?

¹⁶ Piu wihka sikniska nani ba luhpa nani ra trabil  yabaia sip sa. Baha mita aisa yapti ba ai luhpia nani ra hilp munaia sa ai tânka briaia siknis prawi ba dîa nitka brisa bara nahki witin nani hilp munaia sip sa. Siknis takan uplika ba luhpa kum sa kaka, muihnika bara lakrika wala nani ra tânka marikaia sa siknis ba ra kau main kaiki ba tânka apia sa witin ra kau latwan kaikisa. Aisa yapti ba trai munaia sa utla bilara tuman lâka bara unsaban lâka âpu kaia. Ai luhpia nani ra hilp munaia sa pana pana latwan lâka marikbia bara sim piua ra dîa daukaia bâra ba hilp munaia.

¹⁷ Tuktan sirpi ba kau pain ai dara walisa ai aisa yapti ba siknis trabilka dukiara pain smalkisa taim, diara tânka ailal smalkaia watlika ra. Siknis prawi ba dukiara smalkbia taim pain kabia tânka kunhku ra wiaia. Luhpa ai wîna pain ba ai tânka briaia sa upla siknis ba diara sut daukaia sip apia sa, sakuna luhpa ai wîna pain ba mapara trabil âpu sa. Naha witin nani tânka bribia kaka, ‘aikuki latwan kaikbia’ bara ‘umpira kaikan lâka’ marikbia (1 Pita 3:8).

18. ¿Luhpa almuk nani ra nahki tânka marikaia sip sa siknis ba dukiara, bara witin nani ra nahki hilp munisa?

¹⁸ Luhpa nani kau almuk ba ra hilp munaia sa ai tânka briaia trabil tara kum bâra sa, baku sin pamali sut ba tâ baikaia sa. Daktar bara sîka mana aibapaia sa. Baha mita aisa yapti ba ai luhpia wala nani ra diara sut yabaia sip apia kabia. ¿Naha nani ba sari takbia apia kaka ai kupia baikbia witin nani dîa nit kan ba yabras ba tâwan? ¿Apia kaka witin nani ai tânka bribia dîa trabilka taki ba bara hilp munaia wilin takbia? Baku takbia dukiara pamali ba trabil nani ba pain laki  kaikaia sa bara lukanka pain kum briaia. Pamali ailal ba upla siknis kum brisa taim apastil Pal smalkanka nina blikisa: “Yakan dukiamra bara waihla lâka mita ban sin diara kumi daukpara; sakuna bawikira nani bas, bara kumi bani ai walka nani ba witin purkara kau pain sa kulkbia. Kumi bani ai painka yamnika baman plikaia apia sa, sakuna wala nani yamnika dukiara sin plikbia” (Pilipai 2:3, 4).

19, 20. a) ¿Pamali lalka ba dîa daukaia sa ai uplika kum siknis takuya taim? b) Baibil ba sîka bukka kum apia sa, sakuna, ¿dîa smalkanka yabisa siknis kum pura luaia dukiara?

¹⁹ Kristian nani ai rayaka ai pitka kat iwi ba daktar nani nahki hilp wan muni ba mapara apia sa. Naha ba Gâd lâka krikras kaka, pamali tila wina upla kum siknis takisa taim rawaia dukiara daktar hilpka ba plikisa. Ban kra piu kum kum ra daktar sât sât plikaia sa, kan mani luan nani ra siknis saura sât sât takan sa bara baha sikniska aihkika mapara sîka kum pain âpu sa rawaia dukiara. Sam taim dîa sât sikniska bri ba nu takaia karna sa. ¿Kristian ba dîa daukaia sip sa?

²⁰ Baibil aîulbra nani tilara kum ba daktar kan bara apastil Pal Timoti ra dîa saîka yus munbia dukiara win. Baibil ra dîa saura bara pain ba dukiara wan kupia kraukisa bara spirit lâka tânka sin wan smalkisa. Baibil ba sîka nani bukka kum apia sa (Kolosi 4:14; 1 Timoti 5:23). Baha mita pamali lalka kristian ba daktar hilpka nit sa kaka, silp laki kaikaia sa dîa daukbia ba ai pitka kat daukaia. Ban kra daktar sât sât ra wih kaia sip kabia  (Sins Lâka 18:17 laki kaiks). Pamali lalka ba want sa hilpka kau pain ba ai uplika siknis ba dukiara. Upla aihkika ba daktar nani hilpka plikisa. Upla kum kum ba daktar hilpka wina natka wala plikisa. Ani natka yus munbia ba kumi bani silp laki kaikbia. Sakuna, kristian nani ba siknis sa taim, swisa ‘Baibil ba ai mina lampka kum kabia, bara ai yabalka ba ingni daukbia’ (Lawana 119:105). Witin nani Baibil dîa smalki ba bîla walisa (Aiseya 55:8, 9). Baha mita kristian ba ai sikniska dukiara hilpka plikisa taim, natka kum sukia lâka brisa, bara Baibil ra dîa wi ba wal waras sa taim, baha natka yus munras (Lawana 36:9; Apastil Nani Sturka 15:28, 29; Param Marikanka 21:8).

21, 22. ¿Esia wina tiarika kum nahki muni Baibil smalkanka kum witin ra hilp munan, bara witin dîa yamnika brin?

 ²¹ Esia wina tiarika kum Jehova Witniska nani wal Baibil stadi taki kan, bara witin luhpa mairin lupia kum baikan taim, paun yumhpa baku bri kan. Witin uba sari takan daktar mita ai bibika ba lal pain apia kabia bara sip wapras kabia win taim. Daktar witin ra win ai bibika ba tuktan main kaiki pliska kum ra brisi yabia. Ai maya waitna ba dîa daukaia sapa nu âpu kan. ¿Naha tiara ba anira hilpka plikaia sip kan?

²² Tiara ba aisisa: “Kupi kraukisa Baibil ra lan takri ‘tukta nani aisubi taki ba, baha nani sut ba, Jehova yamnika tara sa’” (Lawana 127:3). Bara tiara ba naha “yamnika tara” ba ai watla ra brih main kaikan. Tâura main kaikaia warkka ba karna kan witin mapara, sakuna Jehova Witniska nani lamara iwi kan ba witin ra tâ baikan, bara baku natka ra ai luhpia ra hilp munan bara dîa nitka ba sin yaban. Mani 12 luan ba ra, ai luhpia mairin ba aidrubanka nani ra wi kan bara tuktan nani wala aikuki lilia puli kan. Yaptika ba wisa: “Uba lilia daira walisna Baibil smalkanka nani ba yang ra hilp ai munan diara pain ba daukaia. Baku sin Baibil ba hilp ai munan kupi dara walra ba pain bara klin bri kaia Jehova mawanra bara diara kum saura daukaia ba wina ai kan kahban”.

23. ¿Baibil ba dîa maisa nihkanka siknis nani ra bara main kaiki uplika ra yabisa?

²³ Siknis nani ba yawan tilara piu bani âpu kabia. Prapit Aiseya ba win piu kum ra “iwi nani ba wibia apia: ‘Yang siknis sna’” (Aiseya 33:24). Naha pramiska ba tisku pali tasba raya ra aimakbia. Sakuna  baha piua balras ba ra siknis nani bara prura pâtka wahwi kabia. Tingki wiaia sip sa, kan Baibil ba hilp wan munisa bara wan rayaka tâ brisa. Baibil smalkanka nani ba upla nani dîa luki ba purara sa, kan upla nani ba saurka luha apia sa. Baha mita upla sinskira ba lawana aîulbra win baku sim sât lukisa: ‘Jehova lâka smalkanka ba kasak yamni pali sa, kan rayaka yabisa. Jehova adarka bîla ba kasak ban buisa, ai dahra yamni walras nani ba, sinskira daukisa. Jehova lâ aisi daukanka nani ba, kasak rait baman sa. Baha lâka bîla nani wali dauki ba wina, diara yamni takisa’ (Lawana 19:7, 9, 11).