Aver yem sha atineakaa

Aver yem sha mver u atineakaa

ITYOUGH PUE KAR UTAR

Aluer Ivese Ar sha Iaven i Soghon Yô

Aluer Ivese Ar sha Iaven i Soghon Yô

1, 2. Zum u ivese i lu ken ican yô, ka nyi mpin a pine?

KEN inyom i 1988 la kwase ugen ken tar u Italy u i yilan er Lucia la ule kpishi. * Er anyom kar pue yô ivese na lu zan u kuren. Ashighe kpishi yange nôngo u van a mser vea nom na, kpa mayange kwagh la gba shami ga. Nahan a pav sha ci u ve kera zua vough ga nahan a hingir u yesen ônov mbakasev uhar un tswen. Er a hide a nenge ken ishima sha shighe la yô, Lucia umbur wener: “Yange m fa dedoo mer ma kwagh una fatyô u waren ivese yase ga.”

2 Aluer ú ngu a mbamzeiyol ken ivese yô, alaghga ú fatyô u kaven mlu u Lucia la. Alaghga kwagh a za ivese you iyol nahan ú lu henen shin aluer ka u a fatyô u waren í yô. Aluer kwagh ngu nahan yô, a lugh a iwasen u timen sha mpin ne: M dondo kwaghwan u dedoo u Aôndo a ne ken Bibilo u wasen mdoo u ivesegh la cica cii kpa?—Pasalmi 119:105.

3. Er ivaa paven i hingir wuee nahan, kanyi ibaver i zough a mi hen ior mba ve pav ivese la kua icombor ve?

3 Zum u asema ka a̱ lu haeng hen atô u nom man kwase yô, ka i lu inja er u soghon ivese la hemba kan kwagh u zange nahan. Kpa, shin er ityar kpishi i lu zuan a mseer u kpilighyol u icombor i paven nahan kpa, akaa a i sember henen shami la tese er ingegh i vesen ken nomso man kasev mba ve pav ivese yô ve vaa afanyô sha mpav la. Kpishi ken mbara mba hemban yan ican i mkpeyolga u sha iyol, man u ken mhen kpaa, a mba ve lu ken ivese ve her la. Ityumbulugh man m-ule u ônov mba ken ivese i paven la ashighe kpishi ka a za hemen anyom imôngo. Mbamaren man ahuraior a icombor i paven la kpaa ka ve ya ican. Man gbenda u Aôndo, Orveren u ivese, a nenge sha kwagh la di ye?

4. Ka nena i doo u a sôr mbamzeiyol mba ken ivese?

4 Er i pase ken ityouv mbi karen la nahan, Aôndo yange wa ishima er ivese i̱ lu mzough u ken uma u or cii. (Genese 2:24) Tsô, er nan ve ivese kpishi ka i pava? Kwagh la una gba eren kpoo tsô ga. Akav a tesen ka a lu keng. Mbamzeiyol mba kiriki ken ivese vea fatyô u vesen seer a seer zan zan vea va hingir inja er a fatyô u kera sôron ve ga yô. Kpa aluer i nenge sha mbamzeiyol mban fese a Bibilo yô, a fatyô u yangen avese a paven kpishi.

HEN SHA GBENDA U MIMI

5. Ka mlu u mimi u nyi i doo u a tagher ishigh a mi ken hanma ivese?

5 Kwagh u ashighe agenegh ka a va a mbamzeiyol yô ka ishimaveren i sha mimi ga i alaghga môm shin mba uhar mba ken ivese vea lu a mi la. Ityakerada i ôron akaa a dooshima, umagazin mba zan iti, akaa a tesen sha televishen, man usenema vea fatyô u nan ishimaverenkeghen kua mnyamciem ma ma gbe ica a uma jim yô. Zum u mnyamciem man ka maa kera due mimi ga yô, a fatyô u lun or er i bume nan yô, a kuma nan ga, shin ishima a vihi nan je kpaa. Nahan kpa, ka nena iorov uhar mba yinan vea fatyô u zuan a msaanyol ken ivese? Ka i tôô iniôngon u zuan a mlu imôngo u dedoo.

6. (a) Ka mnenge u vough u nyi sha kwagh u ivesegh Bibilo i̱ ne? (b) Ka atôakaa agenegh a nyi ka a va a anyiman ken ivese hanma shighe?

6 Bibilo ngi a mimi. I̱ lumun er iember ngi ken ivese, kpa shi i̱ ta icin er mba ve er ivese yô “vea ya ican ken iyol.” (1 Mbakorinte 7:28) Er i vande ôron nahan, ve mba uhar mbara cii mba ken myen man vea fatyô u eren isholibo. Mlu u mhen man ishima u hanmô ken ivese cii ngu kposo. Nom man kwase ashighe agenegh ka ve lu a anyiman sha kwagh u inyar, ônov, man wonov. M-ban u shighe u eren akaa imôngo kua mbamzeiyol sha kwagh u yavaor kpaa vea fatyô u lun atôakaa a van a anyiman. * Ka i tôô shighe u nengen sha ambaakaa la, kpa wa ishima! Mba ve zough ivese kpishi ka ve fatyô u tagher ishigh a mbamzeiyol amba la man ve ker igbenda i mser i ve cii vea lumun a mi yô.

LAM SHA AKAA A A ZE NE IYOL LA

7, 8. Aluer ishimavihin va shin anyiman va hen atô u mba ve vese ayolave yô, kanyi i lu gbenda u sôron ve sha Icighanruamabera?

7 Ior kpishi ka i taver ve u zan hemen u lun gir gir zum u ve lu lamen sha akaa a a vihi ve ken ishima, ieren ve i or nan hen shami kposo la, shin akaa a ve er shami ga yô. A u ma ve ôr jighilii er: “Kam er ú kav ga” yô, alaghga nana lam sha ishimavihin man nana kehe a mzeiyol la. Kpishi vea kaa er: “Ú wa iko sha iyol you tseegh,” shin, “M doou ishima ga.” Or la nana soon u yangen anyiman a gban yô, man alaghga nana ungwa ato.

8 Kwagh u a hembe doon u a dondo yô ka u ungwan kwaghwan u Bibilo la: “Nyoon nen ishima, kpa de eren nen isholibo ga, iyange i̱ de been ne a ishima i vihin her ga.” (Mbaefese 4:26) Akar a ken ivese agen a lun a msaanyol, er ve ar sha inyom i sha 60 i ivese ve yô, i pine ve kwaghmyer u a lu ken mdoo u ivese ve yô. Nom la kaa er: “Yange se yaven a u sôron mbamzeiyol asev shio ga, shin vea ndahar nena je kpaa.”

9. (a) Kanyi i tese ken Icighanruamabera er ka vegher u vesen u kwaghôrono? (b) Kanyi i gbe u mba ken ivese vea eren hanma shighe, shin aluer kwagh ne ka u a taver ishima shi a hide a iyol jime je kpaa?

9 Zum u nom man kwase ve lu a anyiman yô, gba u hanma ve nana̱ “lu tsev tsev sha u ungwan kwagh kpa nana̱ gema a̱ ngôôr a kwaghôron, nana̱ ngôôr a iyugh kpaa.” (Yakobu 1:19) Vea keghen ato zulee yô, alaghga ve cii vea nenge a ityôkyaa i zamber. (Yakobu 5:16) U kaan sha mimi er, “M zungwe sha er m vihiu ishima” la, ka i tôô iyol i hiden a mi jime man ishimataver. Kpa u sôron akperan ve sha imba gbenda ne una yar tom vough u wasen mba ve er ivese la u nengen sha mbamzeiyol vev tseegh ga kpa shi una na vea zua a mkpeyol u lun imôngo ayolave man mlu u biishii kpaa.

U NAN KWAGH U A LU KPEE KEN IVESE LA

10. Ka mkor u nyi Paulu yange kaa a Mbakristu mba ken Korinte er ve̱ kura u alaghga una bende sha Mbakristu nyian kpaa?

10 Zum u apostoli Paulu nger hen Mbakorinte la, yange kaa er i̱ er ivese ‘sha ci u mngee u idya.’ (1 Mbakorinte 7:2) Tar u nyian ne u vihi er u ngula nahan, shin u hemba vihin, aa tar u Korinte u ngise la. Atôakaa a jimbagh a ior mba ken tar ka ve ôron ken igbar, gbenda u iheenegh u ka ve zer akondo, man akaa a jimbagh a ka i nger ken umagazin man ityakerada, i tese sha TV, kua ken usenema la, kohol cii ka ve ngagh isharen i jimbagh. Hen Mbakorinte mba ve lu ken imba ikyasen la yô, apostoli Paulu kaa er: “Guda u eren kwase a u yughur.”—1 Mbakorinte 7:9.

11, 12. (a) Kanyi injô nom man kwase ve lu ayolave a mini, man ka sha nyi ieren i doo u vea kimbin i̱? (b) Ka nena i doo u a sôr mlu aluer gba u a de u nan kwagh u a lu kpee ken ivese la anshighe kpeghee yô?

11 Sha ci u nahan yô, Bibilo wa Mbakristu mba ve er ivese la kwagh er: “Nom la nana̱ er kwase kwagh u i lu kpee u eren nan la, kwase la di kpaa nana̱ er a nom u nan nahan vough.” (1 Mbakorinte 7:3) Ver ikyav wer i har sha u nan a na—ka sha u sônon ga. Mlu u iyolough u biishii ken ivese la una na mkom sha mimi aluer kwagh gba hanma ve sha mdoo u orgen la yô. Ikyav i tesen yô, Bibilo wa noov kwagh er ve̱ lu aa kasev vev “sha kwaghfan.” (1 Peteru 3:7) Ngun hemba kan mimi sha u nan shi ngohol kwagh u ken ivese la. Aluer i er a kwase sha ue ga yô, alaghga a taver nan u zuan a iember ken gbaa u ivesegh ne.

12 Ashighe nga a mba ken ivese vea nyume ayolave kwagh u ken ivese la yô. Kwagh ne a fatyô u lun nahan hen kwase sha ashighe agenegh ken uwer shin zum u nan vôr tsung yô. (Kar Levitiku 18:19.) A fatyô u lun mimi hen nom kpaa zum u nan lu nengen sha mzeiyol u vesen sha tom man nan vôr ken ishima yô. Aaven a nyumen mne u kwagh u ken ivese anshighe kpeghee la a hemba nengen sha á vough aluer ve cii ve lam shami sha gbashima man mba a ‘ijoughzwa ayolave’ yô. (1 Mbakorinte 7:5) Kwagh ne una yange mô ken ave u henen kwagh genegh inja kposo. Nahan kpa, aluer kwase nyume nom u nan sha apera shin aluer nom venda sha apera u nan kwagh u a lu kpee ken ivese la sha gbenda u dooshima yô, alaghga u i er a nan nahan la nana zua a imeen. Ken imba mlu la yô, alaghga mbamzeiyol vea va hen ivese.

13. Ka nena Mbakristu vea yar tom sha u veren mhen ve waeng na?

13 Di vough er Mbakristu cica cii nahan, gba u mbatomov mba Aôndo mba ve er ivese vea nyagh akaa a tesen idyelegh keng, a aa fatyô u nan asaren a hôngorough man a sha gbaaôndo ga la. (Mbakolose 3:5) Shi gba u vea kura mbamhen vev man aeren ave zum u ve lu eren akaa vea hanma or u nan lu kposo a ve sha marami yô. Yesu yange ta icin er: “Hanma or u nana kenger kwase sha u nana tôm un yô, nan er idya a na ken ishima je ve.” (Mateu 5:28) Sha u yaren tom a kwaghwan u Bibilo sha kwagh u yavaor yô, mba ken ivese vea fatyô u yangen mgbe u gban ken imeen man eren idya la. Vea fatyô u zan hemen u ember mlu u biishii ken ivese i i tôô kwagh u yavaor er ka iwua i dedoo hen Orveren u ivese, Yehova la.—Anzaakaa 5:15-19.

ATÔAKAA A BIBILO I̱ LUMUN IVESE I PAVEN YÔ

14. Ka akaa a vihin a nyi ka a va ashighe ageneghe? Sha ci u nyi?

14 Kwagh u saanyol yô, ken ivese i Mbakristu kpishi, nyityô mbamzeiyol mba ka vea va yô ka i sôr. Nahan kpa, ashighe agenegh yô kwagh ne ka a lu nahan ga. Sha er uumace ve yen shi ve lu ken tar u isholibo u u lu sha ikev i Satan ne yô, ivese igen ka i ar sha iaven i paven. (1 Yohane 5:19) Ka nena i doo u Mbakristu vea er a aaven a ican nee?

15. (a) Kanyi i lu ityôkyaa i môm tseegh i Icighanruamabera i lumun er a fatyô u paven ivese shi hiden eren igene? (b) Ka sha ci u nyi mbagenev ve vende u paven ivese a or u nan er kwagh u ifer ken ivese laa?

15 Er i ôr ken Ityough ki sha 2 ki takerada ne nahan, ka idya tseegh i̱ lu ityôkyaa i Icighanruamabera i kaa er a fatyô u paven ivese a ian i hiden eren igenegh ye. * (Mateu 19:9) Aluer ú ngu a ikyav i tesen jighilii wer or u ú vese la er iferkwagh yô, hen zum la ú ngu a kwagh u ican u tsuan. Ú za hemen ken ivese la shin u pav ivese? Atindi nga ga. Mbakristu mbagenev de or ve u ken ivese u nan zungu sha kwaghbo u nan la vindi vindi, man ivese i ve war la za doo doo. Mbagenev di yô venda u paven ivese sha ci u ônov.

16. (a) Ka atôakaa agenegh a nyi a ne mbagenev ve pav ivese a or ivesegh ve u nan er kwaghbo laa? (b) Zum u or u ishôô la nan tsua er nana pav ivese shin nana pav ga yô, ka sha ci u nyi i doo u ma or nana puu kwagh u nan tsough la ga?

16 Sha gbenda ugenegh yô, ieren i isholibo la alaghga ia va a iyav mbu wan shin ma angev mbu sha mnyande. Shin alaghga gba u a kura mbayev sha ikev i ormaren u nan eren ipila i yavaor yô. Wanger, akaa ngee a a time shami cii man a tsua kwagh u a er yô. Nahan cii kpaa, aluer ú ungwa ieren i jimbagh i ikyar you i ivesegh la man ken hemen yô ú hide shi ú hii u yaven a ikyar you la yô, nahan ú tese wer ú de ikyar you la a isholibo i nan man ú ngu a isharen i zan hemen ken ivese la. Atôakaa a paven ivese sha er Icighanruamabera i̱ tese la shi hiden eren igen yô kera nga ga. Or môm nana̱ de lu or u amber sha akaa man nana̱ nôngon sha u kighir we sha kwagh u ú tsough la ga, shin ma or nana de puun kwagh u ú tsough la zum u ú tsough kwagh u ú soo la kpaa ga. Aluer ka nyityôkwagh je i̱ dugh ken kwagh u ú tsough la kpa ka we tsô ú lu a min ye. “Hanma or nana va tôô ikav mbi nan iyol i nan je.”—Mbagalatia 6:5.

ATÔAKAA A UNDUN IVESE

17. Aluer i er idya ga yô, ka akighir a nyi Icighanruamabera i̱ ver sha m-undu u ivesegh shin ivaa pavene?

17 Aaven nga a a hingir kpee u undun ivese shin a gba u a pav ivese a or u i vese la shin aluer nan er idya ga je kpaa? Een, kpa imba la yô, Orkristu la ngu a ian i dondon or u sha utar sha u nana vôso nan ga. (Mateu 5:32) Bibilo, er i̱ ne ian sha imba m-undu la nahan kpa, i̱ kaa er u nan lu undun ivese la nana̱ “lu kwav, gayô nana̱ hime.” (1 Mbakorinte 7:11) Kanyi aaven agen a vihin ganden alaghga aa na a lu vough u undun ivese?

18, 19. Ka aaven agen a karen ikyaa inya a nyi alaghga aa na or u ken ivese nana hen er doo u nana undu shin nana pav ivese sha tindi, shin er ian i hiden eren ivese igen i lu ga nahan kpaa?

18 Ka shami, alaghga tsombor ua hingir ken ibanave sha ci u icôron u̱hwe man aeren a bo a nom la. * Alaghga nana haa do a inyaregh ki tsombor shin nana vihi ki sha mcimbim ma man sha tindi ga shin sha msôr. Bibilo kaa er: “Aluer or nana kera nenge sha . . . mba ken ya u nan la [ga yô], nan nyiman jighjigh u nan ve, nan hemba gban kera a or u nan ne jighjigh ga yô.” (1 Timoteu 5:8) Aluer imbaor la nan venda u geman igbenda i nan, man alaghga nan ngu vihin inyaregh sha afer a nan sha u tôôn inyaregh ki kwase u nan a zough a mi la je kpaa yô, alaghga kwase la nana tsua u kuran mkpeyol u nan man u ônov kpaa sha u keren m-undu u ivesegh hen atejir.

19 Alaghga shi a fatyô u eren imba kwagh u sha tindi ne aluer or u i vese la nan ngu eren tswam kpogholoo sha or u nan, alaghga gbidyen nan kwa kimbir kimbir je hingir u mkpeyol u nan shin uma u nan je kpaa a lu nôngon u timin yô. U seer yô, aluer or u ken ivese la nan ngu nôngon u kighir or u nan vese la hanma shighe er nana̱ per atindi a Aôndo sha ma gbenda yô, u i lu anger nan la alaghga nana hen sha u undun ivese la, hemban je yô aluer akaa va ar sha iaven i i lu nôngon u timin uma u ken jijingi yô. Alaghga u i lu zan nan iyol la nana kule er gbenda môm tseegh u nana “hemba ungwan imo i Aôndo keng a imo i ior” yô ka u zuan a m-undu u ivesegh sha tindi.—Aerenakaa 5:29.

20. (a) Aluer mpav va hen tsombor yô, kanyi alaghga ahuraior a lun a mkav man mbatamen vea ere, man kanyi i doo u vea er ga? (b) Mba ve er ivese la ve̱ de yaren tom sha akaa a Bibilo i ôr sha m-undu man ivaa paven la u eren nyi ga?

20 Ken aaven a i lu nzughul a or u ken ivese la karen ikyaa inya cii, ma or nana̱ de kighir or u ishôô la er nana̱ undu í shin nana̱ lu vea ugen la her ga. Er ahuraior a kaven ishigh man mbatamen vea fatyô u nan ishuen kua kwaghwan u ken Bibilo nahan kpaa, mban vea fatyô u fan hanma kwagh u a ze hemen hen atô u nom man kwase vindi vindi ga. Ka Yehova tseegh una fatyô u nengen ngula ye. Ka mimi, kwase Kristu nana lu civir mser u ivesegh u Aôndo la ga aluer nan har sha abeerakaa sha u duen ken ivese kera yô. Kpa aluer iferkwagh i vesen ngi zan hemen mimi yô, ma or nana̱ de ne nan ibo ga aluer nan tsua u paven yô. A fatyô u ôron akaa shon nahan vough sha Orkristu u nan lu nom man nan lu keren m-undu u ivesegh yô. “Se cii sé va tile sha ikônough ki ijirigh ki Aôndo.”—Mbaromanu 14:10.

ER YANGE I WAR IVESE I HEMBEN YÔ

21. Ka ikyav i nyi i tese er kwaghwan u Bibilo wasene?

21 Yange iwer ngi karen itiar er Lucia, u i vande teren kwagh na ken jime la, undu nom na yô, a zua a Mbashiada mba Yehova man a hii Bibilo i henen a ve. “Kwagh u kpiligh mo iyol yô,” kape a pase la, “Bibilo na akar a mimi sha mzeiyol wam. Yange m henen kwagh sati môm tseegh tsô, fese je m soo u hiden himen iyongo a nomom. Nyian me fatyô u kaan mer Yehova fa u waren ivese i i lu ken ican yô sha ci u atesen na ka a wase mba ve vese ayolave la u henen er vea nenge ayolave yô. Ka mimi ga, er mbagenev ka ve kaa er, Mbashiada mba Yehova mba paven icombor la. Hen amo yô, ka kwagh ugenegh kposo je er ye.” Lucia yange hen u yaren tom a akaawan a Bibilo ken uma na.

22. Doo u mba ve er ivese cii vea lu a jighjigh u nan ken nyi?

22 Ka Lucia tseegh ga. Gba u ivese ia lu iveren, ia lu myohom ga. Sha u i̱ lu nahan yô, Yehova na kwaghngeren u hembancii u a ne kwaghwan sha ivese yô—Mkaanem nam ma taver ishe la. Bibilo i ne “orlanenkwagh nan hingir orfankwagh.” (Pasalmi 19:7-11) I̱ war icombor kpishi i yange i ar sha iaven i soghon yô shi i̱ sôr igen kpaa kpishi i yange i lu a mbamzeiyol mba vesen yô. Mba ve er ivese cii ma ve lu a jighjigh u nan ken kwaghwan u ivesegh u Yehova Aôndo a ne la. Mimi je ka a er tom vough!

^ par. 1 I gema iti la.

^ par. 6 I vande timen sha igbenda akaa agen ne ken ityouv mbi mbi kar la.

^ par. 15 Ishemberti i ken Bibilo i i gem er “idya” la kua aeren a jimbagh, nomso mba yaven a nomso, u yaven a zendenya, man aeren agenegh a sha apera a hôngorough a i yar tom a alegh a ken myer la cii.

^ par. 18 Ngun kua aaven a nom, shin er nan lu a awashima u dedoo nahan kpa, nan kan shio u nengen sha tsombor u nan sha atôakaa a a hembe nan, amba er angev shin m-ban u tom u eren nahan la ga.