1. Ano an katuyohan ni Jehova para sa areglo nin pamilya?

 KAN si Adan asin Eva kasalon ni Jehova, ipinahayag ni Adan an saiyang kagayagayahan paagi sa pagtaram kan kaenot-enoteng bersong Hebreo na nasa rekord. (Genesis 2:22, 23) Minsan siring, an nasa isip kan Kaglalang labi pa sa pagtao sana nin kaogmahan sa saiyang mga aking tawo. Boot nia na an mga mag-agom asin an mga pamilya gumibo kan saiyang kabotan. Sinabihan nia an enot na mag-agom: “Pangagbunga asin pangagdakol kamo asin panoa nindo an daga asin sakopa nindo iyan, asin sakopon nindo an mga sira sa dagat asin an mga gamgam sa kalangitan asin an lambang nabubuhay na hayop na naghihiro sa ibabaw nin daga.” (Genesis 1:28) Kanigoan kadakula, nakakokontentong asignasyon idto! Kanigoan kutana an magigin kaogmahan ninda asin kan saindang mga aki kun ginibo ni Adan asin Eva an kabotan ni Jehova na may bilog na pagkuyog!

2, 3. Paano manonompongan nin mga pamilya an pinakadakulang kaogmahan ngonyan?

² Ngonyan man pinakamaogma an mga pamilya kun sinda nagtatarabang sa paggibo kan kabotan nin Dios. Nagsurat si apostol Pablo: “An diosnon na debosyon kapakipakinabang sa gabos na bagay, mantang iyan may panuga sa buhay ngonyan asin sa madatong.” (1 Timoteo 4:8) An pamilya na namumuhay na may diosnon na debosyon asin nagkukuyog sa paggiya ni Jehova na yaon sa Biblia makanonompong nin kaogmahan sa “buhay ngonyan.” (Salmo 1:1-3; 119:105; 2 Timoteo 3:16) Dawa kun saro sanang miembro kan pamilya an mag-aplikar kan mga prinsipyo sa Biblia, mas marahay an situwasyon kisa sa kun mayo ni sarong nag-aaplikar.

 ³ Ipinaliwanag kan librong ini an dakol na prinsipyo sa Biblia na nakakokontribwir sa kaogmahan nin pamilya. Posibleng narisa nindo na an iba paorootrong naglataw sa bilog na libro. Taano? Huli ta an mga iyan nagrerepresentar sa mapuersang mga katotoohan na epektibo para sa ikararahay kan gabos sa laen-laen na aspekto kan buhay pampamilya. An pamilya na nagmamaigot na iaplikar an mga prinsipyong ini sa Biblia nakaririsa na an diosnon na debosyon talagang “may panuga sa buhay ngonyan.” Helingon niato liwat an apat sa mahahalagang prinsipyong iyan.

4. Taano ta mahalagang marhay sa pag-agoman an pagpopogol sa sadiri?

⁴ Si Hadeng Salomon nagsabi: “Siring sa sarong siudad na gaba, na daing lanob, an tawong daing pagpopogol sa saiyang espiritu.” (Talinhaga 25:28; 29:11) An ‘pagpogol sa espiritu,’ pagpopogol sa sadiri, mahalagang marhay para sa mga gusto nin maogmang pag-agoman. An pagpadaog sa mapanlaglag na mga emosyon, arog baga nin grabeng kaanggotan o inmoral na horot, magigin causa nin danyos na dakol na taon bago mapakarhay​—kun mapapakarhay pa iyan.

5. Paano makukultibar nin tawong bakong sangkap an pagpopogol sa sadiri, asin may anong mga pakinabang?

⁵ Siempre, mayo nin gikan si Adan na lubos na makokontrol an saiyang laman na bakong sangkap. (Roma 7:21, 22) Pero, an pagpopogol sa sadiri sarong bunga kan espiritu. (Galacia 5:22, 23) Huli kaini, an espiritu nin Dios mapaluwas sa sato nin pagpopogol sa sadiri kun ipamimibi niato an kualidad na ini, kun iaaplikar niato an angay na hatol na yaon sa Kasuratan, asin kun makiaasosyar kita sa iba na nagpapaheling kaiyan saka malikay sa mga dai. (Salmo 119:100, 101, 130; Talinhaga 13:20; 1 Pedro 4:7) An siring na dalan matabang sa sato na ‘dumulag sa pakikisaro,’ dawa kun kita nasusugotan. (1 Corinto 6:18) Isisikwal niato an kadahasan asin lilikayan o hahaleon an alkoholismo. Asin mas kalmado niatong aatubangon an mga pagprobokar asin masakit na mga kamugtakan. Logod an gabos​—pati an mga aki—​makanood na magkultibar kan mahalagang  marhay na bungang ini kan espiritu.​—Salmo 119:1, 2.

6. (a) Ano an inestablisar nin Dios na areglo nin pagkapayo? (b) Ano an dapat na girumdomon nin sarong lalaki tanganing an saiyang pagkapayo magtao nin kaogmahan sa saiyang pamilya?

⁶ An ikaduwang mahalagang prinsipyo iyo an pagmidbid sa pagkapayo. Isinaysay ni Pablo an tamang pagkasunodsunod nin mga bagay kan sia magsabi: “Boot kong maaraman nindo na an payo kan lambang lalaki iyo an Cristo; an payo man nin babae iyo an lalaki; an payo man kan Cristo iyo an Dios.” (1 Corinto 11:3) Ini nangangahulogan na an lalaki nangengenot sa pamilya, an saiyang agom na babae may kaimbodan na nagtatabang, asin an mga aki makinuyog sa saindang mga magurang. (Efeso 5:22-25, 28-33; 6:1-4) Pero mangnohon na an pagkapayo nagbubunga sana nin kaogmahan kun iyan ginagamit sa tamang paagi. An mga agom na lalaki na namumuhay na may diosnon na debosyon nakaaaram na an pagkapayo bakong diktadura. Inaarog ninda si Jesus, an saindang Payo. Minsan ngani si Jesus magigin “payo kan gabos na bagay,” sia “nagdigdi, bakong tanganing paglingkodan, kundi tanganing maglingkod.” (Efeso 1:22; Mateo 20:28) Sa kaagid na paagi, an sarong Kristianong lalaki ginagamit an pagkapayo, bakong tanganing pakinabangon an saiyang sadiri, kundi tanganing asikasohon an ikararahay kan saiyang agom na babae asin mga aki.​—1 Corinto 13:4, 5.

7. Anong mga prinsipyo sa Kasuratan an matabang sa sarong agom na babae na maotob an saiyang itinao nin Dios na katongdan sa pamilya?

⁷ Sa saiyang kabtang, an agom na babae na namumuhay na may diosnon na debosyon dai nakikidaogan sa o naghihingoang dominaron an saiyang agom na lalaki. Naoogma siang magin matinabang sa saiya asin magkooperar sa saiya. An Biblia kun beses inaapod an agom na babae na “sadiri” kan saiyang agom na lalaki, na liniliwanag na an lalaki iyo an payo kan babae. (Genesis 20:3) Paagi sa pagpaagom an babae nasasakop kan “ley kan saiyang agom na lalaki.” (Roma 7:2) Kadungan kaiyan, sia inaapod kan Biblia na “katabang”  asin “komplemento.” (Genesis 2:20) Itinatao nia an mga kualidad asin abilidad na mayo sa saiyang agom na lalaki, asin itinatao nia sa lalaki an kinakaipuhan na pagsuportar. (Talinhaga 31:10-31) Sinasabi man kan Biblia na an agom na babae sarong “kapadis,” saro na kadamaydamay sa trabaho kan saiyang agom. (Malaquias 2:14) An mga prinsipyong ini sa Kasuratan nakatatabang sa mag-agom na masabotan an katongdan kan lambang saro asin tratohon an lambang saro na may tamang paggalang asin dignidad.

8, 9. Ipaliwanag an nagkapirang prinsipyo na makatatabang sa gabos na nasa pamilya na mapaoswag an saindang abilidad sa komunikasyon.

⁸ Sa librong ini parateng itinatampok an pangangaipo nin komunikasyon. Taano? Huli ta mas marahay an kamugtakan nin mga bagay kun an mga tawo nakikipag-olay asin talagang naghihinanyog sa lambang saro. Paorootrong idinoon na an komunikasyon simbagan. Arog kaini an pagkasabi dian ni disipulo Santiago: “An gabos na tawo kaipuhan na magin listo kun dapit sa pagdangog, maluway kun dapit sa pagtaram.”​—Santiago 1:19.

⁹ Mahalaga man na ingatan kun paano kita nagtataram. An pabiglabigla, makiiwalon, o sobra kamapagtatsar na mga tataramon bakong mapangganang komunikasyon. (Talinhaga 15:1; 21:9; 29:11, 20) Dawa kun tama an satong sinasabi, kun iyan isinabi sa maringis, mapalangkaw, o bakong mataktikang paagi, posibleng mas dakula an danyos kisa sa karahayan na ibunga kaiyan. An satong pagtaram maninigong managom, “tinimplahan nin asin.” (Colosas 4:6) An satong mga tataramon maninigong magin siring sa “mga mansanas na bulawan sa mga inukit na pirak.” (Talinhaga 25:11) An mga pamilyang nakanood na magkomunikar nin marahay dakula an ikinaabante pasiring sa pagkakamit nin kaogmahan.

10. Anong klaseng pagkamoot an mahalagang marhay sa pag-agoman?

¹⁰ An terminong “pagkamoot” paorootrong minalataw sa bilog na librong ini. Nagigirumdoman daw nindo an klase  nin pagkamoot na pinanonongdan sa pangenot? Totoo na an romantikong pagkamoot (sa Griego, eʹros) may mahalagang kabtang sa pag-agoman, asin sa mapangganang mga pag-agoman, an hararom na kapadangatan asin pagkakatood (sa Griego, phi·liʹa) nagtatalubo sa pag-oltanan nin mag-agom. Alagad orog pang mahalaga an pagkamoot na irinerepresentar kan termino sa Griego na a·gaʹpe. Ini an pagkamoot na pinatatalubo niato para ki Jehova, ki Jesus, asin sa satong kapwa. (Mateo 22:37-39) Iyan an pagkamoot na ipinahahayag ni Jehova para sa katawohan. (Juan 3:16) Marahayon nanggad na ikapaheheling niato an iyo man sanang klase nin pagkamoot para sa satong agom asin mga aki!​—1 Juan 4:19.

11. Paano nakatatabang an pagkamoot sa ikararahay nin pag-agoman?

¹¹ Sa pag-agoman an halangkaw na klaseng pagkamoot na ini talagang “sangkap na bogkos nin pagkasararo.” (Colosas 3:14) Binobogkos kaiyan an mag-agom asin pinahihiro sindang mawoton na gibohon an pinakamarahay para sa lambang saro asin para sa saindang mga aki. Kun an mga pamilya napapaatubang sa masakit na mga situwasyon, an pagkamoot nakatatabang sa sainda na sararong asikasohon an mga bagay. Mantang naggugurang an mag-agom, an pagkamoot nakatatabang sa sainda na suportaran asin padagos na apresyaron an lambang saro. “An pagkamoot . . . dai naghahanap kan saiyang sadiring kapakanan. . . . Iyan nagtitios kan gabos na bagay, nagtutubod kan gabos na bagay, naglalaom kan gabos na bagay, nagtatagal kan gabos na bagay. An pagkamoot dai nanggad nasusudya.”​—1 Corinto 13:4-8.

12. Taano an pagkamoot nin mag-agom sa Dios ta nakaparirigon sa saindang pag-agoman?

¹² An pagkakasaro nin mag-agom nangorognang masarig kun iyan pinaririgon bako sanang nin pagkamoot sa pag-oltanan nin mga mag-agom kundi sa pangenot nin pagkamoot para ki Jehova. (Eclesiastes 4:9-12) Taano? Bueno, si apostol Juan nagsurat: “Ini iyo an boot sabihon kan pagkamoot sa Dios, na kuyogon niato an saiyang mga kapagbootan.” (1 Juan 5:3) Sa siring, maninigong patoodon nin mag-agom an saindang mga aki sa diosnon na debosyon  bako sanang huli ta namomotan nindang marhay an saindang mga aki kundi huli ta ini pagboot ni Jehova. (Deuteronomio 6:6, 7) Maninigong isikwal ninda an inmoralidad bako sanang huli ta nagkakaminootan sinda kundi sa pangenot huli ta namomotan ninda si Jehova, na ‘maghohokom sa mga parapakisaro asin parasambay.’ (Hebreo 13:4) Dawa kun an saro sa mag-agom magcausa nin grabeng mga problema sa pag-agoman, an pagkamoot ki Jehova mapahiro sa agom nia na padagos na sumunod sa mga prinsipyo sa Biblia. Maogma nanggad an mga pamilya na an pagkaminootan pinaririgon kan pagkamoot ki Jehova!

13. Paano an desisyon na gibohon an kabotan nin Dios makatatabang sa mga indibiduwal na itorohok an saindang mga mata sa mga bagay na talagang mahalaga?

¹³ An bilog na buhay nin sarong Kristiano nakasentro sa paggibo kan kabotan nin Dios. (Salmo 143:10) Ini an tunay na kahulogan nin diosnon na debosyon. An paggibo kan kabotan nin Dios nakatatabang sa mga pamilya na itorohok an saindang mga mata sa mga bagay na talagang mahalaga.  (Filipos 1:9, 10) Halimbawa, si Jesus nagpatanid: “Ako napadigdi tanganing magpabanga, sa sarong lalaki tumang sa saiyang ama, asin sa sarong aking babae tumang sa saiyang ina, asin sa agom na babae tumang sa saiyang panugangan na babae. Sa katotoohan, an magigin mga kaiwal nin saro iyo an kairiba nia sa harong.” (Mateo 10:35, 36) Arog kan ipinatanid ni Jesus, dakol sa saiyang mga parasunod an pinaglamag nin kairiba sa pamilya. Kanigoan kamamondo, makolog na situwasyon! Pero, an relasyon sa pamilya dai maninigong ipaorog sa satong pagkamoot ki Jehova Dios asin ki Jesu-Cristo. (Mateo 10:37-39) Kun an saro magtagal sa ibong kan pagtumang nin pamilya, tibaad magbago an mga nagtutumang kun maheling ninda an marahay na mga epekto nin diosnon na debosyon. (1 Corinto 7:12-16; 1 Pedro 3:1, 2) Dawa kun iyan dai mangyari, mayo nin nagdadanay na pakinabang sa pag-ontok na maglingkod sa Dios huli sa pagtumang.

14. Paano an kamawotan na gibohon an kabotan nin Dios makatatabang sa mga magurang na gibohon an pinakaikararahay kan saindang mga aki?

¹⁴ An paggibo kan kabotan nin Dios nakatatabang sa mga magurang na gumibo nin tamang mga desisyon. Halimbawa, sa nagkapirang komunidad an pagheling nin mga magurang sa mga aki kapital, asin sinasarigan ninda an saindang mga aki na atamanon sinda sa saindang pagkagurang. Minsan ngani tama asin maninigo na atamanon nin darakula nang aki an saindang gurang nang mga magurang, an siring na konsiderasyon dai maninigong magpahiro sa mga magurang na itokdo an saindang mga aki sa materyalistikong pamumuhay. Daing karahayan na ginigibo an mga magurang sa saindang mga aki kun sinda padakulaon ninda na ipinaoorog an materyal na mga rogaring kisa sa espirituwal na mga bagay.​—1 Timoteo 6:9.

15. Paano na an ina ni Timoteo, si Eunice, ekselenteng halimbawa nin magurang na naggibo kan kabotan nin Dios?

¹⁵ An sarong marahay na halimbawa sa bagay na ini iyo si Eunice, an ina kan hoben na katood ni Pablo na si Timoteo. (2 Timoteo 1:5) Minsan daing pagtubod an saiyang agom, si Eunice, kaiba kan lola ni Timoteo, si Loida, mapangganang  napadakula si Timoteo na pag-aaboton an diosnon na debosyon. (2 Timoteo 3:14, 15) Kan dakula na si Timoteo, tinogotan sia ni Eunice na humale sa harong asin maghulit kan Kahadean bilang kaibaiba ni Pablo sa pagmimisyonero. (Gibo 16:1-5) Seguradong ogmahon sia kan magin midbid na misyonero an saiyang aki! An diosnon na debosyon ni Timoteo bilang adulto marahay an itinataong impresyon sa pagpatood sa saiya kan sia aki pa. Sierto na si Eunice nakamate nin pagkakontento asin kagayagayahan sa pakabareta manongod sa fiel na ministeryo ni Timoteo, minsan ngani tibaad napupungaw sia sa saiya.​—Filipos 2:19, 20.

16. Bilang aki, anong maninigong pagmakolog an ipinaheling ni Jesus, alagad ano an pangenot niang katuyohan?

¹⁶ Si Jesus pinadakula sa sarong diosnon na pamilya asin, bilang adulto, nagpaheling nin maninigong pagmakolog nin aki sa saiyang ina. (Lucas 2:51, 52; Juan 19:26) Minsan siring, an pangenot na katuyohan ni Jesus otobon an kabotan nin Dios, asin para sa saiya kaiba digdi an pagbukas kan dalan para sa mga tawo na magkamit nin buhay na daing katapusan. Ginibo nia ini kan idolot nia an saiyang sangkap na buhay na tawo bilang pantubos sa makasalan na katawohan.​—Marcos 10:45; Juan 5:28, 29.

17. Anong mamuraway na mga paglaom an binuksan kan fiel na dalan ni Jesus para sa mga naggigibo kan kabotan nin Dios?

¹⁷ Pagkagadan ni Jesus, binuhay sia ni Jehova pasiring sa langitnon na buhay asin tinawan sia nin dakulang autoridad, na sa katapustapusi pinatukaw sia bilang Hade sa langitnon na Kahadean. (Mateo 28:18; Roma 14:9; Kapahayagan 11:15) An atang ni Jesus nagpangyari na an nagkapirang tawo pilion na mamahala kaiba nia sa Kahadean na iyan. Binuksan man kaiyan an dalan para sa iba pang tawo na may matanos na puso na magkamit nin sangkap na buhay sa sarong daga na ibinalik sa pagigin paraiso. (Kapahayagan 5:9, 10; 14:1, 4; 21:3-5; 22:1-4) An saro sa kadarudakulai niatong pribilehio ngonyan isabi an mamuraway na maogmang baretang ini sa satong pagtaraed.​—Mateo 24:14.

18. Anong pagirumdom asin pagparigon sa boot an itinatao kapwa sa mga pamilya asin sa mga indibiduwal?

 ¹⁸ Siring sa ipinaheling ni apostol Pablo, an pamumuhay na may diosnon na debosyon igwa kan panuga na an mga tawo puedeng magmana kan mga bendisyon sa buhay na “madatong.” Tunay na ini an pinakamarahay na paagi na makanompong nin kaogmahan! Girumdoma, “an kinaban maagi sana asin an horot kaiyan, alagad an naggigibo kan kabotan nin Dios magdadanay sagkod lamang.” (1 Juan 2:17) Huli kaini, baga man kamo aki o magurang, agom na lalaki o agom na babae, o daing agom na adulto na igwa o mayo nin aki, pagmaigotan na gibohon an kabotan nin Dios. Minsan kun kamo nagigipit o napapaatubang sa makuring mga kasakitan, nungka nindong lingawan na kamo lingkod kan nabubuhay na Dios. Sa siring, an saindo logod na mga gibo magtao nin kagayagayahan ki Jehova. (Talinhaga 27:11) Asin an saindo logod na gawe magbunga nin kaogmahan para sa saindo ngonyan asin nin buhay na daing katapusan sa bagong kinaban na maabot!