Go na content

Go na table of contents

KAPITEL TINASIKSI

Meki wan têgo tamara de seiker gi joe osofamiri

Meki wan têgo tamara de seiker gi joe osofamiri

1. San ben de a prakseri di Jehovah ben abi nanga na osofamiri seti?

DI JEHOVAH ben tjari Adam nanga Eva kon na wán na ini a trowlibi, Adam ben sori a prisiri foe en di a ben taki a fosi poewema di skrifi na ini Hebrewtongo (Genesis 2:22, 23). Ma a Mekiman ben abi moro sani na prakseri leki foe gi prisiri nomo na den libisma pikin foe en. A ben wani meki den trowpaar nanga den osofamiri doe a wani foe en. A ben taigi a fosi paar: „Oen meki pikin èn kon foeroe èn foeroe grontapoe èn poti en na oen ondro, èn abi den fisi foe se nanga den mekisani foe hemel di e frei nanga ibri libi mekisani di e boeweigi ensrefi na grontapoe, na oen ondro” (Genesis 1:28). Dati ben de wan kefalek moi wroko di ben gi foeroe prisiri! Den nanga den pikin foe den di ben moesoe kon ete, ben sa kolokoe srefisrefi efoe Adam nanga Eva ben doe a wani foe Jehovah foe di den ben gi jesi krinkrin na en!

2, 3. Fa osofamiri kan feni a moro bigi kolokoe na ini a ten disi?

2 Na ini a ten disi toe, den osofamiri de moro kolokoe te den e wroko makandra foe doe a wani foe Gado. Na apostel Paulus ben skrifi: „A gi di wan sma e gi ensrefi na ini a dini foe Gado, boen gi ala sani, foe di a abi wan pramisi gi a disiten libi èn a libi di moesoe kon ete” (1 Timoteus 4:8). Wan osofamiri di e gi ensrefi na ini a dini foe Gado èn di e waka na baka a tiri foe Jehovah, soleki fa dati de na ini bijbel, sa feni kolokoe na ini „a disiten libi” (Psalm 1:1-3; 119:105; 2 Timoteus 3:16). Srefi efoe wán memre nomo foe na osofamiri e gebroiki den bijbel gronprakseri, a situwâsi moro boen leki te no wan sma e doe dati.

3 A boekoe disi taki foe foeroe bijbel gronprakseri di e meki wan kolokoe osofamiri kon. Kande joe si taki wan toe foe den gronprakseri e kon ibri tron baka na ini a heri boekoe. Foe san ede? Bika den abi krakti waarheid di abi boen bakapisi gi ala sma na ini difrenti afersi foe na osofamiri libi. Wan osofamiri di e meki moeiti foe gebroiki den bijbel gronprakseri disi, e feni taki a gi di den e gi densrefi na ini a dini foe Gado, ’abi wan pramisi gi a disiten libi’ troetroe. Meki wi go loekoe ete wan tron na fo foe den prenspari gronprakseri dati.

A WAARDE FOE A DWENGI DI WAN SMA E DWENGI ENSREFI

4. Foe san ede a dwengi di wan sma moesoe man dwengi ensrefi, de toemoesi prenspari na ini wan trowlibi?

4 Kownoe Salomo ben taki: „Neleki wan foto di den broko go na ini, sondro skotoe, na so a man de di no man dwengi en jeje” (Odo 25:28; 29:11). Gi den sma di wani wan kolokoe trowlibi, a de toemoesi prenspari foe ’dwengi a jeje foe den’, noso foe dwengi densrefi. Te wan sma e gi ensrefi abra na firi di e tjari pori kon, soleki atibron noso lostoe di de teige boen gwenti nanga wet, dan dati sa tjari pori kon di abi foeroe jari fanowdoe foe kon boen baka — efoe a kan kon boen baka srefi.

5. Fa wan onvolmaakti libisma kan kweki a dwengi di wan sma moesoe dwengi ensrefi, èn nanga sortoe winimarki?

5 A no de foe taki, dati no wan bakapikin foe Adam kan basi en onvolmaakti skin dorodoro (Romesma 7:21, 22). Tokoe, a dwengi di wan sma e dwengi ensrefi, na wan froktoe foe a jeje (Galasiasma 5:22, 23). Foe dati ede, a jeje foe Gado sa meki na eigifasi na ini wi foe man dwengi wisrefi, efoe wi e begi foe na eigifasi disi, efoe wi e gebroiki a joisti rai di de foe feni na ini den Boekoe foe bijbel, èn efoe wi abi demakandra nanga tra sma di e sori na eigifasi disi èn te wi e wai pasi gi den sma di no e sori en (Psalm 119:100, 101, 130; Odo 13:20; 1 Petrus 4:7). So wan fasi foe handri sa jepi wi foe „lon komoto gi hoeroedoe”, srefi efoe wi e kisi tesi (1 Korentesma 6:18). Wi sa weigri foe doe ogri nanga tranga èn wi no sa dringi sopi pasa marki, noso wi sa wini a problema foe dringi sopi pasa marki. Èn wi sa handri na wan moro bedari fasi nanga a tanteri di sma e tanteri wi èn nanga moeilek situwâsi. Meki a de so, taki ala sma — so srefi den pikin — e leri foe kweki a toemoesi prenspari froktoe disi foe a jeje. — Psalm 119:1, 2.

WAN JOISTI FASI FOE SI A POSISI LEKI EDEMAN

6. (a) San na a posisi leki edeman, di Gado seti? (b) San wan man moesoe hori na prakseri te a posisi foe en leki edeman moesoe tjari kolokoe kon gi en osofamiri?

6 A di foe toe prenspari gronprakseri, na a erken di wi moesoe erken a posisi leki edeman. Paulus ben sori a joisti fasi fa sani seti, di a ben taki: „Mi wani meki oenoe moesoe sabi, taki na edeman foe ibri man na Krestes; a man foe en sei na a edeman foe na oema; Gado foe en sei na a edeman foe Krestes” (1 Korentesma 11:3). Disi wani taki dati wan man e teki fesi na ini na osofamiri, en wefi e horibaka gi en na wan loyaal fasi, èn den pikin e gi jesi na a papa nanga mama foe den (Efeisesma 5:22-25, 28-33; 6:1-4). Ma loekoe taki a posisi leki edeman e tjari kolokoe kon soso te a e gebroiki dati na wan joisti fasi. Den masra di e gi densrefi na ini a dini foe Gado, sabi taki a posisi leki edeman no wani taki dati den moesoe tiri leki wan diktator. Den e waka na baka Jesus, na Edeman foe den. Ala di Jesus ben moesoe de „edeman foe ala sani”, tokoe a „no ben kon foe sma dini en, ma foe dini sma” (Efeisesma 1:22; Mateus 20:28). Na wan srefi fasi, wan man di de wan kresten no e gebroiki en posisi leki edeman foe soekoe wini gi ensrefi, ma foe sorgoe gi den afersi foe en wefi nanga den pikin. — 1 Korentesma 13:4, 5.

7. Sortoe bijbel gronprakseri sa jepi wan wefi foe doe a ròl di a kisi foe Gado na ini na osofamiri?

7 Foe en sei, a wefi di e gi ensrefi na ini a dini foe Gado, no e strei nanga en masra noso e soekoe foe basi en. A e feni en wan prisiri sani foe horibaka gi en èn foe wroko makandra nanga en. Son tron bijbel e taki foe a wefi leki „a de foe” en masra, èn dati e meki a de krin taki a masra na en edeman (Genesis 20:3). Nanga jepi foe a trow a e kon na ondro „a wet foe en masra” (Romesma 7:2). Na a srefi ten, bijbel e kari en wan „jepi” èn wan „fitipisi” (Genesis 2:20). A abi den eigifasi nanga den bekwaamfasi di en masra no abi, èn a e gi en a jepi di a abi fanowdoe (Odo 31:10-31). Bijbel e taki toe taki wan wefi na wan „patna”, wan di e wroko skinskin nanga en patna (Maleaki 2:14). Den bijbel gronprakseri disi e jepi wan masra nanga wan wefi foe froestan a posisi foe makandra èn foe handri nanga makandra na wan lespeki fasi èn wan warti fasi di fiti.

„DE ESI FOE JERE”

8, 9. Froeklari wan toe gronprakseri di sa jepi ala sma na ini na osofamiri foe meki a fasi fa den abi komunikâsi kon moro boen.

8 Foeroe tron na ini a boekoe disi, krakti ben poti taki a de fanowdoe foe abi komunikâsi. Foe san ede? Bika a moro makriki foe loesoe problema te sma e taki nanga makandra èn e arki troetroe na makandra. Den ben poti krakti ala ten baka na tapoe taki komunikâsi e kon foe toe sei. A disipel Jakobus ben taki dati na a fasi disi: „Ibri sma moesoe de esi foe jere, no esi foe taki.” — Jakobus 1:19.

9 A de prenspari toe foe loekoe boen fa wi e taki. Den wortoe di taki sondro foe denki fosi, di e meki trobi, noso di e soekoe soso fowtoe, no e meki wan boen komunikâsi de (Odo 15:1; 21:9; 29:11, 20). Srefi efoe wi e taki joisti sani, efoe wi taki den na wan ogri fasi, noso na wan fasi di e sori bigifasi, noso wi taki den sondro firi, dan kande a sa doe ogri moro leki a sa doe boen. Den wortoe foe wi moesoe tesi boen, den „moesoe abi sowtoe na ini” (Kolosesma 4:6). Den wortoe foe wi moesoe de leki „gowtoe apra na ini solfroe sani di kerfoe nanga anoe” (Odo 25:11). Den osofamiri di leri foe abi wan boen komunikâsi, meki wan bigi stap foe kisi kolokoe.

A TOEMOESI PRENSPARI RÒL FOE LOBI

10. Sortoe lobi de toemoesi prenspari na ini a trowlibi?

10 A wortoe „lobi” e kon ibri tron baka na ini a heri boekoe disi. Joe e memre a sortoe lobi na tapoe san den sori go moro foeroe? A de troe taki a lobi di de na mindri wan man nanga wan oema (Grikitongo, eʹros) e plèi wan prenspari ròl na ini a trowlibi, èn dipi firi foe lobi nanga matifasi (Grikitongo, fi·liʹa) e gro na mindri wan masra nanga wan wefi na ini wan trowlibi di e waka boen. Ma moro prenspari srefi na a lobi di de ini a Griki wortoe a·gaʹpe. Disi na a lobi di wi e kweki gi Jehovah, gi Jesus, èn gi den sma na wi sei (Mateus 22:37-39). A de a lobi di Jehovah e sori gi a libisma famiri (Johanes 3:16). A moi srefisrefi taki wi kan sori a srefi sortoe lobi gi wi trowpatna èn gi den pikin foe wi! — 1 Johanes 4:19.

11. Fa lobi abi boen bakapisi gi wan trowlibi?

11 Na ini a trowlibi, a hei sortoe lobi disi de troetroe „wan volmaakti banti foe wánfasi” (Kolosesma 3:14). A e tai wan paar na makandra èn a e meki taki den wani doe san de moro boen gi makandra èn gi den pikin foe den. Te den osofamiri e tanapoe na fesi moeilek situwâsi, dan lobi e jepi den foe doe sani na ini wánfasi. Te wan paar e kon owroe, dan lobi e jepi den foe horibaka gi makandra èn foe tan warderi makandra. „Lobi . . . no e soekoe en eigi boen. . . . A e froedrage ala sani, e bribi ala sani, e howpoe ala sani, e teki ala sani. Lobi no e misi noiti.” — 1 Korentesma 13:4-8.

12. Foe san ede a lobi di wan trowpaar abi gi Gado, e tranga a trowlibi foe den?

12 A banti foe a trowlibi de spesroetoe tranga no soso te a kon tranga nanga a lobi na mindri den trowpatna wawan, ma moro prenspari nanga a lobi di den abi gi Jehovah (Preikiman 4:9-12). Foe san ede? We, na apostel Johanes ben skrifi: „Disi wani taki a lobi foe Gado, taki wi e hori den komando foe en” (1 Johanes 5:3). Foe dati ede, wan paar moesoe leri den pikin foe den na ini a gi di den e gi densrefi na ini a dini foe Gado, no soso bika den abi wan dipi lobi gi den pikin foe den, ma bika disi na wan komando foe Jehovah (Deuteronomium 6:6, 7). Den moesoe tan fara foe sani di de teige boen gwenti nanga wet, no soso bika den lobi makandra, ma moro foeroe bika den lobi Jehovah, di „sa kroetoe hoeroeman nanga soetaman” (Hebrewsma 13:4). Srefi efoe wán patna e tjari serjoesoe problema kon na ini wan trowlibi, tokoe lobi gi Jehovah sa boeweigi a tra patna foe tan waka na baka den bijbel gronprakseri. Ija, kolokoe foe den osofamiri dati, pe lobi gi makandra kon tranga nanga jepi foe a lobi gi Jehovah!

NA OSOFAMIRI DI E DOE A WANI FOE GADO

13. Fa wan fasti overtoigi foe doe a wani foe Gado, kan jepi sma foe hori ai na tapoe den sani di de troetroe prenspari?

13 A heri libi foe wan kresten e drai lontoe a doe di a e doe a wani foe Gado (Psalm 143:10). Disi na san a wani taki troetroe foe gi joesrefi na ini a dini foe Gado. Te den osofamiri e doe a wani foe Gado, dan dati e jepi den foe hori ai na tapoe den sani di de troetroe prenspari (Filipisma 1:9, 10). Foe eksempre, Jesus ben warskow: „Mi ben kon foe tjari prati kon, foe wan man nanga en papa, èn foe wan oemapikin nanga en mama, en foe wan jongoe wefi nanga a mama foe en masra. Ija, den feanti foe wan sma sa de sma foe en eigi osofamiri” (Mateus 10:35, 36). Akroederi a warskow di Jesus ben gi, foeroe foe den bakaman foe en kisi froefolgoe foe den memre foe den osofamiri. Disi na wan sari situwâsi di e hati srefisrefi! Ma tokoe den famiri banti no moesoe de moro tranga leki a lobi di wi abi gi Jehovah Gado èn gi Jesus Krestes (Mateus 10:37-39). Efoe wan sma e horidoro ala di a e kisi gens foe en osofamiri, dan kande den gensman kan kenki te den e si den boen bakapisi foe a gi di a sma dati e gi ensrefi na ini a dini foe Gado (1 Korentesma 7:12-16; 1 Petrus 3:1, 2). Srefi efoe dati no e feni presi, no wan boen di e tan foe langa ten, e kon te wan sma e tapoe foe dini Gado bika a e kisi gens.

14. Fa wan angri foe doe a wani foe Gado sa jepi papa nanga mama foe handri na wan fasi di e tjari den moro boen winimarki kon gi den pikin foe den?

14 Te den papa nanga mama e doe a wani foe Gado, dan dati sa jepi den foe teki boen bosroiti. Foe eksempre, na ini wan toe libimakandra, den papa nanga mama gwenti foe si den pikin a srefi leki te den e poti moni na bangi foe kisi rente, èn den e froetrow na tapoe den pikin taki den sa sorgoe gi den na ini den owroe dei foe den. Ala di a joisti taki den bigi pikin e sorgoe gi den papa nanga mama foe den di kon owroe, so wan prakseri no moesoe meki den papa nanga mama abi krakti na tapoe den pikin foe den foe meki den pikin libi na wan fasi pe den e feti na baka materia sani. Papa nanga mama no e doe boen gi den pikin foe den efoe den e kweki den foe meki den si materia goedoe moro warti leki jeje afersi. — 1 Timoteus 6:9.

15. Fa Eunice, a mama foe Timoteus, ben de wan toemoesi boen eksempre foe wan mama di ben doe a wani foe Gado?

15 Wan heri moi eksempre ini a tori disi, na Eunice, a mama foe Timoteus, a jongoe mati foe Paulus (2 Timoteus 1:5). Ala di a ben trow nanga wan sma di no de na bribi, tokoe Eunice, makandra nanga Lois, a granmama foe Timoteus, ben man kweki Timoteus na wan boen fasi foe feti na baka a gi di a e gi ensrefi na ini a dini foe Gado (2 Timoteus 3:14, 15). Di Timoteus ben owroe nofo, Eunice ben gi en pasi foe gowe foe oso èn foe bigin nanga a Kownoekondre preikiwroko, leki a zendeling kompe foe Paulus (Tori foe den Apostel 16:1-5). A ben moesoe naki en ati srefisrefi di en manpikin ben kon tron wan toemoesi aparti zendeling! A gi di a ben gi ensrefi leki wan bigi sma na ini a dini foe Gado, ben sori boen foe a leri di a ben kisi froekoe kaba. Foe troe, Eunice ben feni satisfaksi nanga prisiri te a ben e jere tori foe a diniwroko di Timoteus ben doe na wan getrow fasi, ala di kande a ben misi en foe di a no ben de nanga en na oso. — Filipisma 2:19, 20.

NA OSOFAMIRI ÈN A TAMARA FOE JOE

16. Fa Jesus ben sori taki a ben broko en ede na wan joisti fasi leki wan manpikin, ma san ben de a moro prenspari marki foe en?

16 Jesus ben kweki na ini wan osofamiri di ben dini Gado, èn leki wan bigisma a ben sori taki leki manpikin, a ben broko en ede na wan joisti fasi gi en mama (Lukas 2:51, 52; Johanes 19:26). Ma a moro prenspari marki foe Jesus ben de foe doe a wani foe Gado, èn gi en, disi ben wani taki toe foe opo a pasi gi libisma foe njan boen foe têgo libi. Disi a ben doe di a ben òfer en volmaakti libisma skin leki wan loesoe-paiman gi a sondoe libisma famiri. — Markus 10:45; Johanes 5:28, 29.

17. Sortoe toemoesi moi froewakti a getrow pasi foe Jesus ben opo gi den sma di e doe a wani foe Gado?

17 Baka di Jesus dede, Jehovah ben gi en wan opobaka foe libi na hemel èn a ben gi en bigi tirimakti, èn te foe kaba, a ben poti en leki Kownoe foe a hemel Kownoekondre (Mateus 28:18; Romesma 14:9; Openbaring 11:15). A srakti-ofrandi foe Jesus ben opo na okasi gi wan toe libisma foe teki poeroe èn foe tiri nanga en na ini a Kownoekondre dati. Dati ben opo a pasi toe gi den trawan foe a libisma famiri di de opregti, foe njan boen foe volmaakti libi na tapoe wan grontapoe di meki kon boen baka leki a situwâsi foe a paradijs (Openbaring 5:9, 10; 14:1, 4; 21:3-5; 22:1-4). Wan foe den moro bigi grani di wi abi na ini a ten disi, na foe froeteri a toemoesi moi boen njoensoe disi na den sma na wi sei. — Mateus 24:14.

18. Sortoe froemane èn sortoe deki-ati den osofamiri èn ibri sma aparti e kisi?

18 Soleki fa na apostel Paulus ben sori, te sma e libi akroederi a gi di den e gi densrefi na ini a dini foe Gado, dan dati e gi a pramisi taki den kan kisi den blesi dati na ini a libi „di moesoe kon ete”. Foe troe, disi na a moro boen fasi foe feni kolokoe! Hori na prakseri, taki „grontapoe e pasa gowe, èn so srefi a lostoe foe en, ma a sma di e doe a wani foe Gado, e tan foe têgo” (1 Johanes 2:17). Foe dati ede, awansi joe na wan pikin noso wan papa noso mama, wan masra noso wan wefi, wan bigisma di no abi patna èn di abi pikin noso di no abi pikin, doe moeiti foe doe a wani foe Gado. Srefi te joe de na ondro kwinsi noso joe e miti toemoesi aparti problema, noiti no frigiti taki joe na wan foetoeboi foe a Gado di e libi. So boen, meki den sani di joe e doe, tjari prisiri gi Jehovah (Odo 27:11). Èn meki a fasi fa joe e tjari joesrefi, abi kolokoe leki bakapisi gi joe nownowde èn têgo libi na ini a njoen grontapoe di moesoe kon ete!