1-تاراۋ
«ول، ٴبىزدىڭ قۇدايىمىز»
1، 2. ا) سەن قۇدايعا قانداي سۇراق قويار ەدىڭ؟ ٵ) مۇسا قۇدايعا قانداي سۇراق قويعان؟
كوز الدىڭا قۇدايمەن سويلەسىپ جاتقانىڭدى ەلەستەتە الاسىڭ با؟ مۇنداي ويدىڭ ٶزى كوڭىلدى تولقىتادى، ويتكەنى سەنىمەن سويلەسىپ جاتقان الەمنىڭ ٵمىرشىسى عوي! العاشقىدا توسىلىپ قالارسىڭ، ٴبىراق كەيىن وعان جاۋاپ قايتارۋعا دا باتىلىڭ جەتەدى. ول سەنى تىڭداپ، جاۋاپ بەرىپ، ٴتىپتى قالاعان سۇراعىڭدى ەركىن قويا بەرۋىڭە بولاتىنىن ايتادى. سەن وعان قانداي سۇراق قويار ەدىڭ؟
2 ۇزاق ۋاقىت بۇرىن ٴبىر كىسى تۋرا وسىنداي جاعدايدى باسىنان كەشكەن. ونىڭ ەسىمى مۇسا. الايدا ونىڭ قۇدايدان نە سۇراعىسى كەلگەنى سەنى تاڭعالدىراتىن بولار. ول ٶزى نە ٶزىنىڭ بولاشاعى جايىندا دا، ٴتىپتى ادامزاتتىڭ جاعدايى جايىندا دا سۇراماعان. ونىڭ سۇراعانى قۇدايدىڭ ەسىمى بولدى. بۇل ساعان قىزىق كورىنەر، ويتكەنى ول قۇدايدىڭ ەسىمىن بىلەتىن ەدى عوي. دەمەك، ونىڭ سۇراعىنىڭ ٴمانى تەرەڭىرەك بولعانعا ۇقسايدى. شىنى كەرەك، مۇسا قۇدايعا قويۋعا بولاتىن بۇدان ارتىق سۇراق تاپپاس تا ەدى. ونىڭ جاۋابىنىڭ بارىمىزگە دە اسەرى بار. ول سەنىڭ قۇدايعا جاقىنداۋدا ماڭىزدى قادام جاساۋىڭا كومەكتەسەدى. قالايشا؟ سول ەرەكشە اڭگىمەگە قۇلاق سالىپ كورەيىكشى.
3، 4. مۇسا قۇدايمەن سويلەسپەس بۇرىن قانداي وقيعا بولدى جانە سول اڭگىمەنىڭ تۇپكى ٴمانى نەدە؟
3 مۇسا 80 جاستا ەدى. ونىڭ مىسىر قۇلدىعىنداعى ٶز حالقى يسرايلدىكتەردەن شالعاي جەردە قۋعىندا جۇرگەنىنە قىرىق جىل بولعان. ٴبىر كۇنى قايىن اتاسىنىڭ قويىن باعىپ ٴجۇرىپ، مۇسا ٴبىر قىزىق جايتتى كورەدى. ٴبىر تىكەندى بۇتا ٶرت بولىپ لاۋلاپ تۇرادى، ٴبىراق جانىپ كەتپەيدى. ول تاۋ باسىنداعى الاۋ سياقتى جالىندايدى دا تۇرادى. مۇسا انىقتاپ كورۋ ٷشىن جاقىنداي تۇسەدى. لاۋلاعان وتتىڭ قاق ورتاسىنان داۋىس شىققاندا، ونىڭ جۇرەگى تاس توبەسىنە شىقسا كەرەك! سودان قۇداي پەرىشتە ارقىلى مۇسامەن ۇزاق سويلەسەدى. ٴسۇيتىپ، بالكىم، مۇنى ٶزىڭ دە بىلەرسىڭ، قۇداي قوبالجىپ تۇرعان مۇساعا جايباراقات ٶمىرىن تاستاپ، مىسىرعا بارىپ يسرايلدىكتەردى قۇلدىقتان بوساتۋدى تاپسىرادى (مىسىردان شىعۋ 3:1—12).
4 مىنە، ەندى مۇسا قۇدايعا قالاعان سۇراعىن قويا الار ەدى. الايدا ونىڭ قانداي سۇراق قويعانىنا كوڭىل ٴبولشى: «ەندى مەن يسرايلدىكتەرگە بارىپ، «اتا-بابالارىڭنىڭ قۇدايى مەنى سەندەرگە جىبەردى» دەسەم، ولار مەنەن «ونىڭ ەسىمى كىم؟» دەپ سۇرايدى عوي. سوندا نە دەپ جاۋاپ بەرۋىم كەرەك؟» (مىسىردان شىعۋ 3:13)
5، 6. ا) مۇسانىڭ سۇراعىنان ٴبىز قانداي قاراپايىم دا ماڭىزدى شىندىقتى بىلدىك؟ ٵ) قۇدايدىڭ ەسىمىنە قاتىستى قانداي سوراقى ارەكەت جاسالدى؟ ب) نەگە قۇدايدىڭ ادامزاتقا ٶز ەسىمىن اشقانى سونداي ماڭىزدى؟
5 بۇل سۇراقتان، ەڭ الدىمەن، قۇدايدىڭ ەسىمى بار ەكەنىن بىلەمىز. ٴبىز بۇل قاراپايىم شىندىققا جەڭىل-جەلپى قاراماۋىمىز كەرەك. سويتكەنمەن دە كوپ ادام سولاي ەتەدى. قۇدايدىڭ ەسىمى كيەلى كىتاپتىڭ كوپتەگەن اۋدارمالارىنان الىنىپ تاستالىپ، «ٴتاڭىر يە»، «قۇداي» دەگەن لاۋازىمدارمەن الماستىرىلعان. بۇل — ٴدىننىڭ اتىمەن جاسالعان ەڭ وكىنىشتى ٵرى ەڭ سوراقى ارەكەتتەردىڭ ٴبىرى. دەي تۇرسا دا، بەيتانىس اداممەن تانىسقاندا ادەتتە ەڭ الدىمەن نە ىستەيمىز؟ ونىڭ ەسىمىن سۇرامايمىز با؟ قۇدايمەن تانىسۋ دا تاپ سولاي. ول — ەسىمى جوق، الىس، ٴتۇسىنىپ-بىلۋگە بولمايتىن دەرەكسىز بىردەڭە ەمەس. كوزگە كورىنبەيتىن بولعانىمەن، ول — بار تۇلعا، ٵرى ونىڭ ەحوبا دەگەن ەسىمى بار.
6 ونىڭ ۇستىنە، ەحوبا ٶز ەسىمىن اشقاندا، كوپ ۇزاماي كەرەمەت ٵرى بىرەگەي جايت ورىن الادى. ول سەنى وزىمەن تانىسۋعا شاقىرادى. ەحوبا ومىرىمىزدە ەڭ كەرەمەت تالعاۋ جاساعانىمىزدى، ياعني وزىنە جاقىنداعانىمىزدى، قالايدى. ٴبىراق ول بىزگە ەسىمىنىڭ كىم ەكەنىن ايتىپ قانا قويعان جوق، ونىڭ ٴمانىن دە ٴتۇسىندىردى.
قۇداي ەسىمىنىڭ ماعىناسى
7. ا) قۇداي ەسىمىنىڭ سوزبە-ٴسوز ماعىناسى قانداي؟ ٵ) قۇداي ەسىمىن سۇراعاندا، شىن مانىندە، مۇسا نەنى بىلگىسى كەلگەن؟
7 ەحوبا وزىنە تەرەڭ ٴمانى بار ەسىم تاڭداعان. «ەحوبا» دەگەن سوزبە-ٴسوز «ول بولعىزادى» دەگەندى بىلدىرەدى. بۇكىل عالامدا ول سياقتى ەشكىم جوق، ويتكەنى بارلىق نارسە ونىڭ ارقاسىندا پايدا بولدى. سونداي-اق نەنى نيەت ەتسە، سونىڭ ٴبارىن ىسكە اسىرا الادى. ول ٴتىپتى ٶزىنىڭ جەردەگى كەمەلسىز قىزمەتشىلەرىنىڭ قانداي بولعانىن قالاسا، سونداي بولعىزا الادى. وسى ويلار كوڭىلىمىزدى تولقىتادى ەمەس پە؟! ٴبىراق ونىڭ ەسىمىن ەرەكشە ٴماندى ەتەتىن باستى جايت جاراتۋشى ەكەندىگى مە؟ مۇسا بۇدان الدەقايدا كوپ نارسە بىلگىسى كەلگەنگە ۇقسايدى. كوڭىل قويارلىق ٴبىر جايت قۇدايدىڭ ەسىمى بەيمالىم بولماعان. ادامدار عاسىرلار بويى ونى ەسىمىمەن اتاپ كەلگەن. مۇسا قۇدايدىڭ ەسىمىن سۇراعاندا، سول ەسىمنىڭ يەسى تۋرالى بىلگىسى كەلگەنى ايدان انىق. باسقاشا ايتقاندا، ول: «حالقىڭ ٴيسرايلدىڭ ساعان سەنىم دامىتۋلارى ٵرى ولاردى قۇلدىقتان شىنىمەن ازات ەتەتىنىڭە سەنىمدى بولۋلارى ٷشىن ولارعا سەن جايلى نە ايتۋىما بولادى؟»— دەگەن.
8، 9. ا) ەحوبا مۇساعا قالاي جاۋاپ بەردى جانە ونىڭ جاۋابى ٴجيى قالاي بۇرىس اۋدارىلادى؟ ٵ) «مەن كىم بولامىن، سول بولامىن» دەگەن سوزدەر نەنى بىلدىرەدى؟
8 ەحوبا مۇساعا جاۋاپ بەرگەندە، ٶز ەسىمىنىڭ ٴمانىن تۇسىندىرگەن. ول: «مەن كىم بولامىن، سول بولامىن»،— دەگەن (مىسىردان شىعۋ 3:14، جد). كوپتەگەن كيەلى كىتاپتا بۇل تارماق: «مەن (ماڭگى) بار بولۋشىمىن»،— دەگەن سياقتى سوزدەرمەن اۋدارىلعان. ٴبىراق مۇقيات تارجىمەلەنگەن «جاڭا دۇنيە اۋدارماسىنان» قۇداي ٶزىنىڭ بار ەكەندىگىن عانا ايتىپ قويماعانى كورىنەدى. ول مۇساعا، سونىمەن قاتار ٴبىزدىڭ بارىمىزگە، ٶز ەسىمىنىڭ استارىندا قانداي ماعىنا جاتقانىن اشتى. ەحوبا ٶز ەركىن جۇزەگە اسىرۋ ٷشىن كىم بولۋ قاجەت بولسا، ‹سول بولادى›، ياعني ٶزىن بولعىزادى. دج. ب. روتەرگامنىڭ اۋدارماسىندا اتالمىش تارماقتاعى وي انىعىراق جەتكىزىلگەن: «مەن كىم بولۋدى قالاسام، سول بولامىن». كيەلى كىتاپ جازىلعان كونە ەۆرەي ٴتىلىنىڭ ٴبىر مامانى بۇل سوزدەردى بىلاي تۇسىندىرەدى: «كەز كەلگەن جايتقا نەمەسە قاجەتتىلىككە وراي... قۇداي قيىنشىلىقتىڭ شەشىمى ‹بولادى›».
9 يسرايلدىكتەر ٷشىن بۇل نەنى ٴبىلدىردى؟ يسرايلدىكتەردىڭ الدىندا قانداي توسقاۋىل بولماسىن، ولار قانداي اۋىر قيىنشىلىققا كەزىكپەسىن، حالقىن قۇلدىقتان بوساتىپ، ۋادە ەتىلگەن جەرگە كىرگىزۋ ٷشىن جاعداي كىم بولۋدى تالاپ ەتسە، ەحوبا سول بولادى. بۇل ەسىمنىڭ قۇدايعا دەگەن سەنىمدىلىك وياتقاندىعى ٴسوزسىز. ول بۇگىندە ٴبىزدىڭ كوڭىلىمىزدە دە سەنىمدىلىك وياتا الادى (ٴزابۋر 9:11). نەگە بۇلاي دەۋگە بولادى؟
10، 11. قالاي ەحوبانىڭ ەسىمى ٴبىزدى ونى جان-جاقتى بەيىمدەلگىش ٵرى اكە اتاۋلىنىڭ ىشىندەگى ەڭ كەرەمەتى دەپ تانۋعا شاقىرادى؟ مىسال كەلتىر.
10 مىناداي مىسالدى قاراستىرايىق: اتا-انالار بالالارىنا قامقورلىق ەتۋ ٷشىن قانشالىقتى يكەمدەلگىش نە بەيىمدەلگىش بولۋ كەرەكتىگىن بىلەدى. بالاسى بار ادام ٴبىر كۇننىڭ ىشىندە مەدبيكە، اسپاز، ۇستاز، تاربيەلەۋشى، قازى ىسپەتتى ارەكەت ەتىپ، ٵرى تاعى سول سياقتى كوپتەگەن ىستەردى اتقارۋى مۇمكىن. كوبىسىنە وزدەرىنە جۇكتەلگەن سونشا كوپ مىندەت تىم اۋىر كورىنەدى. ارينە، اتا-انالار اكەسى نە اناسى كەز كەلگەن جاراقاتتى جازىپ، كەز كەلگەن داۋدى باسىپ، سىنىپ قالعان كەز كەلگەن ويىنشىقتى جوندەپ بەرە الاتىنىنا جانە ويلارىنا كەلە قالعان كەز كەلگەن، ٴتىپتى توسىن قويىلعان سۇراقتارىنا دا جاۋاپ بەرە الاتىنىنا ەش كۇماندانبايتىن بۇلدىرشىندەرىنىڭ وزدەرىنە شەكسىز سەنەتىنىن بايقايدى. كەيبىر اتا-انالار مۇمكىندىكتەرىنىڭ شەكتەۋلى ەكەندىگىن سەزىپ، كەيدە سالى سۋعا كەتەدى. وسىنداي مىندەتتەرىنىڭ كوبىسىن اتقارۋ قولدارىنان كەلمەيتىنىن ٴبىلىپ، دارمەنسىزدىك كۇي كەشەدى.
11 ەحوبا دا سۇيىسپەنشىلىككە تولى اكە. ٴبىراق ول ادامي بالالارىنا ەڭ كەرەمەت تۇردە قامقورلىق ەتۋ ٷشىن كىم بولۋ كەرەك بولسا، سول بولا الادى، سويتسە دە ول مۇنى ٶزىنىڭ كەمەلدى نورمالارىنىڭ اياسىنان شىقپاي جۇزەگە اسىرادى. وسىلايشا، ونىڭ ەسىمى — ەحوبا — قۇدايدى اكە اتاۋلىنىڭ ىشىندەگى ەڭ كەرەمەتى دەپ تانۋعا شاقىرادى (جاقىپ 1:17). مۇسا مەن باسقا دا ادال يسرايلدىكتەر ەحوبانىڭ ٶز ەسىمىنە ساي ارەكەت ەتەتىنىن كوپ ۇزاماي-اق تۇسىنگەن بولاتىن. ولار دەمدەرىن ىشتەرىنە تارتا، ەحوبانىڭ ٶزىن جەڭىلۋدى بىلمەيتىن قولباسشى، بارلىق تابيعي قۇبىلىستاردىڭ يەسى، تەڭدەسى جوق زاڭ شىعارۋشى، قازى، ساۋلەتشى، اس-سۋ جانە كيىم-كەشەكپەن قامتاماسىز ەتەتىن قامقورشى ٵرى جارىلقاۋشى تاعى سول سياقتى بولعىزعانىن كوردى.
12. پەرعاۋىننىڭ ەحوباعا قاتىستى كوزقاراسى مۇسانىكىنەن قالايشا وزگەشە بولعان؟
12 وسىلايشا قۇداي ٶز ەسىمىن ٴمالىم ەتتى، ياعني ماعىناسىن ٴتۇسىندىردى، ول ٴتىپتى ٶز ەسىمىنە ساي ارەكەت ەتەتىنىن دە پاش ەتتى. قۇداي ٶز ەسىمىن ٴبىزدىڭ بىلگەنىمىزدى قالايتىنى ٴسوزسىز. ال ٴبىز مۇنى قالاي قابىلدايمىز؟ مۇسا قۇدايدى تانىعىسى كەلگەن. ونىڭ سونداي زور ىقىلاسى بۇكىل ٶمىر جولىنا باعىت بەرىپ، ونى كوكتەگى اكەسىنە بارىنشا جاقىن ەتتى (رۋلاردى ساناۋ 12:6—8؛ ەۆرەيلەرگە 11:27). الايدا، ٴبىر وكىنىشتىسى، مۇسانىڭ زامانداستارىنىڭ ٴبارىنىڭ مۇنداي ىقىلاسى بولمادى. مۇسا مىسىردىڭ ٶر كوكىرەك پاتشاسى پەرعاۋىننىڭ الدىندا ەحوبانىڭ ەسىمىن ايتقاندا، ول مەنسىنبەي: «ەحوبا دەگەن كىم؟»— دەدى (مىسىردان شىعۋ 5:2، جد). پەرعاۋىن ەحوبا جايىندا بىلگىسى دە كەلمەگەن. كەرىسىنشە، ٴيسرايلدىڭ قۇدايىنا كوڭىل قويۋعا تۇرمايتىن، تۇككە تۇرعىسىز بىرەۋ رەتىندە قاراپ، پاڭدانىپ ەلەڭ دە قىلماعان. بۇگىندە مۇنداي كوزقاراس كەڭىنەن ەتەك العان. مۇنداي ادامدار ٷشىن ەڭ كەرەمەت شىندىق — ەحوبانىڭ الەمنىڭ ٵمىرشىسى ەكەندىگى — جاسىرىن قالادى.
الەمنىڭ ٵمىرشىسى ەحوبا
13، 14. ا) نەگە كيەلى كىتاپتا ەحوبانىڭ كوپ لاۋازىمدارى بار جانە ولاردىڭ كەيبىرى قانداي؟ ( 14-بەتتەگى قورشاۋعا قارا) ٵ) نەگە تەك ەحوبا عانا «الەمنىڭ ٵمىرشىسى» اتالۋعا لايىق؟
13 ەحوبا كەز كەلگەن جاعدايعا بەيىمدەلە الادى، سوندىقتان جازبالاردا ول كوپتەگەن لاۋازىمدارمەن اتالعان. ٴبىراق ولاردىڭ ەشقايسىسى قۇدايدىڭ ەسىمىن الماستىرا المايدى، جاي عانا ٴمانىن اشا تۇسەدى. مىسالى، ەحوبا «الەمنىڭ ٵمىرشىسى» دەپ اتالادى (لۇقا 2:29). كيەلى كىتاپتىڭ ٴتۇپنۇسقاسىندا جۇزدەگەن رەت كەزدەسەتىن بۇل جوعارعى لاۋازىم ەحوبانىڭ دارەجەسىنە نۇسقايدى. الەمنىڭ بيلەۋشىسى بولۋعا تەك ەحوبا عانا قۇقىلى. نەگە ەكەندىگىن قاراستىرايىق.
14 ەحوبادان باسقا جاراتۋشى جوق. ايان 4:11 دە بىلاي دەلىنگەن: «قۇداي يەمىز [«ەحوبا»، جد]! سەن ۇلىلىق، قۇرمەت پەن بيلىككە لايىقسىڭ. ويتكەنى بۇكىل الەمدى جاراتقان ٶزىڭسىڭ؛ سەنىڭ ەركىڭمەن ول جاراتىلدى جانە بولا دا بەرەدى». مۇنداي كەرەمەت سوزدەر باسقا ەشكىمگە قاتىستى ايتىلۋى مۇمكىن ەمەس. الەمدەگى بۇكىل جاراتىلىس پايدا بولعانى ٷشىن ەحوباعا بورىشتى! الەمنىڭ ٵمىرشىسى ٵرى بارلىق نارسەنىڭ جاراتۋشىسى ەحوبا قۇرمەت، بيلىك پەن ۇلىلىققا لايىق ەكەندىگىندە داۋ جوق.
15. نەگە ەحوبا «ماڭگىلىك پاتشا» دەپ اتالادى؟
15 تەك ەحوباعا عانا قاتىستى قولدانىلاتىن تاعى ٴبىر لاۋازىم — «ماڭگىلىك پاتشا» (تىموتەگە 1-حات 1:17). ول نەنى بىلدىرەدى؟ ٴتۇسىنۋ قابىلەتىمىز شەكتەۋلى بولعاندىقتان، مۇنىڭ مانىنە تەرەڭ بويلاۋ قيىن بولعانمەن، ەحوبا ماڭگى، ياعني ونىڭ وتكەن كەزەڭى دە، بولاشاعى دا شەكسىز. ايان 1:8 دە بىلاي دەلىنگەن: «بۇكىل الەمنىڭ يەسى — ٵردايىم بار، ماڭگى بولىپ كەلگەن». سونىمەن، ەحوبانىڭ تىرشىلىك ەتۋدى باستاعان كەزى بولماعان، ول ٵردايىم بار بولعان. ول ‹كونە قارت› دەپ ورىندى اتالعان، ويتكەنى ول الەمدەگى كەز كەلگەن ٴتىرى جان مەن جانسىز دەنەلەر پايدا بولماس بۇرىن ماڭگىلىك بويى تىرشىلىك ەتكەن (دانيال 7:9، 13، 22). كىم ونىڭ الەمنىڭ ٵمىرشىسى بولۋعا قۇقىلى ەكەندىگىنە نەگىزى بار داۋ ايتا الادى؟
16، 17. ا) نەگە ٴبىز ەحوبانى كورە المايمىز، ٵرى نەگە بۇعان تاڭعالماۋىمىز كەرەك؟ ٵ) قاي ماعىنادا ەحوبانىڭ بار ەكەنى كوزبەن كورىپ، قولمەن ۇستاۋعا بولاتىن نارسەلەرگە قاراعاندا الدەقايدا انىق؟
16 سويتسە دە كەيبىرەۋلەر پەرعاۋىن ىسپەتتى بۇنىمەن داۋلاسىپ جاتادى. مۇنىڭ ٴبىر سەبەبى — كەمەلسىز ادامدار ادەتتە ٶز كوزىمەن كورە الاتىن نارسەگە عانا سەنەدى. ال الەمنىڭ ٵمىرشىسىن ٴبىز كورە المايمىز. ول — ادام كوزىنە كورىنبەيتىن رۋحاني تۇلعا (جوحان 4:24). وعان قوسا، ەت پەن سۇيەكتەن جاراتىلعان پەندە ەحوبا قۇدايدىڭ الدىندا تۇرار بولسا، امان قالماس ەدى. ەحوبانىڭ ٶزى مۇساعا: «بەت-ٴجۇزىمدى كورۋىڭە بولمايدى، ويتكەنى ونى كورگەن پەندە ٴتىرى قالمايدى»،— دەگەن (مىسىردان شىعۋ 33:20؛ جوحان 1:18).
17 بۇل ٴبىزدى تاڭعالدىرماۋى كەرەك. مۇسا ەحوبانىڭ سالتاناتتى ۇلىلىعىنىڭ ۇشقىنىن عانا كورگەن، ونىڭ وزىندە پەرىشتە ارقىلى بولسا كەرەك. مۇنىڭ ناتيجەسى قانداي بولدى؟ مۇسانىڭ ٴجۇزى ٴبىراز ۋاقىتقا دەيىن «نۇر شاشىپ جارقىراپ تۇردى». ال يسرايلدىكتەر ٴتىپتى ونىڭ جۇزىنە تىكە قاراۋعا قورىققان (مىسىردان شىعۋ 33:21—23؛ 34:5—7، 29، 30). ولاي بولسا، الەمنىڭ ٵمىرشىسىن بۇكىل سالتاناتتى ۇلىلىعىندا ەشبىر پەندەنىڭ كورە المايتىنى ايدان انىق! الايدا بۇل كوزبەن كورىپ، قولمەن ۇستاي الاتىن نارسەلەرگە قاراعاندا، ونىڭ بار ەكەنىنە كۇماندانۋعا بولادى دەگەندى بىلدىرە مە؟ جوق، ويتكەنى ٴبىز جەل، راديو تولقىنى، ادامنىڭ ويى سياقتى ٶزىمىز كورە المايتىن نارسەلەردىڭ بار ەكەنىمەن ەش كۇمانسىز كەلىسەمىز عوي. ونىڭ ۇستىنە، مەيلى سانسىز ميلليارد جىلدار بولسىن، ەحوباعا ۋاقىت بيلىگىن جۇرگىزبەيدى. وسى ماعىنادا فيزيكالىق الەمدەگى كوزبەن كورىپ، قولمەن ۇستاۋعا بولاتىن ٵرى ەسكىرىپ، قۇرۋعا بەيىم نارسەلەرگە قاراعاندا، ەحوبانىڭ بار ەكەنى الدەقايدا انىق (ماتاي 6:19). الايدا قۇدايدى جاي دەرەكسىز، يەسىز كۇش نەمەسە ٴتۇسىنۋ قيىن العاشقى سەبەپ رەتىندە قابىلداۋىمىز كەرەك پە؟ قاراستىرىپ كورەيىك.
قۇداي — تۇلعا
18. ەزەكيەلگە قانداي ايان بەرىلدى جانە ەحوبانى قورشاعان «تىرشىلىك يەلەرىنىڭ» ٴتورت ٴجۇزى نەنى بىلدىرەدى؟
18 راس، ٴبىز قۇدايدى كورە المايمىز، ٴبىراق كيەلى كىتاپتا كوكتەگى رۋحاني الەمدەگى جايتتار جونىندە از بولسا دا تۇسىنىك بەرەتىن وقيعالار بار. سولاردىڭ ٴبىرى ەزەكيەل كىتابىنىڭ ٴبىرىنشى تاراۋىندا جازىلعان. ەزەكيەلگە ايان بەرىلىپ، ول اسا ۇلكەن اسپان كۇيمەسى بەينەسىندەگى ەحوبانىڭ بۇكىلالەمدىك ۇيىمىنىڭ كوكتەگى بولىگىن كورەدى. اسىرەسە ەحوبانىڭ اينالاسىنداعى قۋاتتى رۋحاني جاراتىلىستاردىڭ قالاي بەينەلەنگەنى ەرەكشە اسەرلى (ەزەكيەل 1:4—10). وسى «تىرشىلىك يەلەرى» (جد) ەحوبامەن تىعىز بايلانىستا ٵرى ولاردىڭ كورىنىستەرى وزدەرى قىزمەت ەتىپ جۇرگەن قۇداي جونىندە ماڭىزدى ٴبىر جايتتى اشادى. ولاردىڭ ٴارقايسىسىنىڭ بۇقا، ارىستان، بۇركىت جانە ادام كەيپىندەگى ٴتورت ٴجۇزى بار. ولار ەحوبانىڭ كەرەمەت بولمىسىنىڭ نەگىزىن قۇرايتىن ٴتورت قاسيەتتى بىلدىرەتىنى انىق (ايان 4:6—8، 10).
19. ا) بۇقانىڭ ٴجۇزى، ٵ) ارىستاننىڭ ٴجۇزى، ب) بۇركىتتىڭ ٴجۇزى، ۆ) ادامنىڭ ٴجۇزى قانداي قاسيەتتەردى بەينەلەيدى؟
19 كيەلى كىتاپتا بۇقا ادەتتە كۇشتىڭ بەلگىسى بولىپ تابىلادى، ٵرى بۇل ورىندى دا، ويتكەنى ول — وراسان زور كۇشى بار جانۋار. ال ارىستان ادىلدىكتى بەينەلەيدى، سەبەبى ٵدىل بولۋ ٷشىن باتىلدىق قاجەت. ارىستان بولسا باتىلدىعىمەن تانىمال. بۇركىت بىرنەشە شاقىرىمنان تيتتەي نارسەنى كورە الاتىن كوزىنىڭ وتكىرلىگىمەن بەلگىلى. سوندىقتان بۇركىتتىڭ ٴجۇزى — قۇدايدىڭ قىراعى دانالىعىنىڭ لايىقتى بەينەسى. ال ادامنىڭ ٴجۇزى نەنى بىلدىرەدى؟ ادام قۇدايعا ۇقساس بولىپ جاراتىلعان، ٵرى تەك ادام عانا قۇدايدىڭ باستى قاسيەتى سۇيىسپەنشىلىكتى تانىتا الادى (جاراتىلىس 1:26). ەحوبانىڭ بولمىسىنىڭ وسى قىرلارى، ياعني كۇشى، ادىلدىگى، دانالىعى مەن سۇيىسپەنشىلىگى، جازبالاردا وتە ٴجيى ەرەكشە كوزگە تۇسەدى، سوندىقتان ولاردى قۇدايدىڭ باستى قاسيەتتەرى دەۋگە دە بولادى.
20. ٴبىز قۇداي وزگەرىپ كەتكەن شىعار دەپ كۇماندانۋىمىز كەرەك پە جانە نەگە سەن بۇلاي جاۋاپ بەرەسىڭ؟
20 كيەلى كىتاپتا قۇداي وسىلاي بەينەلەنگەننەن بەرى جۇزدەگەن جىلدار ٶتتى، وندا ول وزگەرىپ كەتكەن شىعار دەپ كۇماندانۋىمىز كەرەك پە؟ جوق، قۇدايدىڭ بولمىسى وزگەرمەيدى. ول ٶزى بىزگە بىلاي دەيدى: «مەن — ەحوبامىن، مەن وزگەرمەيمىن» (مالاحي 3:6، جد). ەحوبا سەزىمگە بەرىلىپ، ويىن وزگەرتە سالمايدى، قايتا، ٵربىر ناقتى جاعدايدا قالاي ارەكەت ەتەتىندىگىمەن ٶزىن ەڭ كەرەمەت اكە رەتىندە تانىتادى. ول ٶز بولمىسىنا ٴتان قاسيەتتەردىڭ ناقتى جاعدايعا وراي، ەڭ قاجەتتىسىن پاش ەتەدى. قۇدايدىڭ بارلىق قاسيەتتەرىنىڭ ەڭ باستىسى — سۇيىسپەنشىلىك. بۇل — ونىڭ بارلىق ارەكەتتەرىنەن كورىنىپ تۇراتىن قاسيەت. ەحوبا كۇشىن، ادىلدىگى مەن دانالىعىن سۇيىسپەنشىلىكپەن كورسەتەدى. كيەلى كىتاپتا قۇداي مەن ونىڭ وسى قاسيەتى تۋرالى كوڭىل قويارلىق ٴبىر جايت ايتىلعان. وندا: «قۇداي — سۇيىسپەنشىلىك»،— دەلىنگەن (جوحاننىڭ 1-حاتى 4:8). كوڭىل ٴبولشى، وندا قۇدايدا سۇيىسپەنشىلىك بار نەمەسە قۇداي سۇيىسپەنشىلىككە تولى دەلىنبەگەن، قۇدايدىڭ ٶزى سۇيىسپەنشىلىك ەكەنى ايتىلعان. سۇيىسپەنشىلىك — قۇدايدىڭ بارلىق ىستەرىنىڭ نەگىزىندە جاتقان باستى قاسيەت.
«ول، ٴبىزدىڭ قۇدايىمىز!»
21. ەحوبانىڭ قاسيەتتەرىن تەرەڭ تۇسىنگەن سايىن نە نارسەگە كوزىمىز جەتە تۇسەدى؟
21 كىشكەنتاي بالانىڭ دوستارىنا اكەسىن كورسەتىپ، جۇزىندە شىنايى قۋانىش ويناپ: «مىناۋ مەنىڭ اكەم»،— دەپ ماقتانعانىن كورگەنسىڭ بە؟ ەحوباعا قاتىستى ونىڭ قىزمەتشىلەرىنىڭ دە تاپ وسىنداي سەزىمدە بولۋلارىنا نەگىز بار. كيەلى كىتاپتا ادال ادامداردىڭ: «ول، ٴبىزدىڭ قۇدايىمىز!»،— دەپ داۋىستايتىن كەزى كەلەتىنى الدىن الا ايتىلعان (يشايا 25:8، 9). ەحوبانىڭ قاسيەتتەرىن تەرەڭ تۇسىنگەن سايىن، اكە اتاۋلىنىڭ ىشىندەگى ەڭ كەرەمەتى سەنىڭ اكەڭ ەكەندىگىنە كوزىڭ جەتە تۇسەتىن بولادى.
22، 23. كيەلى كىتاپتا كوكتەگى اكەمىز قالاي سۋرەتتەلگەن جانە ونىڭ وزىنە جاقىنداعانىمىزدى قالايتىنىن ٴبىز قايدان بىلەمىز؟
22 كەيبىر ٴدىندار ادامدار مەن ٴپالساپاشىلاردىڭ قالاي ۇيرەتەتىنىنە قاراماستان، ٴبىزدىڭ اكەمىز سەزىمسىز، قاتاڭ ەمەس. مۇنداي سەزىمسىز قۇدايعا جاقىنداعىمىز كەلەرى ەكىتالاي، ونىڭ ۇستىنە، كوكتەگى اكەمىز كيەلى كىتاپتا بۇلاي سۋرەتتەلمەيدى. كەرىسىنشە، وندا ول «باقىتتى قۇداي» دەپ اتالعان (تىموتەگە 1-حات 1:11، جد). وعان كۇشتى دە، نازىك تە سەزىمدەر ٴتان. سانالى جاراتىلىستارى ٶز يگىلىكتەرى ٷشىن بەرىلگەن ونىڭ باسشىلىعىن اياق استى ەتكەندە، قۇدايدىڭ ‹جۇرەگى اۋىرعان› (جاراتىلىس 6:6، جد؛ يشايا 63:10). ال دانالىقپەن ونىڭ سوزىنە ساي ارەكەت ەتكەندە، ‹جۇرەگى قۋانىشقا بولەنەدى› (ناقىل سوزدەر 27:11، تاۋرات).
23 كوكتەگى اكەمىز ٴبىزدىڭ وعان جاقىنداعانىمىزدى قالايدى. ول ٶز سوزىندە ‹قارمانىپ جۇرگەندەي [ٶزىن] ىزدەستىرىپ، تاۋىپ الۋعا› شاقىرادى، ويتكەنى ول ‹ٴارقايسىسىمىزدان الىس ەمەس› (ەلشىلەردىڭ ىستەرى 17:27). الايدا قاراپايىم پەندەنىڭ الەمنىڭ امىرشىسىنە قالاي جاقىنداۋىنا بولادى؟
