1, 2. (a) Ke dipotšišo dife tšeo o bego o ka rata go di botšiša Modimo? (b) Ke eng seo Moše a ilego a se botšiša Modimo?

NA O ka inagana o boledišana le Modimo? Kgopolo yona yeo ka boyona e tsoša poifo—Mmuši wa legohle a boledišana le wena! O thoma o dika-dika, eupša ka morago o kgona go mo araba. O a theetša, o a fetola e bile o go dira gore o ikwe o phuthologile go ka botšiša potšišo le ge e le efe yeo o e ratago. Bjale, ke potšišo efe yeo o bego o ka e botšiša?

² Nakong e telele e fetilego, go ile gwa ba le monna yo a ilego a ba boemong bjona bjoo. Leina la gagwe e be e le Moše. Lega go le bjalo, mo gongwe o ka makatšwa ke potšišo yeo a ilego a kgetha go e botšiša Modimo. Ga se a ka a botšiša ka dilo tše di lego mabapi le yena, bokamoso bja gagwe goba gaešita le bothata bjo batho ba lego go bjona. Go e na le moo, o ile a botšiša ka leina la Modimo. Mo gongwe o ka hwetša seo e le se se ronago, ka gobane Moše o be a šetše a tseba leina la Modimo le le mo hlaolago. Ka gona, potšišo ya gagwe e swanetše go ba e be e e-na le mo gontši moo e go bolelago. Ge e le gabotse, e be e le potšišo ya bohlokwa kudu yeo Moše a ilego a e botšiša. Karabo ya gona e re kgoma ka moka ga rena. E ka go thuša go gata mogato wa bohlokwa wa go batamela go Modimo. Bjang? Anke re hlahlobišišeng poledišano yeo e kgahlišago.

3, 4. Ke ditiragalo dife tšeo di ilego tša lebiša poledišanong ya Moše le Modimo, gomme moko wa poledišano yeo e be e le ofe?

³ Moše o be a e-na le nywaga e 80. O be a feditše nywaga e masome a mane a tlogile bathong ba gabo, ba-Isiraele, bao e bego e le makgoba Egipita. Ka letšatši le lengwe, ge a be a sa dišitše mehlape ya ratswale’agwe, o ile a bona tiragalo e makatšago. Sethokgwa sa meetlwa se be se lauma mollo eupša se sa fse. Se be se fo tuka, se phadima bjalo ka seetša patogeng ya thaba. Moše o ile a batamela gore a lebeledišiše. O swanetše go ba a ile a makala gakaakang ge lentšu le be le bolela le yena le e-tšwa ka gare ga mollo! Modimo o ile a boledišana le Moše nako e telele ka  mmoleledi wa gagwe wa morongwa. Le gona, ka ge mo gongwe o ka ba o tseba, gona moo Modimo o ile a laela Moše yo a bego a boifa gore a kgaogane le bophelo bja gagwe bja khutšo, gomme a boele Egipita go yo lopolla ba-Isiraele bokgobeng.—Ekisodo 3:1-12.

⁴ Ka nako yeo, Moše o be a ka botšiša Modimo potšišo le ge e le efe. Lega go le bjalo, ela hloko potšišo yeo a ilego a kgetha go e botšiša: “Byale xe ke fihla xo Ba-Isiraele ka re: Ke tla xo lena kè romilwe ke Modimo wa bô-tataweno! xomme xe bôná ba tlo re: Leina la xaxwe ké mang? ke tlo ba botša’ng?”—Ekisodo 3:13.

5, 6. (a) Ke therešo efe e bonolo le ya bohlokwa yeo potšišo ya Moše e re rutago yona? (b) Ke selo sefe se se lešago dihlong seo se dirilwego ka leina la Modimo le le mo hlaolago? (c) Ke ka baka la’ng go le bohlokwa kudu gore Modimo o utolletše batho leina la gagwe?

⁵ Sa mathomo-thomo potšišo yeo e re ruta gore Modimo o na le leina. Ga se ra swanela go tšea therešo ye e bonolo gabohwefo. Lega go le bjalo, ba bantši ba e tšea gabohwefo. Leina la Modimo le le mo hlaolago le tlošitšwe diphetolelong tše dintši tša Beibele gomme sebakeng sa lona gwa tsenywa direto tše bjalo ka “Morena” le “Modimo.” Ye ke e nngwe ya dilo tše di nyamišago kudu le tšeo di lešago dihlong kudu tšeo di dirilwego ka leina la bodumedi. Go ba gona, selo sa pele seo o se dirago ge o gahlana le motho yo mongwe ke sefe? Na ga o mmotšiše leina la gagwe? Go bjalo le ka go tseba Modimo. Ga se motho yo a se nago leina, yo a lego kgole, yo a ka se kego a tsebja goba go kwešišwa. Gaešita le ge a sa bonagale, ke motho gomme o na le leina—Jehofa.

⁶ Go feta moo, ge Modimo a utolla leina la gagwe le le mo hlaolago, go na le selo se sengwe se se makatšago le se se thabišago seo se letšego ka pele. O re laletša gore re tlo mo tseba. O nyaka gore re dire kgetho yeo e di phalago ka moka bophelong—e lego go batamela kgaufsi le yena. Eupša Jehofa o dirile se se fetago go fo re botša leina la gagwe. O bile o re rutile seo le se bolelago.

7. (a) Ge e le gabotse, leina la Modimo le le mo hlaolago le bolela’ng? (b) Gabotse-botse ke eng seo Moše a bego a nyaka go se tseba ge a be a botšiša Modimo leina la Gagwe?

⁷ Jehofa o ikgethetše leina la gagwe ka noši, e lego leo le nago  le tlhaloso e humilego. Leina “Jehofa” ge e le gabotse le bolela gore “Yo a Bakilego go ba Gona.” Ke therešo gore o dirile gore dilo ka moka di be gona. Seo ka bosona, ke kgopolo e makatšago. Eupša na se ke seo leina la Modimo le se bolelago? Go bonala Moše a be a nyaka go ithuta ka mo go oketšegilego. Therešo ke gore, leina la Modimo e be e se le lefsa. Batho ba ile ba le diriša ka nywaga-kgolo e mentši. Ga go na pelaelo gore ka go botšiša ka leina la Modimo, Moše o be a botšiša mabapi le motho yo a emelwago ke leina leo. Ge e le gabotse, o be a re: ‘Ke eng seo nka se botšago ba setšhaba sa gago sa Isiraele ka wena seo se tlago go aga tumelo ya bona go wena, seo se tlago go ba kgodiša gore o tla ba phološa e le ka kgonthe?’

8, 9. (a) Jehofa o ile a araba potšišo ya Moše bjang, gomme ke eng se se fošagetšego mabapi le tsela yeo karabo ya Gagwe e fetolelwago ka yona gantši? (b) Ke eng seo se bolelwago ke polelwana e rego “Ke tla ipontšha ke le yo ke tlago go ipontšha ke le yena”?

⁸ Jehofa ge a fetola o ile a hlalosa seo se bolelwago ke leina la gagwe. O itše go Moše: “Ke tla ipontšha ke le yo ke tlago go ipontšha ke le yena.” (Ekisodo 3:14, NW) Diphetolelo tše dintši tša Beibele mo di balega ka gore: “Ké Nna E A LEXO XÔNA.” Eupša phetolelo yeo e dirilwego ka šedi ka go New World Translation, e bontšha gore Modimo o be a sa fo ba a gatelela go ba gona ga gagwe. Go e na le moo, o be a ruta Moše—go akaretša le rena ka moka—seo se bolelwago ke leina leo. Jehofa o be a tla ‘ipontšha e le,’ goba a itira gore e be selo le ge e le sefe seo se bego se tla nyakega e le gore a phethagatše merero ya gagwe. Phetolelo ya J. B. Rotherham e hlalosa temana ye ka mo go kwalago ka gore: “Ke Tla Ba se sengwe le se sengwe seo ke nyakago go ba sona.” Setsebi se sengwe sa Sehebere sa Beibele se hlalosa polelwana ye ka tsela ye: “Go sa šetšwe gore boemo ke bofe goba bothata . . . , Modimo e ‘tla ba’ tharollo bothateng bjoo.”

⁹ Seo se be se bolela’ng go ba-Isiraele? Go sa šetšwe gore ke lepheko lefe leo le bego le ba eme ka pele, go sa šetšwe gore bothata bjo ba bego ba ka ikhwetša ba le ka gare ga bjona e be e le bjo bogolo gakaakang, Jehofa o be a tla fetoga se sengwe le se sengwe seo a bego a nyaka gore a be sona bakeng sa go ba lopolla bokgobeng le go ba tsenya Nageng ya Kholofetšo. Ka  kgonthe leina leo le ile la ba tutueletša go bota Modimo. Le ka dira se se swanago bakeng sa rena lehono. (Psalme 9:10) Ka baka la’ng?

10, 11. Leina la Jehofa le re kgothaletša bjang go nagana ka yena e le Tate yo a feto-fetogago le maemo le yo a phalago bohle yo a ka naganwago? Hlalosa.

¹⁰ Ka mohlala: Batswadi ba tseba kamoo ba swanetšego go ba bao ba koba-kobegago le bao ba dumelelanago le maemo ka gona ge ba hlokomela bana ba bona. Letšatšing le tee feela, go ka nyakega gore motswadi a šome e le mooki, moapei, morutiši, molai, moahlodi le tše dingwe tše dintši. Ba bantši ba ikwa ba gakantšhwa ke dikarolo tše dintši tšeo ba lebeletšwego gore ba di phethe. Ba ela hloko tumelo e feletšego yeo bana ba bona ba nago le yona go bona, bao le ka mohla ba sa kego ba belaela gore tate goba mma a ka fodiša bohloko, a rarolla dikgohlano ka moka, a lokiša sebapadišwa seo se robegilego le go araba potšišo le ge e le efe yeo e ka rotogago menaganong ya bona yeo e fata-fatago e sa fetše. Batswadi ba bangwe ba a kokobetšwa gomme ka dinako tše dingwe ba ikwa ba ferekantšwe ke mafokodi a bona ka noši. Ba ikwa ba hlaelelwa o šoro go tše dintši tša dikarolo tše.

¹¹ Jehofa le yena ke motswadi yo lerato. Lega go le bjalo, ka gare ga mellwane ya ditekanyetšo tša gagwe tše di phethagetšego, ga go na seo a sa kgonego go ba sona e le gore a hlokomele bana ba gagwe ba lefaseng ka tsela le ge e le efe e phalago tšohle yeo e ka kgonegago. Ka gona leina la gagwe, Jehofa, le re kgothaletša gore re nagane ka yena e le Tate yo a phalago bohle yo a ka gopolwago. (Jakobo 1:17) Moše le ba-Isiraele ba bangwe ka moka ba botegago, ba ile ba lemoga kapejana gore Jehofa ke motho wa leina la gagwe. Ba ile ba bogela ka poifo ge a be a iphetola Molaodi wa Madira yo a sa fenywego, Mong wa dilo ka moka tša tlhago, Monei-molao yo go se nago yo a lekanago le yena, Moahlodi, Mothadi wa Dipolane, Monei wa dijo le meetse, Mohlokomedi wa diaparo le dieta—le tše dingwe tše dintši.

12. Pono ya Farao ka Jehofa e be e fapana bjang le ya Moše?

¹² Ka tsela ye, Modimo o ile a dira gore leina la gagwe le le mo hlaolago le tsebje, o ile a hlalosa seo le se bolelago gomme a ba  a bontšha gore seo le se bolelago ke therešo. Ka ntle le pelaelo, Modimo o nyaka gore re mo tsebe. Re arabela bjang? Moše o be a nyaka go tseba Modimo. Kganyogo yeo e tseneletšego e ile ya betla tsela ya Moše ya bophelo gomme ya mo dira gore a batamele kgaufsi kudu le Tatagwe wa legodimong. (Numeri 12:6-8; Ba-Hebere 11:27) Ka manyami, ke batho ba sego kae feela ba mehleng ya Moše bao ba bego ba e-na le kganyogo e swanago. Ge Moše a be a bitša Jehofa ka leina go Farao, mmuša-noši yoo wa moikgogomoši wa Egipita o ile a fetola ka gore: “Jehofa ke mang?” (Ekisodo 5:2, PK) Farao o be a sa nyake go ithuta mo go oketšegilego ka Jehofa. Go e na le moo, ka tsela ya go kwera o ile a tšea Modimo wa Isiraele e le yo a sego bohlokwa le yo a sa mo swanelego. Pono yeo e apareditše kudu lehono. E foufatša batho gore ba se bone therešo yeo e lego bohlokwa go feta ditherešo ka moka—therešo ya gore Jehofa ke Morena yo a Phagamego.

13, 14. (a) Ke ka baka la’ng Jehofa a neilwe direto tše dintši ka Beibeleng, gomme tše dingwe tša tšona ke dife? (Bona lepokisi go letlakala 14.) (b) Ke ka baka la’ng Jehofa e le yena a nnoši yo a swanelwago ke go bitšwa “Morena yo a Phagamego”?

¹³ Jehofa ke yo a feto-fetogago le yo a dumelelanago le maemo moo e lego gore ke mo go swanetšego ge a e-na le direto tše dintši kudu ka Mangwalong. Direto tše ga di phenkgišane le leina la gagwe le le mo hlaolago; go e na le moo, di re ruta mo gontši mabapi le seo leina la gagwe le se emelago. Ka mohlala, o bitšwa “Morena yo a Phagamego Jehofa.” (2 Samuele 7:22, NW) Sereto seo se phagamego, se se tšwelelago ka makga a makgolo ka Beibeleng, se re botša ka boemo bja Jehofa. Ke yena a nnoši a nago le tshwanelo ya go ba Mmuši wa legohle ka moka. Ela hloko lebaka leo ka lona go lego bjalo.

¹⁴ Jehofa ke Mmopi wa moswana-noši. Kutollo 4:11 e re: “E a swanetšwexo ke letaxô le thêtô le matla ke Wene [Jehofa, NW] Modimo wa rena, xobane ke Wene O hlodilexo dilô tšé; xe di tšwêlêla di hlolexile, ké ka xobane O ratile fao.” Mantšu a a magolo a ka se ke a dirišwa mothong le ge e le mang yo mongwe.  Dilo tšohle legohleng di bile gona di hlodilwe ke Jehofa! Ka ntle le pelaelo, Jehofa o swanelwa ke theto, matla le letago tšeo di swanelago Morena yo a Phagamego le Mmopi wa dilo tšohle.

15. Ke ka baka la’ng Jehofa a bitšwa “Kgoši ya bosafelego”?

¹⁵ Sereto se sengwe seo se dirišwago go Jehofa a nnoši ke “Kgoši ya bosafelego.” (1 Timotheo 1:17, NW; Kutollo 15:3, NW) Se se bolela’ng? Go thata gore menagano ya rena e lekanyeditšwego e kwešiše, eupša Jehofa ke wa bosafelego ka mahlakoreng ka bobedi—nakong e fetilego le nakong e tlago. Psalme 90:2 e re: “Wa mehla e se naxo mathômô, e se naxo mafêlô; O Modimo.” Ka gona, Jehofa ga se a be le mathomo; ga e sa le a le gona. O bitšwa ka tshwanelo gore ke “Motála-wa-mabaka”—o bile gona ka bosafelego pele ga ge motho le ge e le ofe goba selo se sengwe legohleng se ka ba gona! (Daniele 7:9, 13, 22) Ke mang yo a ka belaelago ka mo go kwalago tshwanelo ya gagwe ya go ba Morena yo a Phagamego?

16, 17. (a) Ke ka baka la’ng re sa kgone go bona Jehofa, gomme ke ka baka la’ng seo se sa swanela go re makatša? (b) Ke ka kgopolo efe Jehofa e lego wa kgonthe kudu go feta selo le ge e le sefe seo re kgonago go se bona goba go se kgoma?

¹⁶ Lega go le bjalo, ba bangwe ba belaela tshwanelo yeo go etša ge go dirile Farao. Karolo ya bothata ke gore batho ba sa phethagalago ba holofela kudu dilo tšeo ba kgonago go di bona ka mahlo a bona. Re ka se ke ra bona Morena yo a Phagamego. Ke motho wa moya, yo a sa bonagalego mahlong a batho. (Johane 4:24) Ka ntle le moo, ge e ba motho wa nama le madi a be a ka swanelwa ke gore a eme ka pele ga Jehofa Modimo, seo se be se tla ipontšha e le se se bolayago. Jehofa ka boyena o boditše Moše gore: “Sefahloxô sa-ka O ka se kê wa kxôna xo se bôna; ka xobane motho a ka se kê a mpôna a phela.”—Ekisodo 33:20; Johane 1:18.

¹⁷ Seo ga se sa swanela go re makatša. Moše o ile a bona karolwana feela ya letago la Jehofa, gomme go ya ka bohlatse bjo bo lego gona e bile ka moemedi wa morongwa. Ka mafelelo afe? Sefahlego sa Moše se ile sa “phadima” ka lebakanyana ka morago ga moo. Ba-Isiraele ba be ba bile ba boifa le go lebana le sefahlego sa Moše. (Ekisodo 33:21-23; 34:5-7, 29, 30) Ka  gona, go molaleng gore ga go na motho yo a ka lebelelago Morena yo a Phagamego ka boyena a le letagong la gagwe ka moka! Na se se bolela gore ga se motho wa kgonthe go fetwa ke selo le ge e le sefe seo re sa kgonego go se bona le go se kgoma? Aowa, gantši re dumela go ba ga kgonthe ga dilo tše dintši tšeo re sa kgonego go di bona—ka mohlala, phefo, maphoto a radio le dikgopolo. Go feta moo, Jehofa ke wa sa ruri, yo a sa kgongwego ke go feta ga nako, gaešita le nywaga e dimilione tše dikete tše di sa balegego! Ka kgopolo yeo, ke wa kgonthe kudu-kudu go feta selo le ge e le sefe seo re kgonago go se kgoma goba go se bona, ka gobane dilo tše di bonagalago di a tšofala le go senyega. (Mateo 6:19) Lega go le bjalo, na re swanetše go nagana ka yena e le matla a lego kgole, ao e sego motho goba Mohlodi wa Pele yo a sa kwešišegego? Anke re boneng.

18. Hesekiele o ile a newa pono efe, gomme difahlego tše nne tša “diphedi” tšeo di lego kgaufsi le Jehofa di emela’ng?

¹⁸ Gaešita le ge re sa kgone go bona Modimo, go na le dikarolo tše di thabišago ka Beibeleng tšeo di re neago sebaka sa go hlola ka legodimong ka bolona. Kgaolo ya pele ya Hesekiele 1 ke mohlala o mongwe wa tšona. Hesekiele o ile a newa pono ya mokgatlo wa Jehofa wa legodimong, woo a o bonego e le koloi e kgolo ya legodimong. Se se kgahlišago kudu-kudu ke tlhaloso ya dibopiwa tše matla tša moya tšeo di dikologilego Jehofa. (Hesekiele 1:4-10) “Diphedi” tše di tswalane le Jehofa kgaufsi, gomme ponagalo ya tšona e re botša se sengwe sa bohlokwa mabapi le Modimo yo di mo hlankelago. Se sengwe le se sengwe sa tšona se na le difahlego tše nne—sa poo, sa tau, sa lenong le sa motho. Go bonagala difahlego tše di emela dika tše nne tše dikgolo tša semelo sa Jehofa.—Kutollo 4:6-8, 10.

19. Ke seka sefe seo se emelwago ke (a) sefahlego sa poo? (b) sefahlego sa tau? (c) sefahlego sa lenong? (d) sefahlego sa motho?

¹⁹ Ka Beibeleng, poo gantši e emela matla, gomme e le ka mo go swanetšego ka gobane ke phoofolo e matla kudu. Ka lehlakoreng le lengwe, tau gantši e emela toka, ka gobane toka ya kgonthe e nyaka sebete, e lego seka seo ditau di tsebjago kudu  ka sona. Manong a tsebja kudu ka mahlo a ona a bogale, ao a bonago gaešita le dilo tše dinyenyane tšeo di lego bokgoleng bja dikhilomithara tše dintši. Ka gona sefahlego sa lenong se tla swantšhetša gabotse bohlale bja Modimo bjo bo bonelago kgole. Go thwe’ng ka sefahlego sa motho? Ee, motho yo a bopilwego ka seswantšho sa Modimo, ke yo a nago le bokgoni bja moswana-noši bja go bonagatša seka sa Modimo se segolo—lerato. (Genesi 1:26) Dikarolo tše tša semelo sa Jehofa—matla, toka, bohlale le lerato—di gatelelwa leboelela ka Mangwalong moo e lego gore di ka bitšwa dika tša Modimo tše dikgolo.

20. Na re swanetše gore re tshwenyege ka gore semelo sa Jehofa se ka fetoga, gomme ke ka baka la’ng o araba bjalo?

²⁰ Na re swanetše go tshwenyega ka gore Modimo a ka ba a fetogile nywageng e dikete go tloga mola a hlaloswago ka Beibeleng? Aowa, semelo sa Modimo ga se fetoge. O re botša gore: “Gobane Nna Jehofa ga k’ešo ka fetoga.” (Maleaki 3:6, PK) Go e na le gore a fetoge feela, Jehofa o ipontšha e le Tate wa kgonthe ka tsela yeo ka yona a arabelago boemong bjo bongwe le bjo bongwe. O bonagatša dikarolo tšeo tša semelo sa gagwe tše e lego tše di swanetšego kudu. Dikeng tše tše nne, seo se bonagalago kudu ke lerato. Le bonagala dilong ka moka tšeo Modimo a di dirago. O diriša matla a gagwe, toka le bohlale ka tsela e lerato. Ge e le gabotse, Beibele e bolela selo se sengwe seo se  sa tlwaelegago mabapi le Modimo le seka se. E re: “Modimo ké Yêna leratô.” (1 Johane 4:8) Hlokomela gore ga e re Modimo o na le lerato goba gore Modimo ke yo lerato. Go e na le moo, e bolela gore Modimo ke lerato. Lerato, seka se segolo sa semelo sa gagwe, le mo tutuetša dilong ka moka tšeo a di dirago.

21. Re tla ikwa bjang ge re dutše re hwetša tsebo ya go tseba dika tša Jehofa gakaone?

²¹ Na o kile wa bona ngwana yo monyenyane a šupetša bagwera ba gagwe tatagwe ke moka a bolela ka lethabo la kgonthe le boikgantšho a re, “Yola ke tate”? Barapedi ba Modimo ba na le mabaka ohle a go ikwa ka tsela e swanago ka Jehofa. Beibele e bolela e sa le pele ka nako yeo ka yona batho ba botegago ba tlago go goeletša ka gore: “Bônang, Modimo wa Rena šó.” (Jesaya 25:8, 9) Ge o dutše o hwetša kwešišo e oketšegilego ka dika tša Jehofa, ke moo o tla ikwago kudu gore o na le Tate yo a phalago bohle yo a ka naganwago.

22, 23. Beibele e hlalosa bjang Tatago rena wa legodimong, gomme re tseba bjang gore o nyaka gore re be kgaufsi le yena?

²² Tate yo ga se yo a hlokago bogwera le yo a lego kgole—go sa šetšwe seo se rutilwego ke bakgomaredi ba šoro ba bodumedi gotee le bo-radifilosofi. Re be re ka se ikwe re gogelega go Modimo yo a se nago bogwera, gomme Beibele ga e hlalose Tatago rena wa legodimong ka tsela yeo. Ka mo go fapanego, e mmitša “Modimo yo a thabilego.” (1 Timotheo 1:11, NW) O na le maikwelo a matla le a borutho. O ‘nyama pelong’ ge dibopiwa tša gagwe tše bohlale di roba melao ya gagwe yeo a di neago yona bakeng sa boiketlo bja tšona. (Genesi 6:6; Psalme 78:41) Eupša ge e ba re dira ka bohlale ka go dumelelana le Lentšu la gagwe, re ‘thabiša pelo’ ya gagwe.—Diema 27:11.

²³ Tatago rena o nyaka gore re be kgaufsi le yena. Lentšu la gagwe le re kgothaletša gore re mo ‘phopholetše gomme re mo hwetše, ka ge a se kgole go yo mongwe le yo mongwe wa rena.’ (Ditiro 17:27, bapiša le PK.) Lega go le bjalo, go kgonega bjang gore batho feela ba batamele kgaufsi le Morena yo a Phagamego wa legohle?