Eaha to roto?

Tapura tumu parau

PENE 1

“Inaha, o to tatou Atua teie!”

“Inaha, o to tatou Atua teie!”

1, 2. (1) Eaha te mau uiraa ta oe e hinaaro e ui atu i te Atua? (2) Eaha ta Mose i ani i te Atua?

 A FERURI na te paraparau ra oe e te Atua Teitei roa ˈˈe? I te omuaraa, e taiâ paha oe, i muri iho râ, haamata ˈtura oe i te paraparau e ua faaroo mai oia, ua pahono mai e ua faaite mai oia e nehenehe oe e ui i te mau uiraa atoa ta oe e hinaaro. Eaha te uiraa ta oe e ui atu?

2 Mea maoro i teie nei, ua paraparau te hoê taata e te Atua. O Mose to ˈna iˈoa. A feruri na i te uiraa ta ˈna i maiti i te ui atu i te Atua. Aita oia i ui no nia i to ˈna oraraa, to ˈna ananahi aore ra no nia i te tumu e mauiui ai te huitaata. Ua ui râ oia o vai to te Atua iˈoa. E maere paha oe no te mea ua ite ê na hoi Mose i te iˈoa o te Atua. Ua hinaaro ïa Mose e ite atu â no nia ia Iehova. Oia mau, o te uiraa faufaa roa ˈˈe tera ta Mose i ui. Mea faufaa roa te pahonoraa ta te Atua i horoa ia Mose no tatou tataitahi, e tauturu hoi te reira ia tatou paatoa ia faafatata ˈtu i te Atua. E hiˈopoa anaˈe i taua aparauraa taa ê ra.

3, 4. Eaha tei tupu hou te Atua a paraparau ai ia Mose e eaha ta raua i paraparau?

3 E 80 matahiti to Mose i tera taime. I te 40raa o to ˈna matahiti, ua horo ê oia ia Aiphiti, i reira te nunaa Iseraela e faatîtîhia ˈi. I te hoê mahana, a tiai ai oia i te nǎnǎ a to ˈna metua hoovai tane, ua ite oia i te hoê ohipa maere. Te ura ra te hoê raau taratara, aita râ te reira e pau ra i te auahi. Ua tapiri atu Mose no te hiˈo i teie ohipa maere. Faaroo atura oia i te hoê reo na roto mai i te raau taratara e ura ra! Na roto i te arai o te hoê melahi, ua faaue te Atua ia Mose ia faarue i to ˈna oraraa hau e ia hoˈi i Aiphiti no te faaora i te mau Iseraela i te faatîtîraa.​—Exodo 3:1-12.

4 I taua taime ra, e nehenehe Mose e ui i te uiraa atoa ta ˈna e hinaaro. A tapao na râ i te uiraa ta ˈna i maiti, te na ôhia ra: “E ia haere au i te ati Iseraela e ia parau atu vau: ‘Ua tono mai te Atua o to outou mau tupuna ia ˈu ia outou nei,’ a na ô mai ai ratou: ‘O vai to ˈna iˈoa?’ Eaha ïa ta ˈu e parau atu?”​—Exodo 3:13.

5, 6. (1) Te haapii mai ra te uiraa a Mose i teihea parau mau faufaa roa? (2) Eaha te ohipa ino i ravehia i nia i te iˈoa o te Atua? (3) No te aha te Atua i faaite ai i to ˈna iˈoa i te taata?

5 Te haapii mai ra te uiraa a Mose e iˈoa to te Atua e mea faufaa roa te reira. Aita râ te taata e rave rahi e haafaufaa ra, ua iritihia te iˈoa o te Atua mai roto mai i te mau Bibilia e rave rahi e ua monohia i te mau tiaraa iˈoa “Fatu” e “Atua.” Hoê teie o te mau ohipa ino roa ˈˈe tei ravehia e te mau haapaoraa. Eaha hoi te mea matamua ta oe e rave ia farerei oe i te hoê taata aita oe i matau? Eita anei oe e ani atu o vai to ˈna iˈoa? Hoê â atoa no te Atua. O Iehova to ˈna iˈoa e e nehenehe tatou e haamatau e e faahoa ia ˈna noa ˈtu aita tatou e ite mata ra ia ˈna.

6 Hau atu â, ua faaite te Atua i to ˈna iˈoa ia nehenehe tatou e haapii o vai o ˈna e ia riro tatou ei hoa piri no ˈna. E titau-manihini-raa faahiahia roa! Ia farii tatou, tera te faaotiraa maitai roa ˈˈe ta tatou e rave! Aita Iehova i hinaaro ia ite noa tatou i to ˈna iˈoa, ia haapii atoa râ tatou i to ˈna mau huru maitatai.

Te auraa o te iˈoa o te Atua

7. (1) Eaha te auraa o te iˈoa o te Atua? (2) Eaha mau na ta Mose i hinaaro e ite i to ˈna uiraa o vai te iˈoa o te Atua?

7 Na Iehova i maiti i to ˈna iho iˈoa, mea faufaa roa te auraa o tera iˈoa. “Na ˈna e faariro,” te auraa ïa o te iˈoa “Iehova.” Aita hoê noa ˈˈe e faito ia Iehova, na ˈna hoi i hamani i te mau mea atoa e na ˈna e faatupu i ta ˈna mau opuaraa atoa. Noa ˈtu to ratou huru tia ore, e nehenehe Iehova e faariro i ta ˈna mau tavini mai ta ˈna e hinaaro ia riro ratou. E faatupu teie manaˈo i te faatura rahi. Mai ia Mose, ua ite ê na te taata i te iˈoa o te Atua. Ua faaohipa ê na ratou i taua iˈoa ra e rave rahi matahiti te maoro. Te auraa, i to ˈna uiraa o vai te iˈoa o te Atua, te hinaaro ra ïa Mose e ite eaha mau na te huru o Iehova. Mai te huru, te ani ra Mose: “Eaha ta ˈu e nehenehe e parau atu i te nunaa Iseraela ia tiaturi papu ratou e faaora mau oe ia ratou?”

8, 9. (1) Mea nafea to Iehova pahonoraa i te uiraa a Mose, e mea nafea ta Iehova pahonoraa i te huriraahia ma te hape? (2) Eaha te auraa o te parau ra “E riro vau i ta ˈu e maiti i te riro”?

8 Ua faaite atura Iehova i te hoê tuhaa faahiahia o to ˈna huru o te tuati i te auraa o to ˈna iˈoa. Ua parau oia ia Mose: “E riro vau i ta ˈu e maiti i te riro.” (Exodo 3:14) Ma te hape, e rave rahi Bibilia tei huri mai teie: “Te vai nei au mai ia ˈu e vai nei.” Te faaite ra râ te tahi mau huriraa papu e aita te Atua e parau noa ra e te vai mau ra oia. Te haapii ra râ Iehova ia Mose, e ia tatou pauroa atoa ïa, e “maiti” aore ra e faaoti oia i te riro i tei titauhia ia tupu ta ˈna mau parau fafau. Mea papu maitai te huriraa a Joseph Rotherham i teie irava: “Ta ˈu e au, o ta ˈu ïa e maiti i te riro.” Te faataa ra te hoê taata aravihi i te reo Hebera o te Bibilia i taua parau ra mai teie: “Noa ˈtu eaha te huru tupuraa aore ra eaha te titauhia ia rave . . . , e ‘riro’ te Atua i te titauhia ia riro.”

9 Eaha te auraa no te mau Iseraela? Noa ˈtu eaha te haafifiraa e vai ra i mua ia ratou, noa ˈtu te fifi o te huru tupuraa ta ratou paha e farerei, e riro mai Iehova i te titauhia ia riro no te faaora ia ratou mai te faatîtîraa e no te aratai ia ratou i te Fenua tǎpǔhia. Papu mau, ua faatupu taua iˈoa ra i te tiaturi i te Atua. No tatou atoa ïa i teie tau! (Salamo 9:10) No te aha?

10, 11. E nafea te iˈoa o Iehova e tauturu mai ai ia taa o ˈna te Metua maitai roa ˈˈe? A horoa i te hiˈoraa.

10 Ei hiˈoraa: Ua ite te mau metua e titauhia ia ratou ia rave e rave rahi ohipa no te haapao maitai i ta ratou tamarii. I te roaraa o te hoê noa mahana, e titauhia i te hoê metua ia tunu i te maa, ia haapii, ia aˈo, ia faaafaro i te peapea, ia haapao ua maˈihia anaˈe te hoê e te vai ra ˈtu â. Mea rahi o te manaˈo ra eita e maraa ia ratou ia amo i teie mau hopoia huru rau mai te titauhia ra. Area no te tamarii, e nehenehe iho â papa aore ra mama e tamǎrû i te mauiui, e faaafaro i te mau peapea atoa, e tataî i te mau taoˈa hauti e e pahono i te mau uiraa atoa. Tera râ, no to ratou mau taotiaraa, te haapeapea nei te tahi mau metua eita e haere ia ratou ia amo maite i ta ratou mau hopoia atoa.

11 E metua î i te here atoa o Iehova. Te taa-ê-raa râ, e nehenehe Iehova e riro i ta ˈna e hinaaro e riro no te aupuru maite i ta ˈna mau tavini i te fenua nei. Te tauturu mai ra ïa te iˈoa Iehova ia hiˈo ia ˈna mai te Metua maitai roa ˈˈe. (Iakobo 1:17) Ua ite iho â Mose e te mau Iseraela haapao maitai ua amo maite Iehova i to ˈna iˈoa. Ua faahiahia roa ratou i te iteraa ia Iehova ia upootia i nia i to ratou mau enemi, ia vahi i te miti Uteute, ia horoa i te mau ture tia roa, ia haava ma te parau-tia, ia horoa i te pape e te maa i roto i te medebara, ia atuatu i to ratou ahu e tiaa e te vai ra ˈtu â.

12. Mea nafea te haerea o Pharao i nia ia Iehova i taa ê ai i to Mose?

12 Mea na reira ïa to te Atua faaiteraa i to ˈna iˈoa e to ˈna huru. Na roto i te mau ohipa ta ˈna i rave, ua haapapu Iehova e nehenehe iho â o ˈna e rave i te mau mea atoa e titauhia ia tupu to ˈna hinaaro. Aita e feaaraa, te hinaaro ra te Atua ia ite tatou o vai o ˈna. Aita Mose i hinaaro noa e ite o vai te Atua, ua rave roa râ o ˈna i te mau faaotiraa o tei tauturu ia ˈna ia piri atu â i to ˈna Metua i te raˈi. (Numera 12:6-8; Hebera 11:27) Ma te peapea, mea iti i te tau o Mose tera atoa to ratou hinaaro. I to Mose faahitiraa i te iˈoa o Iehova i mua ia Pharao, ua pahono taua arii Aiphiti teoteo ra: “O vai o Iehova?” (Exodo 5:2) Aita ïa Pharao i hinaaro e ite o vai Iehova, ua vahavaha râ oia i te Atua o Iseraela. Ua parare roa tera huru feruriraa i teie tau, e rave rahi hoi taata o te ore e farii ra o Iehova te Arii hau ê e Fatu. E oe, eaha te faaotiraa ta oe e rave?

O Iehova te Arii hau ê e Fatu

13, 14. (1) No te aha e rave rahi tiaraa iˈoa to Iehova i roto i te Bibilia e eaha te tahi mau hiˈoraa? (A hiˈo i te tumu parau tarenihia “ Te tahi mau tiaraa iˈoa o Iehova.”) (2) No te aha o Iehova anaˈe “te Arii hau ê e Fatu ra”?

13 I te mea e riro Iehova i ta ˈna e maiti i te riro, e tano ïa ia ˈna te mau tiaraa iˈoa e rave rahi i roto i te Bibilia. Aita teie mau tiaraa iˈoa i hau aˈe i to ˈna iˈoa, e haapii mai râ te reira no nia ia ˈna. Ei hiˈoraa, e parauhia oia “te Arii hau ê e Fatu ra e Iehova.” (Samuela 2, 7:22) E itehia taua tiaraa iˈoa teitei ra e rave rahi taime i roto i te Bibilia e te faaite mai ra te reira i te tiaraa hau ê o Iehova. O ˈna anaˈe te tia ia riro ei Arii o te ao taatoa. No te aha?

14 Aita ˈtu mai ia Iehova, o ˈna hoi te Atua poiete. Te na ô ra te Apokalupo 4:11: “E au roa ia oe Iehova to matou Atua te hanahana, te teitei e te puai, no te mea na oe i poiete i te mau mea atoa e no to hinaaro i vai ai e i poietehia ˈi te reira.” Eita teie mau parau e tano i te tahi atu. Maoti noa hoi Iehova i hamanihia ˈi te mau mea atoa i roto i te ao taatoa! Aita e feaaraa, e au ia Iehova te hanahana, te teitei e te puai no te mea o ˈna te Arii hau ê e Fatu tei poiete i te mau mea atoa.

15. No te aha Iehova e parauhia ˈi te “Arii mure ore”?

15 “Arii mure ore” te tahi atu tiaraa iˈoa o Iehova. (Timoteo 1, 1:17; Apokalupo 15:3) Eaha ta te reira e haapii mai ra no nia ia ˈna? Mea mure ore Iehova. Mea fifi paha no tatou ia taa, tera râ, te na ô ra te Salamo 90:2: “Mai tahito mai â e a muri noa ˈtu, o oe te Atua.” Aita ïa to Iehova e haamataraa e ua vai noa na iho â oia. E parauhia oia ma te tano “To te mau Mahana Tahito,” ua vai noa oia mai te tau mai â hou a hamanihia ˈi te mau mea atoa! (Daniela 7:9, 13, 22) Mea tano ïa na Iehova e faatere i te mau mea atoa!

16, 17. (1) No te aha eita tatou e nehenehe e ite mata ia Iehova? A faataa. (2) Mea maamaa anei ia tiaturi i te Atua noa ˈtu aita tatou e ite mata ra ia ˈna?

16 Teie râ, mai ia Pharao, te patoi nei vetahi i te tiaraa Arii hau ê o Iehova. Te tahi tumu e na reira ˈi ratou, no te mea ïa e tiaturi noa ratou i ta to ratou mata e ite. I te mea e varua Iehova, eita tatou e nehenehe e ite mata ia ˈna. (Ioane 4:24) Ua na ô hoi Iehova ia Mose: “Eita oe e nehenehe e ite i to ˈu aro, aita hoi e taata e nehenehe e ite ia ˈu e e ora noa.”​—Exodo 33:20; Ioane 1:18.

17 A feruri na i tei tupu a ite ai Mose i te tahi noa tuhaa o to Iehova hanahana na roto i te arai o te hoê melahi. Ua “anaana . . . te iri o to ˈna hohoˈa mata,” ua mǎtaˈu roa te mau Iseraela i te hiˈo ia Mose. (Exodo 33:21-23; 34:5-7, 29, 30) Eaha ˈtu â ïa no Iehova, eita roa iho â e tia i te taata ia ite mata i te Arii hau ê e Fatu i roto i to ˈna hanahana atoa! Te auraa anei, mea maamaa ia tiaturi i te Atua noa ˈtu aita tatou e ite mata ra ia ˈna? E ere, a feruri na i te mataˈi, eita e ite-mata-hia, te vai mau nei râ te reira. Hoê â atoa no te Atua. Hau atu â, noa ˈtu e miria e e miria matahiti tei mairi, aita Iehova i taui! (Mataio 6:19) Teie nei râ, te tâuˈa ra anei te Atua ia tatou? E pahono anaˈe i tera uiraa.

E huru maitatai to te Atua

18. Eaha ta Iehova i faaite ia Ezekiela e te faahohoˈa ra na “maha hohoˈa mata” o te mau melahi i te aha?

18 Te faataa ra te mau irava Bibilia eaha te tahi mau mea e tupu ra i te raˈi, te vahi eita to tatou mata e nehenehe e ite. Hoê hiˈoraa, o te pene matamua ïa o te buka Ezekiela. Na roto i te hoê orama, ua faaite Iehova ia Ezekiela i te tuhaa i te raˈi o ta ˈna faanahonahoraa faahohoˈahia i te hoê pereoo rahi. Ua faahiahia roa Ezekiela i te iteraa i te mau melahi puai e haaati ra ia Iehova. (Ezekiela 1:4-10) Mea piri roa teie mau melahi ia Iehova e te faaite mai ra to ratou huru rapaeau i te tahi mea faufaa no nia i te Atua ta ratou e tavini ra. E maha hohoˈa mata to ratou tataitahi mai to te puaatoro oni, to te liona, to te aeto e to te taata. Te faahohoˈa ra ïa te reira i na huru maitatai faahiahia e maha o Iehova.​—Apokalupo 4:6-8, 10.

19. Eaha te huru maitai e faahohoˈahia ra . . . (1) i te hohoˈa mata puaatoro oni? (2) i te hohoˈa mata liona? (3) i te hohoˈa mata aeto? (4) i te hohoˈa mata taata?

19 I roto i te Bibilia, e faahohoˈa pinepine te puaatoro oni i te puai, e mea tano roa no te mea e animara puai roa tera. Area te liona ra, e faahohoˈa pinepine ïa i te parau-tia. No te faatupu i te parau-tia mau, e titauhia te itoito, te hoê huru matauhia o te liona. Area te aeto, ua matauhia ïa no to ratou mata maramarama roa o te ite i te mau mea nainai roa ehia metera i te atea. E faahohoˈa maitai ïa te mata aeto i te paari ite atea o te Atua. E te hohoˈa mata taata? O te taata anaˈe, tei hamanihia ia au i te huru o te Atua, te nehenehe e pee i te huru maitai roa ˈˈe o te Atua, oia hoi te here. (Genese 1:26) Mea pinepine teie mau huru o Iehova i te haamahitihitihia i roto i te Bibilia. E nehenehe ïa e parau o te puai, te parau-tia, te paari e te here te mau huru maitatai faahiahia roa ˈˈe o te Atua.

20. Ua taui anei te huru o Iehova? A faataa.

20 Ua taui anei te huru o te Atua i teie mahana? Te na ô ra te Bibilia: “O vau hoi o Iehova, eita vau e taui.” (Malaki 3:6) Tae roa mai i teie mahana, o Iehova anaˈe te Metua maitai roa ˈˈe. Noa ˈtu eaha te tupuraa, ua faaite noa Iehova i to ˈna mau huru maitatai no te tauturu ia tatou. I roto i na huru maitatai faahiahia e maha, te mea rahi roa ˈˈe, o te here ïa. E itehia te reira i roto i te mau mea atoa ta te Atua e rave. E faaohipa oia i to ˈna puai, te parau-tia e to ˈna paari ma te here. Te na ôhia ra: “E here te Atua.” (Ioane 1, 4:8) Oia mau, mea taa ê roa ta te Bibilia e parau ra. A tapao na aita e parauhia ra e here to te Atua, te parauhia ra râ, e here te Atua. Na te here ïa, te huru mau o te Atua, e turai ia ˈna ia haa.

“Inaha, o to tatou Atua teie!”

21. Eaha te tupu ia haapii tatou no nia i te mau huru maitatai o Iehova?

21 Ua ite aˈenei oe i te hoê tamarii ia faaite i to ˈna metua tane i to ˈna mau hoa e ia parau ma te oaoa e te haapeu, “O to ˈu papa tera”? E oaoa atoa tatou i te parau ia vetahi ê o Iehova to tatou Atua! Ua tohu te Bibilia ia tae i te hoê mahana, e parau te feia haapao maitai: “Inaha, o to tatou Atua teie!” (Isaia 25:8, 9) Rahi atu â oe i te haapii no nia i te mau huru maitatai o Iehova, rahi atu â oe i te papu o Iehova anaˈe te Metua maitai roa ˈˈe!

22, 23. Eaha ta te Bibilia e parau ra no nia i to tatou Metua i te raˈi e e nafea tatou e ite ai te hinaaro ra oia ia faafatata ˈtu tatou ia ˈna?

22 Mea rahi te parau hape ta vetahi e faahiti no nia i te Atua. Tera râ, e Metua î i te here Iehova e mea ohie ia faafatata ˈtu ia ˈna. Hau atu â, te parau ra te Bibilia, e “Atua oaoa” Iehova e te puai, e te tâuˈa atoa ia vetahi ê. (Timoteo 1, 1:11) Ia ofati te taata aore ra ta ˈna mau melahi maramarama i te mau faaueraa ta ˈna e horoa no to ratou maitai, “e peapea . . . to ˈna aau.” (Genese 6:6; Salamo 78:41) Ia haa râ tatou ma te paari ia au i ta ˈna Parau, e “faaoaoa” tatou ia ˈna.​—Maseli 27:11.

23 Te hinaaro ra to tatou Metua ia faafatata ˈtu tatou ia ˈna. Te faaitoito mai ra ta ˈna Parau “ia imi . . . i te Atua, noa ˈtu e mea perehahu a itehia ˈtu ai oia, aita hoi oia i atea ia tatou tataitahi.” (Ohipa 17:27) E nafea râ e nehenehe ai i te taata haihai e faafatata ˈtu i te Arii hau ê e Fatu o te ao taatoa?