Nte Afo Emekeme Ndinen̄ede ‘Nsan̄a N̄kpere Abasi’?
Ibuot 2
Nte Afo Emekeme Ndinen̄ede ‘Nsan̄a N̄kpere Abasi’?
1, 2. (a) Nso ikeme nditie ediwak owo nte se mîkemeke nditịbe, edi nso nsọn̄ọ ke Bible ọnọ nnyịn? (b) Nso n̄kpet n̄kpet itie ebuana ke Abraham ekenyene, ndien ntak-a?
EKPETIE fi didie ke idem edieke Andibot enyọn̄ ye isọn̄ ekpetịn̄de aban̄a fi ete, “Ufan mi edi emi”? Ye ediwak owo, oro ekeme nditie nte se mîkemeke nditịbe. Kamse, didie ke ikpîkpu owo ekpekeme ndinyene itie ufan ye Jehovah Abasi tutu amama? Edi, Bible ọnọ nnyịn nsọn̄ọ ete ke nnyịn imekeme ndinen̄ede nsan̄a n̄kpere Abasi.
2 Abraham eke eset ama enyene utọ n̄kpet n̄kpet itie ebuana emi. Jehovah ama okot ete-ekpụk oro “ufan mi.” (Isaiah 41:8) Ih, Jehovah akada Abraham nte ọkpọkpọ ufan esie. Abraham ekenyene n̄kpet n̄kpet itie ebuana oro koro enye ama “enịm Abasi ke akpanikọ.” (James 2:23) Mfịn n̄ko, Jehovah oyom mme ifet ndida mbon oro ẹnamde n̄kpọ ẹnọ enye ke ima ‘ndian idem.’ (Deuteronomy 10:15, NW) Ikọ esie eteme ete: “Ẹsan̄a ẹkpere Abasi, ndien enye ayasan̄a ekpere mbufo.” (James 4:8) Mme ikọ emi ẹnọ ikot ye un̄wọn̄ọ.
3. Nso ikot ke Jehovah ọnọ nnyịn, ndien nso un̄wọn̄ọ enyene ebuana ye enye?
3 Jehovah ọdọhọ nnyịn ete isan̄a ikpere imọ. Enye eben̄e idem onyụn̄ oyom ndida nnyịn nte mme ufan esie. Ke ukem ini oro, enye ọn̄wọn̄ọ ete ke edieke nnyịn inamde usio-ukot ndisan̄a n̄kpere imọ, imọ n̄ko iyanam ukem usio-ukot oro. Enye ayasan̄a ekpere nnyịn. Ntem, nnyịn imekeme ndinyene n̄kpọ oro enen̄erede ọsọn̄ urua—‘itie ufan ye Jehovah.’ a (Psalm 25:14) ‘Nditie ufan’ ọnọ ekikere editịn̄ ikọ idịbi ye akpan ufan.
4. Didie ke afo akpanam se n̄kpet n̄kpet ufan edide an̄wan̄a, ndien ke nso usụn̄ ke Jehovah owụt nte idide utọ ufan oro inọ mbon oro ẹsan̄ade ẹkpere imọ?
4 Nte afo emenyene n̄kpet n̄kpet ufan oro ekemede nditịn̄ ikọ idịbi nnọ? Utọ ufan oro edi owo emi ekerede aban̄a fi. Afo eberi edem ke enye, koro enye edide owo akpanikọ. Idatesịt fo esikpon ke ini afo abuanade se inọde fi idatesịt ye enye. Enye ndikpan̄ utọn̄ nnọ fi ke mbọm anam mfụhọ fo emem ndiyọ. Idem ke ini etiede nte owo en̄wen idiọn̄ọke fi, enye ọdiọn̄ọ. Kpasụk ntre, ke ini afo asan̄ade ekpere Abasi, afo emenyene san̄asan̄a Ufan oro enen̄erede ama fi, ekerede aban̄a fi ntotụn̄ọ ntotụn̄ọ, onyụn̄ ọdiọn̄ọde fi ọyọhọ ọyọhọ. (Psalm 103:14; 1 Peter 5:7) Afo ọmọbuọt idem ye enye ke ofụri esịt fo, sia ọdiọn̄ọde ete ke enye enyene ima ọnọ mbon oro ẹmade enye. (Psalm 18:25) Nte ededi, nnyịn ikeme ndinyene n̄kpet n̄kpet itie ebuana emi ye Abasi n̄kukụre koro enye anamde nnyịn ikeme ndinyene.
Jehovah Eberede Usụn̄
5. Nso ke Jehovah akanam man nnyịn ikeme ndisan̄a n̄kpere enye?
5 Ke ẹsiode un̄wam Abasi ẹfep, tutu amama nnyịn nte mme anamidiọk ikpekemeke ndisan̄a n̄kpere Abasi. (Psalm 5:4) Apostle Paul ekewet ete: “Edi Abasi etịm ayarade ima eke amade nnyịn, ke emi Christ akpade ke ibuot nnyịn ke adan̄aemi nnyịn isụk idide mme anam idiọk owo kan̄a.” (Rome 5:8) Ih, Jehovah ama anam ndutịm man Jesus “ọnọ uwem Esie ndifak ediwak owo.” (Matthew 20:28) Mbuọtidem nnyịn ke uwa ufak oro anam nnyịn ikeme ndisan̄a n̄kpere Abasi. Sia Abasi “ekebemde iso ama nnyịn,” enye ama esịn itiat idakisọn̄ ọnọ nnyịn ndinyene itie ufan ye enye.—1 John 4:19.
6, 7. (a) Nnyịn isan̄a didie ifiọk ite ke Jehovah idịghe ndedịbe Abasi oro owo mîkemeke ndifiọk? (b) Ke mme usụn̄ ewe ke Jehovah ayarade idemesie?
6 Jehovah anam usio-ukot efen: Enye ayarade idemesie ọnọ nnyịn. Ke itie ufan ekededi, n̄kpet n̄kpet itie ebuana ọkọn̄ọ ke ndinen̄ede ndiọn̄ọ owo, nda mme edu ye usụn̄ esie ke akpan n̄kpọ. Ntre edieke Jehovah ekpedide ndedịbe Abasi oro owo mîkemeke ndifiọk, nnyịn ikpekemeke ndisan̄a n̄kpere enye tutu amama. Edi, utu ke ndidedịp idemesie, enye oyom nnyịn idiọn̄ọ imọ. (Isaiah 45:19) N̄ko-n̄ko, se enye ayararede aban̄a idemesie odu ọnọ kpukpru owo, idem ye nnyịn oro ẹkemede ndida nte mme usụhọde owo ke idaha ererimbot.—Matthew 11:25.
7 Didie ke Jehovah ayarade idemesie ọnọ nnyịn? Mme utom obot esie ẹnam ẹdiọn̄ọ ndusụk ikpehe edu esie—akwa odudu esie, ntotụn̄ọ ọniọn̄ esie, ye uwak ima esie. (Rome 1:20) Edi Jehovah idaha sụk mme n̄kpọ oro enye okobotde iyarade idemesie inọ nnyịn. Nte Akwa Eneme Nneme, enye ama ọnọ uyarade idemesie oro ẹwetde-wet ke Ikọ esie, kpa Bible.
Ndikụt “Uyai Jehovah”
8. Ntak emi ẹkemede ndidọhọ ke Bible ke idemesie edi uyarade ima oro Jehovah enyenede ọnọ nnyịn?
8 Bible ke idemesie edi uyarade ima oro Jehovah enyenede ọnọ nnyịn. Ke Bible, enye ada mme ikọ oro ẹn̄wan̄ade nnyịn ayarade idemesie ọnọ nnyịn—nte ke enye ama nnyịn onyụn̄ oyom nnyịn idiọn̄ọ inyụn̄ ima imọ. Se nnyịn ikotde ke ọsọn̄urua n̄wed emi an̄wam nnyịn ndikụt “uyai Jehovah” onyụn̄ onụk nnyịn iyom ndisan̄a n̄kpere enye. (Psalm 90:17) Yak nnyịn ineme ndusụk inem inem usụn̄ oro Jehovah ayararede idemesie ke Ikọ esie.
9. Nso idi uwụtn̄kpọ ndusụk nnennen ikọ oro ẹtịn̄de ke Bible oro ẹwụtde mme edu Abasi?
9 N̄wed Abasi ọdọn̄ọ ediwak nnennen utịn̄ikọ oro ẹwụtde mme edu Abasi. Tịm fiọk ndusụk uwụtn̄kpọ emi. ‘Jehovah amama edinen ikpe.’ (Psalm 37:28) Abasi “okpon odudu.” (Job 37:23) “Koro ami ndide ima, . . . uyo Jehovah edi emi.” (Jeremiah 3:12) “Enye edi ọfiọkn̄kpọ ke esịt.” (Job 9:3) Enye edi “Abasi mbọm, ye mfọn, ye anyan ime, awak ima ye akpanikọ.” (Exodus 34:6) “Afo, Ọbọn̄, ọmọfọn, omonyụn̄ ama ndidahado.” (Psalm 86:5) Ndien, nte ẹkewụtde ke ibuot oro ekebemde iso, edu kiet edi n̄wọrọnda: “Abasi edi ima.” (1 John 4:8) Nte afo etiede ekere mme inem inem edu emi, nte mmọ idụrike fi ikpere anana-mbiet Abasi emi?
10, 11. (a) Man an̄wam nnyịn ndikụt edu esie in̄wan̄-in̄wan̄, nso ke Jehovah ọdọn̄ ke Ikọ esie? (b) Uwụtn̄kpọ Bible ewe an̄wam nnyịn ndida enyịn ikike n̄kụt nte Abasi adade odudu esie anam n̄kpọ?
10 Ke adianade ye edisian nnyịn mme edu esie, Jehovah ke ima ọdọn̄ mme akpan uwụtn̄kpọ ke Ikọ esie oro ẹwụtde nte enye adade mme edu emi anam n̄kpọ. Mme utọ uwetn̄kpọ oro ẹn̄wam nnyịn ndikụt nsio nsio ikpehe edu esie in̄wan̄-in̄wan̄ ke enyịn ikike. Oro n̄ko an̄wam nnyịn ndisan̄a n̄kpere enye. Kere ban̄a uwụtn̄kpọ emi.
11 Edi n̄kpọ kiet ndikot nte ke Abasi “ọsọn̄ odudu.” (Isaiah 40:26) Ndien edi n̄kpọ efen ndikot nte enye akanyan̄ade Israel ebe Ididuot Inyan̄ ndien ekem ese aban̄a mmọ ke wilderness ke isua 40. Afo emekeme ndida enyịn ikike n̄kụt mbufụt mmọn̄ adahade ada ke n̄kan̄ emi ye ke n̄kan̄ eken. Afo emekeme ndikụt idụt oro—etiede nte ẹma ẹwak ẹsịm owo 3,000,000 ke ofụri ofụri—ẹsan̄ade ke nsatisọn̄ inyan̄ ẹbe, eboho mmọn̄ ẹnyụn̄ ẹdade nte ikpọ ibibene ke n̄kan̄ emi ye ke n̄kan̄ eken. (Exodus 14:21; 15:8) Afo emekeme ndikụt uyarade ukpeme Abasi ke wilderness. Mmọn̄ ama oto akwa itiat ewet ọwọrọ. Udia oro ebietde mfia n̄kpasịp ẹma ẹdep ẹduọn̄ọ ke isọn̄. (Exodus 16:31; Numbers 20:11) Jehovah mi ikowụtke n̄kukụre ite ke imọ imenyene odudu edi nte ke imọ ida enye inam n̄kpọ ke ufọn ikọt imọ. Nte isọn̄ọke nnyịn idem ndifiọk nte ke akam nnyịn aka ebịne okopodudu Abasi emi edide “ebiet-ubọhọ nnyịn ye odudu nnyịn, . . . andinyan̄a eke ekperede nnyịn eti-eti ke nnanenyịn”?—Psalm 46:1.
12. Didie ke Jehovah ada mme ikọ oro ẹn̄wan̄ade nnyịn an̄wam nnyịn ndidiọn̄ọ enye?
12 Jehovah, emi edide spirit, anam ekese man an̄wam nnyịn ndidiọn̄ọ enye. Nte mme owo, nnyịn ikemeke ndikụt kpukpru n̄kpọ, ke ntre nnyịn ikemeke ndikụt se idude ke obio mme spirit. Abasi ndikpada mme ikọ eke spirit ntịn̄ idemesie nnọ nnyịn ekpetie nte ndidomo ndinọ ọyọhọ ntọt aban̄ade nte afo etiede, utọ nte uduot m̀mê ntọi oro esịnede fi ke enyịn, nnọ owo oro akamanade nnan. Utu ke oro, Jehovah ke mfọnido ada mme ikọ oro ẹn̄wan̄ade an̄wam nnyịn ndidiọn̄ọ enye. Ke ndusụk idaha, enye ada mme ndamban̄a ikọ, emende idemesie odomo ye mme n̄kpọ oro nnyịn ifiọkde. Enye akam etịn̄ aban̄a idemesie nte inyenede ndusụk ndido idem owo. b
13. Nso n̄kpọ ke Isaiah 40:11 anam ikụt ke enyịn ikike, ndien didie ke enye otụk fi?
13 Tịm fiọk nte ẹtịn̄de ẹban̄a Jehovah ke Isaiah 40:11: “Enye ọyọbọk ikọt esiemmọ nte ọbọk-ufene: ayatan̄ nditọ erọn̄ ke ubọk esie, akama ke ikpanesịt esie.” Ẹmen Jehovah mi ẹdomo ye ọbọk-ufene oro akamade erọn̄ ke “ubọk esie.” Emi owụt ukeme Abasi ndikpeme nnyụn̄ nnọ ikọt esie un̄wam, idem kpa ye mbon oro ẹnyenede akamba mmeme. Nnyịn imekeme ndinyene ukpeme ke idak ọkpọsọn̄ ubọk esie, koro edieke nnyịn inamde akpanikọ inọ enye, enye idifreke nnyịn. (Rome 8:38, 39) Akwa Ekpemerọn̄ esimen erọn̄ akama ke “ikpanesịt esie”—ikọ emi owụt ubak-ọfọn̄ oro ẹwan̄de-wan̄ ẹkanade itọn̄ ọfọn̄, emi ekpemerọn̄ ndusụk ini esidade akama nsek eyenerọn̄. Ntem ẹnọ nnyịn nsọn̄ọ nte ke Jehovah ama, onyụn̄ ese aban̄a nnyịn ke ima ima usụn̄. Ntre edi ndammana n̄kpọ ndiyom ndisan̄a n̄kpere enye.
‘Eyen Ama Ndiyarade Enye’
14. Ntak emi ẹkemede ndidọhọ ke Jehovah ayarade idemesie ata ntotụn̄ọ ntotụn̄ọ ebe ke Jesus?
14 Ke Ikọ esie, Jehovah ọnọ ata ntotụn̄ọ uyarade aban̄a idemesie ebe ke edima Eyen esie, Jesus. Idụhe owo ndomokiet oro okpowụtde ekikere ye ntụk Abasi ata ntotụn̄ọ ntotụn̄ọ m̀mê ndinam ẹdiọn̄ọ Enye ata in̄wan̄-in̄wan̄ akan nte Jesus akanamde. Kamse, akpa edibon Eyen emi ama ododu ye Ete esie mbemiso ẹbotde mme edibotn̄kpọ eke spirit eken ye ekondo. (Colossae 1:15) Jesus ama enen̄ede ekpere Jehovah idem. Oro edi ntak emi enye ekekemede ndidọhọ ete: “Baba owo kiet ifiọkke enye emi Eyen edide ke mîbọhọke Ete: owo inyụn̄ ifiọkke enye emi Ete edide ke mîbọhọke Eyen, ye owo ekededi eke Eyen amade ndiyarade Enye nnọ.” (Luke 10:22) Ke ini okodude ke isọn̄ nte owo, Jesus ama ayarade Ete esie ke akpan usụn̄ iba.
15, 16. Ke nso usụn̄ iba ke Jesus akayarade Ete esie?
15 Akpa kan̄a, ukpepn̄kpọ Jesus an̄wam nnyịn ndifiọk Ete esie. Jesus okowụt Jehovah ke usụn̄ oro otụkde nnyịn esịt. Ke uwụtn̄kpọ, man owụt nte Abasi mbọm afiakde ada mme anamidiọk oro ẹkabarede esịt, Jesus ekemen Jehovah odomo ye ete oro awakde ndidahado, emi edida n̄kụt nyon̄ eyen esie ọnyọn̄de edi okotụkde enye ntotụn̄ọ ntotụn̄ọ tutu enye efehe akawan̄a eyen ke itọn̄ onyụn̄ etịm enye inua. (Luke 15:11-24) Jesus n̄ko ama owụt Jehovah nte Abasi oro ‘odụride’ mbon eti esịt ada koro enye amade mmọ owo kiet kiet. (John 6:44) Enye akam ọfiọk ini emi ekpri inuen ọduọde ke isọn̄. Jesus ọkọdọhọ ete: “Ẹkûfehe ndien; mbufo ẹmesọn̄ urua ẹkan ediwak n̄kpri inuen.” (Matthew 10:29, 31) Nnyịn imekeme ndinen̄ede nsan̄a n̄kpere Abasi emi enyenede utọ edikere mban̄a oro.
16 Udiana, uwụtn̄kpọ Jesus owụt nnyịn nte Jehovah etiede. Jesus ama owụt mbiet Ete esie ke ata mfọnmma usụn̄ tutu enye ekeme ndidọhọ: “Owo eke okokụtde Mi okokụt Ete.” (John 14:9) Ntem, ke ini ikotde iban̄a Jesus ke mme Gospel—mme ntụk oro enye okowụtde ye usụn̄ oro enye akanamde n̄kpọ ye mbon en̄wen—ke nditịm ntịn̄, nnyịn ikụt ata ata owo emi Ete esie edide. Oro ekedi mfọnn̄kan usụn̄ Jehovah ndiyarade mme edu esie nnọ nnyịn. Ntak-a?
17. Nam an̄wan̄a se Jehovah anamde man an̄wam nnyịn ndidiọn̄ọ nte enye etiede.
17 Ke uwụtn̄kpọ: Kere nte okpodomode ndinam an̄wan̄a se mfọnido edide. Afo emekeme nditetịn̄ se enye edide. Edi edieke afo ekemede ndinyan ubọk n̄wụt owo oro enen̄erede anam edinam mfọnido onyụn̄ ọdọhọ ete, “Oro edi uwụtn̄kpọ mfọnido,” ikọ oro “mfọnido” eyenen̄ede enyene se ọwọrọde onyụn̄ edi mmemmem ndin̄wan̄a owo. Jehovah anam ukem n̄kpọ oro ndin̄wam nnyịn idiọn̄ọ nte enye etiede. Ke adianade ye nditetịn̄ se enye edide, enye ọnọ nnyịn eti uwụtn̄kpọ ebe ke Eyen esie. Ẹkụt mme edu Abasi ke mme edinam Jesus. Ebede ke mme mbụk Gospel oro ẹtịn̄de ẹban̄a Jesus, Jehovah ọdọhọ ete: “Nte ami ntiede edi oro.” Didie ke n̄wetnnịm n̄kpọ eke odudu spirit owụt nte Jesus eketiede ke ini enye okodude ke isọn̄?
18. Didie ke Jesus okowụt odudu, unenikpe, ye ọniọn̄?
18 Jesus ama enen̄ede owụt akpan edu inan̄ oro Abasi enyenede. Enye ama enyene odudu ndikan udọn̄ọ, biọn̄, ye idem n̄kpa. Edi, ke mîbietke mbon ibụk emi ẹdade odudu mmọ ẹnam n̄kpọ ke ukwan̄ usụn̄, enye ikadaha utịbe utịbe odudu inam n̄kpọ ke ufọn idemesie m̀mê ndida nnọ mbon efen unan. (Matthew 4:2-4) Enye ama ama unenikpe. Esịt esie ọkọyọhọ ye edinen iyatesịt ke ini enye okokụtde nte ndiọi mbonurua ẹwode mme owo. (Matthew 21:12, 13) Enye akanam n̄kpọ ye mme ubuene ye mbon oro ẹfịkde ke unana asari, an̄wamde utọ mbon oro ‘ndikụt nduọkodudu’ nnọ ukpọn̄ mmọ. (Matthew 11:4, 5, 28-30) Ẹma ẹkụt ọniọn̄ oro mînyeneke mbiet ke ukpepn̄kpọ Jesus, nte Enye emi “okponde akan Solomon.” (Matthew 12:42) Edi akananam Jesus ikadaha ọniọn̄ esie iwụt idem. Mme ikọ esie ẹma ẹsịm esịt mme usụhọde owo, koro mme ukpepn̄kpọ esie ẹma ẹn̄wan̄a, ẹmem, ẹnyụn̄ ẹnyene ufọn.
19, 20. (a) Didie ke Jesus ekedi n̄wọrọnda uwụtn̄kpọ ima? (b) Nte nnyịn ikotde inyụn̄ ikerede iban̄a uwụtn̄kpọ Jesus, nso ke nnyịn ikpeti?
19 Jesus ekedi n̄wọrọnda uwụtn̄kpọ ima. Ke ofụri ini utom ukwọrọikọ esie, enye ama owụt nsio nsio ikpehe ima, esịnede edikere mban̄a ye mbọm. Enye iketreke ndikop mbọm ke ini okokụtde ndutụhọ mbon efen. Ata ediwak ini, ima ima edikere mban̄a oro ama onụk enye ndinam n̄kpọ. (Matthew 14:14) Okposụkedi enye ọkọkọkde mbon udọn̄ọ onyụn̄ ọnọde mbon ọ-biọn̄ udia, Jesus ama owụt mbọm ke ata akpan usụn̄. Enye ama an̄wam mbon efen ndifiọk, ndinyịme, ndinyụn̄ mma akpanikọ aban̄ade Obio Ubọn̄ Abasi, emi edidade nsinsi ufọn isọk ubonowo. (Mark 6:34; Luke 4:43) Ke akande kpukpru, Jesus ama owụt ima n̄waidem ke ndikọnọ ukpọn̄ esie unyịme unyịme ke ibuot mbon efen.—John 15:13.
20 Nte edi n̄kpọ n̄kpaidem nte ke mme owo ẹdude ke kpukpru isua emana ye idaha ke uwem ẹma ẹsịk ẹkpere sụn̄sụn̄ owo emi enyenede ufiop ufiop ntotụn̄ọ ntụk mi? (Mark 10:13-16) Nte ededi, nte nnyịn ikotde inyụn̄ ikerede iban̄a eti uwụtn̄kpọ Jesus, ẹyak nnyịn ika iso iti nte ke nnyịn ikụt ata mbiet Ete esie ke idem Eyen emi.—Mme Hebrew 1:3.
Un̄wam Ukpepn̄kpọ
21, 22. Nso ibuana ke ndiyom Jehovah, ndien nso ke un̄wam ukpepn̄kpọ emi esịne man an̄wam nnyịn ke afan̄ emi?
21 Ke ndiyarade idemesie in̄wan̄-in̄wan̄ ntre ke Ikọ esie, eyịghe ndomokiet idụhe nte ke Jehovah oyom nnyịn isan̄a ikpere enye. Ke ukem ini oro, enye inyịkke-nyịk nnyịn ndinyene eti itie ebuana ye enye. Edi mbiomo nnyịn ndiyom Jehovah “ke ini [ikemede] ndikụt enye.” (Isaiah 55:6) Ndiyom Jehovah abuana ndifiọk mme edu ye usụn̄ esie nte ẹwụtde ke Bible. Ẹsio un̄wam ukpepn̄kpọ emi afo osụk okotde idahaemi man an̄wam fi ndinam oro.
22 Afo oyokụt ke ẹbahade n̄wed emi ẹsịn ke mme ikpehe oro ẹsan̄ade ẹkekem ye mme akpan edu Jehovah inan̄: odudu, unenikpe, ọniọn̄, ye ima. Ikpehe kiet kiet ọtọn̄ọ ye ibio ibio ndụn̄ọde aban̄ade edu emi. Ibuot ifan̄ oro ẹtienede ẹneme nte Jehovah owụtde nsio nsio ikpehe edu emi. Ikpehe kiet kiet n̄ko esịne ibuot oro owụtde nte Jesus okowụtde edu emi, ọkọrọ ye ibuot oro odụn̄ọrede nte nnyịn ikemede ndiwụt edu emi ke uwem nnyịn.
23, 24. (a) Nam an̄wan̄a se san̄asan̄a ikpehe oro “Mme Mbụme Nditie N̄kere” edide. (b) Didie ke editie n̄kere an̄wam nnyịn ndinen̄ede nsan̄a n̄kpere Abasi?
23 Ọtọn̄ọde ye ibuot enye emi, san̄asan̄a ikpehe odu oro ẹkotde “Mme Mbụme Nditie N̄kere.” Ke uwụtn̄kpọ, se ekebe oro odude ke page 24. Owo inamke mme itie N̄wed Abasi ye mme mbụme oro nte ndụn̄ọde inọ ibuot oro. Utu ke oro, uduak mmọ edi ndin̄wam fi ekere aban̄a mme akpan ikpehe efen ke ibuot nneme emi. Didie ke afo ekeme ndida mme ikpehe emi nnam n̄kpọ uforo uforo? Se itien̄wed kiet kiet oro ẹsiakde ẹsịn, nyụn̄ kot mme ufan̄ikọ oro ye ntịn̄enyịn. Ekem kere ban̄a mme mbụme oro ẹtienede itien̄wed kiet kiet oro ẹsiakde ẹsịn. Tie kere ban̄a mme ibọrọ. Afo emekeme ndinam ekpri ndụn̄ọde. Bụp idemfo ndusụk mbụme efen efen nte: ‘Nso ke ntọt emi asian mi aban̄a Jehovah? Didie ke enye otụk uwem mi? Didie ke n̄keme ndida enye n̄n̄wam mbon efen?’
24 Utọ editie n̄kere oro ekeme ndin̄wam nnyịn inen̄ede isan̄a ikpere Jehovah. Ntak-a? Bible ada ekikere abuan ye esịt. (Psalm 19:14) Ke ini idade esịtekọm itie ikere se nnyịn ikpepde iban̄a Abasi, mme ntọt oro ẹyesụhọde sụn̄sụn̄ ẹdụk ndamban̄a esịt nnyịn, emi editụkde ekikere nnyịn, edemede mme ntụk nnyịn, ndien ke akpatre, onụk nnyịn ndinam n̄kpọ. Ima oro inyenede inọ Abasi oyotụn̄ọ, ndien ekem ima oro oyonụk nnyịn ndiyom ndinem enye esịt nte edima Ufan nnyịn. (1 John 5:3) Man inyene utọ itie ebuana oro, ana nnyịn idiọn̄ọ mme edu ye usụn̄ Jehovah. Nte ededi, akpa kan̄a, ẹyak nnyịn itịn̄ iban̄a ikpehe edu Abasi kiet oro ọnọde okopodudu ntak ndisan̄a n̄kpere enye—kpa edisana idaha esie.
[Mme Ikọ idakisọn̄]
a Nte enemde, ẹda n̄ko ikọ Hebrew oro ẹkabarede nte ‘itie ufan’ ẹtịn̄ ikọ ke Amos 3:7, emi ọdọhọde ete ke Ọbọn̄ Jehovah ayarade “uduak” [“ikọ idịbi,” NW] esie ọnọ ikọt esie, anamde mmọ ẹfiọk ke anyan ini se enye oyomde ndinam.
b Ke uwụtn̄kpọ, Bible etịn̄ aban̄a iso Abasi, enyịn, utọn̄, ibuo, inua, ubọk, ye ukot. (Psalm 18:15; 27:8; 44:3; Isaiah 60:13; Matthew 4:4; 1 Peter 3:12) Owo ikpenyeneke ndida mme utọ ndamban̄a ikọ oro ke ata ata usụn̄, kpa nte owo mîkpadaha utọ ikọ nte “Akwa itiat” m̀mê “otu-ekọn̄” oro ẹtịn̄de ẹban̄a Jehovah, ke ata ata usụn̄.—Deuteronomy 32:4; Psalm 84:11.
Mme Mbụme Nditie N̄kere
Psalm 15:1-5 Nso ke Jehovah oyom oto mbon oro ẹyomde ndidi mme ufan esie?
Psalm 34:1-18 Jehovah ekpere mmanie, ndien utọ mbon oro ẹkeme ndibuọt idem ye enye kaban̄a nso?
Psalm 145:18-21 Nnyịn ndinam nso edidụri nnyịn ikpere Jehovah?
2 Corinth 6:14–7:1 Ewe edu ke ẹyom edieke anade nnyịn ika iso inyene n̄kpet n̄kpet itie ebuana ye Jehovah?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 19]
Bible an̄wam nnyịn ndisan̄a n̄kpere Jehovah
[Mme ndise ke page 21]
Jehovah amayarade idemesie ebe ke mme utom obot esie ye Ikọ esie oro ẹwetde-wet
