Ir al contenido

Ir al índice

2 YACHAQANA

¿Cheqamantapunichu ‘Diosman qayllaykusunman’?

¿Cheqamantapunichu ‘Diosman qayllaykusunman’?

1, 2. 1) ¿Imatataj ashkha runas mana creeyta atillankuchu? Bibliarí, ¿imatataj nin? 2) ¿Imatá Abrahanmanta Biblia nin?

 CIELOTAWAN jallpʼatawan ruwaj Dios amigon kasqaykita nejtin, ¿imayná sientekuwaj? Ashkha runas mana chayta creeyta atinkuchu, ninkutaj: “¿Imaynatá juchasapa runa Jehovaj amigon kayta atinmanri?”, nispa. Bibliataj nin Diospa amigon kayta atisqanchejta.

2 Ñaupa tiempomanta Abrahanqa Diospa may munasqa amigon karqa. Jehovaqa Abrahanta “amigoy” nispa nerqa (Isaías 41:8). Arí, Jehovaqa may munasqa amigonpaj qhawarqa. Imaraykuchus “Abrahanqa Jehová Diospi creerqa” (Santiago 2:23). Kay tiempopipis Jehovaqa payta yupaychajkunawan sumaj amigos kayta munan, paykunata ‘munakusqantataj’ yachanankuta munan (Deuteronomio 10:15). Biblia niwanchej: “Diosman qayllaykuychej, paytaj qankunaman qayllaykamusonqachej”, nispa (Santiago 4:8).

3. ¿Imapajtaj Jehová wajyariwanchej?

3 Jehovaqa amigosnin kananchejta munasqanrayku payman qayllaykunapaj wajyariwanchej. Payman qayllaykojtinchejtaj, paypis qayllaykamunawanchejta niwanchej. Jinamanta Jehovaj sumaj ‘amigosninman’ tukusun (Salmo 25:14). Piwanpis sumaj amigos kaspaqa imamantapis paywan sumajta parlarikunchej, nitaj waj runawanqa jinata parlarikusunmanchu.

4. 1) ¿Imaynataj uj sumaj amigo? 2) ¿Imayna amigotaj Jehová?

4 ¿Atienekunaykipaj jina uj amigo kapusunkichu? Chay amigoykeqa qanmanta maytachá llakikun. Qantaj paypi atienekunki ni jaykʼaj wasanchasusqanrayku. Kusisqa kasqaykita payman willarispaqa kusisqa kanki, llakiyniykita willarikojtiykipis llakiyniykeqa pisiyan. Payllataj allinta entiendesunki. Dioswanpis kikillantaj. Payman qayllaykuspaqa amigonchejta jina qhawanchej, imaraykuchus paypajqa valorniyoj kanchej, chantapis payqa llakikuwanchej, entiendewanchejtaj (Salmo 103:14; 1 Pedro 5:7). Jehovaman tukuy imata willakunchej, imaraykuchus yachanchej payqa ni jaykʼaj wasanchanawanchejta (Salmo 18:25). Jehovamanqa qayllaykunchej, pay qayllaykunapaj yanapawasqanchejrayku.

Jehová ñanta kicharin

5. ¿Imatá Jehová payman qayllaykunanchejpaj ruwarqa?

5 Juchasapas kasqanchejrayku sapallanchejmantaqa Diosman ni jaykʼaj qayllaykusunmanchu (Salmo 5:4). Chayrayku Pablo qhelqarqa: “Cristorí juchasapasllaraj kashajtinchej noqanchejrayku wañorqa. Ajinamanta Diosqa munakuyninta rikuchiwanchej”, nispa (Romanos 5:8). Jesusqa Jehovaj munayninrayku ‘ashkha runasta kacharichinanpaj kausayninta qorqa’ (Mateo 20:28). Jesuspa wañuyninpi creespaqa, Diospa amigosnin kayta atisun. Arí, “Dios ñaupajta munakuwasqanchejrayku” amigosnin kayta atinchej (1 Juan 4:19).

6, 7. 1) ¿Imata ruwanatataj Jehová munan? 2) ¿Imaynatá Jehová rejsichikun?

6 Jehovaqa imaynachus kasqanta willallawanchejtaj. Sumaj amigonchejtaqa allinta rejsinchej, imaynachus kasqanta, imatachus ruwasqantapis yachasqanchejrayku allinpaj qhawanchej. Sichus Diosta mana rejsisunmanchu chayqa, nichá jaykʼajpis payman qayllaykusunmanchu. Chaywanpis payqa rejsinanchejta munan (Isaías 45:19). Jehovaqa tukuy runas paymanta yachakunankuta munan, kay mundopi pisipaj qhawasqa runaspis (Mateo 11:25).

Jehovataqa rejsinchej Palabrannejta, ruwasqasninnejta ima

7 Jehovaqa ruwasqasninnejta rejsichikun. Ruwasqasninpeqa sutʼita rikunchej jatun atiyninta, sumaj yachayninta, may munakuyniyoj kasqanta ima (Romanos 1:20). Jehovaqa mana ruwasqasninnejllatachu rejsichikun, manaqa Sumaj Willawajninchej kasqanrayku Palabranpi pay kikinmanta qhelqachipuwanchej.

Jehovaqa Bibliapi willawanchej imaynachus kasqanta

8. ¿Imatataj Jehová qowanchej munakuwasqanchejrayku?

8 Jehovaqa munakuwasqanchejrayku Bibliata qowarqanchej. Chayrayku imaynachus kasqanta entiendenapaj jinalla Bibliapi sutʼinchawanchej. Diosqa payta rejsinanchejta, munakunanchejta ima munan. Bibliata leespaqa Jehovaman qayllaykunchej (Salmo 1:1-3). Imaynasmantachus Jehová Palabranpi rejsichikusqanta yachakuspaqa, mayta kusikusunchej.

9. ¿Imastataj Biblia nin Diosmanta?

9 Bibliaqa imaynachus Jehová kasqanta sutʼita willawanchej. Wakin versiculospi nin: “Jehová Diosqa justiciata munakun”, nispa (Salmo 37:28). “Diosqa may jatun atiyniyoj” (Job 37:23). “Munakuyneyqa kallanqapuni, nispa nin Jehová Diosqa” (Jeremías 3:12). “Diosqa sonqomantapacha may yachayniyoj” (Job 9:4). “Khuyakoj Dios, kʼacha sonqoyoj, pacienciayoj, may jina munakuyniyoj, nisqantapis juntʼanpuni” (Éxodo 34:6). “Jehová Diosníy, qanmin kʼacha kanki, perdonanapajpis wakichisqa kashanki” (Salmo 86:5). Ñaupaj yachaqanapi yachakunchej jinataj “Diosqa munakuymin” (1 Juan 4:8). Imaynachus Dios kasqanpi tʼukurispaqa payman mayta qayllaykuyta munanchej.

10, 11. 1) ¿Imatataj Jehová Palabranpi qhelqacherqa payta astawan rejsinapaj? 2) ¿Pikunamanta leerispataj Diospa atiyninta astawan sutʼita reparasunman?

10 Jehovaqa mana imaynachus kasqallantachu Bibliapi willawanchej, manaqa imastachus ruwasqantapis. Chay ruwasqasninpitaj rikunchej imaynachus pay kasqanta. Chaytaj payta astawan rejsinapaj, payman qayllaykunapaj ima yanapawanchej. Kunanqa chayta sutʼincharina.

Bibliaqa Jehovaman qayllaykunapaj yanapawanchej

11 Bibliaqa Diospa “atiyninpis manchay tʼukuna” kasqanta nin (Isaías 40:26). Bibliata leespaqa yachakunchej imaynatachus Jehová israelitasta Puka mar qochapi salvasqanta, 40 watasta chʼin jallpʼapi cuidasqanta ima. Chaypi reparanchej imaynapunichus Diospa atiynin kasqanta. Kaypi piensarina. Puka mar iskayman partikun. Sapa ladopitaj yakoqa perqa jina pachanpi qhepakun, nitaj kutiykamunchu. Chay chaupintataj chʼaki jallpʼanta 3 millones israelitas pasashanku (Éxodo 14:21; 15:8). Chantapis Jehovaqa llajtanta chʼin jallpʼapi sumajta jarkʼarqa, yakuta chhankamanta phullchichimorqa, mikhunankupajpis yuraj mujuta jina jallpʼa patapi rikhuricherqa (Éxodo 16:31; Números 20:11). Chayta leerispaqa Diosninchej may atiyniyoj kasqanta, atiyninwantaj llajtanta jarkʼasqanta rikunchej. “Diosqa pakakunanchej, kallpanchejtaj. Llakiypi kaspaqa paywan yanapachikullasunman”. Chay jina atiyniyoj Diosmanta mañakoyqa mayta sonqochawanchej (Salmo 46:1).

12. Jehová payta rejsinanchejta munaspa, ¿imatá paymanta niwanchej?

12 Jehovaqa uj espíritu kasqanrayku waj jinasmanta yanapallawanchejtaj payta rejsinapaj. Runasqa ñawisninchejpa rikusqallanta qhawanchej. Chayrayku cielopi kaj imasta mana rikuyta atinchejchu. Cieguito nacekoj runaman rijchʼakunchej. Uj cieguitoqa ima colorchus ñawisninchej, imaynachus lunaresninchej kasqantapis mana entiendeyta atillanmanchu. Ajinallataj noqanchejpis kanchej. Jinapis Diosqa imaynachus pay kasqanta entiendenapaj jinalla sutʼinchawanchej. Chaypajtaj kikinchaykunawan sutʼinchaykunawan entiendechiwanchej. Wakin kutistaj runawan kikinchakuspa sutʼinchawanchej. a  

13. ¿Imatá Isaías 40:11 Jehovamanta nin? Chayta yachaspa, ¿imatataj ruwayta munanchej?

13 Isaías 40:11 Jehovamanta nin: “Ovejasnintaqa ovejero jina michenqa. Corderostaqa makinwan tantanqa, ichurikuspataj apanqa”, nispa. Kay versiculopi nin jina Jehovaqa uj michej jina ovejasninta ‘ichurikun’. Chaymanta yachakunchej Jehovaqa kamachisninta jarkʼayta, cuidayta atiwasqanchejta ashkha yanapata necesitajtinchejpis. Makisninpi kaspaqa ni imata manchachikunchejchu, imajtinchus kasukojtinchejqa ni jaykʼaj saqerpariwasunchejchu (Romanos 8:38, 39). Sumaj Michejninchej Jehovaqa ovejitasninta may munakuywan ‘ichurikun’ chayri marqʼarikun. Chaytaj rikuchiwanchej mayta munakuwasqanchejta noqanchejmanta llakikusqanta ima. Chayrayku payman astawan qayllaykuyta munanchej.

Jesusqa Tatanta rejsichiyta munan

14. ¿Imaraykutaj ninchej Wawannejta Jehová rejsichikusqanta?

14 Jehovaqa Bibliapi niwanchej munasqa Wawan Jesusnejta rejsichikusqanta. Jesusqa Tatan jinapuni karqa, Tatan jinallataj yuyarqa. Nitaj pipis chayta ruwayta atinmanchu karqa. Jehovaqa niraj angelesta chayri waj imasta ruwashaspa Jesustaraj ruwarqa (Colosenses 1:15). Jesusqa Tatanta sumajta rejserqa. Chayrayku niyta aterqa: “Mana pipis noqata rejsiwanchu, manachayqa Tatallay. Manallataj pipis Tatayta rejsinchu, manachayqa noqalla, chantá pimanchus noqa rejsichiyta munani chaypis rejsillantaj”, nispa (Lucas 10:22). Jesusqa jallpʼapi kashaspa Tatanta iskaynejmanta rejsicherqa.

15, 16. ¿Imaynasmantá Jesús Tatanta rejsicherqa?

15 Ñaupaj kaj, Jesusqa yachachisqannejta Tatanta rejsichiwarqanchej. Chantá payqa sonqonchejman chayananpaj jina Tatanmanta parlarqa. Payqa chinkasqa qhari wawaj tatanwan Jehovata kikincharqa khuyakuyniyoj kasqanrayku, juchasapasta perdonasqanrayku ima. Chay perdonaj tataqa pesachikoj wawanta kutimushajta rikuspa, usqhayllata taripamuspa abrazaykorqa, may munakuywantaj muchʼaykorqa (Lucas 15:11-24). Chantapis Jesús nerqa Jehovaqa munakuwasqanchejrayku allin sonqoyoj runasta llajtanman ‘pusamusqanta’ (Juan 6:44). Jehovaqa uj pʼisqetu wañusqantapis yachan. Chayrayku Jesús nerqa: “Ama manchachikuychejchu, qankunaqa ashkha pʼisqetusmantapis astawanraj valenkichej”, nispa (Mateo 10:29, 31). ¿Maytacharí chay jina kʼacha Diosman qayllaykuyta munanchej?   

16 Iskay kaj, Jesusqa ruwasqanwan Jehovata rejsichillarqataj. Payqa Tatan jinapuni imatapis ruwasqanrayku nerqa: “Noqata rikuwajqa Tataytapis rikullantaj”, nispa (Juan 14:9). Chayrayku Evangeliospi Jesusmanta leerispaqa reparanchej imaynachus kasqanta, imaynatachus wajkunata qhawasqantapis. Chaytaj rikuchiwanchej imaynachus Tatan kasqanta. Arí, Jehovaqa Jesusnejta sutʼita rejsichikorqa.

17. ¿Imaynatá Jehová yanapawanchej imaynachus kasqanta entiendenapaj?

17 Imaynachus uj kʼacha runa kasqantaqa ichá parlaspalla sutʼinchayta atisunman. Chaywanpis uj runaman imastachus uj kʼacha runa ruwasqanta sutʼinchajtinchejqa astawan entiendenqa. Jehovapis rejsichikunanpaj kikillantataj ruwan. Mana parlaspallachu imaynachus kasqanta sutʼinchawanchej, manaqa Wawanta kachamuspa sumajta sutʼinchawarqanchej. Jesusqa Tatan imaynachus kasqanta sumajta rikuchiwarqanchej. Jehová Jesuspa kausayninta Bibliapi qhelqachispaqa ajinatapis nishawasunman jina: “Pay jina kani”, nispa. Chanta, ¿imatá Biblia Jesusmanta niwanchej?

18. Diospa atiyninta, cheqan kayninta, yachayninta ima, ¿imaynatá Jesús rikucherqa?

18 Cristopeqa Jehová imaynachus kasqanmanta tawa imas sumajmanta rikukun. Jesusqa onqosqasta jampinanpaj, yarqhasqasman mikhunata qonanpaj, wañusqasta kausarichinanpaj ima atiyniyoj karqa. Chaywanpis mana atiyniyoj sajra runas jinachu karqa, imaraykuchus ni jaykʼaj atiyninmanta valekuspa allinnillanta maskʼarqachu, nitaj wajkunata ñakʼaricherqachu (Mateo 4:2-4). Cheqan kajta munakusqanraykutaj ranqheros chʼaukiyashasqankuta rikuspa mayta phiñakorqa (Mateo 21:12, 13). Payqa wajchasta, pisipaj qhawasqa kajkunatapis allinpaj qhawarqa, ‘samarikuyta’ tarinankupajpis yanaparqa (Mateo 11:4, 5, 28-30). Jesusqa “Salomonmanta nisqaqa, aswan kuraj” karqa. Yachachisqanpi rikukorqa yachayniyoj kasqan (Mateo 12:42). Chaywanpis ni jaykʼaj chaymanta jatunchakorqachu. Yachachisqanqa sutʼi, entiendenapaj jina, juntʼanapaj jinataj karqa. Chayrayku tukuy laya runaspa sonqonkuman chayarqa.

19, 20. 1) ¿Imastataj Jesús ruwarqa munakuyniyoj kasqanrayku? 2) Jesusmanta Bibliapi leerishaspa, ¿imatá mana qonqanachu tiyan?

19 Jesusqa may munakuyniyoj karqa. Jallpʼapi kashaspa runasta munakusqanrayku paykunaman willarqa, paykunamanta llakikorqa, khuyakorqataj. Runasta ñakʼarejta rikuspa sonqonta nanachikorqa, chayraykutaj kutin kutita yanaparqa (Mateo 14:14). Jesusqa mana onqosqasllatachu sanoyacherqa, nitaj yarqhasqasllamanchu mikhunata qorqa, manaqa paykunamanta khuyakorqa. Chayrayku Diospa Gobiernonmanta runasman yachacherqa, payqa yacharqa chay Gobierno runaspaj wiñaypaj bendicionesta apamunanta (Marcos 6:34; Lucas 4:43). Mayta munakuwasqanchejraykutaj kausayninta noqanchejrayku qorqa (Juan 15:13).

20 Chayraykuchá may munakuyniyoj kʼacha sonqo Jesusman, tukuy laya runas qayllaykoj kanku (Marcos 10:13-16). Jesús imaynachus kasqanmanta Bibliapi leeriytawan tʼukurishaspaqa, Tatan jinapuni kasqanta ama qonqanachu (Hebreos 1:3).

Kay libro yanapawasun

21, 22. ¿Imatataj ruwananchej tiyan Jehovaman qayllaykunapaj? ¿Chaypaj kay libro yanapawasunmanchu?

21 Jehová Palabranpi sutʼita rejsichikusqanqa, payman qayllananchejta munasqanta rikuchin. Chaywanpis mana munanchu tanqasqa jinalla payta kasukunanchejta chayri payman qayllaykunanchejta. Chayrayku “tariyta atikushajtillanraj” payta maskʼananchej tiyan (Isaías 55:6). Chaypajqa imaynachus Jehová kasqanta, imaraykuchus imatapis ruwasqanta Bibliapi yachakunanchej tiyan. Kay librotaj chayta ruwanapaj yanapawasun.

22 Kay libroqa tawa tʼaqasniyoj, sapa ujtaj Jehová imaynachus kasqanmanta ujta sutʼinchan: atiyninta, cheqan kayninta, yachayninta, munakuyninta ima. Sapa tʼaqaqa Jehová imaynachus kasqanmanta ujta sutʼinchaspa qallarin, qhepan yachaqanastaj imaynasmantachus chayman jina ruwasqanta sutʼinchan. Chantapis sapa tʼaqaj ujnin yachaqananqa, imaynatachus Jesús Tatan jina ruwasqanta sutʼinchan. Waj yachaqanataj imaynatachus noqanchejpis Jehová jina ruwanata sutʼinchan.

23, 24. 1) “Tʼukurinapaj tapuykuna” nisqa recuadro, ¿imapajtaj kashan? 2) Yachakusqanchejpi tʼukuriy, ¿imaynatá yanapawanchej Diosman astawan qayllaykunapaj?

23 Kay yachaqanamantapacha “Tʼukurinapaj tapuykuna” nisqa recuadro rikhurin, kay  24 paginapi jina. Chaypi kaj versículos, tapuykuna ima, mana kay yachaqanapi yachakusqanchejta yuyarinapajchu kashan, manaqa kay yachaqanapi tʼukurispa astawan yachakunapaj kashan. Chay recuadrowan sumajta yanapachikunapajqa chaypi rikhurej versiculosta leerina, tapuyninpitaj tʼukurina. Atispaqa astawan ukhuncharina. Kaykunastataj tapurikusunman: “¿Imatá Jehovamanta kay versículo yachachiwan? ¿Imaynatá kaypi nisqanman jina kausakuyman? ¿Imaynatá yachakusqaywan wajkunata yanapayman?”, nispa.

24 Chayta ruwayqa Jehovaman astawan qayllaykunapaj yanapawasun. Imaraykuchus Bibliaqa tʼukuriyta kikinchan sonqonchejpi yuyasqanchejwan (Salmo 19:14). Jehovamanta yachakusqanchejpi tʼukurejtinchejqa, chay yachakusqanchej pisimanta pisi sonqonchejman, yuyayninchejman yaykun. Chaytaj kausayninchejta cambianapaj yanapawanchej. Jehovata astawan munakuspaqa sumaj amigonchejta jina qhawayta qallarinchej, paytataj kusichiyta munanchej (1 Juan 5:3). Dioswan ajina amigos kanapajqa, imaynachus kasqanta, imaraykuchus imatapis ruwasqanta yachananchej tiyan. Jinapis Jehová santo kasqanmantaraj ñaupajta yachakuna. Chayta yachaytaj payman qayllaykunapaj yanapawasun.

a Bibliaqa nin Diosninchej uyayoj, ñawisniyoj, ninriyoj, senqayoj, simiyoj, makisniyoj, chakisniyoj ima kasqanta (Salmo 18:15; 27:9; Proverbios 15:5; Isaías 60:13; Mateo 4:4; Lucas 23:46; Santiago 5:4). Chayta nispaqa mana Diosninchej ajinapuni kasqantachu nishawanchej, chayqa uj kikinchaylla. Imaynatachus Biblia Jehovata ‘Chhankawan’ chayri ‘escudowan’ kikinchan ajinallataj (Deuteronomio 32:4; Salmo 84:11).