Yang pafundinau anch yidiamu

Yang pafundinau anch yidiamu

SHAPITRE 2

Ov, Chakin Ukutwish ‘Kusej Piswimp kudi Nzamb’?

Ov, Chakin Ukutwish ‘Kusej Piswimp kudi Nzamb’?

1, 2. (a) Ov, chom ik chimeninga antu avud anch chikutwishap kusadik, ni mutapu ik utukasikeshinay Bibil pa mulong winou? (b) Ov, kovijan ik kwadinga pakach pa Aburaham nenday Yehova ni mulong wak?

OV, MUTAPU ik ukwiyova anch Sakatang wa diur ni divu walond kudi ey anch: “Winou udi murund nam”? Ku mutambu wa antu avud, chom mudi chinech chikutwishap kusadik. Ov, awiy atongining anch chikutwishap kusadik ap pakemp kudiay muntu waumbau ni divu kwikal murund nend Yehova Nzamb? Pakwez, Bibil utulejin nich kashinsh anch chakin kamu tukutwish mu urund nend Nzamb.

2 Aburaham muntu umwing wa pasak wadinga mu urund uwamp ni Nzamb. Chawiy, Yehova wamutazuka anch “murund nam.” (Isay 41:8) Mwaning, Yehova wamutonda Aburaham kwikal murund nend. Aburaham wadinga mu urund usangareshina ni Nzamb mulong ndiy “wamwitiyija [Yehova].” (Jakobu 2:23) Nlel unou kand, Yehova ukimbining chisu cha “kutek muchim wend” kudi antu amusadidininga mulong wa rukat. (Kuvurik Yijil 10:15) Dizu Diend ditukasikeshin anch: “Sejany piswimp kudi Nzamb, chad niyend ukusej piswimp ni yenen.” (Jakobu 4:8) Mu verse winou atwitin kusal yom yaad, chakusambish atutazukin ni chakaad atukanin.

3. Ov, kutazuk ik kututazukinay Yehova ni chom ik chitukaninay anch twasal chitwitinay?

3 Yehova ututazukin twikala piswimp nend. Ndiy udi piswimp ni kutwitiyij chakwel twikala arund nend. Chawiy, tuchingejin anch, anch twasal jinzau jitinay chakwel twikala piswimp nend, ndiy ukusal mutapu umwing niyetu. Ukusej piswimp kudi etu. Anch twasal mwamu, tukutwish kutambul chom kanang cha usey nakash—chom chinech chidi ‘urund wa piswimp ni Yehova.’ * (Kuseng 25:14) Kwikal mu ‘urund wa piswimp’ ni muntu kumekeshining anch en aad wisambidiningany ni yom yijingamena ya pakampwil.

4. Ov, mutapu ik ukutwisha kumwijik murund wa piswimp, ni mutapu ik Yehova umekeshiningay anch ndiy uding murund wa antu awonsu asejininga kudi ndiy?

4 Ov, ukwet murund wa piswimp ukutwisha kwisamb nend piur pa yom yey yijingamena? Murund mudi winou udi umwing wa arund akubangidininga. Umuchingejining mulong ushinshamen. Anch wamulej yom yikusangareshininga, oviling kand musangar uvud nakash. Milong yikovishininga kusansan ku muchim yiswapeling mulong ndiy ukuteshining ni witekining pandond yey. Ap pa yisu yimwing umeninga anch antu amwing kijap usey wa yom usadina, pakwez ndiy wij. Chilik chimwing kand, chisu usejina piswimp ni Nzamb, ndiy uding murund ney uyisutinamu arund awonsu, mrund ukutambwilinga nich usey, ukubangidininga nakash ni wijinga usey wa yom usadininga. (Kuseng 103:14; 1 Pita 5:7) Umulejining yitongijok yey yawonsu udinga nich mu muchim mulong wij anch ndiy utentamen kudiay antu atenameninga mudiay. (Kuseng 18:25) Pakwez, anch twikal arund a piswimp nend Nzamb chidi mulong ndiy amwinend witiyijin twitapila dilau dined.

Yehova Wazurila Njil

5. Ov, chom ik chasalay Yehova chakwel twitapila dilau dia kwikal piswimp nend?

5 Chitudia akayitil, ayinetu tufanyidinap ap pakemp kwikal piswimp ni Nzamb. (Kuseng 5:4) Kambuy Paul wafunda anch: “Pakwez Nzamb wamekesha mutapu utukatilay etu, pitwading etu akayitil Kristu watufila!” (Rom 5:8) Inge, Yehova watenchika chakwel Yesu “[apana] kand mwom wend mulong wa kuyikwol antu avud.” (Mateu 20:28) Ritiy retu mu chakupesh chin chang rawiy ritutapidila dilau dia kusej piswimp kudi Nzamb. Mulong Nzamb “watukata etu pa kusambish,” chawiy, ndiy watenchika yom yifanyidina kutwinkish mutapu wa kwikal nend mu urund.—1 Yohan 4:19.

6, 7. (a) Ov, mutapu ik twija anch Yehova kadiap Nzamb wijindjikininga ni usadininga chakwel antu alika kumwijik? (b) Ov, mu mutapu ik Yehova wiyijikishay amwinend?

6 Yehova wasala chom chikwau: Ndiy wiyijikisha amwinend kudi etu. Chakwel uta urund ni muntu kanang, chitining kumwijik nawamp win kamu, kusanger kamu yaku yend, ngikadil jend ni jinjil jend. Kupwa, anch Yehova udi Nzamb umwing wijindjikininga ni wakad antu kwijik, ing tufanyidinap ap pakemp kwikal piswimp ni ndiy. Pakwez, ndiy kijindjikiningap, usotining etu tumwijika. (Isay 45:19) Kupwa, yom yend yawonsu yitulejiningay, muntu mwin mwawonsu ukutwish kuyijik, ikalap nchik antu ameningau mu mangand mudi antu a chamwamu, akad usey, niyau akutwish kwijik.—Mateu 11:25.

Yehova wimekeshining amwinend kusutil ku yitang yend yatangay ni ku Dizu diend diafundau

7 Ov, mutapu ik wiyijikishiningay Yehova kudi etu? Yom yatangay yimekeshining ngikadil jend ja chiuntu jimwing—dikand diend dipandakena, manangu mend mapandakena ni rukat rend rizwila sens. (Rom 1:20) Pakwez, Yehova kamekeshinap untu wend kusutil kusu ku yom yatangay bwat. Chidiay Kabamb a Nsangu Mujim, ndiy wafundisha Bibil, Dizu Diend, chakwel ayikwasha antu ashikena ku kumwijik.

Talany “Musangar wa Yehova”

8. Ov, mulong wak tukutwisha kulond anch Bibil amwinend udi chijingidij cha usey chimekeshininga rukat ra Yehova kudi etu?

8 Bibil amwinend udi chijingidij chimwing cha usey chimekeshina rukat ra Yehova kudi etu. Kusutil ku Dizu diend, usadidin mazu tufanyidina kwijik usey wamu chakwela matukwasha kumwijik—chawiy chimekeshina anch utukatining ni usotin etu tumwijika ni tumukata. Yom yivud ya usey tutangininga mu buku winou yitukwashining kwijik “musangar wa Yehova” ni yitubachikining kusej piswimp ni ndiy. (Kuseng 90:17, NW) El amboku twisambinany mitapu yimwing yiwamp yisadidinay Yehova mulong wa kutulej yimutadina amwinend kusutil Dizu diend.

9. Ov, yilakej ik yimwing yisambidinay Bibil patok piur pa ngikadil ja Nzamb?

9 Mu mifund mudi jindond jivud jisambidinau patok ngikadil ja Nzamb. Yilakej yikemp tukutwisha kwisambin yawiy ey: “Yehova ukatin kutentam.” (Kuseng 37:28) Nzamb “ukwet ukash.” (Job 37:23) “‘Am nitentamin,’ mwamu mulondinay Yehova.” (Jeremiy 3:12, NW) “Ndiy udi mwin manangu.” (Job 9:4) Ndiy udi “Nzamb wa ranaken ni mwin riy, wakad kwovang ujim swa, wizwila sens nich rukat ni uyakin.” (Kubudik 34:6) “Ey [Yehova] udi muwamp, witenchikin mu kulikishilan.” (Kuseng 86:5) Chikwau, mudi mutwayimena mu shapitre wasutinap ou, kudi ngikadil yimwing yisutinamu ngikadil jikwau jawonsu: “Nzamb udi rukat.” (1 Yohan 4:8) Chisu ushinshikidininga pa ngikadil jinej jisangareshininga, ov, kijawiyap jikusejishina piswimp ni Nzamb winou wakad kwisikej?

Bibil utukwashining kusej piswimp kudi Yehova

10, 11. (a) Ov, chom ik chawanyishay Yehova kusal chakwel atukwasha kuman patok untu wend kusutil mu Dizu diend? (b) Ov, chilakej ik cha mu Bibil chitukwashina kuman usu wa Nzamb mutapu usadilinga?

10 Yehova kimedinap ching kusu pa kutwijikish ngikadil jend, rukat rend ramubachika kufundish mu Dizu diend jinsangu jisambidina pa mutapu wamekeshay kamu ngikadil jend jinej. Jinsangu jinej jitukwashining kuman patok ngikadil kushalijan jikwetay. Chawiy chitukwashininga kusej piswimp ni ndiy. Tushinshikinany amboku chilakej chimwing.

11 Kuding chom chimwing tutangininga anch Nzamb udi ni “ukash ujim.” (Isay 40:26) Chishadijadin kamu anch watang mutapu wapandishay in Isarel mu Karung Musunz ni mutapu wayikwashay mwimpay mu kusut kwa mivu 40. Ukutwish kuman mu chifanyikesh mutapu wauma mem min mang. Tong bil antu—3 000 000 mutapu—wendinau pa divu diumina mukach mwa Karung ushad ni ushad, mabeb mimana mudi muruzu. (Kubudik 14:21; 15:8) Ukutwish kand kuman mutapu Nzamb wayichidijay mwimpay. Mem mabudika mu diyal. Yakudia yimwing yadinga mudi mabuj matok yamekena pa divu. (Kubudik 16:31; Kuchind Michid 20:11) Pinap Yehova kamekeshenap kusu mudiay ni usu pakwez uusadidining kand mulong wa kuwap kwa atushalapol end. Ov, katat tukwet kashinsh ka kwijik anch malembil metu mayiling kudiay Nzamb umwing wa dikand ni “ndiy kwikang kwetu ni usu wetu, nkwash wetu udi piswimp mu yakamish”?—Kuseng 46:1.

12. Ov, mutapu ik Yehova usadidiningay mazu tukutwisha kujingunin usey wamu chakwel matukwasha “kumwijik”?

12 Yehova udi spiritu, ndiy usadin kand chom chikwau cha usey upandakena chakwel atukwasha kumwijik. Etu antu tumening ching yom yifanyidina mes metu kuman, chawiy, tukutwishap kuman spiritu. Mulong Nzamb wimekeshining amwinend mu mutapu wa muspiritu, chidi mudi ey ukimbina kumulej mput a mes wakadia kumanang kudiok ku chivadik chend anch mes mey makwet ulombu kanang, ap anch mujimbu wey ukwet yimbur ya mutapu kanang. Yehova usadidin nich rukat mazu tufanyidina kwijik usey wamu chakwel matukwasha “kuman” mutapu tukutwisha kumwijik. Pa yisu yimwing, usadidining mazu ma chifanyikesh ni wifanyikeshining nich yom twija. Chikwau, ndiy wibombining ku yitangil yimwing ya mu mangand yijikena, ni utambwiling kand ngikadil jimwing ja mujimbu wa chiuntu. *

13. Ov, chifanyikish ik chidia mu manangu mey chisu watanga kal Isay 40:11, ni chikwet chibachikin ik padi ey?

13 Tuteshany mazu tutanina mu Isay 40:11 mutapu misambidina piur pa Yehova: “Ndiy ukulam yivam yend mudi kafung. Ukez kasend an a amikoku mwi nkond yend.” Kusutil ku mazu minam, Yehova amwisikejin nich kafung usendina an a amikoku “mwinkond yend.” Chisal chinech chimekeshin anch Nzamb ukwet usu wa kuchidij ni kukasikesh antu end, ap ni antu akad kwikal ni mutapu wa kwilam ayinau. Mwinkond yend yikasikena, tukutwishap kov wom wa chom ap chimwing anch tudi atentamina ku mes kwend, ni ndiy kakezap kutulik ap pakemp. (Rom 8:38, 39) Kafung Mujim wa amikoku usendining an a amikoku “mwinkond yend”—ni mutapu wa kulond winou wisambidin mavav ma kabwik wend, ni pa yisu yimwing, kabwik winou ndiy wadingay kafung ni kusendil mwan a mukoku wavadikanga. Chisal chinech chawiy chitwinkishina kashinsh anch Yehova utukatining ni uwanyishining maswir metu nich kubangin. Chawiy kamu tufanyidina kwikal piswimp nend.

‘Mwan Usotin Kumwijikesh Ndiy’

14. Ov, mulong wak tukutwisha kulond anch chidi kusutil kudi Yesu Yehova wimekeshin kamu patok?

14 Yehova wiyijikishin nawamp kudi etu kusutil Dizu diend ni kusutil kudiay Yesu, Mwanend mukatish. Kwikil muntu ap umwing ukutwisha kumekesh chitongijok cha Nzamb ni yovil yend ap kurumburil patok chidiay kusut mutapu wasalay Yesu. Mwawiy kamu chidia mulong Mwanend wa kusambish winou wadinga ni Tatukwend kurutu kwa yitang yikwau ya muspiritu ni kurutu kwa kutang mangand. (Kolosay 1:15) Yesu wadinga umwija Yehova nawamp win kamu. Chawiy chalonday anch: “Kwikil muntu umwija Mwan, ching kusu Tatuku ndiy umwija. Kwikil muntu umwija Tatuku, ching kusu Mwan ndiy umwija, ni antu akwau atonday Mwan kumwijikesh Tatuku.” (Luka 10:22) Pa chirung chadingay pa divu mudi muntu, Yesu wamwijikesha Tatukwend mu mitapu yaad ya usey.

15, 16. Ov, mu mitapu ik yaad Yesu wijikeshay Tatukwend?

15 Chakusambish, malejan ma Yesu matukwashining kumwijik Tatukwend. Yesu wasadina mazu madinga mafanyidina kutupukun ku michim chakwel tumwijika Yehova. Chilakej, chakwel arumburil anch Nzamb uding ni riy ni uyakining antu akarumwininga michim yau ku yitil, Yesu wamwisikeja Yehova ni tatuku umwing ukata kulikishin; tatuku ukweta musangar uvud chisu chimumenay mwanend wadinga ntoboj uchirikin ku chikumbu, wakink mau, wamwibwikat nich kumusus. (Luka 15:11-24) Yesu wamwijikesha kand Yehova mudi Nzamb ‘ukakininga’ antu a michim yitentamina mulong uyikatining muntu ni muntu panrend. (Yohan 6:44) Ndiy wijing ni chisu chiwilinga muswesu pansh. Chawiy, Yesu walond anch: “Kangal wovany wom, mulong ukwetany usey uvud kupandakanamu amiswesu avud!” (Mateu 10:29, 31) Pakad kwidjidjek, Nzamb wa ranaken mudi riner ufanyidin kamu kutuchidij.

16 Chakaad, chilakej cha Yesu chitumekeshining chidingay Yehova. Yesu walondula kamu chilakej cha Tatukwend, chawiy chalonday anch: “Muntu mwawonsu wanmena kal am, wamumen kal Tatuku.” (Yohan 14:9) Chawiy, chisu tutangininga jinsangu piur pa Yesu mu ma evanjil—musangar ap ushon wovangay piur pa antu akwau ni mutapu wadingay nau—chidi mudi tumumening kamu Tatukwend ni mes. Kudi kand mutapu ukwau usutina mitapu yiney yaad yikutwishay Yehova kusadin mulong wa kutukwash chakwel twijika ngikadil jend nawamp kusut. Ov, mulong wak?

17. Isambina chilakej chimwing chasalay Yehova chakwel atukwasha kwijik untu wend.

17 Chilakej: Tong bil anch ukimbin kurumburil chirumburikina ranaken. Pamwingap ukutwish kusadil mazu mamwing mamekeshina mutapu ridinga. Pakwez, anch wamulej muntu kanang usadinga chom kanang cha ranaken pamwing ni kulond anch, “Tal mutapu umekeshiningau ranaken,” kapamp kamwing kurumburik kwa dizu “ranaken” kukumekan patok ni kukwikalap kukash chakwel muntu ajingunina chiridia. Wawiy mutapu usadidinay Yehova chakwel atukwasha kwijik untu wend. Chikwau, ndiy uwejidinaku kand chilakej chipandakena kuwap cha Mwanend. Tumening ngikadil ja Nzamb mutapu jisadininga kusutil kudiay Yesu. Pitutangininga ma evanjil, chidi mudi Yehova wisambin netu kusutil ku kutulej mwanend pamwing ni kulond anch: “Talany munidia.” Ov, mazu minam mapepilau mamekeshin anch padingay pa divu, Yesu wadinga muntu wa mutapu ik?

18. Ov, mutapu ik wamekeshay Yesu ngikadil ya usu, kutentam ni manangu?

18 Yesu wamekesha mu mutapu uwamp ngikadil jinying ja pa dishin ja Nzamb. Ndiy wadinga ni usu wa kupwish mayej, nzal ap kand ni rufu. Chikwau, ndiy kadingap mudi antu akwau akimbininga katumb kau ayinau, asadidininga usu wau mu mutapu uyimp bwat; kapamp ap kamwing ndiy kasadinap usu wend wa kusal nich yilay mulong wendendiy amwinend ap mulong wa kuyisal antu amwing nayimp. (Mateu 4:2-4) Ndiy wadinga ukatin kutentam. Chisu chayimanay in kwisak a makasu akat kuyiy antu, muchim wend wizula too nich ujim. (Mateu 21:12, 13) Ndiy katondangap antu chisu chayikwashangay atuzwendj ni ayimana mar, wayikwashanga awonsu chakwel ‘iswedisha’ mipim yau. (Mateu 11:4, 5, 28-30) Malejan mend madinga nich manangu makad kwisikej, madinga ‘mapandaken ni manangu ma Salomon.’ (Mateu 12:42) Pakwez, Yesu kimekeshangap ap pakemp mudi muntu ukweta manangu. Mazu mend madinga ni kupukun michim ya antu, mulong malejan mend madinga kamu zwang, maswapela kutesh ni malejananga chifanyidina antu kusal.

19, 20. (a) Ov, mutapu ik Yesu wadingay chilakej chipandakena kuwap cha rukat? (b) Ov, chom ik tufanyidinap kuvuramen chisu tutangininga ni chitushinshikidininga jinsangu piur pa chilakej cha Yesu?

19 Yesu wadinga chilakej cha rukat mu mutapu uwanyidina. Kusutil ku mudimu wend wa kulejan, ndiy wamekesha rukat mu jinjil jivud, kuwejinaku riy ni ranaken. Ndiy kafanyidinangap kuman muntu umena mar walik kumwovil riy. Tupamp tuvud, riy rin rang ramubachikanga kusal yom yiwamp. (Mateu 14:14) Ap anch Yesu wayipandisha antu adinga ayej ni wayidisha antu adinga ni nzal, ndiy wamekesha ranaken rend mu mutapu upadakena usey. Ndiy wayikwasha antu akwau kwijik, kwitiyij, ni kukat uyakin piur pa Want wa Nzamb, ukeza kulet yiyukish ya chikupu mu mangand. (Marko 6:34; Luka 4:43) Chikwau kand, Yesu wamekesha rukat ni kwipan kwa kwisotil chisu chitijay kupan mwom wend mudi mulong wa antu akwau.—Yohan 15:13.

20 Ov, chidiap chom cha kushimok pitumeninga antu a mivu yawonsu ni a mu jingand jawonsu piyovilau mutapu uyipwitinau chakwel aseja kudi muntu winou mwin ranaken, mwin musangar ni riy? (Marko 10:13-16) Pakwez, chisu tutangininga yom piur pa chilakej chashay Yesu ni chisu tuyishinshikidininga nawamp, tuvuramediningap kujingunin anch Mwan winou watukwashanga chakwel tumana patok mutapu udiay Tatukwend.—Hebereu 1:3.

Mukand wa Kwilej Mulong wa Kutukwash

21, 22. Ov, kumukimb Yehova kwitin ik ni jinsangu ik jidia mu mukand winou wa kwilej jikutwisha kutukwash chakwel tumukimba?

21 Kwimekesh kwa Yehova patok kudi etu kusutil ku Dizu diend, chidi chisal chirumburikina anch ndiy ukatin twikala piswimp nend. Chikalap nchik mwamu, ndiy katusadishinap ku usu chakwel etu twikala mu urund usangareshina nend. Chidi chisend kutudia ayinetu cha kumukimb Yehova pa “chisu tukutwisha kumutan.” (Isay 55:6) Kumukimb Yehova kutubachikining ku kwijik ngikadil jend ni mutapu wend wa kusal yom mudi muyimekeshinau mu Bibil. Mukand winou twilejina katat mu chikumangen aufunda chakwel ukukwasha kumukimb Nzamb.

22 Ukujingunin anch mukand winou aukatwil mu yikunku yikwatijadina nich ngikadil jinying ja pa dishin ja Yehova: Usu, kutentam, manangu ni rukat. Chikunku ni chikunku chisambidil mu wiswimp ngikadil yikushinshikina. Ma shapitre malondwilaku mu chikunku chinech misambidin mutapu Yehova umekeshiningay ngikadil yin yang mu mitapu kushalijan. Chikunku ni chikunku chikwet kand shapitre wisambidina mutapu Yesu wamekeshay ngikadil yin yang, ni shapitre mukwau ulejen mutapu tukutwisha kwikal nich ngikadil yin yang mu mashakamin metu.

23, 24. (a) Rumburil usey wa kamushet kakweta mutu wa mulong ulondina anch: “Yipul ya Kutongijokin.” (b) Ov, mutapu ik kutongijokin kutukwashina kusej piswimp nend Nzamb?

23 Kwinsambishil kwa shapitre winou, kudi kamushet ka pakampwil kakweta mutu wa mulong ulondina anch: “Yipul ya Kutongijokin.” Chilakej, tal kamushet kadia pa paj wa 24. Mifund ni yipul yidiamu kayitondap chakwel yikukwasha mudi dichirikin dia shapitre. Pakwez, ayitonda mulong wa kukwash chakwel utongijokina pa yom yikwau ya usey piur pa mutu wa mulong win wang. Ov, mutapu ik ukutwisha kusadil mushet winou nawamp? Kimb maverse majimbwilau mu Bibil ni matanga nawamp win kamu. Kupwa, shinshikin chipul chilondwila verse ku chimwing ku chimwing. Tongijokin nawamp win kamu piur pa yakul yach. Ufanyidin kukimbijol yom kanang yifanyidina. Iyipula amwiney yipul yimwing mudi yiney: ‘Ov, chom ik chinfundishina rusangu riner piur pa Yehova? Ov, yibachikin ik rikweta mu mashakamin mam? Ov, mutapu ik nikutwisha kurusadil chakwel niyikwasha antu akwau?’

24 Kutongijokin mudi kwinoku kukutwish kutukwash kusej piswimp kudi Yehova. Ov, mulong wak? Bibil ubombakeshining kutongijokin nich muchim. (Kuseng 19:14) Chisu tutongijokidininga nich musangar pa jinsangu twilejininga piur pa Nzamb, jinsangu jinej jandamining mu michim yetu ya chifanikesh, jipukwining yitongijok ni yovil yetu, ni kupwa, jitubachikining ku kusal chom kanang. Rukat retu rikurikina mudiay Nzamb rawiy ritubachikininga kusal yom yimusangareshininga, ndiy Murund netu mukatish. (1 Yohan 5:3) Chakwel twikala nich urund wa piswimp mudi winou, tufanyidin kwijik ngikadil ja Yehova ni jinjil jend. Chakusambish, tushinshikinany bil ngikadil yimwing ya Yehova yitubachikininga kusej piswimp nend—winsant.

^ par. 3 Tufanyidin kwijik anch dizu dia Hebereu dikarumwinau anch “urund wa piswimp” adisadidin mu Amos 3:7 palondinau anch Mukaleng Mwant Yehova wijikishin “yom yijingamena [NW]” kudi atushalapol end, ni dirumburukin anch ndiy uyilejining yom yikaninay kusal.

^ par. 12 Chilakej, Bibil wisambidin piur pa chifu cha Nzamb, mes, matu, mazur, milamu, makas mend ni mend mend. (Kuseng 18:15; 27:8; 44:3; Isay 60:13; Mateu 4:4; 1 Pita 3:12) Mazu minam ma chifanyikesh mafidinap kulond anch Yehova ukwet yom yin yawonsu yisambidinau ey; chilik chimwing, kadiap “diyal” ap “rikibu” bwat, ap anch asadidining mazu piur pend.—Kuvurik Yijil 32:4; Kuseng 84:11.