Pfukelani kha mafhungo

Pfukelani kha zwi re ngomu

NDIMA YA 2

Naa Zwa Vhukuma Ni Nga ‘Sendela Tsini Ha Mudzimu’?

Naa Zwa Vhukuma Ni Nga ‘Sendela Tsini Ha Mudzimu’?

1, 2. (a) Ndi mini zwine vhanzhi vha nga zwi dzhia zwi muloro, fhedzi Bivhili i ri khwaṱhisedza mini? (b) Abrahamu o vha e na vhushaka vhufhio ha tsini-tsini, nahone ndi ngani?

NI NGA ḓipfa hani arali Musiki wa ḽiṱaḓulu na ḽifhasi a amba nga ha inwi a ri: “Hoyu ndi khonani yanga”? Vhathu vhanzhi vha vhona u nga zwenezwo ndi muloro. Muthu zwawe a nga vha hani na vhukonani na Yehova Mudzimu? Naho zwo ralo, Bivhili i a ri khwaṱhisedza uri ri nga sendela tsini na Mudzimu zwa vhukuma.

2 Abrahamu we a tshila tshifhingani tsha kale o vha e muṅwe we a vha e na honoho vhukonani ha tsini-tsini. Yehova o amba uri onoyo muthomi wa lushaka ndi ‘khonani yawe.’ (Yesaya 41:8) Ee, Yehova o dzhia Abrahamu e khonani yawe ya tsini. Abrahamu o vha na vhukonani honoho ha tsini-tsini nga ṅwambo wa uri “o tenda Mudzimu.” (Yakobo 2:23) Na ṋamusi, Yehova u ṱoḓa zwibuli zwa u “takalela” vhane vha mu shumela nga lufuno. (Doiteronomio 10:15) Ipfi ḽawe ḽi a ṱuṱuwedza: “Sendelani tsini ha Mudzimu, na ene a sendele tsini haṋu.” (Yakobo 4:8) Kha enea maipfi ri a rambiwa na u fulufhedziswa.

3. Yehova u ri ramba uri ri ite mini, nahone ndi fulufhedziso ḽifhio ḽine ḽa tshimbidzana na honoho u rambiwa?

3 Yehova u ri ramba uri ri sendele tsini nae. O ḓiimisela nahone u a funa u ri ṱanganedza nga vhuthu sa khonani dzawe. Naho zwo ralo, u fulufhedzisa uri arali ra dzhia vhukando u itela u sendela tsini nae, u ḓo dzhia vhukando vhu fanaho. U ḓo sendela tsini hashu. Nga zwenezwo ri nga wana zwiṅwe zwithu zwa ndeme vhukuma—‘u pfana na Yehova.’ * (Psalme ya 25:14) Ipfi ḽine ḽa ri “pfana” ḽi na muhumbulo wa u somolelana zwa haṋwani na khonani yo khetheaho.

4. Ni nga ṱalusa khonani ya tsini-tsini nga nḓila-ḓe, nahone Yehova u fana na yeneyo khonani kha vhane vha sendela tsini nae nga nḓila-ḓe?

4 Naa ni na khonani ya tsini-tsini ine na nga i somolela zwa haṋwani? Khonani yo raloho ndi ine ya ni ṱhogomela. Ni a i fulufhedza, ngauri i a fulufhedzea. Dakalo ḽaṋu ḽi a engedzea musi ni tshi ḽa mihani nayo. U thetshelesa hawe nga u pfela vhuṱungu hu leludza vhuṱungu haṋu. Naho zwi tshi vhonala hu si na muthu ane a ni pfesesa, ene u a ni pfesesa. Nga hu fanaho, musi ni tshi sendela tsini na Mudzimu, ni vha na Khonani yo khetheaho ine ya ni dzhiela nṱha ngangoho, ine ya ni ṱhogomela vhukuma, nahone ya ni pfesesa nga vhuḓalo. (Psalme ya 103:14; 1 Petro 5:7) Ni a mu fulufhedza nga mbilu yoṱhe ngauri ni a zwi ḓivha uri u a fulufhedzea kha vhane vha fulufhedzea khae. (Psalme ya 18:25) Naho zwo ralo, ri nga zwi kona u vha na yeneyi ndugelo ya u vha tsini na Mudzimu nga ṅwambo wa uri o ri vulela nḓila uri zwi konadzee.

Yehova O Vula Nḓila

5. Yehova o ita mini uri zwi konadzee u vha tsini nae?

5 Arali ra sa tou thusiwa, riṋe vhaitazwivhi ri nga si kone u vha tsini na Mudzimu. (Psalme ya 5:4) Muapostola Paulo o ṅwala a ri: “Lufuno lwawe lwa u ri funa, Mudzimu u lu vhonadza nga nge Kristo a ri fela ri tshee vha-ita-zwivhi.” (Vha-Roma 5:8) Ee, Yehova o dzudzanya Yesu uri a ‘kumedze vhutshilo hawe uri a phuluse vhanzhi.’ (Mateo 20:28) Lutendo lwashu kha tshenetsho tshiṱhavhelo tshi rengululaho lu ri ita uri ri vhe tsini na Mudzimu. Samusi hu Mudzimu “o thomaho a ri funa,” o ri vhetshela mutheo wa u vha na vhukonani nae.—1 Yohane 4:19.

6, 7. (a) Ri zwi ḓivha hani uri Yehova a si Mudzimu o ḓidzumbaho, a sa ḓivhei? (b) Yehova o ḓidzumbulula nga nḓila dzifhio?

6 Yehova o dzhia vhuṅwe vhukando: O ḓidzumbulula kha riṋe. Kha vhukonani vhuṅwe na vhuṅwe, vhushaka vhu khwaṱha nga u ḓivha zwavhuḓi onoyo muthu, u dzhiela nṱha pfaneleo na nḓila dzawe. Ngauralo arali Yehova a vhe e Mudzimu o ḓidzumbaho, a sa ḓivhei, ro vha ri sa ḓo sendela tsini nae. Naho zwo ralo, ho ngo ḓidzumba, u ṱoḓa ri tshi mu ḓivha. (Yesaya 45:19) Zwiṅwe hafhu, zwine a zwi dzumbulula nga ha ene muṋe zwi a waniwa nga vhoṱhe, na nga riṋe vhane ra dzhiiwa ri si tshithu u ya nga zwilinganyo zwa shango.—Mateo 11:25.

Yehova o ḓidzumbulula nga mishumo yawe ya tsiko na nga Ipfi ḽawe ḽo ṅwalwaho

7 Yehova o ḓidzumbulula kha riṋe nga nḓila-ḓe? Mishumo yawe ya tsiko yo ita uri hu ḓivhiwe maṅwe masia a vhumuthu hawe—vhuhulwane ha maanḓa awe, vhudzivha ha vhuṱali hawe, lufuno lwawe luhulwane. (Vha-Roma 1:20) Fhedzi u ḓidzumbulula ha Yehova a ho ngo guma kha zwithu zwe a zwi sika. U kha ḓivha Mudavhidzani Muhulwane, o ṋea Bivhili, Ipfi ḽawe ḽo ṅwalwaho ḽine ḽa mu dzumbulula.

Vhonani “Vhuthu Ha Yehova”

8. Ndi ngani hu tshi nga ambiwa uri Bivhili yone iṋe ndi vhuṱanzi ha uri Yehova u a ri funa?

8 Bivhili yone iṋe ndi vhuṱanzi ha uri Yehova u a ri funa. Ipfini ḽawe, u ḓidzumbulula nga nḓila ine ra kona u i pfesesa—ho ngo sumbedza uri u a ri funa fhedzi, fhedzi na uri u ṱoḓa riṋe ri tshi mu ḓivha na u mu funa. Zwine ra zwi vhala kha yeneyi bugu ya ndeme zwi ita uri ri kone u vhona “vhuthu ha Yehova” nahone zwi ri sudzulusela u ṱoḓa u vha tsini nae. (Psalme ya 90:17) Kha ri haseledze dziṅwe nḓila dzi takadzaho dze Yehova a ḓidzumbulula ngadzo Ipfini ḽawe.

9. Ndi dzifhio dziṅwe tsumbo dza mafhungo o livhaho a re Bivhilini ane a ṱalusa pfaneleo dza Mudzimu?

9 Maṅwalo a na mafhungo manzhi o livhaho a ṱalusaho pfaneleo dza Mudzimu. Ṱhogomelani dziṅwe tsumbo. “Yehova ndi mufuni wa khaṱulokwayo.” (Psalme ya 37:28, NW) Mudzimu u na ‘maanḓa mahulu.’ (Yobo 37:23) “Ndi̗ wa vhuthu. Yehova u ralo.” (Yeremia 3:12) “Ndi wa mbilu ya vhuṱali.” (Yobo 9:4) Ndi “Mudzimu wa khathutshelo na wa vhuthu, wa u sa fhela mbilu, wa vhuhwavho vhuhulu na u fulufhedzea.” (Ekisodo 34:6) “Iwe, Yehova, u wa vhuḓi nahone wo ḓiimisela u hangwela.” (Psalme ya 86:5, vhambedzani NW.) Nahone samusi zwo bulwa kha ndima yo fhiraho, ndi pfaneleo nthihi khulwane: “Mudzimu ndi Ene lufuno.” (1 Yohane 4:8) Musi ni tshi humbula nga ha dzenedzi pfaneleo dzavhuḓi, naa a ni kokodzelwi tsini na onoyu Mudzimu a sa vhambedzwi na tshithu?

Bivhili i ri thusa u sendela tsini na Yehova

10, 11. (a) U itela u ri thusa uri ri kone u vhona vhumuthu hawe zwavhuḓi, Yehova o katela mini Ipfini ḽawe? (b) Ndi tsumbo ifhio ya Bivhili ine ya ri thusa u vha na bono ḽa u shuma ha maanḓa a Mudzimu?

10 Nga nnḓa ha u ri vhudza uri pfaneleo dzawe ndi dzifhio, Yehova o katela nga lufuno Ipfini ḽawe tsumbo dzo livhaho dza nḓila ine a shumisa ngayo dzenedzi pfaneleo. Eneo mafhungo a ṱalusa muhumbulo u pfalaho une wa ri sumbedza zwavhuḓi masia o fhamba-fhambanaho a vhumuthu hawe. Nahone a ri thusa u sendela tsini nae. Ṱhogomelani tsumbo i tevhelaho.

11 Hu na phambano vhukati ha u sokou vhala uri Mudzimu u na ‘maanḓa mahulu.’ (Yesaya 40:26) Nahone hu na phambano kha u vhala nga nḓila ye a vhofholola ngayo Vhaisiraele Lwanzheni Lutswuku nahone nga murahu a tikedza lwonolwo lushaka sogani miṅwaha ya 40. Ni nga vhona nga maṱo a muhumbulo maḓi a re na lutsinga a tshi fhandekana. Ni nga vhona lwonolwo lushaka nga maṱo a muhumbulo—khamusi vhathu vha 3 000 000 vho fhelela—vha tshi khou tshimbila ho omaho lwanzheni, maḓi o gega o ima u fana na mbondo khulu nga matungo. (Ekisodo 14:21; 15:8) Ni nga vhona vhuṱanzi ha tsireledzo ya Mudzimu sogani. U elela ha maḓi a tshi bva kha tombo. Fhasi hu na zwiḽiwa zwi ngaho ṱhangauma. (Ekisodo 16:31; Numeri 20:11) Henefha Yehova ho ngo dzumbulula uri u na maanḓa fhedzi, fhedzi o ita na u a shumisa a tshi itela u thusa vhathu vhawe. Naa a zwi ri khwaṱhisedzi u ḓivha uri thabelo dzashu dzi ya kha Mudzimu wa maanḓa ane a vha “vhudzumbamo hashu na maanḓa ashu; . . . Mufarisi we ra mu vhona musi ró khakhelwa”?—Psalme ya 46:1.

12. Yehova uri thusa hani ‘u mu vhona’ nga nḓila ine ra nga i pfesesa?

12 Yehova, ane a vha muya, o ri itela zwithu zwinzhi u itela u ri thusa uri ri mu ḓivhe. Sa vhathu ri kona u vhona zwi re maṱoni ashu fhedzi, a ri koni u vhona fhethu ha muya. Arali Mudzimu a vhe o ḓiṱalusa kha riṋe nga lwa muya zwo vha zwi tshi ḓo tou fana na u lingedza u ṱalutshedza mbonalo yaṋu nga vhuḓalo kha muthu we a bebwa a sa koni u vhona, na mu vhudza nga ha muvhala wa iṱo ḽaṋu kana vhadzi ḽi re kha lukanda lwaṋu. Nṱhani hazwo, Yehova uri thusa nga vhulenda ‘u mu vhona’ nga nḓila ine ra nga i pfesesa. Nga zwiṅwe zwifhinga, u shumisa mafanyisi na mametafore, a tshi ḓifanyisa na zwithu zwine ra zwi ḓivha. U dovha a ḓiṱalusa sa ane a vha na dziṅwe mbonalo dza vhathu. *

13. Ndi tshifanyiso tshifhio tshine tsha wanala kha Yesaya 40:11, nahone tshi ni kwama nga nḓila-ḓe?

13 Ṱhogomelani ṱhaluso ine ya amba nga ha Yehova kha Yesaya 40:11: “U ḓo lisa sambi ḽawe sa mulisa; dzingwana u ḓo dzi takula a dzi kuvhatedza, a dededza vho-mme-adzo.” Hafha Yehova u vhambedzwa na mulisa ane a “takula” dzingwana. Hezwi zwi sumbedza vhukoni ha Mudzimu ha u tsireledza na u tikedza vhathu vhawe, na vha sa koni u ḓipilela. Ri nga ḓipfa ro tsireledzea musi o ri kuvhatedza zwanḓani zwawe zwo khwaṱhaho, ngauri arali ra fulufhedzea khae, ha nga ḓo vhuya a ri laṱa. (Vha-Roma 8:38, 39) Mulisa Muhulwane u takula ngwana a dzi “kuvhatedza”—mubulo une wa ambela kha nguvho ya nga nṱha yo petwaho, ine nga zwiṅwe zwifhinga mulisa a takula ngayo ngwana yo dzwalwaho. Nga zwenezwo ri khwaṱhisedzwa uri Yehova u a ri takalela na uri ṱhogomela nga vhulondi. Ndi zwa nzulele uri ri ṱoḓe u vha tsini nae.

“Na Uyo Ané Murwa A Funa U Mu Dzumbululela”

14. Ndi ngani hu tshi nga ambiwa uri Yehova o ḓidzumbulula nga vhuronwane nga u shumisa Yesu?

14 Kha Ipfi ḽawe, Yehova u ḓidzumbulula nga vhuronwane a tshi shumisa Murwa wawe ane a mu funa Yesu. A hu na ane a nga sumbedza mahumbulele na maḓipfele a Mudzimu nga vhuronwane kana u Mu ṱalusa nga hu pfalaho vhukuma u fhira zwe Yesu a zwi ita. Naho zwo ralo, Murwa wa tanzhe o tshila tsini ha Khotsi awe zwiṅwe zwivhumbwa zwa muya zwi sa athu vha hone na fhethu hoṱhe hu vhonalaho hu sa athu sikwa. (Vha-Kolosa 1:15) Yesu o vha a tshi ḓivha zwavhuḓi Yehova. Ndi ngazwo o ri: “A hu na muṅwe a ḓivhaho uri Murwa ndi nnyi, arali e si Khotsi; a huna muṅwe a ḓivhaho Khotsi, arali e si Murwa, na uyo ané Murwa a funa u mu dzumbululela.” (Luka 10:22) Musi e kha ḽifhasi sa muthu, Yesu o dzumbulula Khotsi awe nga nḓila mbili dza ndeme.

15, 16. Ndi dzifhio nḓila mbili dze Yesu a dzumbulula ngadzo Khotsi awe?

15 Tsha u thoma, pfunzo dza Yesu dzi ri thusa u ḓivha Khotsi awe. Yesu o ṱalusa Yehova nga nḓila ine ya kwama mbilu dzashu. Sa tsumbo, musi Yesu a tshi ṱalusa Mudzimu wa khathutshelo ane a ṱanganedza vhaitazwivhi vho rembuluwaho, o fanyisa Yehova na khotsi a hangwelaho ane a kwamea vhukuma musi a tshi vhona murwa wawe wa ḽihwarahwara a tshi vhuya lwe a gidima a mu kuvhatedza. (Luka 15:11-24) Yesu o dovha a fanyisa Yehova sa Mudzimu ane a ‘kokodza’ vhathu vho lugaho nga ṅwambo wa uri u a vha funa nga muthihi nga muthihi. (Yohane 6:44) Nahone u a zwi vhona na musi ṱhongola ine ya vha tshiṋoni tshiṱuku i tshi wela fhasi. Yesu o ri: “Ni songo ofha; inwi ni fhira ṱhongola nzhi.” (Mateo 10:29, 31) Ri ḓipfa ri tshi sendedzwa tsini na onoyo Mudzimu a ṱhogomelaho.

16 Tsha vhuvhili, tsumbo ya Yesu i ri sumbedza zwine Yehova a vha zwone. Ngauralo Yesu o sumbedza vhuvha ha Khotsi awe nga ho fhelelaho lwe a ri: “A vhonaho nṋe, u vhona Khotsi.” (Yohane 14:9) Nga zwenezwo, musi ri tshi vhala Dzievangeli nga ha Yesu—maḓipfele e a a sumbedza na nḓila ye a tshilisana ngayo na vhaṅwe—ri a kona u vhona tshifanyiso tsha vhukuma tsha Khotsi awe. A hu na iṅwe nḓila ye Yehova a vha a tshi nga vha o dzumbulula ngayo pfaneleo dzawe u fhira ye a i ita. Ndi ngani?

17. Fanyisani zwe Yehova a zwi ita u itela uri thusa u pfesesa zwine a vha zwone.

17 Ri tshi tou fanyisa: Edzani u humbula ni tshi khou lingedza u ṱalusa ipfi ḽine ḽa ri vhulenda. Ni nga ḽi ṱalusa nga maipfi. Fhedzi arali na sumba muthu ane a khou ita mishumo ya vhulenda nga ho livhaho, nahone na ri: “Yeneyo ndi tsumbo ya vhulenda,” ipfi ḽine ḽa ri “vhulenda” ḽi nga ṱalutshedzea zwavhuḓi nahone ḽa pfesesea nga hu leluwaho. Yehova o ita zwithu zwi fanaho u itela uri thusa u pfesesa zwine a vha zwone. A tshi ḓiṱalusa nga maipfi, o ri ṋea tsumbo ya vhukuma ya Murwa wawe. Pfaneleo dza Mudzimu dzi vhonala kha mishumo ya Yesu. Nga u shumisa mafhungo a Evangeli a ṱalusaho Yesu, zwi re zwone Yehova u khou ri: “Hezwo ndi zwine nda vha zwone.” Maṅwalo o hevhedzwaho a ṱalusa hani Yesu musi e kha ḽifhasi?

18. Yesu o sumbedza pfaneleo dza maanḓa, khaṱulokwayo, na vhuṱali nga nḓila-ḓe?

18 Pfaneleo nṋa khulwane dza Mudzimu dzo sumbedzwa zwavhuḓi nga Yesu. O vha e na maanḓa a u alafha malwadze, u fhelisa nḓala, na u vusa vhafu. Naho zwo ralo, u fhambana na vhathu vhane vha ḓiṱoḓela zwavho vhane vha shumisa maanḓa avho luvhi, ho ngo vhuya a shumisa maanḓa awe nga lwa vhuṱolo a tshi itela ene muṋe kana u huvhadza vhaṅwe. (Mateo 4:2-4) O vha a tshi funa khaṱulokwayo. O sinyuwa zwo tea musi a tshi vhona vharengisi vha vhufhura vha tshi khou fara vhathu nga nḓila i si yavhuḓi. (Mateo 21:12, 13) O fara vhashai na vho tsikeledzeaho nga hu fanaho, a tshi thusa vhenevho vhathu u ‘rulwa’ mbilu dzavho. (Mateo 11:4, 5, 28-30) Ho vha hu na vhuṱali vhu sa vhambedzwi na tshithu kha pfunzo dza Yesu, we a vha a tshi ‘fhira Solomo.’ (Mateo 12:42) Fhedzi Yesu ho ngo vhuya a ita mmboneni kha vhuṱali hawe. Maipfi awe o swikelela mbilu dza vhathu zwavho, ngauri pfunzo dzawe dzo vha dzi tshi pfala, dzi tshi leluwa, nahone dzi tshi shuma.

19, 20. (a) Yesu o vha hani tsumbo i swayeaho ya lufuno? (b) Musi ri tshi vhala na u elekanya nga tsumbo ya Yesu, ndi mini zwine ra fanela u zwi humbula?

19 Yesu o vha e tsumbo i swayeaho ya lufuno. Vhuḓinḓani hawe hoṱhe, o sumbedza lufuno kha masia manzhi, u katela na u pfela vhuṱungu. O vha a tshi pfela vhaṅwe vhuṱungu vhe vha vha vha tshi khou shengela. Honoho u pfela vhuṱungu ho mu sudzulusela lunzhi-lunzhi u dzhia vhukando. (Mateo 14:14) Naho o fhodza vhalwadze na u fusha vha re na nḓala, Yesu o sumbedza u pfela vhuṱungu nga nḓila ya ndeme vhukuma. O thusa vhaṅwe u ḓivha, u ṱanganedza, na u funa mafhungo-ngoho nga ha Muvhuso wa Mudzimu, une wa ḓo ḓisa phaṱutshedzo dzi sa fheli kha vhathu. (Marko 6:34; Luka 4:43) Zwa ndeme vhukuma, Yesu o sumbedza lufuno lwa u ḓiṋekedza nga u ṋekedza vhutshilo hawe nga u ḓifunela a tshi itela vhaṅwe.—Yohane 15:13.

20 Nga zwenezwo-ha, a zwi mangadzi uri vhathu vha mirole yoṱhe na vhubvo vho ḓipfa vhe tsini na onoyu munna a pfelaho vhuṱungu na maḓipfele o dzikaho. (Marko 10:13-16) Naho zwo ralo, musi ri tshi vhala na u elekanya nga ha tsumbo ya vhukuma ya Yesu, kha ri humbule uri kha onoyu Murwa ri khou vhona zwavhuḓi vhuvha ha Khotsi awe.—Vha-Heberu 1:3.

Bugu Ine Ya Ri Thusa U Guda

21, 22. Hu katelwa na mini kha u ṱoḓa Yehova, nahone yeneyi bugu i na mini zwine zwa nga ri thusa kha honovhu vhuḓidini?

21 Nga u ḓidzumbulula nga hu pfalaho Ipfini ḽawe, Yehova o zwi ita zwa pfala uri u ṱoḓa ri tshi vha tsini nae. Naho zwo ralo, ha ri kombetshedzi u vha na vhushaka havhuḓi nae. Ndi vhuḓifhinduleli hashu ha u ṱoḓa Yehova “á tshee wa u wanala.” (Yesaya 55:6) U ṱoḓa Yehova zwi katela u ḓivha pfaneleo na maitele awe a u ita zwithu samusi zwo dzumbululwa Bivhilini. Yeneyi bugu ine na khou i vhala zwino yo itelwa u ni thusa kha honovhu vhuḓidini.

22 Ni ḓo zwi ṱhogomela uri yeneyi bugu yo fhandekanywa u ya nga zwipiḓa zwi tshimbidzanaho na pfaneleo nṋa khulwane dza Yehova: maanḓa, khaṱulokwayo, vhuṱali, na lufuno. Tshipiḓa tshiṅwe na tshiṅwe tshi thoma nga manweledzo a pfaneleo. Ndima dzi tevhelaho dzi si gathi dzi haseledza nḓila ine Yehova a sumbedza ngayo yeneyo pfaneleo nga zwivhumbo zwayo zwo fhamba-fhambanaho. Tshipiḓa tshiṅwe na tshiṅwe tshi na ndima i sumbedzaho nḓila ye Yesu a sumbedza ngayo dzenedzi pfaneleo, u katela na ndima i ṱolisisaho nḓila ine ra nga i sumbedza ngayo vhutshiloni hashu.

23, 24. (a) Ṱalutshedzani ndivho ya bogisi ḽo khetheaho ḽi re na tshiṱoho tshine tsha ri “Mbudziso Dza U Elekanya.” (b) U elekanya hu ri thusa hani uri ri sendele tsini-tsini na Mudzimu?

23 U thoma nga yeneyi ndima, hu na bogisi ḽo khetheaho ḽi re na tshiṱoho tshine tsha ri: “Mbudziso Dza U Elekanya.” Sa tsumbo, sedzani bogisi kha siaṱari 24. Maṅwalo na mbudziso zwi re kha ḽeneḽo bogisi a zwo ngo itelwa u vusulusa ndima. Nṱhani hazwo, ndivho yazwo ndi u ni thusa u elekanya nga maṅwe masia a ndeme a mafhungo. Ni nga shumisa hani tshenetshi tshipiḓa nga hu bvelelaho? Sedzani maṅwalo maṅwe na maṅwe o redzwaho, nahone ni vhale ndimana nga vhuronwane. Nga zwenezwo-ha, ṱhogomelani mbudziso i tshimbidzanaho na muredzo muṅwe na muṅwe. Elekanyani nga ha dziphindulo. Ni nga ita ṱhoḓisiso. Ḓivhudziseni dziṅwe mbudziso dzo engedzeaho: ‘Enea mafhungo a mmbudza mini nga ha Yehova? A kwama hani vhutshilo hanga? Ndi nga a shumisa hani u itela u thusa vhaṅwe?’

24 U elekanya honoho hu nga ri thusa u sendela tsini-tsini na Yehova. Ndi ngani? Bivhili i ṱumanya u elekanya na mbilu. (Psalme ya 19:14) Musi ri tshi elekanya nga mbilu yoṱhe zwine ra zwi guda nga ha Mudzimu, mafhungo a nwelela mbiluni dzashu dza pfanyisedzo, lune a kwama mahumbulele ashu, a nyanyula maḓipfele ashu, nahone mafheleloni a ri sudzulusela u dzhia vhukando. U funa hashu Mudzimu hu a engedzea, nahone lwonolwo lufuno lwa ri sudzulusela u ṱoḓa u mu takadza sa Khonani yashu ine ra i funesa. (1 Yohane 5:3) U itela u vha na honoho vhushaka, ri fanela u ḓivha pfaneleo dza Yehova na nḓila dzawe. Naho zwo ralo, tsha u thoma, kha ri haseledze sia ḽa vhumuthu ha Mudzimu vhune ha ri ṋea tshiitisi tsha maanḓa tsha u sendela tsini nae—vhukhethwa hawe.

^ phar. 3 Zwi takadzaho ndi uri ipfi ḽa Luheberu ḽo ṱalutshedzelwaho nga u ri “pfana” ḽo shumiswa kha Amosi 3:7, (NW) hune ḽa amba uri Murena Muvhusahoṱhe Yehova u dzumbululela vhaḓinḓa vhawe ‘mafhungo awe a tshiphiri,’ a tshi ita uri vha ḓivhe hu tshee nga phanḓa zwine a ṱoḓa u zwi ita.

^ phar. 12 Sa tsumbo, Bivhili i amba nga tshifhaṱuwo tsha Mudzimu, maṱo, nḓevhe, ningo, mulomo, zwanḓa, na milenzhe. (Psalme ya 18:15; 27:8; 44:3; Yesaya 60:13; Mateo 4:4; 1 Petro 3:12) Eneo maipfi a pfanyisedzo ho ngo tea u dzhiiwa sa a vhukuma, samusi ri tshi dzhia zwi si zwa vhukuma musi hu tshi ambiwa uri Yehova ndi “Tombo” kana “tshiṱangu.”—Doiteronomio 32:4; Psalme ya 84:11.