1, 2. Ka mpase u sha mnenge u nyi yange i tese Yesaia, man a tese se nyi sha kwagh u Yehova?

YANGE kondo Yesaia iyol sha kwagh u lu zan hemen sha ashe na la—Aôndo tese un mpase u sha mnenge. Lu inja er kwagh la lu eren kpôô kpôô nahan! Ken masejime yô, Yesaia nger kwagh kaa wener sha mimi je un ‘nenge a Ter’ tema sha ikônough Nagh ki torough ki taven geng la. Akur a akondo a Yehova samber iv ken zege tempel u ken Yerusalem la cii.—Yesaia 6:1, 2.

² Shi kwagh u Yesaia ungwa la kpa kondo un iyol—a ungwa i lu gberen amo sha akenge a taver tsung, je yô amagh a tempel jim kpa lu tenger. Yange lu userafim lu wan atsam la ye, akaauma a ken jijingi a a lu sha ian i civirigh tsung la. Akenge ve a genger genger a shilen iyol la gba zwa môm er ve lu wan icam i taver ga ne, ve lu kaan di tsô ér: “Icighan, icighan, icighan, kape TER u akum a Sha A lu la; tar cii iv a iengem Na.” (Yesaia 6:3, 4) U yilan ishember i “icighan” la ken icam kwa tar la yange seer pasen kwagh u ishemberti shon, man lu sha inja je, gadia ka Yehova a hembe lun icighan sha won cii ye. (Mpase 4:8) I pase icighanmlu u Yehova la ken Bibilo cica cii. Avur uderi imôngo pase kwagh u iti na ér ngi “icighan” shi a ôr kwagh u “icighanmlu” u iti shon kpaa.

3. Mbamtsum mba ior kpishi ve lu a mi sha icighanmlu u Yehova la na yô ka ve gema ijme a na nena?

³ Nahan kera ka kwagh u ilian ga, môm ken akaa a vesen a Yehova a soo ér se̱ fa sha mlu na yô, ka u se̱ fa ér un ngu icighan. Nahan kpa, ior kpishi nyian mba soon u ungwan kwagh la tsô kpaa ga. Mbagenev di gema mba a mhen u sha mlan nahan ér icighanmlu ka kwagh môm a u or timin akende ér nan ngu orperapera shin lun a ishimatseen sha mimi ga. Kpa alaghga mba ve tee ken ishima ve ér ve gba ma kwagh ga mbara yô, icighanmlu u Aôndo la una na, a kundu ve a kundu iyol ga. Alaghga  vea lu a mciem iyol ér mayange vea tsa a kuma u kporom hen icighan Aôndo ne ga. Sha ityôkyaa ne yô, ior kpishi mba gem ijime a Aôndo sha ci u icighanmlu na la. Kwagh ne vihi kpishi, sha ci u sha mimi yô, ka icighanmlu u Aôndo la jim je a ne ve i doo u se kporom hen a na ye. Sha ci u nyi? Cii man se na mlumun sha mpin la yô, de se time se fa kwagh u a lu icighanmlu jim yô.

4, 5. (a) Inja i icighanmlu yô ér nyi, man gema kanyi i̱ lu inja na ga? (b) Yehova ngu “kposo” sha igbenda i vesen ihiar i nyi?

⁴ Er Aôndo á lu icighan nahan inja na yô ka u kaan ér kwagh gbe un a orgen ga, shin gengese iyol, shin nyaghen mbagenev ga. Kpa, aeren angara nahan gema vihi un a vihi ishima. (Anzaakaa 16:5; Yakobu 4:6) Tsô, ishember i “icighan” la jim yô inja na ér nyi? I dugh ishember ne ken ishember igen ken zwa Heberu ú yange i lamen sha ayange a i ngeren Bibilo la, man inja i i̱ ér “ver kposo.” Ken mcivir yô, mba yaren tom a ishember i “icighan” la sha kwagh u i pav i ver kposo a akaa agenegh, shin kwagh u i tsegh un yô. Shi icighanmlu tese ikyav i kwagh u a lu wang, a lu a acôghol iyol ga yô. Ishemberti ne kôr sha Yehova nena? Inja na yô ka u kaan ér a pav iyol na a “ver kposo” a uumace mba ve yen ne, ngu paleghaa a vese shinii?

⁵ Mayange ga. Er Yehova a lu “Icighan u Iserael” yô, a pase ér un tema “her atô” u ior nav, shin er ve lu mbaasorabo nahan kpaa. (Yesaia 12:6; Hosea 11:9) Nahan a gba ica a vese sha ci u icighanmlu na la ga. Tsô, ngu “kposo” inja nena? Ka sha igbenda i vesen ihiar. Hiihii yô, ngu kposo a akaa a i gbe a gba á la cica cii, gadia ka un tswen á lu Uhembansha ye. Mlu u á lu wang shi á lu tsembelee la hemba cii shi ngu a ikighir shio kpaa. (Pasalmi 40:5; 83:18) Sha uhar yô, Yehova ngu paleghaa a nyityô isholibo cii, man kwagh ne na se ishimasurun. Sha ci u nyi?

6. Er nan ve se fatyô u zuan a msurshima ken mpav u Yehova a pav a kwaghbo shalegh shalegh nee?

⁶ Se mba ken tar u icighanmlu u sha mimi a ze ihyen kpen kpen yô. Hanma kwagh u uumace mba ve lu paleghaa a Aôndo  cii hôngor sha igbenda kposo kposo, isholibo man myen côghol ve iyol. Gba u se cii se nôngon ityav a isholibo i i lu ken avese la. Shi aluer se cii se haa iyol inya yô, isholibo ia fatyô u hemban se. (Mbaromanu 7:15-25; 1 Mbakorinte 10:12) Imba kwagh ngira nahan i̱ anger Yehova ga. Er á lu paleghaa a isholibo yô, ivulugh ki isholibo tsô kpa kia côghol un iyol mayange ga. Kwagh ne shi seer nyôôso mnenge u se nengen Yehova ser ka Ter u injaa la, sha ci u kwagh ne tese ér se fatyô u suur sha a na tôôn ave sha. Mayange Yehova una tsa a ban a mimi shin una de kôron iyol tsaha ga, shin una gema vihin se iyol er uter mba uumace mbaasorabo ve eren nahan kpaa je ga. Icighanmlu na ná yô, ka u imba kwagh la ia tsa a er sha won ga. Ashighe agen je yô Yehova yange a bum sha icighanmlu na la, gadia ma kwagh ugen u a fatyô u suur sha mi imba ne yô, ngu ga. (Amoshi 4:2) Kwagh la taver se ishima ga he?

7. Er nan ve a fatyô u kaan ér icighanmlu ka ilyeghegh ki mlu u Yehova?

⁷ Icighanmlu ka ilyeghegh ki mlu u Yehova jim. Inja i kwagh ne ér nyi? U tesen ikyav yô: Time ase sha kwagh u asemberatii ne, a yô ka “orumace” man “myen.” Ú fatyô u pasen inja i ishemberti i̱ hiihii la ga, saa ú hen sha ishemberti i̱ sha uhar la kpaa. Myen dumbur ken a vese, shi a bende sha hanma kwagh u se eren cii. Shi time ase sha asemberatii agen a ahar ne kpaa, ka—“Yehova” man “icighan” je la. Yehova dumbur a icighanmlu. Hanma kwagh u a kase un cii ngu wang, ngu a acôghol iyol ga, shi ka u perapera kpaa. Se fatyô u fan Yehova er á lu la ga, saa se time sha ishemberti i “icighan” ne shi se fa i kpaa.

8, 9. Kanyi i̱ tese ér Yehova wasen uumace mba ve yen la u hingir uicighanmbaiorov sha gbenda u akuma akumaa?

⁸ Er mlu u Yehova cica cii a lu u icighanegh yô, a fatyô u kaan ér ka un a lu imbor i icighanmlu ye, man á lu sha inja kpaa. A ombo ieren i injaa ne ngu a mi tswen ga; ne mbagenev kpaa, shi eren kwagh ne mgbeghaa je. Zum u Aôndo yange ôr kwagh a Mose sha ikyev i ortyom ken ageva u usu la, inya i hen ningir la cii hingir icighan inya, sha ci u Yehova za ikyua a í!—Ekesodu 3:5.

 ⁹ Se uumace mba se yen mban se fatyô u hingir uicighan sha iwasen i Yehova kpa? Een, kpa á lu akuma akuma tsô. Aôndo yange na ior nav Iserael ian i hingir “icighanikurior.” (Ekesodu 19:6) A tese ikyurior la icighan gbenda u civir un, ú lu wang, ú lu tsembelee kpaa. Sha nahan yô i ôr kwagh u icighanmlu ken Tindi u sha Ikyev i Mose la kpur kpur. Sha kpôô yô, pristi u tamen yange a zer kpande u zenaria sha tsar u sha ityou, ape hanma or nana nenge a ajinge na zum u iwanger i te sha mi yô. Yange i gber mkaanem man sha ú, ér: “I TSEGHA UN SHA CI U TER.” (Ekesodu 28:36) Nahan lu u ieren ve i wang man i tsembelee la ia lu sha tseng je ia pav mcivir ve la ia ver kposo, jim je yô mlu u uma ve cii kpa una lu kposo. Yehova kaa a ve ér: “Lu nen uicighanmbaiorov, gadia Mo TER, Aôndo wen, M ngu icighan je.” (Levitiku 19:2) Nahan Mbaiserael yange vea dondon kwaghwan u Aôndo er orumace u nan yen ne nana fatyô u dondon za kighir la di tsô yô, ve hingir uicighanmbaiorov akuma akuma.

10. Ka mkposo u nyi yange lu sha kwagh u icighanmlu hen atô u Mbaiserael man akuraior a a kase ve a wa atô laa?

¹⁰ Msoo u Aôndo yange soo wener Mbaiserael ve lu uicighanmbaiorov keng la kaha kposo a mcivir u akuraior a a kase Iserael a wa atô la. Akuraior la civir mbaaôndo mbaaiev, mba ve lu gbilinkwagh yô. Ve eren akaa a tesen ér mbaaôndo mbara ka mba pilagh man mba wan huwa kua mba ijimbagh kpaa. Ve hôngor sha hanma gbenda cii. Mcivir u mbaaôndo mbara la na ior kera lu uicighanmbaiorov ga. Sha nahan yô, Yehova ta mbacivir un icin ér ve̱ de nyer nongo a mbafanaôndoga, mba mcivir ve wa aeren a hôngorough man a ndôhôrshima ker la ga.—Levitiku 18:24-28; 1 Utor 11:1, 2.

11. Icighanmlu u nongo u Yehova u sha la due ken igbar ken (a) mbatyomov nena? (b) userafim nena? (c) Yesu di nena?

¹¹ Ikyurior i Iserael i Yehova ngise tsua la yange ia kuran atindi a Aôndo nan nan je kpa, i̱ kôr cio u lun di a icighanmlu u nongo u Aôndo u ú lu sha la kpuaa tsô. I yila mbaumav mba ken jijingi mba ve civir Aôndo a ishima i môm, ve lu umiliôn umiliôn la ér “uicighan . . . udubu udubu.” (Yuda 14) Mba te iwanger i mdoom ma icighanmlu u Aôndo la vough. Shi umbur  userafim mba Yesaia yange nenge a ve ken mpase na u sha mnenge la. Icam i ve lu wan la tese ér userafim, mba ve lu mbaumav mba utaha mba ken jijingi la mba eren zegetom u yôôn icighanmlu u Yehova la sha won cii. Nahan kpa, or u ken jijingi ugen ngu u a hembe mban cii yô—ka Wan u Aôndo u môm môm je la. Ka Yesu a hembe lun a icighanmlu u Yehova cii ye. Sha nahan yô, i yila un ér, “Icighan u Aôndo.”—Yohane 6:68, 69.

12, 13. (a) Er nan ve i ôr kwagh u iti i Aôndo sha inja vough ér ka icighanti? (b) Er nan ve i gbe u a tsegha iti i Aôndo keng ne?

¹² Man iti i Aôndo di ye? Er se vande nengen ken Ityough ki sha 1 kira nahan, iti la gban kan di ititom tsô ga. Í tile sha ityough ki Yehova Aôndo kua aeren a na cii. Sha nahan yô, Bibilo ôr se er “iti Na i lu Icighanti je yô.” (Yesaia 57:15) Yange i kaa ken Tindi u sha Ikyev i Mose la ér or u nan toho iti i Aôndo yô, i̱ wua nan. (Levitiku 24:16) Shi nenge ase kwagh u Yesu kpa vande teren ken msen na ne, a kaa wener: “Ter wase u Sha, i̱ tsegha iti You.” (Mateu 6:9) U tseghan kwagh ka u paven un veren kposo sha inja i icighankwagh shi nan kwagh shon icivir kpaa. Kpa er nan ve iti i Aôndo i kera je kpa i vande lun wang la nahan, i gbe u shi a tsegha keng ne?

¹³ I lam sha icighanti i Aôndo la dang shi i hôngor a í sha mbaaie mba eren man angereke kpaa. Satan yange wa Yehova aie iyol ken Eden, senge ér Yehova ka Orhemban cii u a ban a mimi yô. (Genese 3:1-5) Hii sha shighe la je zan zan, Satan u a hemen botar ngun ne samber a mbaaie mba i er sha Aôndo la wuee je. (Yohane 8:44; 12:31; Mpase 12:9) Ukwaghaôndo za Aôndo iti i bo ér eren kwagh a shin ishima shio, shi ngu ica hiinii, shi a vihi tu kpaa. Ve senge ér a sue ve ijime ken ityav vev mbi haan awambe inya mbila. Ashighe kpishi ka i tôô gwa u aeren a Aôndo a igbetar a kpilighyol la i na ityesen i i kaa ér akaa cii gba duen aburabur la. I vihi Aôndo iti kpen kpen. Gba u a tsegha í keng; a hide a icivir i í la her. Gba se ishima u i̱ tsegha iti na shi i̱ paa hementor na iyol kpaa, man saan se iyol u  eren nyityô kwagh u i gbe u se er cii sha u ivin awashima u vesen ne.

14. Er nan ve i yer jijingi u Aôndo ér icighana, shi er nan ve u tuhwan icighan jijingi i lu kwaghbo u vesen yumu?

¹⁴ Kwagh ugen kpa ngu u á zough vea Yehova kangenaa, u i yer ér icighan yô—ka jijingi na, shin tahav mbu tomov nav je la. (Genese 1:2) Yehova yaren tom aa tahav nav mbu a fatyô u hendan kwagh a mbu ga ne sha u kuren mbaawashima nav. Hanma kwagh u Aôndo a eren cii, eren un sha icighan gbenda man sha gbenda ú tsembelee man ú wang kpaa, sha nahan yô mba yer tahav mbu tomov nav mbura sha inja vough nahan ér icighan jijingi, shin jijingi u mtsegh. (Luka 11:13; Mbaromanu 1:4) U tuhwan icighan jijingi, ka isholibo i mayange a de or a mi ga yô, man kwagh ne wa u hendan kwagh a mbaawashima mba Yehova sha apera la ker.—Marku 3:29.

15. Er nan ve mcieaôndo i lu gbenda u injaa u lumun icighanmlu u Yehova laa, man imba mcie la wa nyi man nyi kere?

¹⁵ Nahan kera taver u nengen er i hii ve Bibilo i̱ zough icighanmlu u Aôndo la sha mciviraôndo man mcie u cian un la ga. U tesen ikyav yô, i ôr ken Pasalmi 99:3 ér: “Ve̱ wuese iti You i vesen i cieryol; Un ka Icighan je.” Nahan kpa, mciem man ka u gbidyen a gbidye akarkase iyol gbir gbir ga. Kpa, gema ka u lun a icivir, lun a ikyo i wan tsung. Ka a inja u eren nahan, gadia icighanmlu u Aôndo la tav kar se ca je. Ngu wang je gandeôron, shi a engem kpaa. Nahan kpa, ka u una na se sula se hide a hide ijime ga. Kpa, aluer se kav icighanmlu u Aôndo la sha inja yô, kwagh la una udugh se se kporom hen a na. Sha ci u nyi?

16. (a) I zua icighanmlu sha kwagh u doonashe nena? Tese ikyav. (b) Mbampase mba sha mnenge mba ve pase se kwagh u Yehova la seer tesen mlu wang man iengem man m-mondo na nena?

¹⁶ Kwagh u i doo u se fa yô, Bibilo gber icighanmlu igber i môm a mdoom. Ken Yesaia 63:15 la, i pase ér sha ka ijiir i Aôndo “i teman i tseghan kua i icivirigh.” Se mba nengen a kwagh u dedoo se mba hur kera ga. U tesen ikyav yô, gema  kenger foto u a lu sha peeji 33 la. Ijiir la doo ú ga he? Kanyi i̱ ne ve í dooashe yumu? Nenge er mngerem mara ma lu seretete sha wono. Ahumbe a her kpa aa lu a wang keng, gadia kwavaôndo ngu sha mi wang, wanger doo kpekpe. Kpa, aluer i kôr foto shon i gema—kungwa la iv a ihyôghonough shi ikyon la kpa i gber í akaa iyol côu côu shi awen la kpa i hembe a, ahumbe la nga cing yô—ijiir la ia kera doo se kenger ga; ia ndôhôr se ishima. Kera cii kpa, ka kwagh u a lu wang, a lu tsembelee shi a lu seretete la se tôôn ser a dooashe ye. A fatyô u pasen icighanmlu u Yehova sha asember ne. Kape i lu ve ka i doo se ôron kwagh u mbampase mba sha mnenge mba ve pase se mluashe u Yehova yum je ne! Yehova wanger wang, ngu jinge ji jinge er awen a injaa a mondon nahan, ngu enger enger er usu, shin iyôgh ki taver ishe ki engem tsung nahan—kape mdoom ma icighan Aôndo wase kpa ma lu je la.—Esekiel 1:25-28; Mpase 4:2, 3.

17, 18. (a) Mpase u sha mnenge u Yesaia la yange na lu un iyol sha hiihii la nena? (b) Yehova yar tom a serafim u surun Yesaia ishima nena, man inja i kwagh u serafim shon er la ér nyi?

¹⁷ Nahan kpa, ka u icighanmlu u Aôndo la una na yô se nenge ser se yina sha a na shinii? Sha kpôô yô, kape i lu je la. Kera ga je kpa, se yina sha Yehova—man u tôôn iyol yase karen sha a na je yô se zurum ga. Er se fe kwagh ne nahan maa ka u se palegh un he? Nenge ase kwagh u Yesaia yange er zum u a ungwa userafim lu yôôn icighanmlu u Yehova yô. “M kaa mer: Kwagh tserem ve, m saa ve! gadia mo m ngu or u zwa wam u hôngor yô, man m tem her atô u ior mba ijô ve i hôngor kpaa yô; gadia ashe am nenge a Tor, TER u akum a Sha.” (Yesaia 6:5) Jighilii yô, icighanmlu u Yehova u a lu a ikighir ga la yange umbur Yesaia er un lu or isholibo shi un yen kpishi kpaa yô. Sha hiihii la, kwagh la shile orjighjigh la iyol. Kpa Yehova undu un ken mlu la ga.

¹⁸ Fese je maa serafim ugen va sur un ishima. Inja nena? Ityagher or u ken jijingi la purugh za dugh ikyausu sha atse a nan naagh sha mi la, va bende Yesaia sha zwa. Alaghga a lu inja er kwagh la hemba nyoon a nyoon, sur un a sur ishima ga nahan.  Nahan kpa, umbur wer, kwagh ne yange lu mpase u sha mnenge, u a iv a injakwagh kpishi yô. Yesaia, u lu Oryuda u jighjigh la, vande fan er i nanden iniav sha atse a ken tempel hanma sev sha u wamen asorabo yô. Shi serafim la umbur profeti la ér, shin er mimi je a yen, ‘zwa na u hôngor’ nahan kpa, una fatyô u yan ikyar i wang vea Aôndo. * Yehova yange wa iyol kegh a kegh u nengen Yesaia u lu or u yinan, u lu orisholibo la ér ngu icighan, a̱ lu sha gbenda u akuma akuma tseegh je kpaa.—Yesaia 6:6, 7.

19. A er nan ve se fatyô u lun icighan sha gbenda u akuma akuma, shin er se yen nahan je kpaa?

¹⁹ Nyian kpa kape kwagh ne a lu je la. Iniav mbi yange i naan sha atse a nan naagh sha mi ken Yerusalem la cii lu di mure u kwagh u vesen u lu van la tsô—ka naagh ku vough ku Yesu Kristu na ken inyom i 33 S.W. la je la. (Mbaheberu 9:11-14) Aluer mimi je se de asorabo ase shi se nyôôso gbenda wase u ifer la shi se na naagh ku shon jighjigh yô, a de se asorabo ase. (1 Yohane 2:2) Se kpa se fatyô u tilen lun wang sha ishigh ki Aôndo.  Nahan apostoli Peteru umbur se ér: “I nger er: Lu nen uicighanmbaiorov, gadia Mo M ngu Icighan je.” (1 Peteru 1:16) Ver ishima wer Yehova kaa ér saa se lu icighan vough er un lu la nahan ga. Mayange veren ishima ér se̱ er kwagh u a hembe se agee ga. (Pasalmi 103:13, 14) Kpa, Yehova kaa ér se̱ lu uicighan sha ci u un ngu icighan. Er se lu “ônov mba doon ishima” yô, se mba keren ser se kav un er se fetyô la cii, shin er se yen nahan je kpaa. (Mbaefese 5:1) Nahan u nôngon ser se lu uicighanmbaiorov la ka kwagh u se za hemen u eren gbem yô. Se nguren vesen ken jijingi yô, se gba “hingir vough” sha ayange ayange.—2 Mbakorinte 7:1.

20. (a) Er nan ve i lu a inja u kaven ér se fatyô u lun wang sha ishigh ki icighan Aôndo wasa? (b) Yange lu Yesaia iyol zum u a kav ér i wam asorabo na la nena?

²⁰ Kwagh u perapera man u wang doo Yehova ishima. A kôr isholibo ihyom. (Habaku 1:13) Kpa a kôr se ihyom ga. Aluer se kpa se nenge isholibo er un kpa a nenge i̱ nahan—se kôr kwaghbo ihyom, kwagh u dedoo gema doo se ishima—shi se mba nôngon u dondon ikyav i vough i Yesu Kristu la kpiligh kpiligh yô, Yehova una de se asorabo ase. (Amoshi 5:15; 1 Peteru 2:21) Zum u se kav ser se fatyô u lun wang sha ishigh ki icighan Aôndo wase ne yô, kwagh la una bende a vese tsung je. Umbur wer, sha hiihii la, icighanmlu u Yehova la umbur Yesaia er un lu wang ga yô. A kaa ér: “Kwagh tserem ve.” Kpa yange fe ér i wam asorabo na tsô maa, ishigh nagh sagh sha je. Nahan Yehova pin or u nana za un ityom yô, Yesaia lumun fese je, shin er lu a̱ fa imba ityom shon ga nahan je kpaa. A kaa ér: “Mo ne, tindim.”—Yesaia 6:5-8.

21. Kanyi i̱ ne ve se ne jighjigh ser se fatyô u maan icighanmlu?

²¹ I er se sha inja i mlu u icighan Aôndo, shi i na se aeren man tahav mbu lun a mlu u ken jijingi kpaa. (Genese 1:26) Ashe ver ikyôr ér se cii se fatyô u lun a icighanmlu. Se nguren maan icighanmlu yô, a saan Yehova iyol u wasen se. Kwagh a luun nahan yô, se lu hemban kporom hen icighan Aôndo wase cii. Heela tseegh ga, se nguren timen sha aeren a Yehova ken ityouv mbi ken hemen mbila yô, se nenge er atôakyaa a lu kpishi a kporom hen a na yô!