1, 2. Ocinjonde cipi uprofeto Isaya a tambula kuenda oco ci tu longisa nye catiamẽla ku Yehova?

 ISAYA wa komõhele calua leci a mola vocinjonde ca tunda ku Suku. Ocina caco ca kala ndu okuti, wa ci mola muẽle lovaso aye! Noke, Isaya wa soneha okuti wa “mola Yehova” kocalo Caye ca kemãla haico ca lepa kuenda asusu uwalo waye a yukisa onembele yinene yo Yerusalãi.—Isaya 6:1, 2.

² Isaya wa komõhavo calua leci a yeva okuti—ocisungo cimue ca tõlisiwa haico ca lulumisa oviseveto viosi vionembele. Ocisungo caco ca imbiwa la va serafi okuti, oviluvo viespiritu vina vi kuete unene wa velapo ovangelo vakuavo. Olondaka vi kuete elomboloko lialua viocisungo cavo, via situlula ciwa unene poku popia hati: ‘O kola, o kola, o kola Yehova Ukualohoka, Ilu lieve liosi lieyuka ulamba waye.’ (Isaya 6:3, 4) Oku tukula olonjanja vitatu vocisungo ondaka yokuti “o kola,” ca lekisa esilivilo lialua koku eca esivayo ku Yehova kuenda eye o ci sesamẽla, momo Yehova eye wa velapo calua koku kola. (Esituluilo 4:8) Oku kola kua Yehova kua pituluiwa olonjanja vialua Vembimbiliya. Ovinimbu vialua Viembimbiliya, vi tokekisa onduko yaye lolondaka “o kola” kuenda “oku kola.”

3. Ovisimĩlo ka via sungulukile viatiamẽla koku kola kua Yehova via siata oku amũla ndati omanu valua ku Suku okuti ka va kuata ukamba wa pama laye?

³ Cimue pokati kovina Yehova a yongola okuti tu kuata elomboloko liatiamẽla kokuaye, oku limbuka okuti eye o kola. Pole, koloneke vilo omanu valua ka va kuete ovisimĩlo via suapo viatiamẽla koku kola kuenje lesepu va ci sokisa lohenda yombambe. Komanu vana va kuete ovisimĩlo ka via sungulukile viatiamẽla kokuavo muẽle, oku kola kua Suku ku pondola oku molẽha ndu okuti ka ku va vetiya, pole, ku koka usumba. Pamue va kuata usumba wokuti, ka va tẽla oku amela ku Suku yaco o kola. Omo liaco, valua va siata oku liamũha la Suku omo lioku kola kuaye. Eci ci sumuisa, momo oku kola kua  Suku nda okuo ku tu vetiya oku kuata ukamba wa pama laye. Ndamupi? Osimbu ka tua tambuluile epulilo eli, tu kũlĩhĩsi eci ci lomboloka oku kola kuocili.

4, 5. (a) “Oku kola” ku lomboloka nye kuenda ka ku lomboloka nye? (b) Volonepa vipi vivali via velapo Yehova “a litepa”?

⁴ Oku kola kua Suku ka ku lomboloka okuti eye ukuepela, ukuakulipanda, ale ukuakulikapako okuti vakuavo ci sule. Eye wa suvuka ovituwa viaco. (Olosapo 16:5; Tiago 4:6) Oco hẽ, nye ci lomboloka muẽle ondaka ‘oku kola’? Vembimbiliya kelimi lio Heveru, ondaka yaco yi tunda kondaka yimue yi lomboloka “oku tepiwa.” Kefendelo, ondaka ‘oku kola’ yi tiamisiwila kocina cimue ca tepiwa kueci ka ca siatele, ale kocina cimue ci kola. Oku kola ku kuetevo elitokeko lialua lolondaka vioku liyelisa, ale oku yela. Ondaka eyi yi tiamisiwila ndati ku Yehova? Anga hẽ yi lomboloka okuti eye wa “litepa” pokati komanu ka va lipuile kuenda o kasi ocipãla letu?

⁵ Sio, hacoko. Yehova “Una o Kola wa Isareli,” wa kolisa afendeli vaye okuti wa kala ‘pokati kavo’ ndaño ovo va kala vakuakandu. (Isaya 12:6; Hosea 11:9) Oku kola kua Yehova, ka ku u lingisa oku kala ocipãla. Oco hẽ, ndamupi eye “a litepa” pokati komanu? Oku litepa kuaye ku lekisiwila volonepa vivali via velapo. Yatete, eye wa litepa loviluvo viosi omo okuti eye lika Fũ. Oku yela kuaye loku liyelisa kuaye, kua suapo kuenda ka ku sulila. (Olosamo 40:5; 83:18) Onepa yavali yeyi okuti, Yehova ka kuete ekandu lalimue, kuenje eci ci tu ĩha elembeleko liocili. Momo lie?

6. Momo lie oku kũlĩha okuti Yehova o kasi ocipãla lekandu ci tu lembelekela?

⁶ Tu kasi voluali lumue okuti oku kola kuocili ka kua siatele. Ovina viosi viatiamẽla komanu vana ka va kũlĩhĩle Suku, via vĩhisua lekandu kuenda lekambo lioku lipua. Vosi yetu tu sukila oku liyaka lekandu vokati ketu. Vosi yetu tu kasi kohele yoku yuliwa lekandu nda ka tua lungukile. (Va Roma 7:15-25; 1 Va Korindo 10:12) Yehova ka kasi kohele yaco. Omo okuti  eye o kasi ocipãla lekandu, lalimue eteke a ka vĩhisiwa letosi limue liekandu. Eci ci pamisa vali ovisimĩlo vietu viokuti Yehova eye muẽle Isia tu sukila, momo ci lomboloka okuti wa koleliwa. Ca litepa lolonjali vialua ka via lipuile ceci okuti, Yehova lalimue eteke a ka kala ukuavitukiko, ongangala ale oku talavaya lãvi lunene waye. Oku kola kuaye ku u tateka oku linga ovina via tukuiwa ndeti. Yehova olonjanja vimue, wa lisingile pocakati coku kola kuaye, momo ka kuli lacimue ca koleliwa vali okuti oku kola ku sule. (Amosi 4:2) Eci hẽ ka ci ku sanjuisa?

7. Momo lie tu popela okuti oku kola ku panga onepa kekalo lia Yehova?

⁷ Oku kola ku panga onepa kekalo lia Yehova. Eci ci lomboloka nye? Ndocindekaise: Kũlĩhĩsa olondaka “omunu” kuenda “ekambo lioku lipua.” Poku sokolola catiamẽla komanu, vepuluvi limuamue tu pondolavo oku sokolola kekambo lioku lipua. Tua vĩhisiwa lekambo lioku lipua, kuenje li sia ondimbukiso kovina viosi tu linga. Kaliye kũlĩhĩsa olondaka vivali via litepa viokuti “Yehova” kuenda “o kola.” Oku kola okuo ekalo lia Yehova. Ovina viosi viatiamẽla kokuaye, via yela, via pua eko kuenda via suñama. Oco tu kũlĩhe ciwa ndomo Yehova a tuwa, tu sukila oku kũlĩha eci ci lomboloka ondaka, “oku kola.”

8, 9. Nye ci lekisa okuti Yehova o kuatisa omanu ka va lipuile oku kola lonjila yimue ya pita pokati?

⁸ Omo okuti oku kola okuo ocituwa ca Yehova, ca sunguluka oku popia okuti Yehova eye ono yoku kola kuosi. Eye ka kuete ocipululu momo wa ecavo ocituwa caco coku kola komanu vakuavo. Eci Suku a vangula la Mose pocakati cungelo umue vocisapa ca taima, ndaño muẽle osi ya ñualele ocisapa caco, yeya oku kola omo lielitokeko liayo la Yehova!—Etundilo 3:5.

⁹ Anga hẽ omanu ka va lipuile va pondola oku kola lekuatiso lia Yehova? Oco, pole, lonjila yimue ya pita pokati. Yehova wa eca komanu vaye va Isareli elavoko lioku kala “ofeka yimue yi kola.” (Etundilo 19:6) Eye wa sumũlũisile ofeka yaco poku  va sapuila ndomo va pondola oku fendela lonjila yi kola hayo ya yela. Eli olio esunga lieci Ocihandeleko Suku a ecele pocakati ca Mose ca endela oku tukuila olonjanja vialua catiamẽla koku kola. Ocitunda cinene ca enda oku wala ulame wulu kovaso yekofue ponepa ya ecelele okuti omanu vosi va mola oku nina kualio. Vulame waco, mua sonehiwile olondaka viokuti: “Oku kola kua tiamẽla ku Yehova.” (Etundilo 28:36) Omo liaco, efendelo lia va Isareli lekalo liomuenyo wavo, lia ponduile oku situluiwa koku yela kuenda koku liyelisa. Yehova wa va sapuila hati: “Ene vu sukila oku kola, momo ame ndi Yehova Suku yene, ndi kola.” (Ovisila 19:2) Osimbu va Isareli va enda oku likolisilako oku pokola kolonumbi via Suku, eye wa enda oku va tenda okuti, va kola ndaño ka va lipuile.

10. Catiamẽla koku kola, etepiso lipi lia kala pokati ka va Isareli vo kosimbu lomanu vokolofeka va li sunguile lavo?

¹⁰ Efendelo li kola lia va Isareli kuenda ekalo liomuenyo wavo, lia litepele calua leli lietavo liomanu vokolofeka va li sunguile lavo. Omanu vaco vakualofeka, va enda oku fendela olosuku viesanda vina via kala olongangala, vakuacipululu haivio vakuevĩho liukahonga. Ovio via vĩhile kolonepa viosi. Efendelo liolosuku viaco, lia vĩhisile omanu. Eli olio esunga lieci Yehova a lunguila afendeli vaye oco va litepe lafendeli vaco vakualofeka kuenda lovituwa via vĩha viatavo aco.—Ovisila 18:24-28; 1 Olosoma 11:1, 2.

11. Oku kola kuonepa yocisoko co kilu ca Yehova ci situluiwa ndati (a) kovangelo? (b) ku va serafi? (c) ku Yesu?

¹¹ Ndaño muẽle ceci va Isareli va enda oku likolisilako calua oku setukula Yehova oco va kale omanu va kola, ovo va kala lika ndocindekaise coku kola kuonepa yocisoko ca Suku kilu. Olohuluwa viovangelo vina vi vumba Suku lekolelo, vi tukuiwa okuti ‘olohuluwa violosandu.’ (Esinumuĩlo 33:2; Yuda 14) Ovio vi situlula lonjila ya lipua oku nina kuenda eposo lioku kola kua Suku. Handi vali, ivaluka va serafi vana Isaya a mola vocinjonde. Ulandu wocisungo cavio wa lekisa okuti, oviluvo evi vakuonene, vi kuete ocikele cimue ca velapo koku sandeka oku kola kua Yehova kovailu kuenda kilu lieve. Pole, pokati  koviluvo via tukuiwa ndeti, kuli ociluvo cimue ca velapo vali okuti—Omõla Wongunga wa Suku. Yesu eye wa velapo koku situlula lonjila ya suapo oku kola kua Yehova. Eli olio esunga lieci Embimbiliya li tukuila Yesu hati: “Una o Kola wa Suku.”—Yoano 6:68, 69.

12, 13. (a) Momo lie ca sungulukila oku tukula onduko ya Suku okuti yi kola? (b) Momo lie ci sukilila oku malako alundi osi a lingiwa konduko ya Suku?

¹² Nye ci popiwa catiamẽla konduko ya Suku? Ndomo ca lekisiwa kocipama 1, onduko eyi ka yi kasi ño ndocina cimue ka ci silivila ale yimue ño yesumbilo. Oyo yi situlula Yehova Suku oku kongelamo ovituwa viaye viosi. Omo liaco, Embimbiliya li tu sapuila okuti, Yehova ‘onduko yimue yi kola.’ (Isaya 57:15) Ocihandeleko ca Mose ca lekisile okuti, wosi o sepula onduko ya Suku wa ponduile oku pisiwila olofa. (Ovisila 24:16) Kũlĩhĩsa eci Yesu a pitisa kovaso poku likutilila ndoco: “A Isietu o kasi kovailu, onduko yove yi sumbiwe.” (Mateo 6:9) Oco ku sumbiwe ocina cimue, ocina caco ci sukila oku kapiwa ponele ndocina cimue ci kola, oku ci fendela, loku ci teyuila ndocina ci kola. Pole, nda onduko ya Suku yi kola ale, momo lie yi sukilila vali oku sumbiwa?

¹³ Onduko yi kola ya Suku, ya siata oku vĩhisiwa, ka ya sumbiwile omo liovohembi kuenda alundi. Satana vocumbo Cedene wa kemba eci catiamẽla ku Yehova kuenda wa lekisa okuti, Fũ ukuekambo liesunga. (Efetikilo 3:1-5) Tunde kotembo yaco, Satana—ombiali yoluali lulo lua vĩha, wa siata oku lingisa okuti ovohembi atiamẽla ku Suku a lisandula. (Yoano 8:44; 12:31; Esituluilo 12:9) Atavo a siata oku longisa komanu okuti, Suku o kasi ocipãla letu, ka tu kapeleko kuenda o tu talisa ohali. Va popiavo okuti Suku wa siata oku va kuatisa kovoyaki avo wungangala. Omanu poku mola oviluvo vi komõhisa via Suku, olonjanja vialua va siata oku popia okuti ka via lulikiwile, via tukuluka ño. Ocili okuti, onduko ya Suku ya siata oku sepuiwa calua. Onduko ya Suku yi sukila oku sumbiwa; ulamba  oyo yi sesamẽla, u sukila oku tumbuluiwa. Tu lavoka calua eteke Yehova a ka tumbulula onduko yaye yiwa kalundi osi otembo ka yi pui. Eye o ka ci linga pocakati Cusoma u vialiwa Lomõlaye. Tua sanjukila oku panga onepa yimue kocipango caco.

14. Momo lie espiritu lia Suku li tukuiwila okuti espiritu sandu? Momo lie oku popia etonãi espiritu sandu ekandu limue lia kãla?

¹⁴ Kuli vali ocina cikuavo ci kuete elitokeko la Yehova ca siata oku tukuiwa ci kola, okuti—espiritu sandu ale ongusu yaye ya pama. (Efetikilo 1:2) Yehova o talavaya longusu yaco ya pama, oco a tẽlise ocipango caye. Suku o linga ovina viosi lonjila yi kola, ya yela, haeyo ya yelisiwa, kuenje ca sunguluka ongusu yaye ya pama oku yi tukula okuti espiritu sandu. (Luka 11:13; Va Roma 1:4) Oku popia etonãi espiritu sandu liaco okuti ci lomboloka oku sinĩla kocipango olonumbi via Yehova, ekandu limue ka li eceliwa.—Marko 3:29.

15. Momo lie oku lekisa esumbilo kua sungulukila koku kola kua Yehova? Nye ca kongela vesumbilo liaco?

¹⁵ Ca leluka oku kuata elomboloko lieci Embimbiliya li popia okuti, omanu va sukila oku sumbila Suku omo lioku kola kuaye. Ndeci, Olosamo 99:3 vi popia hati: “Va sivaye onduko yove yinene, momo oyo yi komõhisa calua kuenda yi kola.” Esivayo liaco esumbilo limue liocili okuti, ci lingiwa lonjila yimue ya velapo. Ca sunguluka oku liyeva ndoco omo okuti, oku kola kua Suku, kua tu velapo calua. Oku kola kuaco kua yela calua lulamba. Ndaño ndoco, ka ci tu tateka oku amela kokuaye. Handi vali, ci tu vetiya oku amela kokuaye. Momo lie?

16. (a) Oku kola ku sokisiwa ndati lulamba, ale leposo? Tukula ocindekaise cimue. (b) Elomboluilo liatiamẽla keposo viovinjonde via muiwa via Yehova vi tõlisa ndati oku liyelisa, oku yela kuenda ocinyi?

¹⁶ Konjila yikuavo, Embimbiliya li tokekisavo oku kola leposo. Ku Isaya 63:15, ilu li tukuiwa okuti, ‘ocitumãlo ca Suku ca lepa ci kola haico culamba [ale “eposo,” etosi.]’ Vosi yetu tu sole ovina viulamba levi via posoka. Ndeci, tala elitalatu  kemẽla 33. Wa yonguile hẽ oku kalamo? Nye ca posuisa elitalatu liaco? Tala oku yela kuovava aco. Ndaño muẽle ofela yaco citava okuti ya yelavo, momo ilu li tekãvelua kuenda ocinyi ci kasi oku nina. Pole, nda ociluvialuvia caco ca pongoluiwile okuti, volui luaco mueyukile ovinene, oviti, lovawe vi kuete apuka kuenda ofela ya vĩhisua, nda ka ca tu vetiyile vali kuenje nda tua ci nyehũla. Olonjanja vimue tua siata oku tokekisa eposo loku liyelisa, oku yela locinyi. Tu pondolavo oku tukula olondaka evi poku popia catiamẽla koku kola kua Yehova. Ka ci tu komõhisa oku tanga catiamẽla keposo viovinjonde via muiwa via Yehova! Ulamba ale eposo lia Suku yetu o kola, li sokisiwa ndovawe a fina a kuete esilivilo lialua, ale ndulienge wondalu, ale ndovivela vi nina haivio vi kuete esilivilo lialua.—Esekiele 1:25-28; Esituluilo 4:2, 3.

17, 18. (a) Kefetikilo Isaya wa liyeva ndati eci a kuata ocinjonde? (b) Yehova pocakati cu serafi wa lembeleka ndati Isaya kuenda elinga liu serafi yaco lia lombolokele nye?

¹⁷ Anga hẽ oku kola kua Yehova ku tu lingisa oku liyeva okuti tu sule poku li sokisa laye? Tu pondola oku tambulula okuti oco. Momo tumanu vamue vatito calua oku ci sokisa la Yehova. Anga hẽ eli limue pokati kesunga lioku liamũha laye? Limbuka ndomo Isaya a liyeva eci a yeva va serafi oku sandeka oku kola kua Yehova. “Noke nda popia siti: ‘Ngongo yange we! Oku popia muẽle ocili, nda fa ale, momo ndimunu umue ukuamẽla wa vĩha; kuenda ndi kasi pokati komanu vakuavimẽla via vĩha; momo ovaso ange a mola Soma okuti, Yehova ukualohoka!’” (Isaya 6:5) Ocili okuti, oku kola ka ku pui kua Yehova, kua ivaluisa Isaya ndomo eye a kala ukuakandu haeye ka lipuile. Kefetikilo Isaya ukuekolelo, ka liyevele ciwa. Pole, Yehova ka yonguile okuti ulume waco ukuekolelo o liyeva ndoco.

¹⁸ Ungelo umue u serafi lonjanga yalua wa lembeleka uprofeto. Ndamupi? Ungelo waco ukuonene wa palãlẽla toke kutala, wopako ekala liondalu kuenje wa lamba lalio komẽla wa Isaya. Eci ca molẽhele vali ndoku talisiwa ohali okuti elembeleko li sule. Ivaluka okuti eci ca kala ocinjonde cimue ca kuatele alomboloko alua wupopi wocindekaise. Isaya u Yudea umue  ukuekolelo, wa kũlĩhĩle ciwa okuti eteke leteke kutala wonembele, kua enda oku eciwa ovilumba oco ku tuvikiwe akandu. U serafi locisola calua wa ivaluisa uprofeto okuti ndaño eye ka lipuile okuti wa kala “ukuamẽla wa vĩha,” handi wa ponduile oku kuata ekalo lia yela kovaso a Suku. a Yehova wa lekisa onjongole yoku tenda omunu ka lipuile haeye ukuekandu okuti, o kola vonepa yimue ya pita pokati.—Isaya 6:6, 7.

19 Ndaño okuti ka tua lipuile, tu kala ndati omanu va kola?

¹⁹ Koloneke vilo haicovo Yehova a siata oku tu lingila. Ovilumba viosi via eciwa kutala ko Yerusalãi, via kala ño ndulembo weci ca velapo ca laikele oku eciwa okuti, ocilumba ca lipua caciwa lika onjanja yimosi la Yesu Kristu kunyamo 33 K.K. (Va Heveru 9:11-14) Nda tua likekembela lutima wosi akandu etu loku siapo ovilinga vietu vĩvi kuenje tu lekisa ekolelo kocilumba caco, tu ka eceliwa. (1 Yoano 2:2) Tu pondolavo oku kuata ekalo limue lia yela kovaso a Suku. Omo liaco, upostolo Petulu o tu ivaluisa hati: “Ca sonehiwa citi: ‘Vu sukila oku kola,  momo ame ndi kola.’” (1 Petulu 1:16) Limbuka okuti Yehova ka popele hati tu sukila oku kola calua ndeci eye. Eye lalimue eteke a lavoka kokuetu eci ka tu tẽla oku linga. (Olosamo 103:13, 14) Pole, Yehova o tu sapuila okuti te tu kola momo eye o kola. Omo okuti ka tua lipuile, “ndomãla va soliwe” tu likolisilako oku u setukula toke apa ekalo lietu li ecelela. (Va Efeso 5:1) Oku sanda oku kola, ocimãho cimue camamako. Osimbu tuamamako oku pamisa ukamba wetu la Yehova, “tu kola vali enene” oloneke viosi.—2 Va Korindo 7:1.

20. (a) Momo lie ci kuetele esilivilo oku kuata elomboloko liokuti tu pondola oku yela kovaso a Suku yetu o kola? (b) Isaya wa liyeva ndati eci a limbuka okuti akandu aye a eceliwa?

²⁰ Yehova o sole eci ca suñama haico ca yela. Eye wa suvuka ekandu. (Havakuki 1:13) Pole, eye ka tu suvukile. Osimbu tu tenda ekandu ndomo eye a li tenda, loku suvuka eci cĩvi kuenje tu sola eci ciwa kuenda tu likolisilako oku kuama lonjila ya lipua volomãhi via Kristu Yesu, Yehova o ka ecela akandu etu. (Amosi 5:15; 1 Petulu 2:21) Nda tu kuata elomboloko liokuti tu pondola oku yela kovaso a Suku yetu o kola, ci tu kuatisa calua. Ivaluka okuti oku kola kua Yehova, kefetikilo kua ivaluisa Isaya ekalo liaye lia vĩha. Eye wa popia hati: “Ngongo yange we!” Pole, eci a limbuka okuti akandu aye a eceliwa, ka sumuile vali. Eci Yehova a sukilile omunu umue o lieca olumue oco a tẽlise ocikele cimue, Isaya lonjanga yalua ndaño ka kũlĩhĩle ocikele caco, wa tambulula loku popia hati: “Ame ulo! Va nume ño!”—Isaya 6:5-8.

21. Nye ci tu kuatisa oku kolela okuti tu pondola oku kuata ocituwa coku kola?

²¹ Omo okuti tua lulikiwa lesetahãlo lia Suku, tu pondola oku setukula ovituwa viaye kuenda oku kuata ukamba wa pama laye. (Efetikilo 1:26) Vosi yetu tu kuete uloño woku kala omanu va kola. Osimbu tu amamako oku kola, Yehova o ka sanjukila oku tu kuatisa. Kuenje ukamba wetu la Suku yetu o kola u ka pamisiwa vali. Handi vali, osimbu tu lilongisa ovituwa via Yehova kovipama vi kuãimo, tu ka limbuka okuti kuli asunga alua oku kuata ukamba wa pama laye!