فصل ۴
‹قدرت خداوند عظیم است›
۱، ۲. ایلیّا در زندگی خود شاهد چه وقایع حیرتآوری بود و از غاری در کوه حوریب چه صحنهٔ شگفتآور دیگری را پیش روی خود دید؟
ایلیّا در زندگی خود وقایع حیرتآور فراوانی را به چشم دیده بود. به عنوان مثال وقتی در خفا زندگی میکرد دیده بود که چطور کلاغها دو بار در روز برایش غذا آوردند. دیده بود که در طی یک خشکسالی طولانی دو ظرف آرد و روغن دوام آورد و خالی نشد. و حتی دیده بود که در جواب دعایش آتش از آسمان فرود آمد. (۱پادشاهان، بابهای ۱۷ و ۱۸) با این همه، توقع واقعهای را که در انتظارش بود نداشت.
۲ او در نزدیکی دهانهٔ غاری واقع در کوه حوریب صحنهای شگفتآور و هراسانگیز دید. ابتدا باد شروع به وزیدن کرد؛ بادی که بیشک با غرّشی کرکننده همراه بود زیرا کوهها را میشکافت و صخرهها را خرد میساخت. سپس زمینلرزهای رخ داد و پس از آن شعلههای آتش افروخته شد و از میان آن منطقه گذشت. ایلیّا بیشک گرمای سوزان آن را بر چهرهٔ خویش حس کرد.—۱پادشاهان ۱۹:۸-۱۲.
«خدا از آنجا عبور کرد»
۳. ایلیّا شاهد کدام خصوصیت خدا بود و در کجا میتوانیم گواهی بر این خصوصیت او مشاهده کنیم؟
۳ همهٔ وقایعی که ایلیّا مشاهده کرد نشانگر قدرت عظیم یَهُوَه خدا بود. البته، ما برای اینکه به قدرت یَهُوَه پی ببریم نیازی به معجزه نداریم. در کتاب مقدّس آمده است که آفریدههای یَهُوَه گواهی است بر «وجود خدا و قدرت ابدی او.» (رومیان ۱:۲۰، ترجمهٔ تفسیری) برای مثال رعد و برق در هنگام توفان، آبشارهای باشکوه، عظمت و وسعت آسمان پرستاره را در نظر بگیرید! آیا قدرت خدا در آنها مشهود نیست؟ در دنیای امروز تعداد کمی از انسانها حقیقتاً به قدرت خدا معتقدند و از میان آنان فقط تعداد بسیار کمی دیدگاه درستی در این مورد دارند. در حالی که اگر قدرت یَهُوَه را بخوبی درک کنند به او نزدیکتر میشوند. در این بخش به تفصیل، قدرت بیهمتای یَهُوَه را بررسی خواهیم کرد.
یکی از ویژگیهای اساسی یَهُوَه
۴، ۵. الف) مفهوم نام خدا چیست، و این نام چگونه قدرت خدا را نشان میدهد؟ ب) چرا بجاست که یَهُوَه قدرت خود را به قدرت گاو نر تشبیه میکند؟
۴ قدرت یَهُوَه بیهمتاست. اِرْمیای نبی میگوید: «ای خداوند، خدایی مثل تو وجود ندارد، چون تو بزرگی و نامت پرقدرت است!» (اِرْمیا ۱۰:۶، تفس.) توجه کنید که در این آیه نام خدا پرقدرت خوانده شده است. چنان که به یاد دارید، نام او به این معناست: «او سبب شدن میگردد.» آری، یَهُوَه با قدرت عظیم خود آنچه بخواهد میآفریند و آنچه بخواهد میشود. قدرت یَهُوَه در به انجام رساندن ارادهاش بیحد است. قدرت یکی از خصوصیات اصلی اوست.
۵ درک عظمت قدرت یَهُوَه به طور کامل برای ما انسانها امکانپذیر نیست. به همین دلیل، یَهُوَه به زبان تشبیه در مورد قدرت خود سخن میگوید و برای مثال آن را به گاو نر تشبیه میکند. (حِزْقِیال ۱:۴-۱۰) چنین تشبیهی بجاست زیرا برای مردم فلسطین باستان بندرت پیش میآمد که موجودی قویتر از گاو نر را به چشم ببینند. آنان علاوه بر گاو نر اهلی که حیوانی عظیم و نیرومند بود گاو نر وحشی یا اوروس را که ظاهری هراسانگیز داشت نیز میشناختند. امروزه، نسل این حیوان منقرض شده است. (ایّوب ۳۹:۹-۱۲) گفته میشود که جثهٔ این نوع گاو وحشی کمی از فیل کوچکتر بود و نیرو و سرعتی فوقالعاده داشت. براستی که انسان در مقابل چنین حیوان عظیمی چقدر خود را کوچک و ضعیف حس میکند!
۶. چرا فقط یَهُوَه را میتوان «قادر مطلق» خواند؟
۶ به همین شکل، انسان در مقابل قدرت یَهُوَه خدا خود را ناچیز و ناتوان احساس میکند. در نظر یَهُوَه حتی ملتهای قدرتمند همچون لایهٔ غباری هستند که بر روی کفههای ترازو مینشیند. (اِشَعْیا ۴۰:۱۵) یَهُوَه برخلاف مخلوقاتش از قدرتی بیانتها برخوردار است و به همین دلیل او را «قادر مطلق» میخوانیم. * (مکاشفه ۱۵:۳) او دارای قدرتی عظیم است. (اِشَعْیا ۴۰:۲۶) قدرت لایتناهی او از هیچ منبع دیگری نیرو نمیگیرد زیرا ‹قوّت از آن اوست.› (مزمور ۶۲:۱۱) حال ببینیم که او قدرتش را به چه شکلی به کار میگیرد؟
یَهُوَه چگونه قدرتش را به کار میگیرد؟
۷. روحالقدس یَهُوَه چیست، و کلماتی که به زبان عبرانی و یونانی برای آن به کار برده شدهاند گویای چه هستند؟
۷ روحالقدس یَهُوَه، قدرتی بیپایان و همیشه فعال است. در پیدایش ۱:۲ منظور از «روح خدا» در واقع «نیروی فعال» اوست. کلمات عبرانی و یونانی که در اینجا به صورت «روح» ترجمه شده، در آیات دیگر کتاب مقدّس به صورت «باد،» «نَفَس» و «نَفْخِه» برگردانده شده است. به نقل از فرهنگهای لغت، این کلمات در زبان اصلی گویای یک نیروی نامرئی در حال عمل است. وقتی باد ملایم میوزد برگهای درختان با صدایی دلنشین به حرکت درمیآیند. ما با اینکه باد را نمیبینیم از روی حرکت برگها به وجود آن پی میبریم. به همین ترتیب با اینکه روح خدا را نمیبینیم از روی تأثیر آن بر روی محیط اطرافمان به وجود آن پی میبریم.
۸. در کتاب مقدّس روح خدا به چه چیزهایی تشبیه شده است، و چرا چنین تشبیهاتی بجاست؟
۸ روحالقدس خدا میتواند به شکلهای مختلف عمل کند. به همین دلیل یَهُوَه میتواند آن را برای انجام مقاصد مختلف خود به کار گیرد. پس بجاست که در کتاب مقدّس روح خدا به «انگشت،» «دست قوی» و یا «بازوی» خدا تشبیه میشود. (لوقا ۱۱:۲۰؛ تثنیه ۵:۱۵؛ مزمور ۸:۳) همان طور که انسان میتواند از دستش برای انجام کارهای بیشمار که مستلزم میزانهای مختلف قدرت است، استفاده کند، خدا نیز روحش را برای انجام مقاصدش به کار میگیرد. برای مثال به وسیلهٔ روحش اتم را آفرید، دریای سرخ را شکافت و یا به مسیحیان قرن اوّل توانایی سخن گفتن به زبانهای گوناگون را عطا کرد.
۹. خدا تا چه اندازه اقتدار دارد؟
۹ یَهُوَه از قدرت خود برای سلطنت بر عالَم نیز استفاده میکند. او میلیونها فرشته و انسان در خدمت خود دارد که با شوق و اشتیاق از او فرمان میبرند. تعداد انسانهایی که به او خدمت میکنند در کتاب مقدّس عدهای بیشمار یا انبوهی عظیم خوانده میشود. (مزمور ۶۸:۱۱؛ ۱۱۰:۳) با این حال انسانها در مقایسه با فرشتگان موجوداتی ضعیف هستند. هنگامی که لشکر آشور به قوم خدا حمله کرد، یک فرشته به تنهایی ۱۸۵٬۰۰۰ سرباز آشوری را به هلاکت رساند! (۲پادشاهان ۱۹:۳۵) حال تصوّر کنید که چنین فرشتگان پرقدرتی تحت فرمان یَهُوَه هستند. براستی که او دارای اقتداری بیهمتاست!—مزمور ۱۰۳:۱۹، ۲۰.
۱۰. الف) چرا یَهُوَه خدای لشکرها خوانده میشود؟ ب) نیرومندترین مخلوق یَهُوَه کیست؟
۱۰ دانیال نبی در رؤیایی که در بارهٔ آسمان دید، بیش از صد میلیون فرشته را مشاهده کرد که در مقابل تخت یَهُوَه حضور داشتند، ولی معلوم نیست که او در این رؤیا همهٔ فرشتگان را مشاهده کرده باشد. (دانیال ۷:۱۰) پس تعداد آنان ممکن است خیلی بیش از اینها باشد. به همین دلیل است که خدا، یَهُوَه صبایوت یا به عبارت دیگر خدای لشکرها خوانده میشود. این عنوان توصیفکنندهٔ مقام پرقدرت یَهُوَه به عنوان فرماندهٔ گروه عظیم و سازمانیافتهٔ فرشتگان است. او سرپرستی همهٔ این موجودات روحی را به دست پسر عزیزش یعنی نخستین آفریدهٔ خود سپرده است. (کُولُسیان ۱:۱۵) عیسی نیرومندترین مخلوق یَهُوَه است زیرا بر همهٔ فرشتگان و سرافین و کروبیان ریاست دارد.
۱۱، ۱۲. الف) کلام خدا قدرت انجام چه کارهایی را دارد؟ ب) عیسی میزان قدرت یَهُوَه را چگونه توصیف میکند؟
۱۱ یَهُوَه به شکل دیگری نیز قدرت خویش را اِعمال میکند. پولُس رسول در این باره میگوید: «کلام خدا زنده و با نفوذ است.» (عبرانیان ۴:۱۲، تفس.) آیا تا به حال قدرت فوقالعادهٔ کلام خدا را مشاهده کردهاید؟ کلام خدا ما را تقویت میکند و ایمانمان را مستحکم میسازد و علاوه بر این، شخصیت ما را بهبود میبخشد. پولُس پس از آنکه به همایمانانش در مورد افراد فاسد هشدار داد، اضافه کرد که اما «بعضی از شما در گذشته، چنین زندگی گناهآلودی داشتید.» (۱قُرِنتیان ۶:۹-۱۱، تفس.) آری، آنان با قدرتِ «کلام خدا» توانستند شیوهٔ زندگی خویش را تغییر دهند.
۱۲ قدرت یَهُوَه به قدری عظیم و امکاناتی که برای اِعمال قدرت خود در اختیار دارد به قدری مؤثر است که هیچ عاملی نمیتواند در مقابل آن قد علم کند. عیسی در این باره میگوید: «نزد خدا همه چیز ممکن است.» (متّیٰ ۱۹:۲۶) حال میپردازیم به اینکه یَهُوَه از قدرت خود برای انجام چه مقاصدی استفاده میکند.
قدرتی هدفمند
۱۳، ۱۴. الف) چرا میتوان گفت که یَهُوَه یک نیروی بیهویت نیست؟ ب) یَهُوَه برای انجام چه کارهایی قدرت خود را به کار میگیرد؟
۱۳ روح یَهُوَه از همهٔ نیروهای عالَم پرقدرتتر است. با وجود این، یَهُوَه فقط یک منبع قدرت یا نیرویی بیهویت نیست بلکه دارای شخصیت است و عنان قدرت خویش را کاملاً در اختیار دارد. اما چه عاملی او را به استفاده از قدرتش برمیانگیزد؟
۱۴ همان طور که خواهیم دید خدا از قدرت خود برای آفرینش موجودات، بهبود اوضاع و همین طور نابودی دشمنان و مراقبت از خادمانش استفاده میکند. (اِشَعْیا ۴۶:۱۰) در برخی موارد، قدرت خود را برای نشان دادن جنبههای مهم شخصیت و معیارهایش به کار میگیرد. از همه مهمتر، از قدرت خود برای به انجام رساندن ارادهاش استفاده میکند. ارادهٔ او بر آن است که به وسیلهٔ ملکوت مسیحایی حق حاکمیت خویش را اثبات و نام خود را مقدّس سازد. هیچ عاملی نمیتواند مانع رسیدن او به این هدف شود.
۱۵. یَهُوَه چگونه از قدرتش به نفع خادمانش استفاده میکند، و در مورد ایلیّا چگونه عمل کرد؟
دوّم تواریخ ۱۶:۹ آمده است توجه کنید: «خداوند به تمام جهان چشم دوخته است تا کسانی را که از دل و جان به او وفادارند بیابد و به آنان قوّت بخشد.» آنچه برای ایلیّا اتفاق افتاد و در ابتدای فصل به آن اشاره کردیم بخوبی نشانگر این نکته است. دلیل آنکه یَهُوَه قدرت خویش را به آن شکل حیرتآور به او نشان داد آن بود که ایزابل، ملکهٔ شریر، قَسَم خورده بود که ایلیّا را بکشد و ایلیّا از ترس جانش گریخته بود. تنهایی و ترس و ناامیدی بر او غلبه کرده بود و با درماندگی گمان میکرد که همهٔ زحماتش بیهوده بوده است. یَهُوَه برای تسلّی دل پریشان ایلیّا، قدرت خویش را بوضوح به او نشان داد. باد، زمینلرزه و آتش در واقع نمایشگر حضور یَهُوَه یعنی نیرومندترین وجود عالَم در آن محل بود. تا وقتی خدای قادر مطلق با او بود، چرا باید از ایزابل ترسی به دل راه میداد؟—۱پادشاهان ۱۹:۱-۱۲. *
۱۵ یَهُوَه از قدرت خود برای رساندن کمک به یکایک ما نیز استفاده میکند. به آنچه در۱۶. چرا تفکّر در مورد قدرت عظیم یَهُوَه تسلّیبخش است؟
۱۶ اگرچه دورهٔ معجزات به سر آمده، اما از زمان ایلیّا تا کنون تغییری در شخصیت یَهُوَه پدید نیامده است. (۱قُرِنتیان ۱۳:۸) او حالا نیز مشتاق است قدرتش را برای کمک به دوستداران خود به کار گیرد. یَهُوَه با وجود آنکه در عالَم والای روحی به سر میبرد، از ما دور نیست. فاصله تأثیری بر میزان قدرت او ندارد زیرا قدرت او بیانتهاست. در حقیقت «خداوند نزدیک است به آنانی که او را براستی و صداقت طلب میکنند.» (مزمور ۱۴۵:۱۸، تفس.) یکبار هنگامی که دانیال نبی از یَهُوَه طلب کمک میکرد، پیش از آن که دعایش به پایان رسد فرشتهای نزد او ظاهر شد! (دانیال ۹:۲۰-۲۳) هیچ چیز نمیتواند مانع شود که یَهُوَه دوستدارانش را یاری و تقویت کند.—مزمور ۱۱۸:۶.
آیا قدرت خدا او را دستنیافتنی ساخته است؟
۱۷. ترسی که قدرت یَهُوَه در ما ایجاد میکند باید از چه نوعی باشد؟
۱۷ قدرت خدا به هیچ وجه نباید ما را به وحشت بیندازد و موجب شود که از نزدیک شدن به او هراس داشته باشیم بلکه باید خداترسی و احترام عمیق روحانی در ما پدید آورد که در مورد آن در فصل پیش به اجمال سخن گفتیم. به گفتهٔ کتاب مقدّس چنین ترسی «نخستین گام» در راه رسیدن به دانایی و حکمت است.—مزمور ۱۱۱:۱۰، تفسیری.
۱۸. الف) چرا بسیاری از مردم به صاحبان قدرت اعتماد ندارند؟ ب) چرا میتوان گفت که قدرت یَهُوَه هیچ گاه او را به فساد نمیکشاند؟
۱۸ «قدرت، انسان را به فساد میکشاند و قدرت مطلق به فساد مطلق.» این جمله نقلقولی است از یک نویسندهٔ انگلیسی. گفتهٔ او را بارها نقلقول کردهاند شاید به این خاطر که بسیاری از انسانها آن را حقیقتی انکارناپذیر میدانند. تاریخ نشانگر آن است که انسانها غالباً از قدرت خود سوءاستفاده میکنند. (جامعه ۴:۱؛ ۸:۹) به همین دلیل بسیاری از مردم به صاحبان قدرت اعتماد ندارند و از آنان دوری میکنند. حال با در نظر گرفتن این موضوع، آیا یَهُوَه که دارای قدرت مطلق است، به فساد کشانده شده است؟ به هیچ وجه! همان طور که دیدیم، او مقدّس است. از این رو، به هیچ عنوان به فساد کشیده نمیشود. یَهُوَه با مردان و زنان ناکاملی که در این دنیای فاسد صاحب قدرتند کاملاً تفاوت دارد. او هیچ گاه از قدرت خود سوءاستفاده نکرده و نخواهد کرد.
۱۹، ۲۰. الف) یَهُوَه قدرت خویش را همیشه همراه با چه خصوصیاتی به کار میگیرد و چرا این موضوع به ما آرامش خاطر میدهد؟ ب) خویشتنداری یَهُوَه را چگونه میتوان با مثال نشان داد، و چرا این خصوصیت او جذاب و گیراست؟
۱۹ باید به خاطر داشت که قدرت تنها خصوصیت یَهُوَه نیست. در این کتاب عدالت، حکمت و محبت او را بررسی خواهیم کرد. اما نباید بپنداریم که یَهُوَه از خصوصیات خود به شکلی خشک و ماشینی استفاده میکند طوری که گویی هر بار فقط یکی از آنها را به کار میگیرد. خیر، در فصلهای بعد خواهیم دید که یَهُوَه همیشه قدرتش را توأم با عدالت، حکمت و محبت به کار میگیرد. خصوصیت دیگر خدا که در میان حکمرانان دنیا کمیاب است خویشتنداری اوست.
ناحُوم ۱:۳، تفس.) یَهُوَه دیرخشم است بدین معنا که حتی شریران را با سرعت از بین نمیبرد. او ملایم و مهربان است و در برابر بسیاری از فتنهانگیزیها از خود صبر نشان میدهد.—مزمور ۷۸:۳۷-۴۱.
۲۰ تصوّر کنید با مردی روبرو شوید که جثهای عظیم و نیرومند دارد و در وهلهٔ اوّل از او بترسید. اما کمکم دریابید که شخصیتی ملایم و آرام دارد و همیشه مشتاق و آماده است تا از قدرتش برای کمک و مراقبت از دیگران بخصوص افراد بیدفاع و ضعیف استفاده کند. او هرگز از نیروی خود سوءاستفاده نمیکند و با اینکه به او اتهامات بیدلیل میزنند، همچنان باوقار و آرام و مهربان باقی میماند. آیا اگر شما از چنین قدرتی برخوردار بودید میتوانستید تا این حد خویشتندار و ملایم باشید؟ شناخت بهتر چنین شخصی بیتردید ما را به سوی او جلب میکند. حال اگر یَهُوَه را که قادر مطلق است بهتر بشناسیم خواهیم دید که از خصوصیات جذاب بسیار بیشتری برخوردار است. به آیهای که عنوان این فصل از آن گرفته شده است توجه کنید: ‹خداوند دیر خشمگین میشود و قدرت او عظیم است.› (۲۱. چرا یَهُوَه انسانها را مجبور نمیکند که به ارادهاش عمل کنند، و این موضوع چه نکتهای را در مورد او به ما میآموزد؟
۲۱ حال خویشتنداری یَهُوَه را از زاویهٔ دیگری بررسی میکنیم. اگر به ما حق انتخاب عطا نموده است. البته عواقب تصمیمات نادرست را به ما گوشزد میکند و پاداش تصمیمات صحیح را نیز برایمان نقل مینماید. اما حق انتخاب را به ما واگذار میکند. (تثنیه ۳۰:۱۹، ۲۰) او به هیچ وجه علاقهای ندارد که مخلوقاتش از روی اجبار یا به دلیل ترس از قدرت عظیمش به او خدمت کنند بلکه در پی یافتن کسانی است که با رضایتخاطر و از روی محبت کمر به خدمت او ببندند.—۲قُرِنتیان ۹:۷.
انسانها قدرتی بیانتها داده شود ممکن است دیگران را وادار کنیم که مطابق میل ما عمل کنند. یَهُوَه با همهٔ قدرتی که در اختیار دارد انسانها را با زور به خدمت نمیگیرد. با اینکه خدمت به یَهُوَه تنها راه رسیدن به زندگی جاودانی است، او ما انسانها را مجبور به این کار نکرده، بلکه با مهربانی و احترام به تکتک ما۲۲، ۲۳. الف) چه چیزی نشانگر آن است که یَهُوَه با اشتیاق به دیگران نیرو میبخشد؟ ب) در فصل بعد به چه موضوعی میپردازیم؟
۲۲ حال به آخرین دلیل اینکه چرا نباید از قادر مطلق بیم و هراس داشته باشیم میپردازیم. انسانهای صاحبقدرت از تقسیم قدرت خود با دیگران هراس دارند. اما یَهُوَه مشتاق قدرت بخشیدن به پرستندگان وفادارش است. او مسئولیتهای بسیاری را بر عهدهٔ دیگران از جمله پسرش نهاده است. (متّیٰ ۲۸:۱۸) یَهُوَه خادمانش را به طریق دیگری نیز نیرو میبخشد. در کتاب مقدّس آمده است: «عظمت و قدرت، جلال و شکوه و بزرگی برازندهٔ توست. ای خداوند، هر چه در آسمان و زمین است مال توست . . . قدرت و توانایی در درست تو است؛ این تو هستی که به انسان قدرت و بزرگی میبخشی.»—۱تواریخ ۲۹:۱۱، ۱۲، تفسیری.
۲۳ آری، یَهُوَه از قوّت بخشیدن به ما خوشنود میشود. او قدرتی فوقالعاده در اختیار کسانی قرار میدهد که میخواهند به او خدمت کنند. (۲قُرِنتیان ۴:۷) براستی خدایی این چنین نیرومند که قدرتش را با محبت تمام و از روی اصول به کار میگیرد انسان را به سوی خود جلب میکند. در فصل بعد خواهیم دید که یَهُوَه چگونه قدرتش را برای آفرینش به کار گرفته است.
^ بند 6 کلمهٔ یونانی که در اینجا «قادر مطلق» ترجمه شده است به طور تحتاللفظی به معنای ‹حاکم بر همه؛ و کسی است که دارای قدرت تام میباشد.›
^ بند 15 در کتاب مقدّس آمده است که «خداوند در باد نبود . . . در زلزله نبود . . . در آتش نبود.» خادمان یَهُوَه برخلاف پرستندگان خدایانِ اسطورهای، او را در نیروهای طبیعت نمیجویند. او بسیار عظیمتر از آن است که بتواند در آفریدههای خود جای گیرد.—۱پادشاهان ۸:۲۷.