Skip to content

Skip to table of contents

KAROA 4

“Iehova . . . Ena Siahu be Bada”

“Iehova . . . Ena Siahu be Bada”

1, 2. Elia ena mauri lalonai edena hoa gaudia ia itaia vadaeni, to Horeba Ororona ena kohua amo dahaka hoa gaudia ia itaia?

 ELIA be guna hoa gaudia ia itaia vadaeni. Ia komu noho neganai, galo manudia ese nega rua dina tamona lalonai ia dekenai aniani idia abia lao. Ia itaia danu, doe badana ia vara neganai, paraoa bona dehoro udaia gaudia rua lalonai paraoa bona dehoro idia ore lasi. Ia itaia gauna ma ta be, ia guriguri murinai lahi be guba amo ia diho. (1 King Taudia karoa, 17, 18) To, Elia ese hari ia itaia gauna be guna ia itaia gaudia ta hegeregerena lasi.

2 Horeba Ororona ai ia noho kohua ena vareai gabuna dekenai ia gini neganai, hoa gaudia haida ia itaia. Guna lai badana ta ia toa. Reana ia toa regena be bada herea, iena goada be bada herea dainai ororo be kahana rua dekenai ia makohia bona nadi badadia be kahana maragimaragi dekenai idia hamakohia. Gabeai tano mareremarere ia vara, tano lalonai idia noho goada bada herea ia hahedinaraia. Bena lahi ia mai. Unai gabu be lahi ese ia araia matamaia neganai, reana Elia ese unai lahi ena siahu bada ia mamia.​—1 King Taudia 19:8-12.

3. Elia ese Dirava ena kara ta idia hahedinaraia gaudia ia itaia, unai kara be dahaka, bona edeseniai ita itaia diba?

3 Elia ia itaia gaudia ibounai dekenai gau tamona ia hedinarai—idia ibounai ese Iehova Dirava ena siahu bada idia hahedinaraia. Momokani, Dirava ena siahu ita hamomokania totona hoa gaudia ita itaia be anina lasi. Iena siahu be nega ibounai ita itaia. Baibel ese ita ia hadibaia, Iehova ese ia havaraia gaudia ibounai ese idia hamomokania ena “siahu be ia doko diba lasi” bona ia be Dirava. (Roma 1:20) Kevaru ena diari bona guba ia boiboi ena regena badana, ranu be ororo amo ia diho, bona guba ena bada bona ena hisiu momo, mani oi laloa! Dirava ena siahu be unai gaudia dekenai oi itaia, ani? To hari inai tanobada lalonai, taunimanima haida sibona ese Dirava ena siahu idia lalo-pararalaia. Bona ta ta sibona ese idia itaia namonamo. Dirava ena siahu ita lalo-pararalaia karana amo, Iehova kahirakahira ita lao ena badina momo ita dibaia. Inai kahana dekenai, Iehova ena siahu bada herea do ita stadilaia namonamo.

‘Iehova ia hanaia lao noho’

Iehova Ena mai Anina Bada Karana Ta

4, 5. (a) Iehova ena ladana be edena bamona idia gwauraia? (b) Dahaka dainai Iehova ese boromakau ia abia hidi ena siahu ia laulaulaia totona be maoro?

4 Iehova ena siahu be idau vaitani. Ieremia 10:6 ia gwau: “Iehova e, oi hegeregerena ta ia noho lasi. Oi be Dirava badana, bona emu ladana be herea bona mai ena siahu.” Mani oi itaia, Iehova ena ladana be idia gwauraia, herea, goada bona siahu. Laloaboio lasi, unai ladana ena anina be “Do Lau Halaoa.” Dahaka ese Iehova ia durua ia ura gauna ia havaraia bona ia abia hidi gauna ai ia sibona ia halaoa totona? Ena siahu ese. Oibe, Iehova ese kara ta ia karaia ena ura ia hagugurua totona, be gau ta ese ia koua diba lasi. Siahu be ena kara badana ta.

5 Iehova ena siahu ena bada ita lalo-pararalaia diba lasi dainai, Ia ese haheitalai ia gaukaralaia ita ia durua totona. Ita itaia vadaeni, boromakau ia gaukaralaia ena siahu ia laulaulaia totona. (Esekiela 1:4-10) Unai be maoro, badina ubua boromakau danu be ia bada bona ia be animal goadana. Baibel negadiai, Pilistia taudia ese boromakau ena goada ia hereaia animal ta idia itaia lasi. To mai ena dagedage bada boromakau ta idia diba—uda boromakau unai (aurochs), hari idia noho lasi. (Iobu 39:9-12) Roma ena Lohia tauna Julius Caesar ia gwau unai boromakau edia bada be elefant edia bada bamona. Ma ia gwau, “edia goada be bada bona edia heau be haraga momokani.” Mani oi laloa, bema oi be unai animal badana ta badinai oi gini, do oi mamia oi be maragi bona goada lasi!

6. Dahaka dainai Baibel ese Iehova sibona ia gwauraia “Siahu Ibounai Diravana”?

6 Unai hegeregerena, taunimanima be siahu bada Diravana Iehova ida ita hahegeregerea neganai, taunimanima be maragi bona goada lasi. Iehova dekenai, bese goadadia be tano ena kahu maragina bamona. (Isaia 40:15) Iehova be mauri gaudia amo ia idau, iena siahu be hetoana lasi, unai dainai ia sibona idia gwauraia “Siahu Ibounai Diravana.” a (Apokalupo 15:3) Iehova ena “goada bona siahu be bada herea” momokani. (Isaia 40:26) Iena siahu bada be ia ore diba lasi. Gabu ta amo siahu ia abia lasi, badina “Dirava ena goada be bada herea.” (Salamo 62:11) To Iehova ese edena dala amo ena siahu ia gaukaralaia?

Iehova ese Ena Siahu Ia Gaukaralaia Dalana

7. Iehova ena lauma helaga be dahaka bona Baibel idia torea gado ginigunadia ai idia gaukaralaia herevadia, ese dahaka idia hahedinaraia?

7 Iehova ese hanaihanai lauma helaga ia bubua diho. Unai anina be Dirava ena siahu ia gaukara noho. Oibe, New World Translation ai, Genese 1:2 ese Dirava ena siahu ia gwauraia “gaukara siahuna.” Idaunegai Heberu bona Grik gado herevadia idia hahanaia “lauma,” be nega haida idia hahanaia “lai,” “laga,” eiava “lai goadana.” Diksenari torea taudia idia gwau, Baibel idia torea gado ginigunadia ai, unai herevadia ese ita itaia diba lasi siahuna ta ia gaukara noho lalohadaina ia hahedinaraia. Lai hegeregerena, Dirava ena lauma ita itaia diba lasi, to ia havaraia gaudia be momokani bona ita itaia diba.

8. Baibel ai, Dirava ena lauma be laulau dalanai dahaka idia gwauraia bona dahaka dainai unai be maoro?

8 Dirava ena lauma helaga be gaukara idauidau ia karaia diba. Iehova ese ia gaukaralaia ia laloa noho gaudia idauidau ia hagugurua totona. Unai dainai, Baibel ai Dirava ena lauma be laulau dalanai idia gwauraia ena “imana” eiava ena “imana goadana.” (Luka 11:20 futnout ; Deuteronomi 5:15; Salamo 8:3) Tau ta ese gaukara idauidau dekenai ena imana ia gaukaralaia hegeregerena, Dirava ese ena lauma ia gaukaralaia ena ura ia hagugurua totona—hegeregere atom maragi herea ia havaraia, Davara Kakakakana ia hapararaia, eiava Keristani taudia ginigunadia ia durua gado idauidau ai idia hereva totona.

9. Iehova ena lohia siahuna ena bada be edena bamona?

9 Iehova be Guba bona Tanobada edia Lohiabada, unai dala amo ena siahu ia gaukaralaia danu. Aonega taudia milioni momo herea be emu siahu henunai idia noho bona mai moale ida emu oda idia badinaia, oi lalohadailaia diba, a? Iehova be unai bamona lohia siahuna ia gaukaralaia. Ia be mai ena hesiai taudia tanobada dekenai, nega momo Baibel ese idia ia gwauraia “tuari orea.” (Salamo 68:11; 110:3) To, taunimanima be aneru ida ita hahegeregerea neganai, taunimanima be goada lasi. Oibe, Asuria ena tuari oreana ese Dirava ena taunimanima idia tuari henia neganai, aneru tamona sibona ese unai tuari taudia ibounai be hanuaboi tamona lalonai ia hamasedia ore! (2 King Taudia 19:35) Dirava ena aneru be mai “siahu bada.”​—Salamo 103:19, 20.

10. (a) Dahaka dainai Baibel ese Siahu Ibounai Diravana ia gwauraia tuari oreadia edia Iehova? (b) Iehova ese ia havaraia gaudia ibounai amo daika ena siahu be bada herea?

10 Aneru ibounai be hida? Peroveta tauna Daniela ese matahanai ta amo guba ia itaia, bona lauma taudia milioni 100 mai kahana ia itaia Iehova ena terona vairanai idia gini, to unai ese ia hamomokania lasi Daniela be Dirava ese ia havaraia aneru iboudiai ia itaia. (Daniela 7:10) Unai dainai, reana aneru handred milioni momo herea idia noho. Unai dainai, Dirava idia gwauraia tuari oreadia edia Iehova. Unai dagi ladana ese ena dagi mai siahuna ia hahedinaraia, ia be aneru goadadia momo herea edia Biaguna. Unai lauma taudia ibounai amo, ta ia abia hidi aneru ibounai do ia gunalaia, unai be ena lalokau Natuna, ia be “Dirava ese ia havaraia gaudia ibounai amo ia be ginigunana.” (Kolose 1:15) Ia be aneru badana dainai—ia be aneru ibounai edia biaguna, serapi bona kerubi danu—Iehova ia havaraia gaudia ibounai amo Iesu ena siahu be bada.

11, 12. (a) Edena dala idauidau ai Dirava ena hereva be mai ena siahu? (b) Edena dala ai Iesu ese Iehova ena siahu ena bada ia hamomokania?

11 Iehova ese ma dala ta amo ena siahu ia hahedinaraia. Heberu 4:12 ia gwau: “Dirava ena hereva be ia mauri noho, bona ia be mai ena siahu.” Baibel lalonai Dirava ena hereva eiava ena lauma amo idia torea herevadia edia siahu be oi itaia vadaeni, a? Ita ia hagoadaia diba, iseda abidadama ia habadaia bona ita ia durua iseda kara haida ita haidaua totona. Aposetolo Paulo ese ena tadikaka ia sisiba henia, matabodaga maurina idia badinaia taudia amo do idia siri. Bena ia gwau: “Guna umui haida be unai bamona.” (1 Korinto 6:9-11) Oibe, “Dirava ena hereva” ena siahu be edia mauri lalonai ia gaukara bona idia ia durua edia kara idia haidaua totona.

12 Iehova ena siahu be bada herea bona gau ta ese ena siahu gaukaralaia dalana ia koua diba lasi. Iesu ia gwau: “Dirava be gau ibounai ia karaia diba.” (Mataio 19:26) Iehova ese dahaka gaudia totona ena siahu ia gaukaralaia?

Iena Ura Hagugurua Totona Ena Siahu Ia Gaukaralaia

13, 14. (a) Dahaka dainai ita gwau diba Iehova be kara auka siahu tauna lasi? (b) Iehova ese edena dala idauidau ai ena siahu ia gaukaralaia?

13 Siahu gauna ta ese Iehova ena siahu ia hereaia diba lasi; bona Iehova be kara auka siahu tauna lasi. Ia be Dirava korikorina ta bona ena siahu ia biagua namonamo. To, dahaka ese Dirava ia veria ena siahu ia gaukaralaia totona?

14 Do ita itaia hegeregerena, Dirava ese ena siahu ia gaukaralaia mauri gaudia ia havaraia, ia hadikaia, ia gimaia bona ia hanamoa lou totona. Ita gwau diba, iena ura goevadaena hegeregerena ena siahu ia gaukaralaia. (Isaia 46:10) Nega haida, Iehova ese ena siahu ia gaukaralaia mai anina bada karadia bona taravatudia ia hahedinaraia totona. To mai anina bada gauna be inai, ena siahu ia gaukaralaia ena ura ia hagugurua totona. Ia ura be Mesia Basileiana amo ena ladana helagana do ia hahelagaia, unai amo ia hahedinaraia ena lohia dalana be hereadae. Gau ta ese unai ura ia koua diba lasi.

15. Dahaka dainai Iehova ese ena hesiai taudia totona ena siahu ia gaukaralaia, bona Elia dekenai edena bamona unai ia hahedinaraia?

15 Iehova ese ena siahu ia gaukaralaia danu ita ta ta ia durua totona. Mani 2 Sivarai 16:9 ena hereva oi itaia, ia gwau: “Iehova ena matana be tanobada ibounai ia itaia noho, ia idia badinaia momokani taudia dekenai ena goada ia hahedinaraia totona.” Inai karoa ena matamana ai ita herevalaia tauna Elia, ena sivarai ese unai ia hamomokania. Dahaka dainai Iehova ese Elia dekenai ena siahu be hoa bada dalanai ia hahedinaraia? Kara dika Kwini Iesebele be ia gwauhamata Elia do ia hamasea. Unai peroveta tauna be ena mauri dainai ia gari bona ia heau. Ia sibona ia noho hemamina ia abia, ia gari bona ia lalo-manoka—ia laloa ia karaia gaukara ibounai be anina lasi. Iehova ese ia lalo-hekwarahi tauna Elia ia hagoadaia totona, ia dekenai ena siahu ia hahedinaraia. Lai, tano mareremarere bona lahi ese idia hahedinaraia, guba bona tanobada lalonai siahu bada herea Tauna be Elia ida ia noho. Siahu Ibounai Diravana be ena kahana dekenai ia gini dainai, badina dahaka Iesebele dekenai do ia gari.​—1 King Taudia 19:1-12. b

16. Dahaka dainai Iehova ena siahu bada herea ita lalohadailaia karana ese ita ia hagoadaia diba?

16 Ena be hari Iehova ese hoa karadia ia karaia lasi, to Elia ena nega amo ema bona hari Iehova ese ena kara ia haidaua lasi. (1 Korinto 13:8) Hari danu ia ura bada ia idia lalokau henia taudia totona ena siahu ia gaukaralaia. Momokani, Ia be atai herea lauma gabuna ai ia noho, to ita amo ia daudau lasi. Iena siahu be hetoana lasi dainai, gabu ena daudau ese unai ia koua diba lasi. To, “Iehova be ia dekenai idia boiboi taudia kahirakahira ia noho.” (Salamo 145:18) Peroveta tauna Daniela be nega ta Iehova dekenai heduru totona ia noia neganai, guriguri ia do haorea lasi neganai aneru ta be ia vairanai ia hedinarai! (Daniela 9:20-23) Gau ta ese Iehova ia koua diba lasi ena lalokau taudia ia durua bona hagoadaia totona.​—Salamo 118:6.

Dirava Ena Siahu Dainai Ia Kahirakahira Ita Lao be Auka, A?

17. Edena dala ai Iehova ena siahu ese ita lalonai gari ia havaraia, to edena bamona gari ia havaraia lasi?

17 Dirava ena siahu dainai ia ita gari henia be namo, a? Namona be iseda haere be oibe bona lasi. Ita gwau, oibe, badina ena siahu dainai mai hemataurai ida Dirava gari henia karana ita hahedinaraia, karoa 3 dekenai unai ita kikilaia. Baibel ese ita ia hamaoroa, unai bamona gari be “aonega ena matamana.” (Salamo 111:10) To danu ita haere ita gwau, lasi, badina Dirava ena siahu ese ita ia hagaria lasi, eiava ia koua lasi ia kahirakahira ita lao totona.

18. (a) Dahaka dainai taunimanima momo ese siahu taudia idia abidadama henia lasi? (b) Edena bamona ita diba Iehova ena siahu ese ena kara do ia hagagevaia lasi?

18 “Siahu ese kara gageva ia havaraia, to siahu bada ese kara gageva bada ia havaraia.” Unai hereva be histori torea tauna, Lord Acton, ese lagani 1887 ai ia gwauraia. Iena hereva be nega momo taunimanima ese idia gwauraia loulou, badina idia itaia ena hereva be momokani. Goevadae lasi taudia be nega momo siahu idia gaukaralaia kerere, sivarai gunadia ese unai idia hamomokania loulou. (Hadibaia Tauna 4:1; 8:9) Unai badina dainai, taunimanima momo ese siahu taudia idia abidadama henia lasi bona idia amo idia raka siri. Iehova be siahu bada herea tauna. Unai siahu ese ena kara ta ia hagagevaia, a? Lasi vaitani! Ita herevalaia vadaeni bamona, ia be helaga bona ia kara gageva diba lasi. Iehova be ia idau inai tanobada dikana ena goevadae lasi siahu tatau bona hahine edia amo. Nega ta ena siahu ia gaukaralaia kerere lasi bona unai bamona do ia karaia lasi.

19, 20. (a) Iehova ese nega ibounai ena siahu be edena kara ma haida ida ia gaukaralaidia hebou, bona dahaka dainai unai be hagoadaia gauna? (b) Iehova ese sibona ena ura ia biagua karana be edena bamona oi haheitalaia diba, bona dahaka dainai unai kara oi ura henia?

19 Laloaboio lasi, siahu be Iehova ena kara badana tamona sibona lasi. Iena kara haida hegeregere hahemaoro goeva, aonega, bona lalokau ita do stadilaia lasi. To namo lasi ita laloa Iehova ese ena kara badadia be dala aukana ai ia hahedinaraia kava, hegeregere kara ta ta be nega ta ta ai ia hahedinaraia. Lasi. To murina karoa lalodiai do ita itaia, Iehova ese hanaihanai ena siahu be ena hahemaoro goeva, aonega bona lalokau ida ia gaukaralaidia hebou. Mani Iehova ena kara ma ta ita laloa, unai kara be hari inai tanobada ena lohia taudia ese idia hahedinaraia lasi—sibona ena ura biagua karana.

20 Mani oi laloa, tau ta oi hedavari henia, ia be tau badana bona mai ena siahu bada dainai, ia dekenai oi gari. To, gabeai oi itaia ia be manau tauna. Hanaihanai ia noho hegaegae bona ia ura bada ena siahu ia gaukaralaia sibodia idia naria diba lasi bona idia manoka taudia ia durua bona gimaia totona. Iena goada ia gaukaralaia kerere lasi. Taunimanima ese ena ladana idia hadikaia kava neganai, ena be ia gini auka to ia dagedage lasi, hemataurai dalanai ia kara. Oi sibona oi laloa: bema emu goada be unai tauna ena bamona, manau bona sibona emu ura biagua karana do oi hahedinaraia, a? Unai tauna oi dibaia matamaia neganai, oi ura ia kahirakahira oi lao, ani? Badina momo herea dainai Siahu Ibounai Diravana Iehova, kahirakahira ita lao be namo. Inai karoa ena hereva kwarana totona idia abia hidi herevana ibounai mani oi laloa: “Iehova be badu dekenai ia haraga lasi bona ena siahu be bada.” (Nahumu 1:3) Iehova ese taunimanima dekenai ena siahu ia gaukaralaia haraga lasi, kara dika taudia dekenai danu. Ia be manau bona hebogahisi tauna. Ena be nega momo Ia idia habadua, to “ badu dekenai ia haraga lasi.”​—Salamo 78:37-41.

21. Dahaka dainai Iehova ese taunimanima ia doria lasi ena ura idia karaia totona, bona ena kara amo dahaka ita dibaia?

21 Mani dala idauna ta amo Iehova ese sibona ena ura ia biagua karana ita itaia. Bema oi be mai emu siahu bada, oi laloa reana nega haida taunimanima do oi doria emu ura idia karaia totona, a? Ena be Iehova ena siahu be bada herea, to taunimanima ia doria lasi ia idia hesiai henia. Ena be mauri hanaihanai ena dala tamona sibona be Dirava hesiai henia karana amo, to Iehova ese ita ia doria lasi ena hesiai gaukara ita karaia totona. To, mai hemataurai ida taunimanima ta ta dekenai ura kwalimu ia henia, sibona edia abia hidi idia karaia totona. Abia hidi kereredia ita karaia neganai, dahaka do ia vara bona abia hidi maorodia edia ahuna namona be ita dekenai ia gwauraia guna. To abia hidi be ia ese ia karaia lasi, unai ia rakatania ita dekenai. (Deuteronomi 30:19, 20) Iehova ia ura lasi taunimanima ia doria ena hesiai gaukara idia karaia totona, eiava ena siahu bada idia gari henia dainai ia idia hesiai henia. Mai edia ura ida bona lalokau dainai ia idia hesiai henia taudia ia tahua noho.​—2 Korinto 9:7.

22, 23. (a) Dahaka ese ia hahedinaraia Iehova ia ura ena siahu be ma haida dekenai ia henia? (b) Karoa gabena ai dahaka do ita herevalaia?

22 Siahu Ibounai Diravana ita gari henia kava lasi ena badina ginigabena, mani ita laloa. Siahu bada taudia idia ura lasi ma haida dekenai siahu idia henia. To, Iehova be mai moale ida ia idia tomadiho henia abidadama taudia dekenai siahu ia henia. Taunimanima ma haida dekenai siahu bada ia henia, hegeregere ena Natuna dekenai. (Mataio 28:18) Iehova ese dala ma ta amo ena hesiai taudia dekenai siahu ia henia danu. Baibel ia gwau: “Iehova e, emu siahu bona goada bona hairai be bada herea momokani, badina guba bona tanobada ai idia noho gaudia be oiemu. . . . emu siahu be bada herea, bona oi ese taunimanima dekenai ladana bada oi henia bona goada oi henia diba.”​—1 Sivarai 29:11, 12.

23 Oibe, Iehova be mai ena moale ida oi dekenai siahu do ia henia. Ia idia ura hesiai henia taudia dekenai danu “taunimanima edia siahu ia hereaia gauna” ia henia. (2 Korinto 4:7) Unai bamona siahu bada Diravana be hebogahisi bona dala maorona ai ena siahu ia gaukaralaia dainai, oi ura ia kahirakahira oi lao, ani? Karoa gabena ai, Iehova ese ena siahu ia gaukaralaia gau idauidau ia havaraia totona do ita herevalaia.

a Inai Greek herevana idia hahanaia “Siahu Ibounai Diravana” ena anina be “Gau Ibounai Lohiaia Tauna.”

b Baibel ia gwau “Iehova be unai lai . . . , tano mareremarere . . . , bona lahi lalonai ia noho lasi.” Gori lalodiai, taunimanima be Dirava ese ia havaraia gaudia idia tomadiho henia, to Iehova ena hesiai taudia be unai bamona lasi, ia havaraia siahu gaudia lalonai Iehova idia tahua lasi. Iena siahu be bada herea dainai, ia havaraia gaudia ta lalonai ia noho diba lasi.​—1 King Taudia 8:27.