Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

KAPETULU 4

“Yehova . . . waNgolo Jajinene”

“Yehova . . . waNgolo Jajinene”

1, 2. Vyuma muka vyakukomwesa amwene Elija mukuyoya chenyi, kaha vyuma muka vyakukomwesa chikuma amwene omu ahetele kuwina wakusendeveka kuPili yaHoleve?

 ELIJA amwene vyuma vyakukomwesa vyavivulu mukuyoya chenyi. Amwene makololo navamunehela vyakulya mapapa kavali halikumbi kuchihela kuze aswamine. Amwene nawa omwo mulondo waunga nasaji yamaji vyazenekele kukuma omu kwapwile zala halwola lwalusuku. Kaha nawa amwene kakahya nakafuminyina mwilu kweseka namuze alombele kuli Kalunga. (Vamyangana 1, kapetulu 17, 18) Elija amwene nawa vyuma vyakukomwesa chikuma vize kanda amonengaho lyehi.

2 Omu ahetele kuwina wakusendeveka kuPili yaHoleve, amwene vyuma vyavivulu vyakukomwesa chikuma. Hakavanga kwejile peho. Eyi peho yapwile yangolo, kaha nawa yayinene, mwomwo yahuhwile chikuma nakupula jipili nakupazwojola malolwa. Kufumaho kwapwile mundenda waunene. Kaha nawa kwejile kakahya. Chasoloka nge Elija evwile kuzuma chikuma omu kakahya kahetele kwakamwihi naikiye.—Vamyangana 1, 19:8-12.

3. Uno vyuma amwene Elija vyasolola vyuma muka, kaha ngolo jaKalunga tunahase kujimwena muvyuma muka?

3 Vyuma vyosena vize amwene Elija vyasolwele ngolo jaYehova Kalunga jajinene. Chipwe ngocho, twetavila ngwetu Kalunga atwama nangolo jajinene numba tuhu katwamona vyuma vyakukomwesako. Ngolo jenyi tunahase kujimona muvyuma vyosena atenga. Mbimbiliya yatulweza ngwayo vyuma vyakutenga vyasolola “ngolo [jaYehova] jahaya myaka yosena nauKalunga wenyi.” (Wavaka-Loma 1:20) Achishinganyeke hakuvesa chamiveso nakulihumuna chamikalateta, nakuwaha chameya ahapola yayinene, nakutohwa chautangatanga. Kutala kawamwene ngolo jaKalunga muvyuma kanako tahi? Chaluvinda, vatu vavavulu makumbi ano kavasaka kutachikiza ngolo jaKalungako, kaha nawa kavatachikiza omwo ngolo kana jeji kutulingisanga twivwenga hali Kalungako. Oloze kutachikiza ngolo jaKalunga cheji kutulingisanga tupandame kuli ikiye. Shikaho muchihanda chino, natulinangula mukujiminyina ngolo jajinene atwama najo Yehova.

“Yehova ahichile kumeso enyi”

Ngolo Jafuma kuli Yehova

4, 5. (a) Uno lijina lyaYehova lyalumbununa ika? (b) Mwomwo ika chapwila chakutamo Yehova kuzachisa ngombe kwimanyinako ngolo jenyi?

4 Kakweshi mutu atwama nangolo ngana jize atwama najo Yehovako. Chisoneka chaYelemiya 10:6 chamba ngwacho: “Ove Yehova, kakweshi kalunga weka apwa nge oveko. Ove wapwa uwamunene, kaha nawa lijina lyove lyapwa lyalinene, lyangolo.” Shikaho, tachikiza ngwove lijina lyaYehova valilumbununa kupwa lyalinene kaha nawa lyangolo. Anuka nawa ngwove, eli lijina lyalumbununa ngwalyo “Eji Kulingisanga Vyuma Kupwako.” Vyuma muka vyeji kulingisanga Yehova atenge kala vyuma mwasaka, nakulilingisa kala mweshomwo nasake? Ngolo jikiko jeji kumulingisanga alinge ngocho. Chikupu vene ngolo atwama najo Yehova jakulinga kala vyuma najinyi kajatwama noho jakuminako, kaha nawa jeji kumusololanga omwo apwa.

5 Hakuwana nge katweshi kuhasa kwivwishisa kanawa ngolo jaYehovako, ngocho eji kuzachisanga vifwanyisa mangana atukafwe twivwishise kanawa. Ngana muze twashimutwilanga hakavanga, Yehova azachisa ngombe kwimanyinako ngolo jenyi. (Ezekele 1:4-10) Chifwanyisa kana chapwa chakutamo, mwomwo ngombe apwa kanyama wamunene kaha nawa wangolo. Vatu vaze vayoyelelenga muPaleshitane yakushikulu kavavulilenga kumona tunyama vangolo chikumako. Chipwe ngocho, vatachikijile kanyama wangolo chikuma wamuchipapa wakulifwana nangombe, uze kasoloka makumbi anoko. (Yopa 39:9-12) Mwangana waLoma Yulyu Kesale ambile ngwenyi, kutohwa chavangombe kana chakokelelele kukutohwa chavanjamba. Asonekele ngwenyi: “Ava tunyama vapwile nangolo chikuma, kaha nawa vajimbushi nyi kuya muze.” Shikaho, tunahase kulivwa kupwa tuvavapululu nakwivwa muzuzu nge tunemana kwakamwihi nakanyama kana.

6. Mwomwo ika Yehova vamuvulukila ngwavo ikiye kaha “Wangolo Josena”?

6 Chochimwe nawa, mutu katwama nangoloko kaha nawa apwa wamundende hakumwesekesa kuli Yehova Kalunga wangolo. Kuli ikiye, namafuchi aze angolo anapu kaha nge lukungu luze luli hachipezaliso. (Isaya 40:15) Yehova kaha ikiye atwama nangolo jize kajakumako, mwomwo ikiye kaha vavuluka ngwavo “Wangolo Josena.” a (Kusoloka 15:3) Yehova “atwama nangolo jajinene jakukomwesa.” (Isaya 40:26) Ikiye Kasulu kangolo jize kajakumako. Hakuwana nge ‘ngolo japwa jenyi,’ ngocho ngolo jenyi kajafuma kukala chuma chipwe mutuko. (Samu 62:11) Jino mujijila muka Yehova eji kuzachishilangamo ngolo jenyi?

Omwo Yehova Eji Kuzachishilangamo Ngolo Jenyi

7. Uno shipilitu yajila yapwa ika, kaha vaze vapwa vakuluwa mumalimi vamba ngwavo, mazu amumalimi akulivanga enyikila shipilitu kuchuma muka?

7 Shipilitu yajila yize yeji kufumanga kuli Yehova kayatwama noho yakuminako. Yapwa ngolo jaKalunga jize jeji kuzatanga. Chisoneka chaKuputuka 1:2 chahanjika kutalisa kushipilitu kana kupwa “ngolo jaKalunga.” Mazu akulivanga achiHepeleu nachiHelase aze valumuna ngwavo “shipilitu,” vanahase kuwalumuna nawa ngwavo “peho,” chipwe “peho yakuhwima.” Vatu vaze vapwa vakuluwa mumalimi valumbununa ngwavo mazu kana atalisa kungolo jize jili nakuzata. Ngana mwapeho, nashipilitu yaKalunga katwayimona namesoko, oloze tweji kuyimwenanga kuvyuma vize vyeji kusolokanga.

8. Uno Mbimbiliya yafwanyisa shipilitu yaKalunga kuvyuma muka, kaha mwomwo ika chapwila chakutamo kuyifwanyisa kuvyuma kana?

8 Shipilitu yajila yaKalunga yeji kuzatanga milimo yayivulu. Yehova nahase kuyizachisa mangana atesemo kala vyuma najinyi. Shikaho Mbimbiliya yafwanyishila shipilitu yaKalunga ‘kumunwe’ wenyi, “nalivoko lyenyi lyaundume, lyangolo.” (Luka 11:20; Lushimbi lwamuchivali 5:15; Samu 8:3) Ngana muze mutu mwazachisa livoko lyenyi mangana azate milimo yakulisezaseza, naKalunga nawa mukiko eji kuzachisanga shipilitu yenyi yajila mangana alingise vyuma vyakulisezaseza visoloke. Chakutalilaho, azachishile shipilitu yenyi hakutenga tuma twatupululu, nakuhandununa meya aKalungalwiji Uchila, nakulingisa nawa vaka-Kulishitu vakulivanga vahanjike malimi akulisezaseza.

9. Jila muka yikwavo yize Yehova eji kuzachishilangamo ngolo jenyi?

9 Hakuwana nge Yehova akwechi wata, ngocho eji kuzachisanga nawa ngolo jenyi hakupwa Mwata Wakulitulaho Mwilu naHamavu. Shinganyeka hachuma chino: Yehova atwama nangolo jakuyula mayongomena avangamba jenyi vaze vanalisuula kulinga kala vyuma vize mwavalweza kulinga. Atwama navangamba jenyi vavatu, vaze Mbimbiliya yavuluka ngwayo, liyongomena lyalinene. (Samu 68:11; 110:3) Chipwe ngocho, mutu katwama nangolo jakweseka hamwe najize jakangeloko. Chakutalilaho, omu maswalale javaAsulya valukukile vatu jaKalunga, kangelo umwe ajihile maswalale 185,000 muufuku umwe kaha. (Vamyangana 2, 19:35) Vangelo jaKalunga vakwechi “ngolo chikuma.”—Samu 103:19, 20.

10. (a) Mwomwo ika ou Wangolo Josena vamuvulukila ngwavo Yehova wamayongomena? (b) Uno iya atwama nangolo chikuma kuhambakana vyuma vyosena atenga Yehova?

10 Uno kwatwama vangelo vangahi? Kapolofweto Ndanyele vamumwenesele chakumwenesa chamwilu muze amwene vaka-kuyoya vakushipilitu vakuhambakana jimiliyoni 100 vanemana kulitanda lyaYehova. Oloze kakweshi unjiho wasolola nge Ndanyele amwene vangelo vosenako. (Ndanyele 7:10) Shikaho, chasoloka nge kwatwama mayongomena avangelo. Echi chalingisa Kalunga vamuvuluke ngwavo, Yehova wamayongomena. Eyi vulukiso kana yasolola kutohwa chachihela atwama nacho hakupwa Kapitau wamunene wavangelo vangolo vaze valongesa kanawa. Havangelo kana, asakulaho umwe kupwa nawata hali vangelo vakwavo, kaha kangelo kana shina Mwanenyi azanga uze apwa “twatwa kuvyuma vyakutenga vyosena.” (Wavaka-Kolose 1:15) Yesu apwa kangelo wakulitulaho, kulumbununa nge apwa mukulwane hali vangelo vosena, navaselafwe, navakeluve. Ngocho atwama nangolo chikuma kuhambakana vyuma vyosena atenga Yehova.

11, 12. (a) Uno mazu aKalunga atwama nangolo jakulinga vyuma muka? (b) Uno Yesu ahanjikile vyuma muka kutalisa kungolo jaYehova?

11 Kuli nawa jila yikwavo yize Yehova eji kuzachishilangamo ngolo jenyi. Chisoneka chaWavaHepeleu 4:12 chamba ngwacho: “Mazu aKalunga apwa amatonyi, kaha atwama nangolo.” Kutala wamona omwo japwa ngolo jamazu, chipwe mujimbu, uze Kalunga ahwima muMbimbiliya tahi? Mazu kana anahase kutukolezeza, nakutukafwa tuzamise lufwelelo lwetu, nakutukafwa nawa twalumune vilinga vyetu. Kaposetolo Paulu ahuhumwine vakwavo vaka-kwitava vahone kulikata navatu vavilinga vyavipi. Kufumaho ambile ngwenyi: “Omu mukiko mumwapwilenga nayenu vamwe.” (Wavaka-Kolinde 1, 6:9-11) Chikupu vene, “mazu aKalunga” apwilenga nangolo hali vatu kana, nakuvakafwa valumune vilinga vyavo.

12 Ngolo jaYehova japwa jajinene, kaha eji kujizachisanga kanawa chakuzeneka chuma chakumuhonesa. Yesu ambile ngwenyi: “Kuli Kalunga vyuma vyosena vyapwa vyavyashi.” (Mateu 19:26) Uno Yehova eji kuzachisanga ngolo jenyi mangana alinge vyuma muka?

Yehova Eji Kuzachisanga Ngolo Jenyi Alinge Vyuma Najinyi

13, 14. (a) Mwomwo ika natwambile ngwetu Yehova kapwa kaha kasulu kangoloko? (b) Mujijila muka Yehova eji kuzachishilangamo ngolo jenyi?

13 Shipilitu yaYehova yatwama nangolo chikuma kuhambakana ngolo jakala vyuma. Yehova apwa kasulu kangolo kaha nawa akwechi vishinganyeka, kaha lwola lwosena eji kuzachisanga kanawa ngolo jenyi. Mwomwo ika eji kuzachishilanga ngolo jenyi?

14 Ngana muze natumona, Kalunga eji kuzachisanga ngolo jenyi hakutenga, nahakunongesa, nahakukinga, nahakutungulula vyuma. Mukavatu natuhanjika ngwetu eji kujizachisanga mangana alinge kala vyuma najinyi. (Isaya 46:10) Shimbu jimwe, Yehova eji kuzachisanga ngolo jenyi mangana atunangule vyuma vyavilemu vize vyamusolola omwo apwa navyuma asaka etu tulinge. Jila yayilemu chikuma Yehova eji kuzachishilangamo ngolo jenyi shina kuzachisa Wangana wauMeshiya mangana ajilike lijina lyenyi nakusolola nawa ngwenyi jila eji kuyulilangamo yapwa yamwaza. Kakweshi chuma nachimuhonesa kulinga ngochoko.

15. Uno Yehova eji kuzachisanga ngachilihi ngolo jenyi hakukafwa vangamba jenyi, kaha ngolo kana ajisolwele ngachilihi kuli Elija?

15 Yehova eji kuzachisanga ngolo jenyi mangana atukafwe mutu himutu. Tala vyuma chahanjika chisoneka chaMijimbu 2, 16:9. Chamba ngwacho: “Yehova eji kutalatalanga hamavu hosena mangana asolole ngolo jenyi jakukafwa vaze veji kumuzachilanga namuchima wavo wosena.” Vyuma amwene Elija navize evwile, vize twashimutwilanga hakavanga vyasolola mazu kana kupwa amuchano. Mwomwo ika Yehova asolwelelele ngolo jenyi kuli Elija? Mwomwo Lisano Yezevele asakile kumujiha. Ngocho kapolofweto Elija apwile nakuchina mangana ayovole mwono wenyi. Evwile woma chikuma kaha nawa ahombele nakushinganyeka ngwenyi milimo nazatenga yinayi mwanganavene. Yehova avendejekele Elija hakumusolwela ngolo jenyi. Chakutalilaho, peho, namundenda, nakakahya vyasolwele nge Ou wangolo josena havyuma vatenga mumelu nahamavu apwile hamwe naElija. Elija katelelele kwivwa woma Yezeveleko mwomwo Yehova apwile kusali yenyi.—Vamyangana 1, 19:1-12. b

16. Uno kushinganyeka hangolo jaYehova jajinene nachituvendejeka ngachilihi?

16 Yehova Kalunga kalumukako kufuma vene mumakumbi aElija, numba tuhu makumbi ano kalinga vyakukomwesako. (Wavaka-Kolinde 1, 13:8) Noholyapwa asaka kuzachisa ngolo jenyi, mangana akafwe vaze vamuzanga. Numba tuhu mwilu atwama mwapwa mwamusuku, oloze katwama hakasuku nayetuko. Shikaho Yehova nahase kuzachisa ngolo jenyi muvyuma vyosena numba tuhu atwama mwilu. Mbimbiliya ngwayo: “Yehova atwama hakamwihi navosena vaze veji kumusanyikanga.” (Samu 145:18) Shimbu jimwe omu kapolofweto Ndanyele alombele Yehova amukafwe, kangelo ejile kuli ikiye shimbu kanda akumise nakulomba. (Ndanyele 9:20-23) Kakweshi chuma nachihonesa Yehova kukafwa nakukolezeza vatu vaze azangako.—Samu 118:6.

Uno Ngolo jaYehova Jatela Kutuhonesa Kupandama Kuli Ikiye Tahi?

17. Woma muka uze twatela kupwa nawo hali Yehova, kaha woma muka uze katwatela kupwa nawoko?

17 Uno ngolo jaKalunga jatela kutulingisa tumwivwe woma tahi? Natukumbulula muvali ngwetu, eyo, kaha nawa nduma. Natukumbulula ngwetu eyo, mwomwo twasakiwa kuvumbika chikuma Kalunga, ngana muze twashimutwilanga mukapetulu nafumuho. Mbimbiliya yatulweza ngwayo, “Kwivwa Yehova woma chikiko kuputuka chamangana.” (Samu 111:10) Kaha natukumbulula nawa ngwetu nduma mwomwo ngolo jaKalunga kajatela kutulingisa twivwenga woma wakuhona kupandama kuli ikiyeko.

18. (a) Mwomwo ika vatu vavavulu vahonena kufwelela vaze vali nangolo jakuyula? (b) Twatachikiza ngachilihi ngwetu Yehova kazachisa ngolo jenyi mujila yakuhengako?

18 Myaka kafwe 100 kunyima, lunga umwe uze alinangula vyakushikulu ambile ngwenyi, nge mutu mwapwa chikuma nangolo jakuyula kaha nahase kujizachisa mujila yakuhenga. Mazu ayou lunga veji kuwahanjikanga chikuma kuvatu vavavulu mwomwo pamo vawamona kupwa amuchano. Vatu vakuhona kukupuka veji kuzachisanga ngolo mujila yakuhenga, ngana muze mijimbu yinasololanga. (Muka-kwambulula 4:1; 8:9) Echi chikiko chalingisa vatu vavavulu vahone kufwelela vaze vali nangolo jakuyula nakuhona kupandama kuli vakiko. Oloze Yehova kazachisa ngolo jenyi mujila yakuhengako, numba tuhu apwa wangolo josena. Ngana muze twashimutwilanga, Yehova apwa wajila ngocho keshi kulinga vyuma vyavipiko. Yehova kapwa ngana mwavatu vamukaye kano kakapi vakuhona kukupuka vaze vakwechi ngolo jakuyulako. Kanda azachisengaho lyehi ngolo jenyi mujila yakuhenga, kaha nawa keshi kukalingamoko.

19, 20. (a) Uno Yehova eji kuzachisanga ngolo jenyi kweseka navilinga muka vikwavo, kaha mwomwo ika chuma kana chatela kutukolezezela? (b) Uno Yehova apwa ngachilihi, kaha mwomwo ika chuma kana chinakwivwishila kuwaha?

19 Anuka ngwove, Yehova atwama navilinga vyavivulu keshi ngolo kahako. Mutupetulu vanakavangizaho natulinangula chiyulo chenyi chakwoloka, namangana enyi, nazangi yenyi. Kanda kushinganyeka ngwove Yehova eji kusololanga evi vyuma chimwe nachimweko. Mutupetulu navakavangizaho navatulweza ngwavo, shimbu yosena Yehova eji kusololanga ngolo jenyi kweseka namwaya chiyulo, namangana enyi, nazangi yenyi. Chakutalilaho, chuma chimwe eji kusololanga Kalunga hakuzachisa ngolo jenyi shina muchima wakulikanyisa, muchima uze vahona kusolola vaka-kuyula vangolo vavavulu.

20 Achishinganyeke unalihumangana namutu wamunene chikuma kaha nawa wangolo chikuma. Tunafwelela hakavanga pamo mwivwa woma kumutala. Oloze mukuhita chalwola, nge unamutachikiza kanawa naumona jino ngwove mutu kana wamuvwovu. Kaha nawa mutu kana alizanga kuzachisa ngolo jenyi mangana akafwe vatu nakuvakinga, chikumanyi vaze vahehela kaha nawa kaveshi vakukingiwako. Kazachisa ngolo jenyi mujila yakuhengako. Numba tuhu vatu vanasaulanga lijina lyenyi oloze eji kupwanga wakumika, kaha nawa wakuunda nakusolola nawa likoji. Unahase kulihulisa mumuchima wove ngwove, uno nge yami ngwapwanga nangolo kana, kachi nanguhasa kusolola muchima kana tahi? Chikupu vene kutachikiza kanawa mutu kana nachikulingisa upandame chikuma kuli ikiye nakufwila kulikata nenyi usepa. Shikaho kuli vyuma vyavivulu vyatela kutulingisa tupandame kuli Yehova wangolo josena. Achishinganyeke hamazu amuchisoneka haze hanafumu mutwe wakapetulu uno, akwamba ngwavo: “Yehova apwa wakushipwokela kukwata utenu, wangolo jajinene.” (Nahume 1:3) Yehova kalusuka kuzachisa ngolo jenyi hali vatu, numba vene hali vaka-kuhukako. Apwa wamuvwovu muchima kaha nawa walikoji. Alisolola kupwa “wakushipwokela kukwata utenu” numba tuhu vatu vanamwivwisanga kupihya.—Samu 78:37-41.

21. Mwomwo ika Yehova kashinjila vatu valinge vyuma asakako, kaha echi chatunangula vyuma muka hali ikiye?

21 Shinganyeka hachuma echi: Naulinga ngachilihi kachi nge wapwanga nangolo chikuma ngana mwaYehova? Kutala naushinyinyika vatu mangana valinge vyuma musaka tahi? Oloze Yehova wangolo josena kashinjila vatu vamuzachileko. Numba tuhu kuzachila Kalunga chikiko kaha nachikatulingisa tukawane kuyoya chahaya myaka, oloze Yehova keshi kutushinjila tumuzachileko. Atuhana lisesa lyakulisakwila etu vavene vyakulinga. Atulweza vyuma vyavipi navisoloka kachi nge natusakula kulinga vyuma vyakuhenga. Kaha nawa atulweza vyuma vyamwaza navisoloka kachi nge natusakula kulinga vyuma vyakwoloka. Chipwe ngocho, atuhana etu vavene lisesa lyakulisakwila vyakulinga. (Lushimbi lwamuchivali 30:19, 20) Yehova kazanga mutu kumuzachila mwomwo yakumushinjila chipwe kuzata mwomwo yakumwivwa womako. Asaka vatu vaze navalisuula kumuzachila namichima yavo yosena mwomwo yakumuzanga.—Wavaka-Kolinde 2, 9:7.

22, 23. (a) Vyuma muka vyasolola nge Yehova eji kuhanangako vakwavo ngolo jimwe? (b) Vyuma muka natushimutwila mukapetulu nakavangizaho?

22 Tutale nawa chuma chikwavo chize kachatela kutulingisa twivwenga woma Kalunga Wangolo Josenako. Vatu vaze vatwama nangolo jakuyula kakavulu veji kwivwanga woma kuhanako vakwavo wata. Oloze Yehova eji kwivwanga kuwaha kuhana ngolo kuli vaka-kumulemesa vakushishika. Eji kuhanangako vakwavo ngolo jimwe. Chakutalilaho, ahana ngolo Mwanenyi. (Mateu 28:18) Kuli nawa jila yikwavo yize Yehova eji kuhanyinangamo ngolo kuli vangamba jenyi. Mbimbiliya yahanjika ngwayo: “Ove Yehova, unene, nangolo, naulangaji, naukelenga, naluvaji vyapwa vyove. Vyuma vyosena vyamwilu navyevi vyahamavu vyapwa vyove. . . . Ukwechi ngolo chikuma, kaha livoko lyove linahase kutohwesa vatu vosena nakuvahana ngolo.”—Mijimbu 1, 29:11, 12.

23 Yehova eji kwivwanga kuwaha kuhanako vakwavo ngolo. Eji kuhananga “ngolo jakuhambakana jize javatu” kuli vaze veji kumuzachilanga. (Wavaka-Kolinde 2, 4:7) Chikupu vene, nayove mufwila kupandama kuli Kalunga wangolo josena, uze eji kuzachisanga ngolo jenyi mujila yamwaza, kaha nawa muzangi. Mukapetulu nakavangizaho, natushimutwila omwo Yehova azachishile ngolo jenyi hakutenga vyuma.

a Lizu lyachiHelase valumuna ngwavo “Wangolo Josena” lyalumbununa “Muka-Kuyula Vyuma Vyosena.”

b Mbimbiliya yahanjika ngwayo, “Yehova kapwile muze mupeho. . . , [na]mumundenda . . . ,[na]mukakahyako.” Shikaho vangamba jaYehova kavapwa ngana muze vapwa vatu vaze veji kulemesanga peho nakakahya navulako, mwomwo vatachikiza ngwavo Yehova apwa wakulitulaho chikuma havyuma vyosena atenga.—Vamyangana 1, 8:27.