1, 2. Ke dilo dife tše di makatšago tšeo Eliya a ilego a di bona bophelong bja gagwe, eupša ke ditiragalo dife tše di makatšago kudu tšeo a ilego a di bona ge a be a le ka leweng Thabeng ya Horebe?

ELIYA o be a kile a bona dilo tše di makatšago nakong e fetilego. O be a bone magokobu a mo tlišetša dijo gabedi ka letšatši nakong ya ge a be a ikutile. O ile a bona dibjana tše pedi di nea bupi le makhura nakong e telele ya tlala gomme di sa ke di felelwa. O be a kile a bona gaešita le mollo o e-wa o e-tšwa lefaufaung e le ge go be go arabja thapelo ya gagwe. (1 Dikxoši, dikgaolo 17, 18) Lega go le bjalo, Eliya o be a se a ka a bona selo se se swanago le se.

² Ge a dutše a utame kgaufsi le botseno bja lewa Thabeng ya Horebe, o ile a bona lelokelelo la ditiragalo tše di makatšago. Go ile gwa thoma ka go ba le ledimo. E swanetše go ba e be e le ledimo le le tšutlago wa go thibanya ditsebe, ka gobane e be e le le matla moo e lego gore le be le aroganya dithaba le bile le pšhatlaganya le mafsika. Ka morago go ile gwa latela tšhišinyego ya lefase yeo e bego e lokolla matla a magolo ao a bolokilwego boalong bja lefase. Ke moka go ile gwa latela mollo. Ge o dutše o lauma nageng, mohlomongwe Eliya o ile a kwa phišo ya wona e tlabolago.—1 Dikxoši 19:8-12.

3. Ke bohlatse bja seka sefe sa Modimo bjo Eliya a bo bonego, gomme ke kae moo re ka bonago bohlatse bja seka se?

³ Ditiragalo tše ka moka tše di fapa-fapanego tšeo Eliya a di bonego di be di swana ka selo se tee—di be di bonagatša matla a magolo a Jehofa Modimo. Go ba gona, ga go nyakege gore re bone mohlolo gore re lemoge gore Modimo o na le seka se. Se molaleng. Beibele e re botša gore tlholo e nea bohlatse bja “matla a neng le neng, le bomodimo” bja Jehofa. (Ba-Roma 1:20) Anke o nagane ka go phadima mo go fahlago gotee le medumo e matla tša pula ya matlakadibe, go elela mo go kgahlišago ga phororo e matla le bogolo bjo bo tlabago bja leratadima le le  tletšego dinaledi! Na ga o bone matla a Modimo dipontšhong tše bjalo? Lega go le bjalo, ke ba sego kae lefaseng la lehono bao ba tlogago ba lemoga matla a Modimo. Gape ke ba sego kae bao ba a lebelelago ka tsela e nepagetšego. Lega go le bjalo, go kwešiša seka se sa Modimo go re nea mabaka a mantši a go batamela kgaufsi kudu le Jehofa. Karolong ye re thoma ka go ithuta ka mo go tseneletšego ka matla a Jehofa a moswana-noši.

4, 5. (a) Ke kgokagano efe e lego gona magareng ga leina la Jehofa le matla a gagwe? (b) Ke ka baka la’ng e le mo go swanetšego gore Jehofa o ile a kgetha pholo bakeng sa go swantšhetša matla a gagwe?

⁴ Jehofa ke wa moswana-noši ge go tliwa matleng. Jeremia 10:6 (PK) e re: “Ga go yo a swanago le wena, Jehofa, o Yo mogolo, gomme leina la gago ke le legolo ka matla.” Hlokomela gore matla a kgokaganywa le leina la Jehofa. Gopola gore leina le le bolela “Yo a Bakago go ba Gona.” Ke eng seo se dirago gore Jehofa a kgone go iphetola selo le ge e le sefe seo a nyakago go ba sona? Selo se sengwe ke matla. Ee, bokgoni bja Jehofa bja go gata mogato, go phetha thato ya gagwe ke bjo bo sa lekanywego. Matla a bjalo ke se sengwe sa dika tša gagwe tša bohlokwa.

⁵ Ka ge re ka se kgone go kwešiša tekanyo e feletšego ya matla a gagwe, Jehofa o diriša diswantšho bakeng sa go re thuša. Ka ge re šetše re bone, o diriša pholo go swantšhetša matla a gagwe. (Hesekiele 1:4-10) Seswantšho seo ke se nepagetšego, ka gobane le pholo ye e ruilwego ke sephedi se segolo le se matla. Ke ka sewelo batho ba Palestina ya mehleng ya Beibele ba kilego ba kopana le selo se matla bjalo, ge e ba ba kile ba kopana le sona. Eupša ba be ba tseba ka mohuta o boifišago kudu wa pholo—nare goba aurochs (pholo ya naga), yeo ga e sa le go tloga ka nako yeo e ilego ya timelela. (Jobo 39:9-12) Mmušiši wa Roma, Julius Caesar o kile a hlalosa gore dipholo tše di be di nyakile di lekana le ditlou. O ngwadile gore: “Di na le matla a magolo gomme di na le lebelo le legolo.” Nagana kamoo o bego o tla ikwa o le yo a nyatšegago ka gona le yo a fokolago ge o eme moriting wa sephedi seo!

6. Ke ka baka la’ng e le Jehofa a nnoši yo a bitšwago “Ra-matla-ohle”?

 ⁶ Ka mo go swanago, motho ga se selo e bile ga a na matla ge a bapišwa le Modimo yo matla, Jehofa. Go yena, gaešita le ditšhaba tše matla di swana le lerojana le le šaletšego leselong. (Jesaya 40:15) Ka go se swane le sephedi le ge e le sefe, Jehofa o na le matla a sa lekanywego, ka gobane ke yena a nnoši yo a bitšwago “Ra-matla-ohle.” * (Kutollo 15:3) Jehofa o na le “matla a maxolo.” (Jesaya 40:26) Ke yena mothopo wo o dulago o tletše le wo o sa felelwego wa matla. Ga se a ithekga ka mothopo o mongwe wa ka ntle bakeng sa matla, ka gobane “matla ké a Modimo.” (Psalme 62:11, mongwalo o sekamego ke wa rena.) Lega go le bjalo, Jehofa o diriša matla a gagwe ka tsela efe?

7. Moya o mokgethwa wa Jehofa ke eng, gomme ke eng seo se šišinywago ke mantšu a maleme a mathomo ao a dirišwago ka Beibeleng?

⁷ Moya o mokgethwa o tšhologa o e-tšwa go Jehofa ka tekanyo e sa lekanywego. Ke matla a Modimo a šomago. Ge e le gabotse, go Genesi 1:2, NW, Beibele e bolela ka ona e le “matla a šomago” a Modimo. Mantšu a mathomo a Sehebere le Segerika ao a fetolelwago e le “moya,” maemong a mangwe a ka fetolelwa e le “phefo,” “mohemo” le “go tšubutla.” Go ya ka bangwadi ba dipukuntšu, mantšu a maleme a mathomo a bolela matla a sa bonagalego ao a dirago. Go swana le phefo, moya wa Modimo ga re o bone, eupša mafelelo a wona ke a kgonthe le ao a lemogegago.

8. Ka Beibeleng, moya wa Modimo o bitšwa’ng ka tsela ya seswantšhetšo, gomme ke ka baka la’ng dipapišo tše e le tše di swanetšego?

⁸ Moya o mokgethwa wa Modimo o dirišwa ka ditsela tše di fapa-fapanego tše di sa felego. Jehofa a ka o dirišetša go phetha morero le ge e le ofe wo a o naganago. Ka gona, ke mo go swanetšego ge ka Beibeleng moya wa Modimo o bitšwa ka tsela ya seswantšhetšo gore ke ‘monwana,’ “seatla se matla” sa gagwe goba “letsôxô le le emišitšwexo.” (Luka 11:20; Doiteronomio 5:15; Psalme 8:3) Go fo etša ge motho a kgona go diriša seatla sa gagwe go dira mediro e mentši yeo e nyakago ditekanyo tše di sa swanego  tša matla goba bokgoni, ka mo go swanago Modimo a ka dirišetša moya wa gagwe go phetha morero le ge e le ofe—bjalo ka go bopa athomo e nyenyane kudu goba go aroganya Lewatle le Lehwibidu goba go dira gore Bakriste ba lekgolong la pele la nywaga ba kgone go bolela ka maleme a šele.

9. Matla a Jehofa a go buša ke a magolo gakaaka’ng?

⁹ Jehofa gape o diriša matla ka taolo ya gagwe e le Mmuši wa Legohle. Na o ka akanya o e-na le bahlanka ba dimilione-milione ba hlalefilego le ba nago le bokgoni bao ba ikemišeditšego go kwa taelo ya gago? Jehofa o na le matla a bjalo a go buša. O na le bahlanka ba batho bao gantši ka Mangwalong ba swantšhwago le madira. (Psalme 68:11; 110:3) Lega go le bjalo, motho ke sebopiwa se se fokolago ge a bapišwa le morongwa. Ka baka leo, ge madira a Asiria a be a hlasela batho ba Modimo, morongwa o tee feela o ile a bolaya ba 185 000 ba madira ao ka bošego bjo tee! (2 Dikxoši 19:35) Barongwa ba Modimo ke “ba matla.”—Psalme 103:19, 20.

10. (a) Ke ka baka la’ng Ra-matla-ohle a bitšwa Jehofa wa madira? (b) Ke mang yo e lego yo matla kudu go feta dibopiwa ka moka tša Jehofa?

¹⁰ O na le barongwa ba bakae? Moporofeta Daniele o ile a ba le pono ya legodimo leo go lona a ilego a bona dibopiwa tša moya tše di fetago kgole dimilione tše 100 ka pele ga sedulo sa bogoši sa Jehofa, eupša ga go na moo go bontšhwago gore o ile a bona dibopiwa ka moka tša barongwa. (Daniele 7:10) Ka gona go ka ba go e-na le barongwa ba dimilione tše makgolo. Ke ka baka leo Modimo a bitšwago Jehofa wa madira. Sereto se se hlalosa matla a gagwe a go laola e le Molaodi wa lešaba le legolo le leo le rulagantšwego la barongwa ba matla. Ka godimo ga diphedi tše ka moka tša moya, o beile o tee gore a laole dilo, e lego Morwa wa gagwe yo a ratwago, “tháka-letswálô yá dibopya tšohle.” (Ba-Kolose 1:15) Ka ge e le morongwa yo mogolo—yo a phagametšego barongwa ba bangwe ka moka, baserafi le bakerubi—Jesu ke yo matla kudu go feta dibopiwa ka moka tša Jehofa.

11, 12. (a) Ke ka ditsela dife lentšu la Modimo e lego le matla? (b) Jesu o ile a hlatsela bjang bogolo bja matla a Jehofa?

¹¹ Jehofa o na le mokgwa o mongwe gape wa go diriša matla. Ba-Hebere 4:12 e re: “Lentšu la Modimo ké le le phelaxo, ké le matla.” Na o hlokometše matla a magolo a lentšu la  Modimo goba molaetša wo o buduletšwego ka moya woo bjale o bolokilwego ka Beibeleng? O ka re matlafatša, wa aga tumelo ya rena le go re thuša go dira diphetogo tše dikgolo go rena. Moapostola Paulo o lemošitše badumedi-gotee le yena malebana le batho bao ba nweletšego mokgweng wa go phela maphelo a gobogilego kudu. Ke moka o ile a oketša ka gore: “Ba bangwê ba lena e be e le ba ba byalo.” (1 Ba-Korinthe 6:9-11) Ee, “lentšu la Modimo” le dirišitše matla a lona go bona gomme la ba thuša gore ba fetoge.

¹² Matla a Jehofa ke a magolo kudu gomme mekgwa yeo a a dirišago ka yona ke e šomago kudu moo e lego gore ga go na seo se ka mo thibelago. Jesu o itše: “Xo Modimo ké mo xo kxônêxaxo tšohle.” (Mateo 19:26) Jehofa o dirišetša matla a gagwe mererong efe?

13, 14. (a) Ke ka baka la’ng re ka bolela gore Jehofa ga se mothopo wo o se nago maikwelo wa matla? (b) Jehofa o diriša matla a gagwe ka ditsela dife?

¹³ Moya wa Jehofa ke selo seo se fetago kgole kudu matla le ge e le afe a bonagalago; le gona Jehofa ga se matla a se nago maikwelo, e lego mothopo feela wa matla. Ke Modimo yo e lego motho yo a kgonago go laola matla a gagwe ka botlalo. Ka gona, ke eng seo se mo hlohleletšago go a diriša?

¹⁴ Ka ge re tla bona, Modimo o diriša matla go hlola dilo, go senya, go šireletša le go tsošološa—ka boripana, o a dirišetša go dira selo le ge e le sefe seo se dumelelanago le merero ya gagwe e phethagetšego. (Jesaya 46:10) Mabakeng a mangwe, Jehofa o diriša matla a gagwe go utolla dikarolo tša bohlokwa tša semelo sa gagwe le ditekanyetšo tša gagwe. Ka godimo ga tšohle, o diriša matla a gagwe go phethagatša thato ya gagwe—go godiša bogoši bja gagwe le go kgethagatša leina la gagwe le lekgethwa ka Mmušo wa Mesia. Ga go selo seo se ka thibelago morero woo le ka mohla.

15. Jehofa o diriša matla a gagwe ka morero ofe mabapi le bahlanka ba gagwe, gomme se se ile sa bontšhwa bjang tabeng ya Eliya?

¹⁵ Jehofa gape o diriša matla a gagwe go re hola re le motho ka o tee ka o tee. Ela hloko seo se bolelwago ke 2 Koronika 16:9:  “Xobane mahlô a Morêna a tsepeletše lefase ka moka, xore a bônatšê matla a xaxwe ka bao ba lebeletšexo Yêna ka pelo ka moka.” Mohlala wa seo ke phihlelo ya Eliya yeo go boletšwego ka yona mathomong. Ke ka baka la’ng Jehofa a ile a mo nea pontšho e bjalo e boifišago ya matla a Modimo? Go ba gona, Mohumagadi Isebele yo kgopo o be a enne gore o tlo bolaya Eliya. Moporofeta o be a tšhaba, a tšhabiša bophelo bja gagwe. O be a ikwa a le noši, a tšhogile e bile a nyamile—go le bjalo ka ge eka mošomo wa gagwe ka moka o thata o be o fetogile wa lefeela. Bakeng sa go homotša monna yo a tshwenyegilego, Jehofa o ile a gopotša Eliya gabotse ka matla a Modimo. Phefo, tšhišinyego ya lefase le mollo di ile tša bontšha gore Sephedi se matla kudu legohleng se be se e-na le Eliya. Ke eng seo a bego a ka se boifa go Isebele, mola a be a thekgwa ke Modimo?—1 Dikxoši 19:1-12. *

16. Ke ka baka la’ng re ka homotšwa ke go naganišiša ka matla a magolo a Jehofa?

¹⁶ Gaešita le ge gona bjale e se nako ya gagwe ya gore a dire mehlolo, Jehofa ga se a fetoga ga e sa le go tloga mehleng ya Eliya. (1 Ba-Korinthe 13:8) Le lehono o sa dutše a ikemišeditše go diriša matla a gagwe legatong la bao ba mo ratago. Ke therešo gore o dula tikologong e phagamego kudu ya moya, eupša ga a kgole le rena. Matla a gagwe ke ao a sa lekanywego, ka gona go ba kgole ga se lepheko. Go e na le moo, “Morêna ó kxaufsi le bohle ba mmitšaxo.” (Psalme 145:18) Ka nako e nngwe ge moporofeta Daniele a be a kgopela thušo go Jehofa, morongwa o ile a tšwelela le pele ga ge a ka fetša go rapela! (Daniele 9:20-23) Ga go selo seo se ka thibelago Jehofa go thuša le go matlafatša bao a ba ratago.—Psalme 118:6.

17. Ke ka kgopolo efe matla a Jehofa a kgothaletšago gore re be le poifo ka gare ga rena, eupša ke poifo ya mohuta mang yeo a sa e kgothaletšego?

¹⁷ Na matla a Modimo a swanetše go re dira gore re mmoife? Re  ka araba ka ee le aowa. Ee, ka kgopolo ya gore seka se se re nea lebaka le le lekanego la go boifa Modimo ka tsela ya tlhompho, e lego poifo e tseneletšego le tlhompho tšeo re boletšego ka tšona ka boripana kgaolong e fetilego. Beibele e re botša gore poifo e bjalo ke “mathômô a bohlale.” (Psalme 111:10) Lega go le bjalo, re bile re araba ka aowa ka gobane matla a Modimo ga a re nee lebaka la go ikwa re e-na le poifo e nyamišago ya go mo tšhaba goba go tšhaba go mmatamela.

18. (a) Ke ka baka la’ng batho ba bantši ba sa bote batho ba nago le matla? (b) Re tseba bjang gore Jehofa a ka se ke a senywa ke matla a gagwe?

¹⁸ “Matla a tutueletša go senya; matla a feletšego a senya ka mo go feletšego.” Ke kamoo go ngwadilego setsebi sa Leisemane Lord Acton ka 1887. Polelo yeo ya gagwe e ile ya boeletšwa gantši, mohlomongwe ka gobane batho ba bantši ba e bona e le ya therešo ka mo go sa ganetšegego. Batho ba sa phethagalago gantši ba diriša matla gampe, bjalo ka ge seo se ile sa hlatselwa leboelela ke histori. (Mmoledi 4:1; 8:9) Ka baka le, ba bantši ga ba bote batho ba nago le matla gomme ba dulela kgole le bona. Bjale, Jehofa o na le matla a feletšego. Na go na le tsela le ge e le efe yeo a mo sentšego ka yona? Le gatee! Ka ge re šetše re bone, ke yo mokgethwa, yo a sa senyegago ka mo go feletšego. Jehofa ga a swane le banna le basadi ba sa phethagalago ba nago le matla lefaseng le leo le gobogilego. Le ka mohla ga se a ka a diriša matla a gagwe gampe, gomme a ka se tsoge a dirile bjalo.

19, 20. (a) Ke ka go dumelelana le dika dife tše dingwe moo Jehofa ka mehla a dirišago matla, gomme ke ka baka la’ng se e le se se kgothatšago? (b) O ka swantšha bjang go ba ga Jehofa le boitshwaro, gomme ke ka baka la’ng e le mo go ipiletšago go wena?

¹⁹ Gopola gore matla ga se seka se nnoši sa Jehofa. Re sa dutše re tla ithuta ka toka ya gagwe, bohlale bja gagwe le lerato la gagwe. Eupša ga se ra swanela go nagana gore dika tša Jehofa di bonagatšwa ka tsela e gwagwaletšego le ya go itiragalela feela, bjalo ka ge eka o bonagatša seka se tee ka nako e tee. Ka mo go fapanego, re tla bona dikgaolong tše di latelago gore Jehofa ka mehla o diriša matla a gagwe ka go dumelelana le toka ya gagwe, bohlale bja gagwe le lerato la gagwe. Nagana ka seka se sengwe seo Modimo a nago le sona, seo se hwetšagalago ka sewelo go babuši ba lefase—boitshwaro.

 ²⁰ Akanya o gahlana le monna wa senatla le yo matla moo e lego gore o ikwa a go tšhoša. Lega go le bjalo, ge nako e dutše e e-ya o lemoga gore o bonagala a le bonolo. O dula a ikemišeditše e bile a fišegela go diriša matla a gagwe go thuša batho le go ba šireletša, kudu-kudu bao ba se nago matla a go itšhireletša le bao ba hlaselegago gabonolo. Ga a ke a diriša matla a gagwe gampe. O bona a thomeletšwa ka maaka ka ntle le lebaka, lega go le bjalo o dula a eme a tiile fela e le yo a fodilego, yo a nago le seriti e bile a le botho. O ikhwetša o ipotšiša ge e ba o be o ka kgona go bontšha dika tše di swanago tša bonolo le boitshwaro, kudu-kudu ge e ba o be o le senatla ka tsela e bjalo! Ge o thoma go tseba monna yoo, na o be o ka se ikwe o gogelega kgaufsi le yena? Re na le mabaka a mantši kudu a go batamela kgaufsi le Jehofa yo matla ohle. Ela hloko lefoko ka moka leo sehlogo sa kgaolo ye se theilwego go lona: “Jehofa o na le pelo e telele le matla a magolo.” (Nahume 1:3, PK, mongwalo o sekamego ke wa rena.) Jehofa ga a akgofele go diriša matla a gagwe malebana le batho, gaešita le go ba babe. Ke yo bonolo le yo botho. O ipontšhitše a “na le pelo e telele” ge a be a lebeletšane le dikgopišo tše dintši.—Psalme 78:37-41.

21. Ke ka baka la’ng Jehofa a sa gapeletše batho go dira thato ya gagwe, gomme se se re ruta eng ka yena?

²¹ Lebelela go ba ga Jehofa le boitshwaro go tšwa ka lehlakoreng  le le fapanego. Ge nkabe o be o e-na le matla a sa lekanywego, na o nagana gore ka dinako tše dingwe o be o ka lekega go dira batho gore ba dire dilo go ya ka tsela ya gago? Jehofa ka matla a gagwe ka moka, ga a gapeletše batho gore ba mo hlankele. Gaešita le ge go hlankela Modimo e le tsela e nnoši e išago bophelong bjo bo sa felego, Jehofa ga a re gapeletše go tsenela tirelo e bjalo. Go e na le moo, ka botho o hlompha motho yo mongwe le yo mongwe ka go mo nea tokologo ya go ikgethela. O lemoša ka ditla-morago tša dikgetho tše mpe gomme o hlalosa ka meputso ya dikgetho tše dibotse. Eupša ge e le kgetho ka boyona, o e tlogelela go rena. (Doiteronomio 30:19, 20) Jehofa o tloga a sa thabele tirelo yeo e dirwago ka kgapeletšo goba ka baka la poifo e nyamišago ya go tšhaba matla a gagwe a boifišago. O nyaka bao ba tlago go mo hlankela ka go rata, ba tutuetšwa ke lerato.—2 Ba-Korinthe 9:7.

22, 23. (a) Ke eng se se bontšhago gore Jehofa o thabela go nea ba bangwe matla? (b) Ke eng seo re tlago go se ahla-ahla sehlogong se se latelago?

²² Anke re lebeleleng lebaka la mafelelo leo ka lona go sa nyakegego gore re phele ka go tšhaba Modimo Ra-matla-ohle. Batho ba nago le matla ba na le tshekamelo ya go tšhaba go abelana matla le ba bangwe. Lega go le bjalo, Jehofa o thabela go nea barapedi ba gagwe ba botegago ka go se kwanantšhe matla. O nea ba bangwe matla a magolo a taolo, bjalo ka Morwa wa gagwe. (Mateo 28:18) Jehofa gape o nea bahlanka ba gagwe matla ka tsela e nngwe. Beibele e hlalosa gore: “Morêna, boxolo ké bya xaxo, le matla, le letaxô, le dithêtô, le borêna; xobane tšohle kwa lexodimong le mo lefaseng ké tsa xaxo . . . Matla le thata di tšwa diatleng tša xaxo; xomme tšohle tše di xolaxo ’me tša tia, di xola di tia ka ’atla sa xaxo.”—1 Koronika 29:11, 12.

²³ Ee, Jehofa o tla thabela go go nea matla. O bile o nea “matla a fetago a tlwaelegilego” go bao ba nyakago go mo hlankela. (2 Ba-Korinthe 4:7, NW) Na ga o ikwe o gogelega go Modimo yo yo matla, yo a dirišago matla a gagwe ka ditsela tše botho le tšeo di bušwago ke melao ya motheo? Kgaolong e latelago, re tla lebiša tlhokomelo tabeng ya kamoo Jehofa a dirišago matla a gagwe bakeng sa go hlola dilo.