Onlad karga

Onlad saray karga

KAPITULO 4

“Si Jehova so . . . Abalbaleg ed Pakapanyari”

“Si Jehova so . . . Abalbaleg ed Pakapanyari”

1, 2. Antoran makapakelkelaw a bengatla so anengneng la nen Elias ed bilay to, balet antoran makapakelkelaw ya ebento so naimatonan to manlapud ungib ed Palandey Horeb?

AKANENGNENG la ed inmuna si Elias na saray makapakelaw a bengatla. Anengneng to iray wawak a mangaawit na tagano ed sikato a mamidua ed sanagew legan a sikatoy manaamot-amot. Sikato so akanengneng la na duaran pananginan na arina tan larak ya agbalot nakatan sanlegan na abayag ya eras. Sikato so akanengneng la na apoy a naplag manlapud tawen bilang ebat ed pikakasi to. (1 Arari, kapitulo 17, 18) Anggaman ontan, agnin balot akanengneng si Elias na antokaman a singa onia.

2 Diad iyuyuko to ed asingger ed sangab na ungib ed Palandey Horeb, naimatonan to so nantutumbokan a makapakelkelaw iran agawa. Primero et dinmagem. Seguradon manasibengbeng itan, makatelek, lapud satan so mabisbiskeg a sengeg na inkapaldua na saray palandey tan amuyak ed saray angkakabaleg a bato. Insan yinmegyeg, ya angibulos na abalbaleg a puersa ya akulob ed dalem na dalin. Insan inmapoy. Diad indalan na apoy ed interon rehyon, seguradon alikna nen Elias so sengaw na mansasnit a petang.​—1 Arari 19:8-12.

“Nia! Si Jehova so ondadalan”

3. Naimatonan nen Elias so anton ebidensya na atributo na Dios, tan iner so pakanengnengan tayo ed ebidensya na saya met a kalidad?

3 Amin na sarayan nanduruman ebento a naimatonan nen Elias so walaan na pampapara​—saratan so panangipatnag na baleg a pakapanyari nen Jehova a Dios. Siempre, agla kaukolan a naimatonan tayo so sakey a milagro pian natebek a walaan so Dios na sayan atributo. Satan so mabitar la. Ibabaga ed sikatayo na Biblia a say palsa so paneknek na ‘pakayari tan inkadibino’ nen Jehova. (Roma 1:20) Isipen pa labat so makaseleng iran sinag tan karol na maksil a dagem, say balibalin pelag na danum, say alay awang a mabitewen a tawen! Agmo ta natebek so pakapanyari na Dios ed ontan iran panangipatnag? Balet, daiset a totoo ed mundo natan so talagan mamibidbir ed pakapanyari na Dios. Pigpigara ni ingen so suston manmoria ed satan. Balet, say pakatalos ed sayan madibinon atributo na Dios so mangiiter ed sikatayo na dakel a rason pian lalon onapit ed si Jehova. Diad sayan seksion, igapo tayo so detalyadon panaral ed agnaparaan a pakapanyari nen Jehova.

Importantin Atributo nen Jehova

4, 5. (a) Antoy walan siglaotan ed baetan na ngaran nen Jehova tan say pakapanyari to? (b) Akin a matukoy a pinili nen Jehova so baka pian isimbolo so pakapanyari to?

4 Si Jehova so nikadkaduma ed pakapanyari. Onia so ibabaga na Jeremias 10:6: “Anggapo so anggan siopa a singa sika, O Jehova; sika so baleg, tan say ngaran mo baleg a dia ed pakapanyari.” Imanoen a nisiglaot so pakapanyari ed ngaran nen Jehova. Tandaan, sayan ngaran et mapatnag ya mankabaliksay “Pagmamaliwen To.” Anto so mamapasarag ed si Jehova a mamalsa na antokaman a labay to tan pagmamaliwen toy inkasikato ed antokaman a kaliktan to? Say pakapanyari so sakey a bengatla. On, say abilidad nen Jehova ya onkiwas, manumpal ed linawa to, so andi-geter. Say ontan a pakapanyari so sakey ed saray importantin atributo to.

5 Lapud agtayon balot natebek so sigpot a kalaknab na pakapanyari to, manguusar si Jehova na saray ilustrasyon pian tulongan itayo. Singa naimano tayo la, inusar toy baka pian isimbolo so biskeg to. (Ezequiel 1:4-10) Matukoy itan, lapud anggan say maamon baka so abalbaleg tan mabiskeg a pinalsa. Saray totoo ed Palestina ed panaon na Biblia so matalag, no bilbilang, ya akaabet na antokaman a mabibiskeg. Balet say amta ra et mas makapataktakot a klase na baka​—say atap a baka, odino aurochs, ya anggapo la natan. (Job 39:9-12) Inkomento ya aminsan na Romanon Emperador a si Julius Caesar a sarayan baka so singa kabaleg lawari na saray elepante. Insulat to: “Pirmi so biskeg da tan pirmi peles da.” Isipen pa no panon kan kamelag tan kaletey no naamparan mo so ontan a pinalsa!

6. Akin a si Jehova labat so natatawag a “Makapanyarin-amin”?

6 Mipadpara, say too so maletey tan andian na biskeg no ikompara ed makapanyari a Dios, si Jehova. Parad sikato, anggan say makapanyari iran nasyon et singa labat dabok diad simbangan. (Isaias 40:15) Aliwan singa say dinanman a pinalsa, si Jehova so andi-geter ed pakapanyari, lapud sikato labat so natatawag a “Makapanyarin-amin.” * (Apocalipsis 15:3) Si Jehova so “mabiskeg ed pakapanyari” tan walaan na “daakan a dinamikon biskeg.” (Isaias 40:26 NW) Sikatoy daakan-lawas, subol na pakapanyari. Anggapoy panlalapuan na biskeg to, lapud say “pakayari [et] kien nen Jehova.” (Salmo 62:11) Balet, diad anton paraan ya aagamilen nen Jehova so pakapanyari to?

No Panon ya Uusaren nen Jehova so Pakapanyari To

7. Anto so masanton espiritu nen Jehova, tan antoy isusuheri na orihinal a lenguahe iran salita a nausar ed Biblia?

7 Say masanton espiritu so andi-geter ya onaagus manlapud si Jehova. Satan so pakapanyari na Dios ya onkikiwas. Diad tua, diad Genesis 1:2 unong ed New World Translation, say Biblia so manutukoy ed satan bilang “aktibon puersa” na Dios. Say orihinal a Hebreo tan Griego iran salita a nipatalos ya “espiritu” so nayarin, diad arum a konteksto et nipatalos a “dagem,” “linawa,” tan “basig.” Unong ed saray leksikograpo, say orihinal a lenguahe iran salita so mangisusuheri na agnanengneng a puersa ya onkikiwas. Singa say dagem, say espiritu na Dios so agtayo nanengneng, balet say epekto na satan so tudtua tan natebek.

8. Diad Biblia, anto so piguratibon tawag ed espiritu na Dios, tan akin a matukoy irayan panangikompara?

8 Say masanton espiritu na Dios so lawas matalyagom. Nayarian nen Jehova ya usaren itan pian sumpalen so antokaman a gagala a walad nonot to. Matukoy sirin a diad Biblia, say espiritu na Dios so piguratibon atawag a “tamuro” to, “makapanyarin lima” to, odino “akaunat a taklay to.” (Lucas 11:20; Deuteronomio 5:15; Salmo 8:3) No panon a say too so manguusar ed lima to pian gawaen so dakel a trabaho a mankakaukolan na nanduruman biskeg odino inkadunong, ontan met so panguusar na Dios ed espiritu to pian sumpalen so antokaman a gagala to​—a singa say impamalsa ed melmelanting ya atomo odino impamelsay ed Ambalangan Dayat odino amasarag ed saray inmunan-siglon Kristiano a mansalita na nanduruma iran pansasalita.

9. Panon kalaknab so pakapanyari nen Jehova a manuley?

9 Isesekar met nen Jehova so pakapanyari to panamegley na autoridad to bilang Sankatalbaan a Soberano. Kasin naisip yo so pakawalaan na nilaksalaksa ya intelihente tan makayari iran uuleyan a magunaet ya ontulok ed sikayo? Si Jehova so walaan na ontan a pakapanyarin manuley. Sikatoy walaan na totoon lingkor, a diad Kasulatan et mabetbet a niyaliling ed sakey ya armada. (Salmo 68:11; 110:3) Balet, say too so makabos a pinalsa, no ikompara ed anghel. Agayla, sanen say armada na Asirya so angataki ed totoo na Dios, sakey ya anghel so anigway na 185,000 ed saraman a sundalo ed sakey labi! (2 Arari 19:35) Saray anghel na Dios so “mabiskeg.”​—Salmo 103:19, 20.

10. (a) Akin a say Makapanyarin-amin so atawag bilang Jehova na saray armada? (b) Siopa so sankabiskegan ed amin a pinalsa nen Jehova?

10 Kaunongan karakel iray anghel? Si propeta Daniel so awalaan na pasingawey ed tawen a ditan et anengneng to so masulok a 100 milyon ya espiritun pinalsa ed arap na trono nen Jehova, balet anggapoy pakapatnagan ya anengneng ton amin iray pinalsan anghel. (Daniel 7:10) Kanian nayarin walay nilasus milyon ya anghel. Kanian atawag so Dios bilang Jehova na saray armada. Sayan titulo so manideskribe ed makapanyarin posisyon to bilang Komander na malaknab tan organisado iran mabiskeg ya anghel. Diad amin na sarayan espiritun pinalsa, sikatoy angipasen na sakey a manangasikaso, say mismon pinabpabli ton Anak, “say panguloan ed amin a pinalsa.” (Colosas 1:15) Bilang arkanghel​—hepe ed amin na saray anghel, serapin, tan kerubin—​si Jesus so sankabiskegan ed amin a pinalsa nen Jehova.

11, 12. (a) Diad antoran dalan a say salita na Dios so mangisesekar na biskeg? (b) Panon a pinaneknekan nen Jesus so kalaknab na pakapanyari nen Jehova?

11 Wala ni sananey a paraan a pangisesekaran nen Jehova na pakapanyari to. Ibabaga na Hebreos 4:12: “Say salita na Dios sikatoy mabilay tan mabiskeg.” Kasin naimanom so makatantandan biskeg na salita na Dios, odino pinuyanan na espiritu a mensahe to, a nipreserba natan ed Biblia? Satan so mamabiskeg ed sikatayo, mamaelet ed pananisia tayo, tan ontulong ed sikatayon manggawa na baleg iran pananguman ed inkasikatayo. Pinasakbayan nen apostol Pablo iray kapara ton mananisia sumpad totoon mangaagamil na imoral a tuloy ya estilo na kabibilay. Insan inyarum to: “Ontan so saray arum ed sikayo nensaman.” (1 Corinto 6:9-11) On, “say salita na Dios” so angisekar na biskeg ed sikara tan tinmulong ed sikaran manguman.

12 Say pakapanyari nen Jehova so abalbaleg tan say paraan to ed pangisesekar ed satan so epektibon tuloy ya anggapoy makaamper ed sikato. Inkuan nen Jesus: “Diad Dios ami’ bengabengatla nayari.” (Mateo 19:26) Diad antoran gagala so pangipapaarapan nen Jehova ed pakapanyari to?

Pakapanyari ya Inwanwan na Gagala

13, 14. (a) Akin a nibaga tayo a si Jehova et sakey a personan panlalapuan na pakapanyari? (b) Diad antoran dalan so panguusaran nen Jehova na pakapanyari to?

13 Say espiritu nen Jehova so bengatlan babaleg a tuloy nen say dinanman a pisikal a puersa; tan si Jehova so sakey a persona, ya aliwa labat a panlalapuan na pakapanyari. Sikatoy sakey a personan Dios a sigpot a mangokontrol ed dilin pakapanyari to. Balet, anto so mamapakiwas ed sikaton mangusar ed satan?

14 Singa ed imanoen tayo, uusaren na Dios so pakapanyari to pian mamalsa, maneral, manalimbeng, mangipawil​—diad antikey, pian gawaen so antokaman a tukoyan na ayadyari iran gagala to. (Isaias 46:10) Diad arum a kipapasen, uusaren nen Jehova so pakapanyari to pian iparungtal iray importantin aspekto na personalidad tan saray estandarte to. Nagkalalo ed amin, iwawanwan to so pakapanyari to pian sumpalen so linawa to​—pian iyalangon so inkasoberano to tan napasantos so masanton ngaran to diad panamegley na Mesianikon Panarian. Anggapon balot so makaamper ed satan a gagala.

15. Uusaren nen Jehova so pakapanyari to parad anton gagala a misiglaotan ed saray lingkor to, tan panon a nipatnag iya ed kipapasen nen Elias?

15 Uusaren met nen Jehova so pakapanyari to pian gunggonaan to itayo bilang indibidual. Imanoen so ibabaga na 2 Awaran 16:9: “Saray mata nen Jehova ombatik dia tan diman ed amin a dalin, pian ompatnag a mabiskeg ya ontulong ed saray ayadyarin puso ra a dapit ed sikato.” Say naeksperiensya nen Elias, ya abitla ed gapo, so sakey ya alimbawa. Akin a sikatoy inikdan nen Jehova na makapakelkelaw a panangipatnag na madibinon pakapanyari? Bueno, sinambaan na marelmeng a Reyna Jezabel ya ipapatey si Elias. Say propeta so binmatik nisengeg ed bilay to. Sikatoy begtebegtew, natatakot, tan nadidismaya​—a singano amin a sagpot to et andi-kabaliksan. Pian ligliwaen so nagogonigon a laki, mabitar a pinanonotan nen Jehova si Elias nipaakar ed madibinon pakapanyari. Say dagem, yegyeg, tan apoy so angipatnag a say sankamakapanyarian a Sakey ed uniberso so mangaantabay ed si Elias. Anto ni takotan to ed si Jezabel, anta walad dapag to so makapanyarin-amin a Dios?​—1 Arari 19:1-12. *

16. Akin a makagamor itayo na ligliwa ed panmolimoli ed mabisbiskeg a pakapanyari nen Jehova?

16 Anggaman aliwan natan so panaon to pian manggawa na saray milagro, si Jehova so ag-anguman nanlapu la’d panaon nen Elias. (1 Corinto 13:8) Sikato met so magunaet natan a mangusar ed pakapanyari to nisengeg ed saraman so mangaaro ed sikato. Tua, sikatoy manaayam ed atagtagey ya espiritun ayaman, balet sikatoy aliwan arawi ed sikatayo. Say pakapanyari to so andi-geter, kanian aliwan babeng so kaarawi. Imbes, “si Jehova asingger ed amin ya ontawag ed sikato.” (Salmo 145:18) Aminsan sanen tinmawag si propeta Daniel ed si Jehova pian patulongan, sakey ya anghel so inmapireng ed sikato sakbay ni ingen a nasumpal so pampipikasi to! (Daniel 9:20-23) Anggapo so makaamper ed si Jehova diad panutulong tan pamapabiskeg to ed saraman so aaroen to.​—Salmo 118:6.

Kasin Agla Naasinggeran so Dios Lapud Pakapanyari To?

17. Diad anton pantalos a say pakapanyari nen Jehova so mangiyaalibansa na takot ed sikatayo, balet anton klase na takot so ag-iyaalibansa na satan?

17 Kasin say pakapanyari na Dios so sengeg na itakot tayo ed sikato? Nepeg itayon onebat na on tan andi. On, lapud sayan atributo et walaan itayo na dakel a rason parad maridios a takot, say mapagalang a takot tan respeto a siningbat tayon agano ed inmunan kapitulo. Ibabaga ed sikatayo na Biblia a satan a takot so “sengeg na kakabatan.” (Salmo 111:10) Anggaman ontan, onebat itayo met na andi lapud say pakapanyari na Dios so aliwan rason pian liknaen tayon sikatoy makapataktakot odino agtayo la onasingger ed sikato.

18. (a) Akin a dakel a totoo so agmanmamatalek ed makapanyarin totoo? (b) Panoy pikabat tayo a si Jehova so agnaimpluensyaan na mauges lapu ed pakapanyari to?

18 “Say pakayari so walaay tendensian maneral; say sigpot a pakayari so manderal a pirmi.” Ontan so insulat na sakey ya Ingles a manag-awaran a si Lord Acton nen 1887. Say balikas to so naynay ya uliten, nayarin lapud dakel a totoo so makakamoria ed satan bilang agniburin katuaan. Saray ag-ayadyarin totoo so mabetbet a mangaabuso ed pakapanyari, unong a paulit-ulit a pepekderan na awaran. (Eclesiastes 4:1; 8:9) Lapud saya, dakel so agmanmamatalek ed saray makapanyari tan onaarawi manlapud sikara. Natan, si Jehova so walaan na sigpot a pakapanyari. Kasin satan so nanggawa ed sikaton mauges ed dinanman a paraan? Andin balot! Singa naimano tayo la, sikatoy masanto, sigpot ya agnaimpluensyaan na mauges. Si Jehova so aliwan singa saray ag-ayadyarin lalaki tan bibii a walaan na pakayari ed sayan mauges a mundo. Agton balot inabuso so pakapanyari to, tan agton balot abusoen itan.

19, 20. (a) Mitunosan ed anton arum iran kalidad a si Jehova so lawas mangaagamil na pakapanyari to, tan akin a saya so makapaseguro? (b) Panon mon iyilustra so dangka nen Jehova, tan akin a saya so makapasagyat ed sikayo?

19 Tandaan, say pakapanyari et aliwan alenleneg ya atributo nen Jehova. Aralen tayo ni so nipaakar ed inkahustisya to, say kakabatan to, tan say aro to. Balet agtayo nepeg ya ipasen a saray atributo nen Jehova so napatnagan ed mapeget, apasakey a paraan, a singano sansakey labat a kalidad so aagamilen to. Diad pidumaan, amtaen tayo ed ontumbok iran kapitulo a si Jehova so lawas mangaagamil ed pakapanyari to a mitunosan ed inkahustisya to, say kakabatan to, tan say aro to. Nonoten pa so nipaakar ed sananey a kalidad na Dios, samay matalag a napatnagan ed saray manuley ed mundo​—say dangka.

20 Isipen pa so pakapiabet ed sakey a too ya abalbaleg tan mabisbiskeg a natatakot kayo ed sikato. Anggaman ontan, asabi panaon et naimanom a sikato manayay matamoy. Sikatoy lawas akaparaan tan magunaet a mangusar na biskeg to pian tulongan tan salimbengan so totoo, nagkalalo la ed saray nalalames tan sarasarag a sakitan. Agton balot aabusoen so biskeg to. Naimanom a sikatoy papaugesen ya andian na sengegan, ingen say inkaanos to so mapekder balet kalmada, mapagalang, mapangasi ni ingen. Panumamengan mo no kasin nayarian mon ipanengneng so parehon inkatamoy tan dangka, nagkalalo la no walaan ka na ontan a biskeg! No nakakabat mo so ontan a too, agta onapit ka ed sikato? Walaan itayo na nagkalalon rason diad iyapit ed makapanyarin-amin a si Jehova. Konsideraen so interon estansa a basiyan na paulo na sayan kapitulo: “Si Jehova so matantan a manpasnok tan abalbaleg ed pakapanyari.” (Nahum 1:3, NW) Si Jehova so agmasiglat a mangusar ed pakapanyari to sumpad totoo, anggan dia ni ingen ed saray marelmeng. Sikatoy maumildi tan mapangasi. Pinaneknekan to lan sikatoy “matantan a manpasnok” anggaman ed dakel a panamaalinsuag.​—Salmo 78:37-41.

21. Akin ya agpipiliten nen Jehova so totoo a manggawa na linawa to, tan antoy naaralan tayo ed saya nipaakar ed sikato?

21 Konsideraen so dangka nen Jehova diad miduman aspekto. No walaan ka na andi-geter a pakapanyari, kasin isipen mo a no maminsan et natukso kan pagawa ed totoo iray bengatla diad paraan mo? Si Jehova, tekep na amin a pakapanyari to, so agmamipilit ed totoo a manlingkor ed sikato. Anggaman say panlingkor ed Dios so alenleneg a paraan a mamaarap ed andi-anggaan a bilay, ag-itayo pipiliten nen Jehova ed ontan a panaglingkor. Imbes, sikatoy mapangasin manrerespeto ed balang indibidual tekep na kawayangan a mandesisyon. Ipapasakbay toray pansumpalan na agmakabat iran desisyon tan ibabaga toray tumang na maong iran desisyon. Balet ipipia to ed sikatayo so pandesisyon a mismo. (Deuteronomio 30:19, 20) Si Jehova so andian na interes ed serbisyo a ginawa lapud panamilit odino lapud takot ed makapakebbiew a pakapanyari to. Aanapen to iraman so mabulos a manlingkor ed sikato, lapud aro.​—2 Corinto 9:7.

22, 23. (a) Anto so mangipapanengneng a panliliketan nen Jehova so pangiter na pakayari ed arum? (b) Antoy konsideraen tayo ed ontumbok a kapitulo?

22 Imanoen tayo so unor a rason no akin ya agtayo nepeg a manbilay a natatakot ed Makapanyarin-amin a Dios. Saray makapanyarin totoo so nayarin antakot a manginabang na pakayari ed arum. Balet, si Jehova et panliliketan to so mangipagamor na pakayari ed saray matoor a mandadayew ed sikato. Inanabang toy baleg a pakauley ed arum, a singa ed Anak to. (Mateo 28:18) Si Jehova so mangiiter met na pakayari ed saray lingkor to diad arum a paraan. Ipapaliwawa na Biblia: “Kien mo, O Jehova, so kinabalgan, tan saray pakayari, tan say gloria; tan say palabo, tan say katageyan: ta amin a wala ed saray tawen tan dia ed dalin sikato so kien mo. . . . Dia ed limam wala so pakayari, tan pakapanyari; et dia ed limam wala so panamabaleg, tan panamabiskeg ed amin.”​—1 Awaran 29:11, 12.

23 On, si Jehova so maliket a mangiter ed sika na biskeg. Sikato ni ingen so mangipapagamor na “pakayari ed labas nen say gendat” ed saraman so malabay a manlingkor ed sikato. (2 Corinto 4:7, NW) Agka kasi onapit ed sayan mabiskeg a Dios, a manguusar ed pakapanyari to ed mapangasi tan aprinsipyoan a paraan? Diad ontumbok a kapitulo, et singbaten tayo no panon ya uusaren nen Jehova so pakapanyari ton mamalsa.

^ par. 6 Say Griegon salita a nipatalos a “Makapanyarin-amin” et literal a mankabaliksan na “Manuley ed Amin; Sakey a Makapanyari ed Amin.”

^ par. 15 Ibabaga na Biblia a si “Jehova andi ed dagem  . . , ed yegyeg . . . , ed apoy.” Aliwan singa saray mandadayew ed gawagawa labat a dirios, saray lingkor nen Jehova so agmaniilalo ed sikato diad panamegley na saray puersa na palsa. Sikato so nagkalalo nin tuloy nen say antokaman a pinalsa to.​—1 Arari 8:27.