1, 2. Kumbi ndi vakuziziswa nivi vo Eliya wanguwona pa umoyu waki, nanga ndi vakuziziswa ukongwa nivi vo wanguwona po wenga pa khomu la mphanji pa Phiri Horebu?

 ELIYA wanguwonapu vakuziziswa vinandi pa umoyu waki. Mwakuyeruzgiyapu, wanguwonapu achaholi achimupaska chakurya kaŵi pazuŵa, pa nyengu yo wabisamanga arwani ŵaki. Kweniso pa nyengu yo kwenga nja yikulu, kwa nyengu yitali wanguwona kuti ufwa ndipuso mafuta vo venga mu viŵiya vingumala cha. Iyu wanguwona so motu uchisika kutuliya kuchanya vo vingulongo kuti Yehova wamuka pempheru laki. (1 Mafumu, chaputala 17 ndi 18) Kweni vo Eliya wenga pafupi kuwona pa nyengu iyi, venga vakuziziswa ukongwa kuluska vosi venivi.

² Wati wama pafupi ndi khomu la mphanji pa Phiri la Horebu, Eliya wanguwona vakuchitika vinyaki vakuziziswa ukongwa. Chakwamba yenga mphepu. Mphepu yeniyi yitenere kuti yachitanga chiwawa chifukwa yenga yanthazi ukongwa mwakuti yingugaŵa mapiri kweniso kuswa majalawi. Chachiŵi chenga chidilirisi chanthazi ukongwa cho chingusukunyiska charu. Chidilirisi chati chamala, panguza motu. Motu wo uchijumpha pa malo ngo, Eliya wanguvwa chifundizi cha motu wo.—1 Mafumu 19:8-12.

3. Kumbi Eliya wanguwona ukaboni wa jalidu nili laku Yehova, nanga ndi nunkhu ko isi tingawona ukaboni wa jalidu lenili?

³ Vakuchitika vosi vo Eliya wanguwona vayanananga pa fundu yimoza yakuti, Yehova Chiuta we ndi nthazi zikulu ukongwa. Isi tikhumbikiya kuwona chakuziziswa pe cha kuti tisimikiziyi venivi. Ve viyo chifukwa nthazi zaki tingaziwona peposi. Ndipu Bayibolu lititikambiya kuti chilengedu chipereka ukaboni wakukwana wa “nthazi zaki zambula kumala ndipuso udindu waki wakuti ndi Chiuta.” (Aroma 1:20) Aŵanaŵaniyani waka kung’anima kwakofya kwa limphezi kweniso kugululusa kwanthazi kwa vuwa, chipopomu chakutowa cha maji ndipuso unandi wa nyenyezi zo ze kuchanya! Asani tiwona vinthu venivi, tisimikiza kuti Chiuta we ndi nthazi nadi. Kweni mbanthu amanavi waka mazuŵa nganu wo aziŵa nthazi zaku Chiuta. Ndipu pa ŵanthu ŵenaŵa, mbamanavi so ukongwa wo atiziwona  mwakwenere. Kweni kulivwisa umampha jalidu laku Yehova lenili, kutitipasa mwaŵi wakundere kufupi ndi iyu. Muchigaŵa ichi, tikambiskanengi ukongwa vakukwaskana ndi nthazi zikulu zaku Yehova.

4, 5. (a) Kumbi Bayibolu likambanji vakukwaskana ndi zina laku Yehova? (b) Ntchifukwa wuli mphakwenere kuti Yehova wasankhi kugwiriskiya ntchitu ng’ombi kumiya nthazi zaki?

⁴ Yehova we ndi nthazi zapade ukongwa. Pa Yeremiya 10:6 pakamba kuti: “Palivi yo wayanana ndi yimwi, yimwi Yehova. Ndimwi wapachanya ndipu zina linu ndikulu kweniso ndanthazi.” Wonani kuti pa lemba ili pakamba kuti zina laku Yehova ndikulu ndipuso ndanthazi. Kumbukani kuti zina lenili ling’anamuwa kuti “Wachitiska Kuja.” Kumbi ntchinthu wuli cho chichitiska Yehova kulenga chechosi cho wakhumba kweniso kuja chechosi cho wakhumba? Chinthu chimoza ntchakuti iyu we ndi nthazi. Kukamba uneneska, Yehova we ndi nthazi zakuchitiya vinthu kweniso kufiska khumbu laki kwambula weyosi kumutimbanyizga. Nthazi zenizi ndimoza mwa mijalidu yaki.

⁵ Kuti tizivwisi umampha nthazi zaki, Yehova wagwiriskiya ntchitu vakuyeruzgiyapu kuti watiwovyi. Nge mo tawone, iyu wangugwiriskiya ntchitu ng’ombi kumiya nthazi zaki. (Ezekiyeli 1:4-10) Yapa, Yehova wangusankha nyama yakwenere chifukwa chinanga ndi ng’ombi zo tiŵeta mazuŵa nganu zija zikuluzikulu kweniso zanthazi. Ŵanthu a ku Palestina wa munyengu yakali, akumananga viŵiviŵi cha ndi nyama zanthazi kuluska ng’ombi. Kweni yiwu aziŵanga ukongwa mtundu unyaki wa ng’ombi zakofya ukongwa zo zidanika kuti ng’ombi zamudondu, pamwenga kuti aurochs zo pasonu panu zikumala. (Yobu 39:9-12) Julius Caesar yo wawusanga charu cha Roma wangukamba kuti ng’ombi zenizi ukulu waki zayananangaku waka ndi njovu. Iyu wangulemba kuti “Ng’ombi zenizi zanthazi ukongwa ndipuso zitchimbiya ukongwa.” Tikayika cha kuti mungajivwa kuti mwe amana ukongwa kweniso kuti mulivi nthazi pakuyeruzgiya ndi nyama zenizi asani mungama nazu pafupi.

6. Ntchifukwa wuli ndi Yehova pe yo wadanika kuti “Wanthazizosi”?

⁶ Mwakuyanana waka, munthu ndi mumana ukongwa kweniso  walivi nthazi pakumuyeruzgiya ndi Chiuta wanthazi, Yehova. Kwaku iyu, chinanga ndi mitundu yanthazi ya ŵanthu yenge fuvu pamasikelu. (Yesaya 40:15) Mwakupambana ndi chakulengeka chechosi, Yehova we ndi nthazi zambula mphaka chifukwa iyu pe ndiyu wadanika kuti “Wanthazizosi.” a (Chivumbuzi 15:3) Yehova we ndi ‘nthazi zikulu kweniso nthazi zaki zakuchitiska mantha.’ (Yesaya 40:26) Iyu ndiyu mweneku wa nthazi ndipu nthazi zaki zipereŵere cha pamwenga kumala. Ndipuso wathemba munthu pamwenga chinthu chinyaki chechosi cha kuti chimupasi nthazi, chifukwa ‘nthazi zaki.’ (Salimo 62:11) Kweni kumbi Yehova watizigwiriskiya wuli ntchitu nthazi zenizi?

7. Kumbi mzimu wakupaturika waku Yehova ntchinthu wuli, nanga mazu ngavineneru vakwambiriya ngo ngakugwiriskikiya ntchitu mu Bayibolu ngakambanji?

⁷ Mzimu wakupaturika wo Yehova wapereka ulivi pakulekeze. Mzimu wenuwu ndi nthazi yaku Chiuta yo yigwira ntchitu. Ndichu chifukwa chaki Bayibolu pa Genezesi 1:2 likamba kuti ndi “nthazi” yaku Chiuta. Mazu Ngachiheberi kweniso Ngachigiriki chakwambiriya ngo akungafwatuliya kuti “mzimu,” mu nkhani zinyaki ngangafwatulikiya kuti “mphepu” ndipuso “mvuchi.” Mwakukoliyana ndi vo akaswiri wo alemba madikishonare akamba, mazu Ngachiheberi chakwambiriya ngenanga ngakonkhoska za nthazi yambula kuwoneka yo yigwira ntchitu. Nge mo mphepo yiliri, Mzimu waku Chiuta nawu tingawuwona cha ndi masu ngidu, kweni vo uchita tingaviwona.

8. Kumbi mu Bayibolu, mzimu waku Chiuta ukuyeruzgikiya ndi vinthu wuli, nanga ntchifukwa wuli mphakwenere nadi kuwuyeruzgiya ndi venivi?

⁸ Yehova wangagwiriskiya ntchitu mzimu waki wakupaturika peposi po wakhumbiya kuti wafiski chechosi cho wakhumba. Ndichu chifukwa chaki, mu Bayibolu mzimu waku Chiuta uyeruzgikiya ndi “chikumbu” chaki, ‘janja laki lanthazi,’ pamwenga ‘janja lakutambasuka.’ (Luka 11:20; Dotoronome 5:15; Salimo 8:3) Nge mo munthu wangagwiriskiya ntchitu janga laki pakugwira ntchitu zakupambanapambana zo zikhumba nthazi kweniso lusu, Chiuta nayu wangagwiriskiya  ntchitu mzimu waki wakupaturika kuti wafiski chilatu chechosi cho wangaŵa nachu. Mwakuyeruzgiyapu, wangugwiriskiya ntchitu nthazi yeniyi pakulenga tinthu timanatimana ukongwa, kugaŵa Nyanja Yiyera kweniso kuchitisa Akhristu akwambiriya kulongoro vineneru vachilendu.

9. Kumbi Yehova walongo so wuli nthazi zaki?

⁹ Yehova walongo so nthazi zaki kuziya mo wagwiriskiya ntchitu mazaza ngaki nge Fumu ya Chilengedu Chosi. Ŵanaŵaniyani fundu iyi: Yehova walamuliya angelu ŵaki mamiliyoni nganandi wo akhumbisiska kuchita chechosi cho iyu waŵakambiya kuti achitengi. Kweniso pe ŵanthu wo atimuŵete ŵeniwo kanandi mu Bayibolu azumbulika kuti mzinda ukulu. (Salimo 68:11; 110:3) Kweni munthu ntchakulengeka chambula nthazi pakumuyeruzgiya ndi mungelu. Mwakuyeruzgiyapu, pa nyengu yo asilikali a ku Asiriya anguyukiya ŵanthu aku Chiuta, mungelu yumoza wangubaya asilikali akukwana 185,000 mu usiku umoza pe! (2 Mafumu 19:35) Venivi vilongo kuti angelu aku Chiuta ‘mbanthazi ukongwa.’—Salimo 103:19, 20.

10. (a) Ntchifukwa wuli Wanthazizosi wadanika kuti Yehova wamizinda? (b) Kumbi ndiyani yo ngwanthazi ukongwa pa vakulengeka vosi vo Yehova wakulenga?

¹⁰ Kumbi angelu alipu alinga? Mu chiwona cho mchimi Daniyeli wanguwona, iyu wanguwona angelu akujumpha 100 miliyoni wo anguma panthazi pa mpandu waufumu waku Yehova, kweni palivi peposi po palongo kuti wanguwona angelu wosi wo Yehova wakulenga. (Daniyeli 7:10) Venivi vilongo kuti pe angelu mamiliyoni nganandi. Ndichu chifukwa chaki Chiuta wadanika kuti Yehova wamizinda. Zina laudindu lenili, likonkhoska udindu waki wanthazi nge Mura wa vakulengeka vinandi vauzimu. Pa angelu wosi ŵenaŵa, Yehova wakuŵika mungelu yumoza kuti waje wakulamuliya angelu wosi, ndipu mungelu mwenuyu ndi Mwana waki wakwanjiwa kweniso “wakwamba kuwaku pa chilengedu chosi.” (Akolose 1:15) Yesu ndi mura wa angelu ndipu ndiyu walamuliya angelu wosi, aserafi ndipuso akerubi. Ndipu pa vinthu vosi vo Yehova wakulenga, Yesu ndiyu we ndi nthazi ukongwa.

11, 12. (a) Kumbi mazu ngaku Chiuta ngalongo wuli kuti nganthazi? (b) Kumbi Yesu wangukambanji vakukwaskana ndi nthazi zaku Yehova?

¹¹ Yehova wagwiriskiya so ntchitu nthazi zaki munthowa zinyaki. Lemba la Aheberi 4:12 likamba kuti: “Mazu ngaku Chiuta  ngamoyu ndipuso nganthazi.” Mwakukoliyana ndi lemba ili, kumbi mukuwonapu ukaboni wewosi wo ulongo kuti mazu ngaku Chiuta pamwenga kuti uthenga wakukambirika ndi mzimu wo we mu Bayibolu ngwanthazi? Mazu ngaki ngangatipaska nthazi, ngangakholeska chivwanu chidu ndipuso ngangatiwovya kusintha umunthu widu. Wakutumika Paulo wangutcheŵeska Akhristu anyaki vakukwaskan ndi ŵanthu wo achitanga mijalidu yiheni. Iyu wangukamba kuti: “Ndipu mwanyaki aku yimwi mwenga aviyo.” (1 Akorinto 6:9-11) Hinya, “mazu ngaku Chiuta” ngangugwira ntchitu mwaku yiwu ndipu nganguŵawovya kusintha.

¹² Nthazi zaku Yehova zikulu ukongwa, kweni watizigwiriskiya ntchitu umampha ndipu palivi yo wangamutondekesa kuchita vo wakhumba. Yesu wangukamba kuti: “Palivi cho Chiuta wangatondeka kuchita.” (Mateyu 19:26) Kumbi ndi vinthu vinyaki nivi vo Yehova wachita mwakugwiriskiya ntchitu nthazi zaki?

13, 14. (a) Ntchifukwa wuli tingakamba kuti Yehova ntchinthu cho kutuliya ŵaka nthazi cha? (b) Kumbi Yehova watizigwiriskiya wuli ntchitu nthazi zaki?

¹³ Mzimu waku Yehova ngwanthazi kuluska nthazi yinyaki yeyosi yo yituwa ku chinthu cho tingawona. Ndipu iyu ndi nthazi ŵaka cha, pamwenga chinthu cho kutuliya ŵaka nthazi. Kweni Iyu ndi Chiuta yo waŵanaŵana, wakondwa pamwenga kuguŵa ndi vinthu kweniso nyengu zosi watizilamuliya umampha nthazi zaki. Kweni kumbi ntchinthu wuli cho chitimupangiska kuti wazigwiriskiyengi ntchitu nthazi zenizi?

¹⁴ Nge mo tiwoniyengi, Chiuta wagwiriskiya ntchitu nthazi zaki pakulenga, pakubaya, pakuvikiriya kweniso pakuweziyapu vinthu. Mwakudumuwa tingakamba ŵaka kuti pakuchita chechosi kuti wafiski chilatu chaki chakufikapu. (Yesaya 46:10) Nyengu zinyaki, Yehova wagwiriskiya ntchitu nthazi zaki kuti watisambizi kuti timuziŵi kuti ngwa mtundu wuli kweniso vo tikhumbika kuti tichitengi. Kuluska vosi, Iyu wagwiriskiya ntchitu nthazi zaki kuti wafiski khumbu laki, watowesi zina laki lakupatulika mwakugwiriskiya ntchitu Ufumu wa Umesiya, kulongo kuti ulamuliru waki ngwamampha ukongwa. Ndipu palivi cho chingamutondekesa kufiska chilatu chaki.

15. Kumbi Yehova wagwiriskiya wuli ntchitu nthazi zaki pakuwovya ateŵeti ŵaki, nanga kumbi venivi vinguwoneke wuli munkhani yaku Eliya?

 ¹⁵ Yehova wagwiriskiya so ntchitu nthazi zaki pakuwovya munthu weyosi pakuyija. Wonani vo lemba la 2 Mbiri 16:9 likamba kuti: “Masu ngaku Yehova ngatendatenda pacharu chosi, kuti walongo nthazi zaki pakovya ŵanthu wo mtima wawu ngwamphumphu kwaku iyu.” Vo Eliya wanguwona kweniso kuvwa vilongo kuti fundu yo yakonkhoskeka kukwamba njauneneska. Ntchifukwa wuli Yehova wangumuwonesa nthazi zaki zakuziziswa? Chifukwa chakuti Fumukazi yiheni Yezebeli, yinguwofyeza Eliya kuti yimubayengi. Mwaviyo, mchimi uyu wathaŵanga kuti wataski umoyu waki. Iyu wangujivwa kuti we yija, wanguchita mantha kweniso wangugongoweseka ndipu wawonanga kuti ntchitu yosi yo wangugwira yaluta waka paŵaka. Kuti wamupembuzgi, Yehova wangumulongo Eliya vakuchitika vinyaki vo vingulongo nthazi zaki. Mwakuyeruzgiyapu, wangumulongo mphepu, chidilirisi kweniso motu ndipu vinthu venivi vingulongo kuti wanthazi ukongwa mu chilengedu chosi wenga nayu. Pakuti Chiuta wanthazizosi wenga nayu, kumbi penga chifukwa chakuti Eliya wamuwope Yezebeli?—1 Mafumu 19:1-12. b

16. Ntchifukwa wuli tingachiskika asani tingaŵanaŵaniya nthazi zikulu zaku Yehova?

¹⁶ Chinanga kuti mazuŵa nganu Yehova wachita vakuziziswa cha, kweni iyu wechendasinthi kutuliya ŵaka pa zuŵa lo wanguwovye Eliya. (1 Akorinto 13:8) Iyu wakhumbisiska mbwenu kugwiriskiya ntchitu nthazi zaki kuti wawovyi ŵanthu wo atimuyanja mazuŵa nganu. Mbuneneska kuti Iyu waja kuchanya ukongwa, kweni we kutali cha ndi isi. Nthazi zaki zifika peposi, mwaviyo kuja kutali ndi suzgu cha. Ndipu Bayibolu likamba kuti “Yehova we pafupi ndi wosi wo atimudana.” (Salimo 145:18) Nyengu yinyaki mchimi Daniyeli wachipemphera kwaku Yehova, mungelu wanguwoneke kwaku iyu wechendamalizi kupemphera! (Daniyeli 9:20-23) Palivi cho chingamutondekesa Yehova kuwovya kweniso kuŵapaska nthazi ŵanthu wo Iyu watiwayanja.—Salimo 118:6.

17. Kumbi nthazi zaku Chiuta zititichitisa kuja ndi mantha wuli, nanga ndi mantha wuli ngo titenere cha kuja nangu?

¹⁷ Kumbi titenere kumuwopa Chiuta chifukwa cha nthazi zaki? Tingamuka vosi viŵi, hinya kweniso awa. Tikamba kuti hinya, chifukwa tikhumbika kumupasa ulemu ukulu Chiuta nge mo tingukambiskiyana mu mutu wajumpha. Bayibolu lititikambiya kuti kopa kwenuku, “ndichu chiyambi cha zeru.” (Salimo 111:10) Kweniso tikamba kuti awa, chifukwa nthazi zaku Chiuta zitititondekesa cha kuja nayu pa ubwezi.

18. (a) Ntchifukwa wuli ŵanthu anandi atiŵagomezga cha ŵanthu wo ŵe ndi nthazi? (b) Kumbi tiziŵa wuli kuti Yehova wangaja cha ndi jalidu liheni lelosi chifukwa chakuti we ndi nthazi?

¹⁸ Mu 1887, wakulemba mbiri munyaki wachingelezi zina laki Lord Acton wangulemba kuti: “Nthazi zinandi zo munthu wangaŵa nazu zingamuchitiska so kuja ndi jalidu liheni ukongwa.” Ŵanthu anandi atanja kukamba mazu ngenanga chifukwa awona kuti ngauneneska. Ve viyo chifukwa mbiri yilongo kuti kanandi ŵanthu ambula kufikapu, agwiriskiya ntchitu nthazi zawu mwambula kwenere. (Wakutawula 4:1; 8:9) Pachifukwa chenichi, ŵanthu anandi atiŵagomezga cha ŵanthu wo ŵe ndi mazaza ndipu akhumba cha kuja nawu pafupi. Kweni Yehova we ndi nthazi ukongwa kuphara munthu weyosi. Chinanga kuti veviyo, kumbi nthazi zaki zitimuchitisa kuja ndi jalidu lelosi liheni? Awa! Nge mo tawone kali, iyu ndi mtuŵa ndipu wangachita cha chiheni chechosi. Yehova wapambana ukongwa ndi anthulumi ndi anthukazi ambula kufikapu wo ŵe ndi mazaza mucharu chiheni ichi. Iyu wechendagwiriskiyepu ntchitu uheni nthazi zaki ndipu wazamuchitapu cha venivi.

19, 20. (a) Kumbi nyengu zosi Yehova walongo wuli nthazi zaki mwakukoliyana ndi mijalidu yaki yinyaki, nanga ntchifukwa wuli venivi vakuchiska ukongwa? (b) Kumbi kujiko kwaku Yehova mungakuyeruzgiya ndi vinthu wuli, nanga ntchifukwa wuli venivi vitikukondwesani?

¹⁹ Kumbukani kuti nthazi ndimoza mwa mijalidu yaku Yehova. Tisambirengi so vakukwaskana ndi urunji, zeru kweniso chanju chaki. Kweni Yehova walongo jalidu laki lelosi pakulijapakulija cha. Nge mo tisambiriyengi mu mitu yakunthazi, tiwonengi kuti nyengu zosi asani Yehova walongo nthazi zaki, pa nyengu yeniyo pe walongo so urunji waki, zeru ndipuso chanju. Kweniso aŵanaŵaniyani jalidu  linyaki lo Chiuta wenalu lenilo akulamuliya acharu ichi asanirika nalu viŵi cha, ndipu jalidu lenili ndi jalidu lakujiko.

²⁰ Kumbi mungavwa wuli mumtima asani mungakumana ndi munthu munyaki wakututuŵa kweniso wanthazi ukongwa? Tikayika cha kuti pakwamba mungachita mantha. Kweni asani mwamuziŵa umampha mungaziŵa kuti ndi munthu wamampha. Iyu ngwakunozgeka kugwiriskiya ntchitu nthazi zaki kuti wawovyi kweniso kuvikiliya ŵanthu wo asuzgika kweniso wo alivi akuŵavikiliya. Iyu watizigwiriskiya ntchitu munthowa yiheni cha nthazi zaki. Asani ŵanthu akamba maboza ngakukwaskana ndi iyu kuti afipiski zina laki, watijiko ndipuso wachita vinthu mwaulemu. Panyaki mungaŵanaŵana kuti asani ndenga ndi nthazi nge munthu uyu, kumbi ndatingi ndifiskengi kujiko kweniso kuchita vinthu mwaulemu! Tikayika cha kuti po mutamba kumuziŵa umampha munthu mwenuyu mungayamba so kumuyanja ukongwa kweniso kukhumbisiska kuja nayu pa ubwezi. Mwakuyanana waka, nasi te ndi vifukwa vinandi vakujaliya pa ubwezi ndi Yehova, Chiuta wanthazizosi. Ŵanaŵaniyani lemba lo patuliya mutu wa nkhani iyi: “Yehova wakwiya liŵi cha ndipu we ndi nthazi zikulu.” (Nahumu 1:3) Yehova wathaŵiriya cha kulongo nthazi zaki kuti wamalani ndi ŵanthu aheni. Iyu ngwakuzikira ndipuso ngwalisungu. Chinanga kuti kanandi ŵanthu atimukwiyisa, kweni iyu “wakwiya liŵi cha.”—Salimo 78:37-41.

21. Ntchifukwa wuli Yehova wakhumba cha kuchichizga ŵanthu kuti amuteŵetiyengi, ndipu venivi vititisambizanji vakukwaskana ndi iyu?

 ²¹ Ŵanaŵaniyani so mo Yehova walongore kujiko munthowa yinyaki. Asani mwenga ndi nthazi zikulu, kumbi muŵanaŵana kuti nyengu zinyaki mwatingi muchichizgengi ŵanthu kuti achitengi vinthu munthowa yo yimwi mukhumba? Yehova we ndi nthazi ukongwa, kweni wachichizga ŵanthu cha kuti amuteŵetiyengi. Chinanga kuti kuteŵete Chiuta ndiyu nthowa yija yo tingazisaniriya umoyu wamuyaya, kweni iyu watitichichizga cha kuti tichitengi venivi. Mumalu mwaki, wapereka wanangwa ku munthu weyosi kuti wasankhi yija kumuteŵete pamwenga cha. Iyu watitikambiya limu masuzgu ngo tingakumana nangu asani tasankha uheni, kweniso vitumbiku vo tingasaniya asani tasankha umampha. Kweni Yehova wakhumba kuti weyosi wasankhengi yija. (Dotoronome 30:19, 20) Iyu wakhumba cha kuti ŵanthu amuteŵetiyengi mwakuchita kuchichizgika pamwenga chifukwa chakopa nthazi zaki. Mumalu mwaki, iyu wakhumba kuti timuteŵetiyengi ndi mtima wosi chifukwa chakuti titimuyanja.—2 Akorinto 9:7.

22, 23. (a) Kumbi ndi vinthu wuli vo vilongo kuti Yehova wapereka nthazi ku ŵanthu anyaki? (b) Kumbi tisambirengenji mu mutu wakulondopu?

²² Tiyeni sonu tikambiskani chifukwa chakumaliya cho tikhumbikiya cha kuchita nayu mantha Chiuta Wanthazizosi. Ŵanthu wo ŵe ndi nthazi atopa kugaŵiyaku anyawu nthazi pamwenga kuti mazaza ngo ŵenangu. Kweni mwakupambana ndi ŵanthu ŵenaŵa, Yehova wakondwa kugaŵiyaku nthazi ateŵeti ŵaki akugomezgeka. Mwakuyeruzgiyapu, Iyu wakupereka nthazi pamwenga kuti mazaza ku Mwana waki. (Mateyu 28:18) Yehova watiŵapaska so nthazi ateŵeti ŵaki munthowa yinyaki. Bayibolu likamba kuti: “Yimwi Yehova, ukulu, nthazi, kutowa, unkhankhu ndipuso ulemu vinu, pakuti chechosi kuchanya kweniso pacharu chapasi ntchinu. . . . Mu janja linu mwe nthazi, ndipu janja linu lingakuzga kweniso lingapaska nthazi weyosi.”—1 Mbiri 29:11, 12.

²³ Kukamba uneneska, Yehova ngwakunozgeka kukupaskani nthazi. Iyu wapereka “nthazi yakujumpha yo tituŵa nayu” ku ŵanthu wosi wo akhumba kumuteŵete. (2 Akorinto 4:7) Tikayika cha kuti namwi mukhumba kuja pa ubwezi ndi Chiuta wanthazi mwenuyu, yo wagwiriskiya ntchitu nthazi zaki mwachanju kweniso mwalisungu. Mu mutu wakulondopu, tazamusambira mo Yehova wagwiriskiya ntchitu nthazi zaki pakulenga.