Kɔ i nun ndɛ'n su trele

Kɔ like ng'ɔ o fluwa'n nun'n su trele

NDƐ TRE 5

I tinmin m’ɔ fa yi ninnge mun’n: ‘Ɔ ti nglo’n nin asiɛ’n be Yifuɛ’

I tinmin m’ɔ fa yi ninnge mun’n: ‘Ɔ ti nglo’n nin asiɛ’n be Yifuɛ’

1, 2. ?Wafa sɛ yɛ wia’n yi Zoova i tinmin’n i nglo-ɔ?

 ?AMUN a tɔn sin ayrɛ blɛ’n nun le? Kɛ é yó sɔ’n, e tinndin e sa’n sin’n i lika. Sanngɛ sɛ e fa e sa’n e mantan sin’n i wun koko ngboko’n, sin’n yrá e. Sɛ kusu y’a wunngeman sin’n i wun koko kan’n, ayrɛ’n kún e kpa.

2 Sɛ é kwlá sé’n, sin kun yo e wun nglɛnglɛ cɛn kwlakwla. Sin sɔ’n, e nin i e afiɛn’n ti nun kpa. Ɔ ju i liɛ kilo miliɔn 150! a Sin sɔ’n yɛle wia’n. Nanwlɛ, i ta’n ti dan! Sɛ ɔ timan sɔ’n, nn like m’ɔ o mmuammua kɛ ngalɛ’n sa’n, i ta’n kwlá juman asiɛ’n su wa. Kɛ asiɛ’n bó sín yía wia’n, ɔ mɛntɛn i kɛ ɔ nin i fata’n sa sɛsɛsɛ. Sɛ ɔ mɛntɛn i koko’n, nzue ng’ɔ o asiɛ’n su’n i kwlaa’n káci kpukpuwa. Sɛ ɔ ka mmua kusu’n, asiɛ’n i su nzue wunmuan’n káci laglasi. I bue nɲɔn’n kwla yo maan asiɛ’n su tranlɛ’n su yoman ye. Sɛ wia’n kpajaman asiɛ’n su’n, nn e kwlá tranman su. Asa kusu kɛ ɔ kpaja’n, lika’n ti wauun. I kunngba’n ɔ yo ɲɛnmɛn.—Akunndanfuɛ’n 11:7.

3. ?Like cinnjin benin yɛ wia’n kle e-ɔ?

3 Ɔ nin i sɔ ngba’n sran sunman be buman wia’n i like fi, sanngɛ nn i ti yɛ be o nguan nun-ɔn. Ɔ maan be siman like nga wia’n kwla kle e’n. Biblu’n kan Zoova i ndɛ se kɛ: “A yili lika m’ɔ kpaja’n nin wia’n.” (Jue Mun 74:16) Nanwlɛ, wia’n manman Zoova m’ɔ ti ‘nglo’n nin asiɛ’n, ɔ nin jenvie’n, ɔ nin be nun ninnge’m be kwlaa be Yifuɛ’n.’ (Jue Mun 19:1; 146:6) Ninnge nga be o nglo lɔ mɔ be yi Ɲanmiɛn i tinmin dan’n i nglo’n, be sɔnnin. Sanngɛ wia’n i ngunmin i ndɛ yɛ e kannin-ɔn. Maan e kan nglo lɔ ninnge’m be nun wie’m be ndɛ kan. Yɛ maan e bo e ɲin ase e nian asiɛ’n nin i su ninnge mun naan e kan be ndɛ kan e nian.

Zoova “yili lika m’ɔ kpaja’n nin wia’n.”

“Amun man amun ɲin su nglo be nian”

4, 5. ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ wia’n le ta naan ɔ cɛnnin-ɔn? ?Sanngɛ kɛ be fɛ i sunnzun nzraama uflɛ’n ɔ ti sɛ?

4 Kɔlɛ’n amun si kɛ nzraama’m be nun kun yɛle wia’n. Kɛ mɔ wia’n mantan e tra nzraama onga mun ti’n, kɛ e wun i sa’n, ɔ yo e kɛ i dan tra be. Maan e kan wia’n i ta’n i ndɛ kan e nian. I klun lɔ’n lo tɛtɛ kpa. Ɔ ti degle miliɔn 15. Sɛ be fa wia’n i bue kaan sa kɛ dɔlua kun i ti’n sa naan be fa ba asiɛ’n su wa’n, e su kwlá wunngemɛn i lɔ wun mlɔnmlɔn. Sɛ e nin i e afiɛn’n w’a traman kilo kɔe ya kun ablanan’n (140), é yrá kɔlikɔli. Segɔndu kwlaa nun’n, wia’n i ta’n ti kɛ bɔnbu miliɔn mɔ b’a kpuke’n, be ta’n sa.

5 Wia’n i cɛnlɛ m’ɔ cɛnnin’n ti’n, be kwla fa asiɛ’n be sie nun lele kpɛ 1.300.000. ?Nzraama’m be nun dan m’ɔ lemɛn i wunsu’n yɛle wia’n? Cɛcɛ, afin be nga be suan nzraama’m be su like’n, be waan ɔ ti kaan dan tra nzraama wie mun. Akoto Pɔlu klɛli nzraama’m be su ndɛ seli kɛ “nzraama wie kpaja tra wie.” (1 Korɛntifuɛ Mun 15:41) Ndɛ sɔ mɔ Ɲanmiɛn maan ɔ klɛli’n, ɔ ti nanwlɛ. I bɔbɔ ba’n w’a wunmɛn i kwlaa i wlɛ. Nzraama kun liɛ’n, i cɛnlɛ m’ɔ cɛnnin’n ti’n, sɛ ɔ o wia’n i osu’n nun’n, ɔ́ mɛ́n asiɛ’n. I kun ekun o lɛ’n, ɔ kwla mɛn nzraama kun m’ɔ o mmuammua kpa mɔ be flɛ i kɛ Satinin’n. Sanngɛ nn Satinin sɔ’n ɔ nin asiɛ’n be afiɛn’n ti nun dan. Ɔ maan aviɔn nga be flɛ i fize mɔ be fa kɔ nglo lɔ m’ɔ wanndi ndɛndɛ kpa’n, ɔ́ dí afuɛ nnan naan w’a ju lɔ!

6. ?Wafa sɛ yɛ Biblu’n kle kɛ klɔ sran kwlá siman nzraama’m be nuan-ɔn?

6 Nzraama’m be cɛnnin, kpɛkun be sɔnnin. I kwlaa ngalɛ’n yo sro. Biblu’n se kɛ be siman nzraama’m be nuan. Be ti kɛ “jenvie nuan aunɲan’n” mɔ be kwlá kaman’n sa. (Zeremin 33:22) Ndɛ sɔ’n kle kɛ nán nzraama’m be ngba yɛ kɛ e nian nglo lɔ’n, e kwla wun be-ɔ. Sɛ bɔbɔ Biblu’n i klɛfuɛ kun kɛ Zeremin sa’n waan ɔ́ ká nzraama mun’n, saan nzraama akpi nsan cɛ yɛ ɔ kwla ka-ɔ. Nzraama nga sran kun kwla fɛ i ɲinma ngbɛn sa nian’n, i nuan yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Ngalɛ’n ti kɛ be sa buɛ kun nun aunɲan sa. Nzraama’m be liɛ’n be nuan’n ti kɛ aunɲan ng’ɔ o jenvie’n i nuan’n sa. b ?Wan yɛ ɔ kwla ka be-ɔ?

“Ɔ fa be tinuntinun be dunman’n fa flɛ be.

7. ?Nzraama’m be su ndɛ benin yɛ amun kwla kan-ɔn?

7 Ezai 40:26 tɛ su kɛ: “Amun man amun ɲin su nglo be nian. ?Wan yɛ ɔ yili ninnge nga mun-ɔn? Sran ng’ɔ fa be fite kɛ sonja mun sa’n niɔn, ɔ le kun nin i nimielo, ɔ fa be tinuntinun be dunman’n fa flɛ be.” Jue Mun 147:4 kan gua su kɛ: “Ɔ ka nzraama mun.” ?Nzraama’m be ti nɲɛ? Kosan sɔ’n i su tɛlɛ’n ti kekle. Be nga be suan nzraama’m be su like’n be waan nzraama kwle nga be flɛ i Lavualakte’n i nun’n, nzraama’m be kwla ju be liɛ miliar ya tra su. c Nán nzraama kwle nga e o nun yɛ’n i kunngba cɛ yɛ ɔ o lɛ ɔ. Kpanngban kpa wie mun ekun be o lɛ. Nzraama nga be o nzraama kwle’m be nun bɔbɔ’n, be tra nga be o Lavualakte’n nun’n. ?Nzraama kwlekwle’m be kwla ju nɲɛ li? Be nga be suan be su like’n be waan be kwla ju miliar ya tra su, annzɛ miliar akpi tra su. Nanwlɛ, klɔ sran’m be kwlá siman nzraama kwlekwle’m be nuan naan se kɛ nzraama miliar kpanngban nga be o nun’n yɛ bé sí be nuan-ɔn. Sanngɛ Zoova liɛ’n, ɔ si be nuan. Yɛ i kpa bɔbɔ’n, ɔ tɔn nzraama’m be tinuntinun be dunman.

8. (1) ?Sɛ be waan amun kan nzraama kwle nga be flɛ i Lavualakte’n i ndɛ’n, amún sé sɛ? (2) ?Wafa sɛ yɛ Zoova siesieli nglo lɔ ninnge mun-ɔn?

8 Sɛ e fa e ɲin e sie i nzraama kwle’m be dan mɔ be ti’n su’n, ɔ́ yó maan é sró Ɲanmiɛn trá laa’n. Be waan nzraama kwle nga be flɛ i Lavualakte’n, ɔ ti dan kpa. Kɛ ɲanmiɛn’n kpa sin piaa’n, i kpajalɛ’n wanndi kilo akpiakpi ya nsan (300.000) segɔndu kun nun. Maan e bu i akunndan kan e nian. Kɛ kpajalɛ sɔ’n fɛ i Lavualakte’n i bue kun su lele m’ɔ́ fá jú i bue uflɛ su’n, ɔ di afuɛ afuɛ akpiakpi ya kun (100.000). Kusu nn nzraama kwle wie’m be cɛnnin be tra Lavualakte’n sɔ’n lele! Biblu’n waan Zoova trɛ “ɲanmiɛn m’ɔ la nglo lɔ plaii’n” nun kɛ tannin ngbɛn wie sa. (Jue Mun 104:2) Asa kusu’n, ɔ siesieli wafa nga nglo lɔ ninnge’m be kpɛ be wun’n. Ɔ maan kɛ ɔ fɛ i ninnge nga be o nglo lɔ’n be nun kaan kpafuɛ’n su m’ɔ́ fá jú be nun danfuɛ’n su’n, be kwlaa be nanti mmla nga Ɲanmiɛn siesieli’n su. (Zɔbu 38:31-33) I sɔ’n ti’n, fluwa sifuɛ’m be fali wafa nga Ɲanmiɛn siesieli nglo lɔ ninnge mun sɛsɛsɛ’n, be fa sunnzunnin able silɛ. Amun bu Sran ng’ɔ yili ninnge sɔ’m be akunndan kan be nian. ?Ɲanmiɛn sɔ mɔ i tinmin’n cɛnnin kɛ ngalɛ’n sa’n, ɔ nin aɲinyiɛ fataman?

“Ɔ fɛli i tinmin’n yili asiɛ’n”

9, 10. ?Wafa sɛ yɛ wia’n ɔ nin ninnge nga be mɛntɛn i’n, ɔ nin Zipitɛli, ɔ nin asiɛ’n, nin anglo ba’n be siesielɛ’n, ɔ yi Zoova i tinmin’n i nglo-ɔ?

9 Wafa nga Zoova yili asiɛ’n m’ɔ ti e tranwlɛ’n, ɔ kle ekun kɛ ɔ le tinmin dan. Ɔ takali asiɛ’n ngwlɛlɛ su. Fluwa sifuɛ’m be waan atrɛkpa’n, be kwlá faman asiɛ’n be siemɛn i nzraama kwle’m be nun sunman nun. I kpa bɔbɔ’n, nzraama kwle nga be flɛ i kɛ Lavualakte’n, i lika nga be tran lɔ-ɔ, ɔ yo ye’n w’a cɛnman. I afiɛn lɔ’n ti nzraama ngunmin. Kpɛkun ɔ lo kpa liɛ su, yɛ nzraama’m be kusu be nin be wiengu’m be boman su aɔwi. I nvɛnwunnvɛnwun kusu’n, ninnge nga mɔ maan be kwla tran nguan nun’n, be wie fi nunman lɔ. Wia’n i liɛ’n, ɔ nin i wun ninnge nga be mɛntɛn i’n, be o lika nga ɔ nin i fata’n.

10 Nglo lɔ like gbendengble kun mɔ i wafa’n ti kɛ asiɛ’n sa’n, m’ɔ sasa e’n, yɛle Zipitɛli. Ɔ ti dan tra asiɛ’n kpɛ akpi tra su. Ɔ maan Zipitɛli sɔ’n ti yɛ asiɛ’n boman nvaka-ɔ. I sɔ’n ti’n, like kwlaa nga be wlanwlan sin nglo lɔ mɔ be kwla tɔ asiɛ’n su’n, ɔ kpalo be. Fluwa sifuɛ’m be waan sɛ ɔ timan Zipitɛli ti’n, nn ninnge tɛtɛ kwlaa nga be tɔ asiɛ’n su’n bé sɔ́n trá nga be tɔ su titi’n kpɛ 10.000. Like kpa kun ekun mantan asiɛ’n. Like sɔ’n yɛle anglo ba’n. Ɔ ti klanman, yɛ ɔ ta kɔnguɛ. Kpɛkun ɔ yo maan asiɛ’n cia kan kɛ ɔ nin i fata’n sa. I sɔ’n ti’n, e le munngun blɛ nin wawa blɛ. I kwlaa sɔ’n yo maan nguan nun tranlɛ’n yo fɛ.

11. ?Ngue ti yɛ e kwla se kɛ kpukpuwa m’ɔ o nglo’n nin asiɛ’n be afiɛn’n, ɔ sasa asiɛ’n niɔn?

11 Kɛ Zoova yí asiɛ’n, ninnge tɛkɛtɛkɛ ng’ɔ yili be’n, be yi i tinmin’n i nglo. Maan e kan kpukpuwa m’ɔ o nglo’n nin asiɛ’n be afiɛn’n i ndɛ. Like sɔ’n, ɔ sasa e kɛ ɲrɛn wie sa. Afin wia’n i je wie’m be o lɛ’n, be kwla kun e. Kɛ wia’n i je nga be kwla kun e’n be jra lele mɔ bé wá tó asiɛ’n, be yo maan kpukpuwa nga be flɛ i kɛ ɔksizɛnin’n ɔ kaci kpukpuwa uflɛ. Be flɛ kpukpuwa uflɛ sɔ’n kɛ ozonun. Ozonun sɔ’n ɔ sɔ wia’n i je nga be kwla kun e’n, be dan lika be nun. I sɔ’n kle kɛ Zoova yili like kun naan ɔ sasa asiɛ’n, kɛ katawia’n fa sasa e’n sa.

12. ?Wafa sɛ yɛ nzue’n i mlanlɛ’n nin i tɔlɛ’n, ɔ yi Zoova i tinmin’n i nglo-ɔ?

12 Kpukpuwa ng’ɔ o nglo nin asiɛ’n be afiɛn’n, i ti yɛ maan e kwla lo wunmiɛn-ɔn. Yɛ i ti yɛ maan nguan nun tranlɛ’n kwla yo ye asiɛ’n su-ɔ. Ɔ yo maan nzue tɔ. Kɛ wia’n bo jenvie’n nin nzue ba’m be su’n, nzue’n lo lele ɔ kaci kpukpuwa, yɛ ɔ kɔ nglo lɔ. Afuɛ nuan kwlaa nun’n, jenvie nun nzue ng’ɔ kaci kpukpuwa sɔ’n, ɔ ti nzue litri miliar akpiakpi ya nnan. Kpukpuwa sɔ’n ti yɛ maan nzue’n mlan nglo lɔ mɔ i sin’n, ɔ tɔ’n niɔn. Wie liɛ’n, ɔ gua kɛ laglasi sa. Ɔ maan nzue’n wieman asiɛ’n su le. I sɔ ndɛ liɛ’n yɛ Akunndanfuɛ’n 1:7 kan-ɔn. I waan: “Nzue ba’m be kwlaa be sonji gua jenvie’n nun, sanngɛ jenvie’n yiman. Lika nga nzue ba’m be fin mɔ be sonji’n, be sa be sin lɔ naan bé sónji ekun.” Zoova kunngba cɛ yɛ ɔ kwla siesie i sɔ like’n niɔn.

13. ?Wafa sɛ yɛ ijre nin waka mun ɔ nin asiɛ’n i bo lɔ kakaa mma mun be yi Zoova i tinmin’n i nglo-ɔ?

13 Mɛn’n nun ninnge fanunfanun’m be kle kɛ Sran ng’ɔ yili be’n ɔ le tinmin. I wie yɛle waka gbendengble nga be flɛ i sekoya’n. Be nun wie’m be nglonglo su’n tra mɛtri ya kun (100). I wie ekun yɛle jenvie’n i bo lɔ ijre kanngan plilili mun. Ɔksizɛnin mɔ i ti yɛ e kwla lo wunmiɛn’n, i dan lika fin ninnge kanngan plilili sɔ mun. Kakaa mma kannganngan wie mɔ be o asiɛ’n i bo lɔ’n, be yo maan waka mma’m be fifi kpɛkun be yo kpa. I sɔ’n ti’n, kɛ Biblu’n kán asiɛ’n i ndɛ’n, ɔ se kɛ ɔ le wunmiɛn.—Bo Bolɛ 4:12, ja ngua lɔ ndɛ’n.

14. ?Wunmiɛn benin yɛ ɔ o like kaan mɔ be flɛ i atomun’n nun-ɔn?

14 Nanwlɛ, Zoova “fɛli i tinmin’n yili asiɛ’n” sakpa. (Zeremin 10:12) E wun Ɲanmiɛn i tinmin’n ninnge kannganngan’m be nun bɔbɔ. Be flɛ like kun kɛ atomun. Ɔ ti kaan kpa, ɔ maan be ɲinma kwlá wunmɛn i. Sɛ be fɛ i sɔ like’n lele miliɔn kun be sasa be wiengu su’n, ɔ juman be ti ndrɛ kun bɔbɔ. Sanngɛ wunmiɛn ng’ɔ o like kaan sɔ’n i klun lɔ’n, ɔ leman wunsu, be kwla fa yi bɔmbu dandan mun.

“Ninnge kwlaa nga be lo wunmiɛn’n”

15. ?Ngue ti yɛ Zoova kannin nnɛn fanunfanun be ndɛ kleli Zɔbu-ɔ?

15 Nnɛn kpanngban nga be tru asiɛ’n su’n, be kle kɛ Zoova i tinmin’n cɛnnin. Jue Mun 148 kan ninnge nga be manman Zoova’n be ndɛ. I ndɛ mma 10 kan “blo nnɛn mun nin klɔ nnɛn mun” be ndɛ. Kɛ ɔ ko yo naan Zɔbu w’a wun i wlɛ kɛ ɔ fata kɛ klɔ sran’m be ɲin yi Zoova m’ɔ ti Like Yifuɛ’n i kpa’n, cɛn kun’n Zoova fali Zɔbu i ɲin sieli i asɔmɔli mun nin blo aflunmun mun, nin blo nannin mun, nin Beemɔtu (kɔlɛ’n nzusui-ɔ), ɔ nin Leviatan (alɛngɛ) be su. Nnɛn sɔ’m be yo sro. ?Yɛ be Yifuɛ’n nin? ?Ɔ yoman sro traman be lele?—Zɔbu ndɛ tre 38-41.

16. ?Ngue like yɛ anunman’m be yo m’ɔ yo amun ɲɛnmɛn-ɔn?

16 Jue Mun 148:10 nun’n be kan ‘anunman mɔ be tu sin’n’ be ndɛ wie. Nanwlɛ, anunman sɔ’m be wafawafa’n sɔnnin kpa! Be nun kun yɛle klɔnsoklo’n. Zoova kɛnnin i ndɛ kleli Zɔbu. Ɔ seli i kɛ: “Kɛ ɔ jaso m’ɔ bo i ndɛwa mun’n, ɔ sri nnɛn kpanngɔ’n nin i su fufuɛ’n.” Anunman sɔ’n i nglonglo su’n ti mɛtri nɲɔn nin sin. Kannzɛ bɔbɔ ɔ kwlá tuman’n, sanngɛ wanndilɛ nun sa’n be tomɛn i. Yɛle kɛ dɔ kun nun’n, ɔ kwla wanndi kilo lele lele ablesiɛn-nin-nnun (65). Yɛ kɛ ɔ tu i ja kun’n m’ɔ́ tɛ́kɛ i sa’n, ɔ kwla ju mɛtri nnun bɔbɔ. (Zɔbu 39:13, 18) Kun ekun yɛle anunman nga be flɛ i albatrɔsu’n. Kɛ anunman sɔ’n trɛ i ndɛwa’n nun’n, i tɛtrɛ nun’n kwla ju mɛtri nsan. I dan su’n tra anunman ɲin’n kan. Blɛ sunman’n, tulɛ yɛ ɔ tu sin jenvie’n su-ɔ. Kɛ ɔ tu kɔ nglo m’ɔ ko trɛ i ndɛwa’n nun’n nn w’a wie, ɔ kejemɛn i wun kun, aunmuan’n yɛ ɔ fɛ i kɔ-ɔ. Anunman srika’n kusu i liɛ’n, i yɛ ɔ ti anunman’m be nun kaan’n niɔn. Ɔ ti santimɛtri nnun cɛ. Segɔndu kun nun’n, ɔ kwla bo i ndɛwa’n kpɛ ablaɔcuɛ (80)! Anunman kan sɔ’n, ɔ kwla kɛ i osu kunngba’n nun lɛ ɔ bo i ndɛwa’n, yɛ ɔ kwla tu kɔ i sin bɔbɔ.

17. ?Jenvie’n nun nnɛn nga be flɛ i balɛnin ble’n, ɔ ti i liɛ wafa sɛ? ?Yɛ kɛ e bu nnɛn nga Zoova yili be’n be su akunndan’n, ngue ndɛ yɛ e kwla kan-ɔn?

17 Jue Mun 148:7 se kɛ “jenvie’n nun nnɛn dandan mun” bɔbɔ’n, be manman Zoova. Maan e bu jenvie’n nun nnɛn kun i akunndan e nian. Sran’m be waan i yɛ ɔ ti asiɛ’n su nnɛn’m be nun dan’n niɔn. Be flɛ i kɛ Balɛnin ble. Nnɛn sɔ’n m’ɔ o “nzue mɔ be bo ti kploun’n” be nun’n, i tɛnndɛn nun’n kwla ju i liɛ mɛtri 30 tra su bɔbɔ. Ɔ nin sui dandan ablasan (30) be nɔnnin’n sɛ. I taaman’n i ngunmin sa’n, i nɔnnin’n nin sui wunmuan kun be sɛ. I awlɛn ba’n nin loto kaan kun be sɛ. Miniti kun nun’n i awlɛn’n si i klun kpɛ ngwlan cɛ. Sanngɛ blɛ kunngba’n nun’n, srika’n m’ɔ ti kaan’n, i awlɛn ba liɛ’n kwla si i klun lele kpɛ ko ju akpi kun ya nɲɔn (1.200). Balɛnin ble sɔ’n i nduin’m be ti dandan kpa, ɔ maan ba kaan kun kwla wlu nun kunngun bɔbɔ. Nanwlɛ, ndɛ nga be fa guali Jue Mun fluwa’n i bo’n, ɔ ti su. Ɔ se kɛ: “Maan ninnge kwlaa nga be lo wunmiɛn’n be manman Ya.”—Jue Mun 150:6.

?Ngue yɛ ninnge nga Zoova yili be’n be kle e-ɔ?

18, 19. ?Ninnge wafawafa benin mun yɛ Zoova yili be-ɔ? ?Yɛ ngue yɛ ninnge sɔ’m be kle e Zoova su-ɔ?

18 ?Ngue yɛ Zoova i tinmin m’ɔ fa yi ninnge mun’n ɔ kle e-ɔ? Kɛ e wun ninnge wafawafa ng’ɔ yili be’n, e wun i wlɛ kɛ ɔ nin aɲinyiɛ fata dan. Jue Mun fluwa’n i klɛfuɛ kun seli kɛ: “Ee Zoova, ninnge nga a yoli be’n be sɔnnin-o! [...] Ɔ sa nuan ninnge’m b’a yi asiɛ’n piɛ.” (Jue Mun 104:24) Ndɛ sɔ’n ti nanwlɛ sakpa! Fluwa sifuɛ nga be suan sran nin nnɛn nin kakaa nin jue’m be su like’n, be wunnin kɛ asiɛ’n su ninnge sɔ’m be akpasuaakpasua’m be tra miliɔn kun. Sanngɛ sɛ be ti miliɔn nɲɛ-o, i lifuɛ’n be nuan nin-a sɛman su. Be nga be yi desɛn mun’n annzɛ be kpɛ ninnge wie’m be ba’n, ɔ ju wie’n be wunman ninnge nga be kwla yi i ekun-ɔn. Zoova liɛ’n ɔ timan sɔ. Sɛ i waan ɔ́ yí like uflɛ’n ɔ kwla yi i cɛn kwlaa.

19 Zoova i tinmin m’ɔ fa yi ninnge mun’n, ɔ kle e kɛ i yɛ ɔ ti nglo nin asiɛ’n be siefuɛ’n niɔn. Kɛ be flɛ Zoova kɛ “Like Yifuɛ’n,” i sɔ’n kle kɛ ɔ nin ninnge onga’m be timan kun. Afin i yɛ ɔ “yili” be kwlaa-ɔ. Zoova i Wa’n bɔbɔ’n b’a flɛmɛn i kɛ “Like Yifuɛ” le. Kusu nn Biblu’n se kɛ, kɛ Zoova yí ninnge mun’n, ɔ o i wun lɛ yɛ ɔ ‘ti i junman difuɛ m’ɔ si junman’n i di kpa-ɔ.’ (Ɲanndra Mun 8:30; Matie 19:4) I yɛ ɔ ti “ninnge kwlaa nga Ɲanmiɛn yili be’n be nun klikli’n niɔn.” (Kolɔsufuɛ Mun 1:15) Kɛ mɔ Zoova yɛ ɔ ti Like Yifuɛ’n ti’n, ɔ le atin sie nglo nin asiɛ’n.—Rɔmunfuɛ Mun 1:20; Sa Nglo Yilɛ 4:11.

20. ?Kɛ be se kɛ Zoova loli wunmiɛn’n, i bo’n yɛle benin?

20 ?Tinmin nga Zoova fa yi ninnge mun’n, ɔ te fa te di junman? Biblu’n waan Zoova fali cɛn nsiɛn dili junman’n i kwlakwla, kpɛkun “ɔ boli wunmiɛn lolɛ bo cɛn nso’n su.” (Bo Bolɛ 2:2) Akoto Pɔlu kleli kɛ nán “cɛn” kpakpa ndɛ yɛ be kan-ɔn. Ɔ ti afuɛ akpi kpanngban, afin i blɛ su’n nn cɛn sɔ’n nin-a wieman. (Ebre Mun 4:3-6) ?Sanngɛ kɛ be se kɛ Zoova ‘loli wunmiɛn’n,’ ɔ kle kɛ ɔ yacili junman dilɛ mlɔnmlɔn? Cɛcɛ, afin Zoova yaciman junman dilɛ le. (Jue Mun 92:4; Zan 5:17) Ɔ maan kɛ be se kɛ ɔ loli wunmiɛn’n, asiɛ’n su ninnge mun yɛ ɔ yacili be yilɛ-ɔ. Sanngɛ junman ng’ɔ di naan i klun sa’n w’a kpɛn su’n, w’a yacimɛn i dilɛ le. Junman sɔ’n i wie yɛle i Ndɛ’n m’ɔ fa mannin sran mun mɔ be klɛli’n. I wie ekun yɛle kɛ Biblu’n se kɛ ɔ yoli maan sran wie’m kacili “sran uflɛuflɛ.” É wá kɛ́n i sɔ liɛ’n i ndɛ fluwa nga i ndɛ tre 19 nun.—2 Korɛntifuɛ Mun 5:17.

21. ?Wafa sɛ yɛ Zoova i tinmin m’ɔ fa yi ninnge mun’n, ɔ́ yó i sufuɛ mun tititi-ɔ?

21 Kɛ Zoova wá wíe wunmiɛn lo’n, ɔ́ kwlá sé kɛ junman ng’ɔ dili i asiɛ’n su wa’n ɔ “ti kpa dan.” Kɛ ɔ yili ninnge mun wieli’n, ndɛ kunngba’n yɛ ɔ kɛnnin i cɛn nsiɛn’n su-ɔ. (Bo Bolɛ 1:31) ?Wafa sɛ yɛ Zoova wá yí i tinmin dan m’ɔ fa yi like’n i nglo ekun ɔn? E kwlá tɛman su dɔ nga su. Wafa nga Zoova fɛ i tinmin’n fa yi ninnge mun’n, ɔ su yaciman e ɲɛnmɛn yolɛ le. Kɛ é wá ɲán nguan m’ɔ leman awieliɛ’n, Zoova i ninnge ng’ɔ yili be’n, bé úka e naan y’a si i tititi. (Akunndanfuɛ’n 3:11) Sɛ e si e Yifuɛ Dan’n i kpa tra laa’n, e ɲin yí i dan trá laa’n, kpɛkun é fá e wun é mɛ́ntɛn i tititi.

a Sɛ e waan é wún wafa nga asiɛ’n nin wia’n be afiɛn’n ti nun ju’n i wlɛ’n, maan e bu sunnzun ase nga i sin e nian. Sɛ sran kun cisan loto nun nglɛmun lele nnɔsua naan dɔ kun nun’n, loto’n wanndi kilo 160, ɔ́ dí afuɛ lele ya tra su naan w’a ju lɔ!

b Sran wie’m be waan kɔlɛ’n mannzin nga be fa nian nzraama mun’n, laa sran’m be le i wafa kun. ?Ɔ timɛn i ti’n, ɔ yo sɛ yɛ be kwla sili kɛ nzraama’m be sɔnnin dan naan be kwlá kaman be-ɔ? I sɔ mɔ sran sɔ’m be kan’n, ɔ kle kɛ be siman Zoova mɔ Biblu’n fin i’n, yɛ be lafimɛn i su.—2 Timote 3:16.

c Nzraama ko ju miliar ya be kalɛ’n timan aɔwi ndɛ. Sɛ bɔbɔ e fa segɔndu kun e ka kun nglɛmun lele nnɔsua’n, ɔ́ dí i liɛ afuɛ 3.171.