Go dayrɛkt to di men tin

Go dayrɛkt to di say we di difrɛn difrɛn atikul dɛn de

CHAPTA 6

Pawa fɔ Dɔnawe—Jiova “Na Big Big Fɛtman”

Pawa fɔ Dɔnawe—Jiova “Na Big Big Fɛtman”

1-3. (a) Wetin di Ijipshian dɛn bin want fɔ du to di Izrɛlayt dɛn? (b) Aw Jiova bin fɛt fɔ in pipul dɛn?

DI IZRƐLAYT DƐN bin de na trap bitwin di mawntin dɛn we pɔsin nɔ ebul fɔ klem ɛn di si we pɔsin nɔ ebul fɔ krɔs. Di Ijipshian amiman dɛn we nɔ gɛt sɔri-at ɛn we nɔ de taya fɔ kil bin de fala dɛn, ɛn dɛn bin dɔn mekɔp dɛn maynd fɔ dɔnawe wit dɛn. * Bɔt pan ɔl dat, Mozis bin de ɛnkɔrej Gɔd in pipul dɛn fɔ lɛ dɛn nɔ giv-ɔp. I bin ɛnkɔrej dɛn se: “PAPA GƆD [“Jiova,” NWT] go fɛt fɔ dɛn.”—Ɛksodɔs 14:​14.

2 Pan ɔl dat, i go mɔs bi se Mozis kray to Jiova, ɛn Gɔd bin tɛl am se: “Wetin mek yu de beg mi fɔ ɛp yu? . . . Es yu tik ɔp ɛn tret yu an oba di si fɔ mek di wata sheb.” (Ɛksodɔs 14:​15, 16) Jɔs imajin di tin dɛn we bin apin afta dat. Wantɛm wantɛm Jiova kɔmand in enjɛl, ɛn di klawd muv kam biɛn di Izrɛlayt dɛn, sɔntɛm i prɛd lɛk wɔl ɛn blɔk di Ijipshian dɛn. (Ɛksodɔs 14:​19, 20; Sam 105:​39) Mozis strɛch in an. Dɔn big big briz blo ɛn sheb di si to tu. Di wata stif ɛn tinap lɛk wɔl dɛn ɔl tu say. Dis mek big big rod opin fɔ lɛ di wan ol neshɔn krɔs.—Ɛksodɔs 14:​21; 15:​8.

3 Dis pawaful tin we Fɛro si fɔ dɔn mek i tɛl in sojaman dɛn fɔ tɔn bak na Ijipt. Bifo dat, prawd Fɛro bin tɛl in sojaman dɛn fɔ atak. (Ɛksodɔs 14:​23) Di Ijipshian dɛn rɔnata di Izrɛlayt dɛn na di dray grɔn na di si, bɔt dɛn nɔ bin ebul fɔ kech dɛn bikɔs i nɔ te di wil dɛn ɔnda dɛn chariɔt bigin fɔ kɔmɔt-kɔmɔt. Afta di Izrɛlayt dɛn dɔn krɔs sef wan, Jiova kɔmand Mozis se: “Tret yu an oba di si, dɔn di wata go kam bak ɛn kɔba di Ijipshian dɛn wit dɛn chariɔt ɛn di drayva dɛn.” Di wata we bin dɔn tinap lɛk wɔl bin fɔdɔm ɛn kɔba Fɛro ɛn in sojaman dɛn!—Ɛksodɔs 14:​24-28; Sam 136:​15.

Na di Rɛd Si, Jiova bin sho se in na “big big fɛtman”

4. (a) Wetin Jiova bin pruv fɔ bi na di Rɛd Si? (b) Aw sɔm pipul dɛn kin fil bɔt dis kayn we aw dɛn tɔk bɔt Jiova?

4 Di sev we Gɔd bin sev di Izrɛlayt dɛn na di Rɛd Si na impɔtant tin na mɔtalman istri we dɛn de tɔk bɔt di tin dɛn we Gɔd dɔn du fɔ mɔtalman. Na de Jiova bin pruv se in “na big big fɛtman.” (Ɛksodɔs 15:​3) Bɔt aw yu go fil bɔt dis kayn we aw dɛn tɔk bɔt Jiova? Fɔ tɔk tru, wɔ dɔn mek mɔtalman dɔn sɔfa pasmak. Di pawa we Gɔd gɛt fɔ dɔnawe fɔ mek wi kam nia am. Bɔt yu tink se di we aw i de yuz am fɔ mek wi nɔ go nia am?

Gɔd in Wɔ Difrɛn Frɔm Mɔtalman Wɔ

5, 6. (a) Wetin mek i fit we di Baybul kɔl Gɔd, “Jiova we gɛt bɔku bɔku sojaman dɛn”? (b) Aw Gɔd in wɔ difrɛn frɔm mɔtalman in wɔ?

5 Akɔdin to di orijinal langwej dɛn we dɛn yuz fɔ rayt di Baybul, dɛn gi Gɔd di taytul “Jiova we gɛt bɔku bɔku sojaman dɛn” lɛk tri ɔndrɛd tɛm so insay di Ibru Skripchɔ ɛn tu tɛm na di Grik Skripchɔ. So as di Wan we de rul di wan ol wɔl, na Jiova de kɔmand ɔl di enjɛl dɛn we de na ɛvin. (Jɔshwa 5:​13-15; Fɔs Kiŋ 22:​19) Di kayn pawa we dɛn enjɛl dɛn ya gɛt rili wɔndaful. (Ayzaya 37:​36) I nɔ kin fayn fɔ tink bɔt di kayn we aw mɔtalman kin dɔnawe wit dɛn kɔmpin dɛn ɔ tin dɛn. Bɔt wi fɔ mɛmba se Gɔd in wɔ dɛn nɔ tan lɛk di smɔl smɔl wɔ dɛn we mɔtalman dɛn de fɛt. Di bigman dɛn pan soja ɛn di bigman dɛn pan pɔlitiks kin tray fɔ gi gud rizin fɔ di bad tin dɛn we dɛn kin du pan wɔ. Bɔt ɔl di wɔ dɛn we mɔtalman dɛn de fɛt na bikɔs dɛn want ɔltin fɔ dɛnsɛf ɛn dɛn nɔ bisin bɔt ɔda pipul dɛn.

6 Bɔt Jiova difrɛn, i nɔ de jɔs du sɔntin bikɔs ɔf aw i de fil. Dyutɔrɔnɔmi 32:​4, (NWT) tɔk se: “Di Rɔk, de du tin pafɛkt wan, i de du ɔltin di rayt we. Na Gɔd we fetful we nɔ de ɛva du tin we nɔ rayt; i de du wetin rayt, ɛn i nɔ gɛt wan bɛn-bɛn.” Gɔd in Wɔd se wi nɔ fɔ gɛt bad bad wamat, wi nɔ fɔ wikɛd, ɛn wi nɔ fɔ lɛk fɛt-fɛt. (Jɛnɛsis 49:​7; Sam 11:​5, NWT) So Jiova nɔ de ɛva du tin we i nɔ gɛt rizin. I de tek tɛm yuz di pawa we i gɛt fɔ dɔnawe, ɛn i de yuz am we no ɔda tin nɔ de igen fɔ du. Na jɔs lɛk wetin i bin tɛl in prɔfɛt Izikɛl fɔ rayt se: “‘Una tink se a kin gladi we wikɛd pɔsin kin day? Nɔ to fɔ lɛ i chenj frɔm aw i bin de ɛn liv?’”—Izikɛl 18:​23.

7, 8. (a) Us rɔŋ we Job bin de fil bɔt di sɔfa we i bin de sɔfa? (b) Aw Ilayu bin kɔrɛkt di aw Job bin de tink? (c) Us lɛsin wi lan frɔm wetin apin to Job?

7 Bɔt wetin mek Jiova de yuz in pawa fɔ dɔnawe? Bifo wi ansa da kwɛstyɔn de, i go fayn fɔ lɛ wi tink bɔt Job we bin de du wetin rayt na Gɔd in yay. Setan bin tɔk se Job ɔ ɛni ɔda mɔtalman nɔ go kɔntinyu fɔ de biɛn Gɔd we i gɛt prɔblɛm. Fɔ pruv se na lay Setan de lay, Jiova bin alaw am fɔ tɛst Job fɔ no if i go kɔntinyu fɔ de biɛn Jiova ɔ i nɔ go de biɛn am. Dat bin mek Setan mek Job sik, i mek i lɔs ɔl in prɔpati ɛn jɛntri, ɛn i kil ɔl in pikin dɛn. (Job 1:​1–2:​8) Bikɔs Job nɔ bin no wetin apin, i bin de fil se na Gɔd de pɔnish am. I bin aks Gɔd wetin mek i mek am in “tagɛt,” ɔ in “ɛnimi.”—Job 7:​20; 13:​24.

8 Wan yɔŋman we nem Ilayu bin mek Job no se i nɔ de tink di rayt we bay we i se: “Yu de tɔk se, ‘A de du wetin rayt pas Gɔd.’” (Job 35:​2, NWT) Fɔ tru, i nɔ mek sɛns fɔ tink se wi sabi pas Gɔd ɔ fɔ fil se i nɔ de du tin fia wan. Ilayu bin tɔk bak se: “Rɔb yu mɔt na grɔn bifo yu se PAPA GƆD go du bad, ɛn rɔb yu mɔt na grɔn bifo yu se di Ɔlmayti go du rɔŋ tin.” Leta, i bin tɔk se: “Wi nɔ go ebul fɔ ɔndastand ɔltin bɔt di Ɔlmayti; i gɛt pawa pasmak, i nɔ de lɛf fɔ du tin tret, ɛn i nɔ de ɛva stɔp fɔ du wetin rayt.” (Job 34:​10; 36:​22, 23; 37:​23, NWT) Wi go biliv tranga wan se we Gɔd fɛt, i gɛt gud rizin we mek i du dat. So lɛ wi tɔk bɔt sɔm rizin dɛn we mek di Gɔd we gɛt pis kin fɛt sɔntɛnde.—1 Kɔrintians 14:​33.

Wetin Mek di Gɔd We Gɛt Pis Kin Fɛt?

9. Wetin mek di Gɔd we gɛt pis de fɛt?

9 Afta we Mozis dɔn prez Gɔd se in “na big big fɛtman,” i tɔk se: “PAPA GƆD [“Jiova,” NWT], uswan pan dɛn ɔda gɔd dɛn tan lɛkɛ yu? Uswan gɛt pawa fɔ ple wɔnda lɛkɛ yu? Udat oli lɛkɛ yu?” (Ɛksodɔs 15:​11) Di prɔfɛt Abakɔk insɛf bin rayt se: “In no se PAPA GƆD in yay tu gud fɔ de luk ɔl di bad we dɛn de du.” (Abakɔk 1:​13) Pan ɔl we Jiova gɛt lɔv, in na Gɔd bak we oli, we de du wetin rayt, ɛn we de du tin tret. Sɔntɛnde, dɛn kwaliti dɛn ya bin de mek i yuz in pawa fɔ dɔnawe. (Ayzaya 59:​15-19; Lyuk 18:​7) So we Gɔd de fɛt, dat nɔ de pwɛl in olinɛs. Bifo dat, i de fɛt bikɔs i oli.—Lɛvitikɔs 19:​2.

10. (a) Ustɛm fɔs nid bin de fɔ lɛ Gɔd fɛt? Aw i bin du dat? (b) Aw di ɛnimi biznɛs we dɛn tɔk bɔt na Jɛnɛsis 3:​15 (NWT) go dɔn? Aw dat go bɛnifit mɔtalman dɛn we de du wetin rayt?

10 Tink bɔt wetin bin apin afta we di fɔs man ɛn uman, Adam ɛn Iv, bin tɔn dɛn bak agens Gɔd. (Jɛnɛsis 3:​1-6) If Jiova nɔ bin du dɛn natin we dɛn nɔ bin du wetin rayt, i bin fɔ dɔn ambɔg in Rayt fɔ Rul. As Gɔd we de du wetin rayt, di tin we dɛn bin du bin fos am fɔ sɛntɛns dɛn fɔ day. (Romans 6:​23) Insay di fɔs prɔfɛsi na di Baybul, Gɔd bin tɔk se in savant dɛn ɛn di wan dɛn we de fala di “snek,” Setan, go bi ɛnimi. (Rɛvɛleshɔn 12:​9; Jɛnɛsis 3:​15, NWT) Wande wande, dis ɛnimi biznɛs go dɔn bay we dɛn go nyamanyama Setan. (Romans 16:​20) Dis go briŋ kam blɛsin to mɔtalman dɛn we de du wetin rayt, pipul dɛn nɔ go de du wetin Setan want, ɛn di wan ol wɔl go bi Paradays. (Matyu 19:​28) Te da tɛm de rich, di wan dɛn we de sɔpɔt Setan go kɔntinyu fɔ mek Gɔd in pipul dɛn sɔfa ɛn mek i nɔ izi fɔ lɛ dɛn sav Gɔd. Wan wan tɛm, pas Jiova du sɔntin fɔ ɛp in pipul dɛn.

Gɔd Du Sɔntin fɔ Pul Wikɛd Pipul Dɛn

11. Wetin mek Gɔd bin si se nid de fɔ briŋ flɔd na di wan ol wɔl?

11 Wan pan di tɛm dɛn we Gɔd bin du sɔntin fɔ ɛp in pipul dɛn na di Flɔd we bin kam insay Noa in tɛm. Jɛnɛsis 6:​11, 12 tɔk se: “Di wɔl bin bad na PAPA GƆD in yay dɔn na soso fɛt fɛt ɛn bad bad tin dɛn bin de apin. PAPA GƆD si se dis bad dɔn pasmak na di wɔl.” Yu tink se Gɔd go alaw wikɛd pipul dɛn fɔ du bad te wan gud sɛf nɔ de na di wɔl igen? Nɔ. Jiova bin si se nid de fɔ briŋ flɔd na di wan ol wɔl fɔ dɔnawe wit di wan dɛn we bin rili lɛk fɛt-fɛt ɛn mami ɛn dadi biznɛs di we aw i nɔ want.

12. (a) Wetin Jiova bin tɔk bɔt Ebraam in “pikin”? (b) Wetin mek nid bin de fɔ dɔnawe wit di Amɔrayt dɛn?

12 Na di sem tin bak wit di we aw Gɔd bin jɔj di Kenanayt dɛn. Jiova bin tɔk se wan “pikin” go kam tru Ebraam we go mek ɔl di famili dɛn na di wɔl fɛn blɛsin fɔ dɛnsɛf. Fɔ lɛ dat bi, Gɔd bin se i go gi Ebraam in pikin dɛn di land na Kenan, usay di Amɔrayt dɛn bin de. Aw Gɔd go gɛt rayt fɔ pul dɛn pipul dɛn de na dɛn land bay fos? Jiova bin tɔk se na lɛk 400 ia go pas bifo i drɛb di Amɔrayt dɛn kɔmɔt na di land; i go du dis “we di Amɔrayt dɛn sin go dɔn pasmak.” * (Jɛnɛsis 12:​1-3; 13:​14, 15; 15:​13, 16; 22:​18, NWT) Insay da tɛm de, di Amɔrayt dɛn jɔs bin de du bad bad tin dɛn mɔ ɛn mɔ. Kenan na bin land usay pipul dɛn bin de wɔship aydɔl dɛn, dɛn bin de kil pipul dɛn, ɛn du mami ɛn dadi biznɛs ɔlkayn dɔti we. (Ɛksodɔs 23:​24; 34:​12, 13; Di Nɔmba Dɛm 33:​52) Di pipul dɛn na di land bin de ivin sakrifays dɛn pikin dɛn na faya. Yu tink se Gɔd we oli go alaw in pipul dɛn fɔ de wit pipul dɛn we de du dɛn kayn wikɛd tin dɛn de? Nɔ! Di Baybul tɔk se: “Di land insɛf nɔ klin na PAPA GƆD yay, we go mek PAPA GƆD pɔnish di land fɔseka di bad tin dɛn we dɛn du, ɛn i go mek di pipul dɛn kɔmɔt na di land lɛkɛ aw pɔsin de vɔmit it.” (Lɛvitikɔs 18:​21-25) Bɔt Jiova nɔ bin kil ɔl di pipul dɛn jɔs lɛk dat. I bin sev sɔm Kenanayt dɛn, lɛk Reab ɛn di Gibyɔnayt dɛn, we bin rili sho se dɛn lɛk am.—Jɔshwa 6:​25; 9:​3-27.

Jiova De Fɛt fɔ In Nem

13, 14. (a) Wetin mek nid bin de fɔ lɛ Jiova pul di badnem we dɛn dɔn put pan am? (b) Aw Jiova bin pul di badnem we dɛn bin put pan am?

13 Bikɔs Jiova oli, in nem bak oli. (Lɛvitikɔs 22:​32) Jizɔs bin tich in disaypul dɛn fɔ pre se: “Lɛ ɔlman tek yu nem as sɔntin we oli.” (Matyu 6:​9) We Adam ɛn Iv dɛn tɔn dɛn bak pan Gɔd, dɛn mek i gɛt badnem, bay we dɛn mek pipul dɛn dawt di kayn Gɔd we i bi ɛn di we aw i de rul. Jiova nɔ go jɔs lɛf dɛn so we dɛn dɔn pwɛl in nem ɛn tɔn dɛn bak pan am. I bin nid fɔ pul di badnem we dɛn dɔn put pan am.—Ayzaya 48:​11.

14 Tink bak bɔt di Izrɛlayt dɛn. Wans di Izrɛlayt dɛn bin de as slev na Ijipt, di prɔmis we Gɔd bin dɔn mek to Ebraam fɔ se na tru in Pikin ɔl di famili dɛn na di wɔl go fɛn blɛsin fɔ dɛnsɛf bin tan lɛk se na fɔ natin. Bɔt we Jiova sev dɛn ɛn mek dɛn bi wan neshɔn, Jiova pul di badnem we Adam ɛn Iv dɛn bin dɔn put pan am. Di prɔfɛt Daniɛl bin pre se: “PAPA GƆD [“Jiova,” NWT] we na wi Gɔd, yu we pul yu pipul dɛn kɔmɔt Ijipt wit yu pawa, dɔn gɛt gud nem.”—Daniɛl 9:​15.

15. Wetin mek Jiova bin fri di Ju dɛn we bin de as slev na Babilɔn?

15 Daniɛl bin pre di tɛm we di Ju dɛn bin nid Jiova fɔ du sɔntin fɔ dɛn bak bikɔs ɔf In nem. Bɔt dis tɛm, di trangayes Ju dɛn bin de as slev na Babilɔn. Dɛn yon kapital siti we na Jerusɛlɛm bin dɔn pwɛl pwɛl. Daniɛl bin no se we di Ju dɛn kam bak na dɛn kɔntri, dat go briŋ prez to Jiova in nem. Daniɛl bin pre se: “PAPA GƆD [“Jiova, NWT], duya, sɔri fɔ wi; PAPA GƆD [“Jiova, NWT] yɛri wi ɛn du sɔntin; nɔ wes tɛm, fɔ yu pipul dɛn sek, duya mi PAPA GƆD, bikɔs na yu nem de pan yu siti ɛn yu pipul dɛn.”—Na wi mek am italiks; Daniɛl 9:​18, 19.

Jiova Fɛt fɔ In Pipul Dɛn

16. Ɛksplen wetin mek wi se we Jiova de fɛt fɔ in nem, dat nɔ de sho se i nɔ gɛt sɔri-at ɛn i jɔs bisin bɔt insɛf.

16 Fɔ se we Jiova de fɛt fɔ in nem, dat de sho se i nɔ gɛt sɔri-at ɛn i jɔs bisin bɔt insɛf? Nɔ, we i de du sɔntin bikɔs i oli ɛn lɛk fɔ du tin tret, i de protɛkt in pipul dɛn. Lɛ wi tɔk bɔt wetin de na Jɛnɛsis chapta 14. Insay da chapta de, wi rid bɔt 4 kiŋ dɛn we bin kech Ebraam in nɛfyu Lɔt, ɛn Lɔt in famili. Gɔd bin ɛp Ebraam fɔ fɛt ɛn win dɛn bɔku ɛn pawaful sojaman dɛn! I go mɔs bi se dis win we Ebraam bin win na in na di fɔs tin we dɛn rayt bɔt insay “di buk we tɔk bɔt wɔ dɛn we PAPA GƆD [“Jiova,” NWT] fɛt,” we na buk we dɛn bin de rayt bɔt sɔm fɛt dɛn we dɛn nɔ tɔk bɔt na di Baybul. (Di Nɔmba Dɛm 21:​14) Bɔku ɔda fɛt dɛn we Gɔd in pipul dɛn go win bin de afta dat.

17. Wetin sho se Jiova bin de fɛt fɔ di Izrɛlayt dɛn afta dɛn go na Kenan? Gi ɛgzampul dɛn.

17 Jɔs bifo di Izrɛlayt dɛn go na Kenan, Mozis bin ɛnkɔrej dɛn se: “PAPA GƆD [“Jiova,” NWT] we na dɛn GƆD we de wit dɛn, go ɛp dɛn fɛt jɛs lɛkɛ aw i fɛt fɔ dɛn we dɛnsɛf bin si wit dɛn yon yay na Ijipt.” (Ditarɔnɔmi 1:​30; 20:​1) Frɔm Jɔshwa in tɛm, te to di tɛm we di Jɔj dɛn bin de ɛn di tɛm we di fetful kiŋ dɛn bin de rul na Juda, Jiova bin de fɛt fɔ in pipul dɛn; i bin de mek dɛn win dɛn ɛnimi dɛn.—Jɔshwa 10:​1-14; Di Jɔj Dɛm 4:​12-17; Sɛkɛn Samiɛl 5:​17-21.

18. (a) Wetin mek wi gladi we Jiova nɔ de chenj? (b) Wetin go apin we di ɛnimi biznɛs we di Baybul tɔk bɔt na Jɛnɛsis 3:​15 (NWT) go dɔn?

18 Jiova nɔ de chenj ɛn wetin i want fɔ du fɔ mek dis wɔl bi Paradays usay pis de nɔ chenj. (Jɛnɛsis 1:​27, 28) Gɔd stil et wikɛdnɛs. Bɔt i rili lɛk in pipul dɛn ɛn i nɔ go te igen, i go du sɔntin fɔ ɛp dɛn. (Sam 11:​7) Infakt, i nɔ go te igen, wi de ɛkspɛkt se di ɛnimi biznɛs we di Baybul tɔk bɔt na Jɛnɛsis 3:​15 (NWT) go dɔn. Fɔ lɛ Jiova mek in nem oli ɛn fɔ protɛkt in pipul dɛn, i gɛt fɔ bi “big big fɛtman” bak!—Zɛkaraya 14:​3; Rɛvɛleshɔn 16:​14, 16.

19. (a) Gi ɛgzampul fɔ sho wetin mek wi nɔ fɔ fred fɔ go nia Gɔd bikɔs i de yuz in pawa fɔ dɔnawe. (b) Aw di rɛdi we Gɔd rɛdi fɔ fɛt fɔ wi fɔ afɛkt wi?

19 Tink bɔt dis ɛgzampul: Lɛ wi se wan wayl animal go atak wan man in famili ɛn di man fɛt di animal ɛn kil am. Yu tink se in wɛf ɛn in pikin dɛn go fred fɔ go nia am bikɔs ɔf wetin i du? Nɔ-o, bifo dat, dɛn go lɛk am mɔ bikɔs i sho se i lɛk dɛn ɛn nɔ jɔs bisin bɔt insɛf. Semweso, wi nɔ fɔ fred fɔ go nia Gɔd bikɔs i de yuz in pawa fɔ dɔnawe. Di rɛdi we i rɛdi fɔ fɛt fɔ protɛkt wi fɔ mek wi lɛk am mɔ ɛn mɔ. Dɔn, wi fɔ rɛspɛkt am mɔ ɛn mɔ bikɔs i gɛt pawa we nɔ de dɔn. So wi fɔ “du oli wok fɔ [Gɔd] ɛn sho se wi de rili fred am.”—Ibruz 12:​28.

Kam Nia di “Big Big Fɛtman”

20. Wetin wi fɔ du we wi rid Baybul stori dɛn bɔt wɔ dɛn we Gɔd bin fɛt we wi nɔ rili ɔndastand? Wetin mek?

20 Na tru se nɔto ɔltɛm di Baybul kin ɛksplen ɔltin bɔt wetin mek Jiova kin disayd fɔ fɛt. Bɔt wan tin we wi shɔ bɔt na dat: Jiova nɔ de ɛva yuz in pawa fɔ dɔnawe di we we nɔ rayt, we i nɔ gɛt no rizin, ɔ wikɛd we. Bɔku tɛm, we wi rid di vas dɛn we de arawnd wan Baybul stori, ɔ wi rid ɔda tin dɛn we gɛt fɔ du wit da stori de, dat go ɛp wi fɔ si tin klia wan. (Prɔvabs 18:​13) Ilɛksɛf wi nɔ no ɔltin we apin na di Baybul stori, if wi jɔs lan mɔ bɔt Jiova ɛn tink gud wan bɔt in fayn fayn kwaliti dɛn, dat go ɛp fɔ klia ɛni dawt we wi gɛt. We wi du dis, wi go kam fɔ si se wi gɛt bɔku bɔku rizin fɔ abop pan wi Gɔd, Jiova.—Job 34:​12.

21. Uskayn pɔsin Jiova rili bi pan ɔl we sɔntɛnde i kin bi “big big fɛtman”?

21 Pan ɔl we Jiova na “big big fɛtman” we nid de, dat nɔ min se in na pɔsin we lɛk wɔ. Insay di vishɔn we Izikɛl bin si bɔt wan chariɔt na ɛvin, dɛn bin sho Jiova lɛk se i rɛdi fɔ go fɛt in ɛnimi dɛn. Bɔt Izikɛl bin si renbo we de arawnd Gɔd, we min pis. (Jɛnɛsis 9:​13; Izikɛl 1:​28; Rɛvɛleshɔn 4:​3) Dis de sho klia wan se Jiova gɛt pis, ɛn i nɔ de vɛks kwik. Di apɔsul Jɔn bin tɔk se “Gɔd na lɔv.” (1 Jɔn 4:​8) Jiova de yuz ɔl in kwaliti dɛn togɛda. Na big big ɔnɔ wi gɛt fɔ ebul kam nia dis kayn Gɔd we pawaful bɔt we gɛt lɔv!

^ par. 1 Akɔdin to wan man we nem Josifɔs we bin de rayt istri bɔt di Ju pipul dɛn, na lɛk “600 chariɔt dɛn ɛn 50,000 man dɛn we de rayd ɔs ɛn plɛnti plɛnti sojaman dɛn we rich 200,000 bin de rɔnata di Ibru pipul dɛn.—Jewish Antiquities, II, 324 [xv, 3].

^ par. 12 We dɛn yuz di wɔd “Amɔrayt” na ya, i min ɔl di pipul dɛn we bin de na Kenan.—Ditarɔnɔmi 1:​6-8, 19-21, 27; Jɔshwa 24:​15, 18.